Helgarpósturinn - 07.12.1979, Qupperneq 10

10
Föstudagur 7. desember 1979 H&lijarpn<ztl irinn
Lilja Guörún i hiutverki sinu I Stundarfriöi.
óperan — sem liggur niöri
sökum húsnæöisleysis — fengiö
þar inni meö okkur. Þarna
" mætti gera skemmtilega hluti,
en þeir sem hafa meö þetta aö
gera setja okkur stólinn fyrir
dyrnar. Viö erum búin aö full-
.reyna samningaleiöina, og
veröum þvi að þrýsta þessu i
gegn eftir öörum leiðum.”
1 af 43
Hvaö segiröu um atvinnu-
möguleika leikara almennt?
„bað gefur auga leið, að
þegar fjárveitingar eru skornar
niður til leikhúsanna, þá minnk-
ar atvinnan. Og á meðan
almennur áhugi fyrir leiklist er
á uppleið i landinu, þá skeöur
það aö fækka þarf sýningum,
vegna skorts á fjármagni. Að
visu hafa, a.m.k. siðastliðin
jafnast á viö góöa bók. Og ef ég
er döpur i bragði les ég ljóð.^
— Uppáhaldshöfundurinn?
„Æ, særir maður ekki alltaf,
ef maður á að telja upp góða rit-
höfunda, þá sem maður gleymir
að nefna, — einsog ef maður ætti
að nefna góða leikstjóra, aö ekki
sé talað um uppáhaldsleikara.
Ég held ég sleppi þvi”.
— Óskahlutverkið?
„Úff, það munar ekki um það.
Auðvitað á ég mitt óskahlut-
verk, sem ég kem væntanlega
aldrei til með að leika, — og ég
segi ekki hvað það er. Annars
eru öll hlutverk óskahlutverk.
En það hefur aldrei verið minn
draumur að fara til Hollywood.
Draumurinn er að fá tækifæri til
að þróa mig áfram sem lista-
mann hér heima á íslandi.”
...hér er kaffið búið.
„Þegar veriö er aö taka viö
mann svona viötöl, þá langar
mann stundum til aö gera at, og
segja tóma vitleysu”, segir
I.ilja Guörún borvaldsdóttir og
brosir viö Helgarpóstinum, þar-
sem hann stendur skjálfandi á
gangstéttinni fyrir utan heimiii
hennar á Þórsgötunni, meö
grýlukerti á nefinu, þvi nú er
frost á Fróni. — „En þaö má
vist ekki, er þaö?”
„Nei, það má vist ekki”, segir
HF, og er feginn aö komast i
hlýtt hús. „Ekki viljum viö aö
lesendur geri sér rangar hug-
myndir um þig”.
„Nei, auövitað ekki, en ég
ætla nú samt aö bjóöa þér uppá
kaffi”.
Þaö list HP vel á, þvi þó sumir
séu nú farnir aö karpa um
„kaffiviötöl", þá veröur þvi
ekki móti mælt, aö blaðamenn
eiga bágt meö aö bera sig aö
með spurningar sinar, fyrren
þeir hafa rjúkandi kaffi I bolla
sér viö hlið (sbr. bókina
„Psychology of Journalism”
eftir Santos B. Coffee, þann
heimsfræga sálfræöing frá Rió).
Og nú hellir Lilja...
Hjúkrunarkona
— Hvenær fékkstu leiklistar-
bakteriuna?
„Ég held ég muni nú ekki
hvenær þaö var, ég var svo litil.
Pabbi hafði þann sið að lesa
sögur fyrir okkur systkinin á
kvöldin, og hann sagði mér að
ég hefði alltaf leikið það sem
hann las. En ég lét aldrei uppi
að verða leikari þegar ég yröi
stór. Það þótti ekki fint, svo ég
sagðist þvi ætla að verða hjúkr-
unarkona. Svo var það siöasta
áriö sem Þjóðleikhúsið var með
leiklistarskóla sinn, að ég var
komin upp tröppurnar, ætlaði i
inntökupróf, en hætti við á
stðustu stundu. Tók þó i mig
kjark stuttu seinna og fór i skóla
Ævars Kvaran. Um svipað leyti
var ég með i uppfærslu Leik-
félags Kópavogs á Hárinu.
Siðan var ég, ásamt nokkrum
krökkum sem voru hjá Ævari, i
Leikfrumunni, sem setti upp
Sandkassann i Lindarbæ, með
aöstoð Siguröar Rúnars Jóns-
sonar og Stefáns Baldurssonar.
Útfrá þvi var SAL stofnað, en þá
var ég ákveðin i þvi aö verða
ekki leikari, og fór að læra
tækniteiknun i Iönskólanum. En
ég haföi ekki verið þar lengi,
þegar það rann upp fyrir mér að
leiklistin var það sem ég hafði
mestan hug á, og fór i Leik-
listarskóla leikhúsanna, sem,
ásamt SAL, varð siöan Leik-
listarskóli rikisins. Þar lagði ég
i inntökupróf, komst i gegn, og
útskrifaöist vorið 1978.”
— Og þú hefur strax fengið
nóg aö gera?
„Já, ég var helviti heppin, og
hef verið stanslaust að siöan.
Fyrsta hlutverk mitt, eftir að ég
útskrifaðist, var i Valmúinn
springur út á nóttinni, eftir
Jónas Arnason. Það sumar
stofnuðum viö lika sunnandeild
Alþýðuleikhússins, og tókum
upp Við borgum ekki eftir Dario
Fo. Einnig er ég i Stundarfriöi i
bjóðleikhúsinu og Er þetta ekki
mitt lif i Iðnó. Þessi þrjú siðast-
töldu stykki ganga enn, þannig
að ég hef nóg að gera.”
Vantar hús
— Hafa þær vonir sem þú
gerðir þér með leiklistina ræst?
„Já, það hafa þær gert.
Einsog ég segi, þá hef ég verið
svo heppin að vera i stanslausri
vinnu, og haft tækifæri til að
þróa mig áfram. Þau leikrit
sem ég er i núna, eru lika mjög
ólik, þannig að ég hef alltaf
verið að reyna eitthvað nýtt, og
vinna meö nýju fólki. En þetta
er náttúrlega mismunandi
vinna, á mismunandi stööum.
T.d. er i Alþýðuleikhúsinu fyrst
og fremst unniö af hugsjón. Við
erum nú búin að sýna Viö
borgum ekki um 90 sinnum, en
verðum vist að hætta með það —
Ég er ekki
komin á
jötuna...
Lilja Guðrún Þorvaldsdóttir
leikari í kaffiviðtali
þrátt fyrir að það gangi enn
fyrir fu'.lu húsi — vegna þess að
okkur vantar hús til að sýna i.
Það er sorglegt með Alþýðuleik-
húsið, sem hefur sannað tilveru-
rétt sinn, að það er búið að taka
það útaf fjárlögum, og við fáum
þvi ekki krónu i styrk. Og það er
leiðinlegt, þegar viðerumii hús-
næðishraki að vita til þess að
það er til ágætis leikhús hérna
niðri við Austurvöll, sem myndi
henta okkur mjög vel. Þetta er
gamla Sigtún, sem er notað sem
mötuneyti Pósts og sima milli
12-2 á daginn, en ekkert þar
fyrir utan, nema ein barna-
skemmtun milli jóla og nýárs.
Við fórum fram á þaö viö
stjórnvöld, að það yröi okkar
styrkur, að fá þar inni, en var
synjað. Þetta er mjög gott leik-
hús, og þarna voru reviurnar
settar upp i gamla daga.”
— Hvað með Lindarbæ?
„Já, það er ágætt að þú
spurðir að þessu, þvi þegar við
erum að tala um húsnæðis-
vandamál okkar, þá er alltaf
sagt við okkur: „Þið hafið hús,
þið hafið Lindarbæ!” En sann-
leikurinn er sá, að Lindarbær er
alltof litið hús og leigan það há,
að þó við sýnum fyrir fullu húsi,
þá hrekkur aðgangseyririnn
ekki fyrir henni.
Þab er alltaf verið að tala um
að það þurfi að lffga upp á
miðbæinn. Við erum búin aö
stinga uppá ótal möguleikum til
þess, ef við fengjum að virkja
gamla Sigtún. T.d. gæti íslenska
þrjú ár, ekki verið notaðir eins
margir c-leikarar og i vetur, —
en það hefur aðeins 1 af þeim 43
leikurum sem ég útskrifaðist
með fengið fastan samning, og
það er Sigurður Sigurjónsson.
En það eru ekki aðeins ungir
leikarar sem ganga um at-
vinnulausir, margir hinna eldri
hafa heldur ekki neitt að gera.
Og ég vil taka það fram, að þó
ég hafi sjálf mikið að gera núna,
i 3 leikritum, þá er ég ekki
komin á jötuna, og gæti þegar
sýningum á þeim lýkur, staðið
uppi atvinnulaus, — og þaö geri
ég örugglega!1
Útvarp og sjónvarp
— Hvað með útvarp og sjón-
varp? „Ja, þú sérð aö kvik-
myndamennirnir, sem geröu
þessar 150 myndir i sumar, þeir
notuðu litiö atvinnuleikara. Ég
veit ekki hvað veldur, þvi það
mætti ætla að nóg væri til af
leikurum, allskonar týpur, i
þessar myndir. En ef það
gengur i gegn, þetta sem leik-
-rafélagið er með i bigerö, að fá
fasta samninga við útvarp og
sjónvarp, þá ættu að opnast
fleiri möguleikar fyrir stéttina
við kvikmyndagerð. Nú, með
útvarpsleikritin, þar gengur
reynslan fyrir, þvi þau þarf að
vinna á skjótum tima, undir
mikilli pressu. Og þessvegna
gefst ungum leikurum litill
kostur á þjálfun. Þetta er þó að
breytast, þvi nú er farið að
kenna á mikrófón i Leiklistar-
skólanum.”
Lesa góðar bækur
— Attu þér einhver
önnur áhugamál
en leiklistina?
„Ég hef nú svo
litið gert annað en
að leika frá þvi ég út-
skrifaðist. Ég æfi frá 10 á
morgnana til 2 á daginn, og er
svo stundum að léika i tveimur
sýningum á kvöldin. Þann tima
sem ég er ekki að leika, nota ég
svo með barninu minu. En
auðvitað á ég óteljandi áhuga-
mál, — þó ég safni ekki leikara-
myndum. Ég hef gaman af
músfk, og ef ég ætti einhvern
pening, myndi ég fá mér hest.
Annarser áhugamál nr. 1 lestur
góöra bóka. Það er ekkert sem