Helgarpósturinn - 13.02.1981, Page 4

4
Föstudagur 13. febrúar 1981.-^
„EG KEYPTI
MIG EKKI TIL NEINNA VALDA’
NAFN: Eggert Haukdal STAÐA: Þingmaður FÆDDUR: 26. april 1933 HEIMILI:
Bergþórshvoll Landeyjum HEIMILISHAGIR: Ókvæntur BIFREIÐ: Chevrolet Malibu árg. '79
ÁHUGAMÁL: Búskapur, stjórnmál og félagsmál almennt
Vinnubrögö þingmanna hafa einatt verift undir smásjá almennings og það vakti þvi mikla athygli, er
Eggert Haukdal þingmaöur. lýsti þvf yfir aöhann heföi greittatkvæöi meö vörugjaldinú í dcsember þar
scm hann heföi í staðinn fengið í gegn ákveöiö mál hjá bvggðasjóði. Þótti mörgum illt til þcss að vita, aö
þannig gcröust kaupin á eyrinni — á þvi háa Alþingi.
Staða Eggcrts i islenskri pólitik cr um margl æöi óvenjulcg. Hann er kjörinn á þing af óháðum lista
Sunnlendinga.styður rikisstjórnina og situr sem fulltrúi hennar i formannssæti stjórnar Framkvæmda-
stofnunar. en mætir að auki á þingflokksfundi stjórnarandstööu Sjálfstæöisflokksins. Hann kemur þvi
við'a viö.
Eggert Haukdal cr i Yfirhcyrslu Helgarpóstsins að þsssu sinni og cr m.a. spurður unt siöferöiskennd
þingmanna, átökin LSjálfstæöisflokknum og sitthvaö fleira.
„Ég veit ekki hvort ég get sætt
mig við að hafa gert þetta,” sagði
þingmaöur einn i viötali eftir að
hafa greitt atkvæði um vöru-
gjaldiö i vetur. Finnst þér um-
mæii þcssa þingmanns bera vott
um öryggi og stefnufestu hans?
„Ég get upplýst það strax, að
það var ég sem mælti þessi orð
og skammast min alls ekki fyrir
þau. Getur maður ekki verið i
vafa um ákveðna hluti? Ég veit
ekki betur en allflestir velti þvi
fyrir sér bæði á undan og á eftir
áívörðunum, hvort þær hafi i
rauninni verið réttar. Fyrir svona
vangaveltur þarf ég ekki að
skammast min. En úr þvi þú ert
að minnast á þetta sérstaka vöru-
galdsmál, þá vilég taka fram, að
i pólitik er ekki óalgengt að samið
sé um margt og þarna var ein-
faldlega samið um tvö óskyld mál
á sama degi. Fyrst var fallist á
sjónarmið min að létta af byggða-
sjóði ákveðinni byrði. Siðar var
fallist á að iækka sælgætisgjaldið
um 3% til móts við mig. Það kom
fram hjá fjármálaráöherra að
ekki tækist að afgreiða fjárlög
fyrir jól nema þessi skattur
fengist. Ýmsir hafa sett sig á
háan hest út af þessu máli og
talað af vandlætingu um hrossa-
kaup og þaöan af verra. Margir
þeirra hafa þóst miklir hreins-
unarmenn, en ætli þeir séu ekki
að kasta steinum úr glerhúsi
þarna eins og oft áður.”
En er hægt að líta á þetta til-
tckna mál ööruvisi en svo, en þú
seljir þarna atkvæöi þitt fyrir
ákveðna umbunúr bvggöasjóði?
Eru þetta ekki hrein kaup og
sala?
„Ég seldi ekki neitt og keypti
ekkert. Allir þeir sem fylgjast
með i landsmálum, sveitar-
stjórnarmálum og almennum
samskiptum manna á millum,
vita að einatt gera menn meö sér
samninga. Og þá er leitaö að
þeirri niðurstöðu sem flestir geta
sæst á. Þú talar um sölu. Gagn-
vart byggðasjóði var ég einfald-
lega að fullnægja skyldu minni
sem stjórnarformaður, þ.e. að
verja sjóöinn þannig að honum
tækist að standa við
skuldbindingar sinar.”
ímvndum okkur aö þú heföir
ekki fengið þin mál i gegn i
byggðasjóð (og þar meö
samningarnir sem þú nefnir ekki
gengiði gegn). Hvernig heföir þú
þá greitt atkvæði i vörugjalds-
málinu?
„Það var náttúrlega vitað, að
ég var alls ekki ánægður meö
þetta mál. Tel mig vera
stuðningsmann iðnaðar og ótt-
aðist þvi afleiöingar vörugjalds-
ins. Hinu á ég erfitt með að svara
á þessari stundu, hvort min af-
staða heföi breyst ef samningar
hefðu ekki tekist.”
En eru samningar af þessum
toga að gerast á hverjum degi I
þinginu? Er reglan ,,ef þú færö
þetta, þá fæ ég hitt” i hávegum
höfö meöai þingmanna?
„Ég endurtek aðeins, að
samningar eru alla jafna af hinu
góða, þótt eflaust megi segja að
stundum fljóti eitthvað ljótt með.
En að við þingmenn stundum
kaup og sölu, það vil ég ekki
segja.”
Var ekkert Ijótt i þinni
samningagerð viö rikisstjórnina
um vörugjaldiö?
„Nei, ekki að minu mati.”
Nú ert þú með ákveðna sérað-
stööu i þinginu. Þú lýtur ekki
flokksaga, styður rikisstjórnina,
en situr fundi stjórnarandstööu og
spilar um margt fritt spil. Nýtir
þú þina séraöstööu til aö ná betri
samningum, þér og þinu
kjördæmi til handa?
„Ég hef ekki nýtt mér hana til
persónulegs framdráttar, en að
sjálfsögöu notar maður sambönd
sin og áhrif. Nú til hvers eru þing-
menn kosnir? Maður er ekki
kominn inn i þetta starf til að sofa
og auðvitað reyni ég eins og aðrir
að þoka fram málum mins kjör-
dæmis, — málum mins fólks eins
vel og ég get, þann tima sem ég er
i þessu starfi. Það geri ég hik-
laust. En að ég setji menn upp að
vegg á hverjum degi, það er al-
rangt.”
Þú ert ekki flokksmerktur
kyrfilega á þingi og ert fyrst og
fremst þingmaður Sunnlendinga.
Litur þú kannski svo á, aö þitt
starf í þinginu sé einungis að
sinna hagsmunum þinna sveit-
unga. en alls ekki aö þú sért þing-
maöur allra landsmanna?
„Þingmenn eiga að sjálfsögðu
að vera fulltrúar allra tslendinga.
Ég undirstrika það, en til við-
bótar og ekki siður hljóta þing-
menn að hugsa um sitt kjördæmi.
Við erum allir þessu marki
brenndir og enginn munur á
okkur að þvi leyti.
Þú segist samningamaður mik-
■II. En eru þau mál til i þinum
huga, sem þú gætir alls ekki
samið um?
„Vafalaust eru þau til.”
En það virðist þó ekki, að það
hafi staöið i þér aö semja uppá
rikisstjórnarstuðning og hljóta að
launum feitan bita hjá Fram-
kvæmdastofnun?
„Þetta er röng staðhæfing hjá
þér.”
Hvernig komstu þá til valda f
Framkvæmdastofnun?
„Ég keypti mig ekki til neinna
valda. Það leiddi svona af ýmsu
að ég valdist til formennsku i
stjórn Framkvæmdastofnunar.
Þetta er ekkert fast starf, þar
sem ég mala gull. Ég fæ þarna
mánaðarlegt kaup upp á 1.500
krónur.”
En valdaaðstaða engu að siður
og staða sem fjölmarga fýsir i og
vilja óöfúsir fá að gegna?
„Það má vel vera.”
Nú aðstoöaöir þú vel þegar
rikisstjórn Gunnars var i burðar-
liðunum. en jafnframt situr þú i
dag þingflokksfundi stjórnarand-
stööu Sjálfstæðisflokksins og það
þrátt fyrir sjálfstætt klofnings-
framboð þitt i röðum sjálfstæöis-
manna á Suðurlandi. Hreint og
klárt: Ertu eða ertu ekki
stuöningsmaður þessarar rikis-
stjórnar?
„Ég átti þátt i að þessi stjórn
var mynduð og er þvi stjórnar-
sinni, en ég tók það skýrt og
ákveðið fram bæði við stuðnings-
menn rikisstjórnarinnar og eins
við meirihluta þingflokks Sjálf-
stæðisflokksins, að ég myndi
skoða öll mál sjálfstætt og fylgja
góðum málum samkvæmt minni
sannfæringu. Þetta stendur allt
við það sama.”
En myndi samningamaöurinn
Eggert Haukdal vera tilbúin til að
semja um líf og dauöa stjórnar-
innaref slikt kæmi upp. Værir þú
tilbúin i slikar viðræður ef til
dæmis Geirsarmur Sjálfstæðis-
flokksins bvöi þér gull og græna
skóga í skiptum fyrir breytta af-
stöðu þina gagnvart ríkisstjórn-
inni?
„Ég sagði áðan að pólitik væri
samningar og það getur allt
komið upp i þeim hlutum. En um
grundvallaratriði sem ég ekki.”
Hvernig gengur þér áköfum
baráttumanni Sunnlendinga, að
taka óvilhalla afstööu og semja
um fyrirgreiðslubeiönir frá
öörum landshlutum?
„Þetta er nú ekkert sérvanda-
mál mitt og Framkvæmdastofn-
unar. Ráðherrar t.d. eru jafn-
framt þingmenn sinna kjördæma
og lenda 1 svipaðri aðstöðu. En ég
tek það fram að langflestar láns-
beiðnir sem koma til kasta
stjórnar Framkvæmdastofnunar
eru afgreiddar með samhljóða at-
kvæðum. Svo þessi mál eru leyst
eins og önnur sem upp koma.”
Það má segja að staöa þín i
islenskri pólitik. sé um margt ein-
stök. Þú situr i Framkvæmda-
stofnun sem stjórnarsinni og þú
litur almennt á þig sem slikan, þú
situr þingflokksfundi sjátfstæöis-
manna og þaö var jafnan þinn
flokkur, en ert kosinn á þing sem
óháður frambjóðandi. Hvernig
gengur þér aö samhæfa þessi
hlutverk öll? Vilja ekki rullurnar
ruglast og ertu þar af leiðandi
ekki margklofinn persónuleiki?
„Mérgengur alveg ágætlega aö
starfa sem einn maður og ég vinn
i góðri sátt við þá aöila sem þú
taldir upp i mér. Þeim gengur vel
að samhæfa sig."
En hvaö með þina pólitisku
framtið? i nafni hverra færir þú
fram i næstu kosningum?
„Nú ég fór fram utan flokka sið-
ast vegna ágreinings sem upp
kom i röðum sjálístæðismanna i
kjördæminu. En viö höfum náð
saman aftur og sjálfstæðismaður
var ég og er. Ég sit þingílokks-
fundi Sjálfstæðisflokksins eins og
fram hefur komið og þar sitja
fleiri stjórnarsinnar. Mér er það
mikið mál, að sjálístæðismenn
allir nái saman á ný og að þvi vil
ég vinna. Það er þvi min von, aö
ég geti íarið fram íyrir heil-
steyptan og sterkan Sjálfstæðis-
flokk i næstu kosningum."
Það bendir nú kannski flest til
þess i dag, að von þin um óklofinn
Sjálfstæöisflokk komi ekki til þess
aö standast. Hvorn flokkinn
myndir þú fylla — Geirsarminn
eöa Gunnarsarminn — ef slikur
klofningur yrði ofan á?
,,Það liggur ekkert fyrir um
það i stöðunni i dag, að sjálf-
stæðismenn bjóði fram i mörgum
fylkingum. Ég trúi þvi ekki fyrr
en ég stend frammi fyrir þeirri
staðreynd. Ég held að sjálfstæðis-
menn nái saman á nýjan leik, en
til þess þarf jú ýmislegt að ger-
ast. En ég hef trú á þvi að hóg-
værari og hófsamari sjálfstæðis-
menn um allt land verði ofan á og
1 nái saman i breiðfylkingu i næstu
kosningum. Þú nefndir Geirsarm
og i þvi sambandi vil ég lýsa þvi
yfir að min skoðun er sú, að nú-
verandi formaður eigi að hætta
þeim störfum og viö eigum að
finna nýjan formann fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn.”
Eigum aö finna nýjan formann
segir þú og þaö hafa sumir sagt
áður, en aldrei getaö svarað
þeirri spurningu hver sá maöur
eigi að vera. Nú eru aöeins örfáir
mánuöir þar til flokkurinn heldur
landsfund sinn og þvi ekki mikill
timi til stefnu i leitinni mikiu.
Hefur þú nafn á formannskandi-
dat, sem leysir öll klofnings-
vandamál sjálfstæöismanna?
„Staða Sjálfstæðisflokksins er
auðvitað mjög sérstök i dag.
Flokkinn vantar formann — for-
mann í einu ákveðnu augnamiði
og það er að ná flokknum saman.
Og þetta verkefni er ekki á allra
færi miðað við núverandi aðstæð-
ur. Svarthöfði varpaði fyrst fram
þessari hugmynd sem ég og fjöl-
margir aðrir telja hyggilega að
Ingólfur Jónsson írá Hellu myndi
skila þvi hlutverki vel. Ef hann
yrði kosinn formaöur flokksins á
næsta landsíundi þá veit ég að
það embætti væri i góðum hönd-
um og flokkurinn myndi bjóða
fram óklofinn i næstu kosning-
um.”
En er mannhallræðið svo mikið
i flokknum, að það þarf að grafa
eftir manni, sein fyrir mörgum
árum dró sig út úr skarkala
stjórnmálanna?
„Staða Sjálfstæðisflokksins i
dag er óvenjuleg og þá þarf
óvenjuleg ráð til aö taka á
vandanum svo árangur náist. Það
er ekki heppilegt aö til íorystu
veljist menn sem eru um of
tengdir núverandi formanni og
varaformanni flokksins. Viö þurf-
um sáttasemjara og hann finnum
við i Ingólfi.”
En l'ærð þú að reka inn nefið
hvar sem þig lystir? Veistu allt
sem gerist á rikisstjórnarfundum
og jafnframt um allar baráttuað-
feröir stjórnarandstööu sjálf-
stæðismaima?
„Ég sem stuðningsmaður rikis-
stjórnarinnar fæ upplýsingar um
það sem rætt er innan rikisstjórn-
arinnar. Hvað þingflokk Sjálf-
stæðisflokksins varðar, þá heíur
orðið um það ágætt samkomulag,
að ég sé ekki viðstaddur þegar
hrein stjórnarandstöðumálefni
eru til umræðu.”
En greinir þig verulega á við
stjórnarandstæðinga i Sjálf-
stæðisflokknum? Er raunveru-
legur ágreiningur milli pólitiskra
grunnhugmynda sjálfstæöis-
manna i rikisstjórn og utan henn-
ar, eða er þetta allt á persónuleg-
um óvildargrundvelli?
„Það er náttúrlega verulegur
málefnaágreiningur i Sjálfstæöis-
flokknum, enda ef til vill ekki
óeðlilegt i jafnstórum flokki. Það
er þvi ekki eingöngu um persónu-
legan ágreining að ræöa milli
ákveðinna manna. Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur verið kjölfestan i
islenskum stjórnmálum og haft á
að skipa glæsilegum leiðtogum.
Hannhefur veriðstór, viðsýnn, og
opinn. Ég vil beita mér iyrir þvi
að svo verði áfram.”
Glæsilega leiðtoga nefnir þú.
Hefur flokkurinn ekki slik glæsi-
menni i dag?
„Það er rétt og satt sem ég
sagði að flokkurinn hefur oft átt
glæsilega foringja, en þvi miður
skortir það á um þessar mundir.
Ég vil þó benda á i þessu fram-
haldi, að mjög frambærilegir
menn finnast að sjálfsögðu innan
flokksins og t.d. eigum við sjálf-
stæðismenn einn slikan, sem gæti
sameinað flokkinn i borgarmála-
baráttunni og fært þeim meiri-
hluta i Reykjavik á nýjan leik.
Þar á ég við, að Albert Guð-
mundsson yrði borgarstjóraefni
Sjálfstæðismanna i næstu borgar-
stjórnarkosningum
eftir Guðmund Árna Stefánsson