Helgarpósturinn - 22.01.1982, Blaðsíða 2

Föstudagur 22. janúar 1982 Hn/nF=irpn^tl irinn
Skyndileg viðskipti við nýríkar arabaþjóðir geta haft verulega
þýðingu fyrir útflutningsiðnaðinn:
Fyrst Múhamed kom
ekki ti Islandsfer
ísland ta Múhameds
Libiumenn og fragtflug fyrir
Saudi-Araba á siðasta ári. Arnar-
flug er meö tvær vélar i stööugum
flutningum fyrir Libýumenn, og
Cargolux flýgur mikiö i löndum
araba. I fluginu höfum viö sem-
sagt haft góö not af oliupeningun-
um.
En getum viö komist i svipaöa
aöstööu meö aöra íslenska þjón-
ustu eöa vöru?
ólík lönd
Ahugi Islendinga viröist nú
helst beinast aö tveimur löndum
— Bahrain og Saudi-Arabiu.
Þetta eru aö mörgu leýti ólik lönd.
Saudi-Arabia er stórt land, um 20
sinnum stærra en Island. Ibúar
þess eru um 8 milljónir en þar af
eru um tvær milljónir
útlendingar, mest farandverka-
fólk frá Pakistan, Indlandi og
vlöar. I Saudi-Arabiu eru helg-
ustu staöir Múhameöstrúar-
manna, Mekka og Medina, og
ibúarnir teljast strangtrúaöir. öll
völd eru i höndum konungsætt-
arinnar.
Bahrain er hins vegar litiö land,
eyjaklasi 24 km. utan viö strönd
Saudi-Arabiu. Bahrain er mikil
miöstöö samgangna og peninga-
lifs. Þar rikir mun meira
frjálsræöi en uppá meginlandinu,
og fólk er vestrænna i háttum.
Ibúarnir eru um 350 þúsund, en
þar af eru rúmlega hundrað
þúsund útlendingar, bæöi
vesturlandabúar og fólk' af
austrænum uppruna. Sem dæmi
um þá starfsemi sem fram fer i
Bahrain má nefna að i borginni
eru 120 bankar, og þar eru griöar-
lega mörg hótel. j Auk þessara
landa er áhugi á viðskiptum i
Sameinuöu arabisku furstadæm-
unum, Kuwait, Egyptalandi og ef
til vill fleiri löndum.
Danskt smjör
Að sögn Úlfs Sigurmundar-
sonar, framkvæmdastjóra
útflutningsmiöstöövar iön-
aöarins, hafa islenskir aöilar um
nokkurt skeiö vitað af viðskiptum
nágrannalandanna i arabalönd-
unum. „Frændur okkar á norður-
löndum hafa gert þarna góö
viðskipti”, sagöi tJlfur.
] Framleiðsla að hefjast á
„Arabíu-lærum”
■ „Sólargeislinn frá
Florida” þegar seldur
í litlu magni
■ Lýsi í talsverðu magni
■ Góðar horfur á sölu
sjávarafurða
Nú bendir ýmislegt til þess aö
þetta sé aö breytast, þó ekki þurf-
um viö i bráöina aö óttast aö ar-
abar kaupi Laugaveginn, eöa
setjist i hópum að i Laugar-
ásnum. En á undanfönum mán-
uöum hefur skyndilega opnast
fyrir samskipti Islands og
þessara þjóöa, samskipti sem
hingaö til hafa verið nánast
engin. Stjórnmálaleg tengsl hafa
veriö tekin upp, stofnaö hefur
veriö islenskt-arabiskt verslunar-
félag, og um daginn fóru allmarg-
ir islenskir aðilar meö vörur sinar
á alþjóölega vörusýningu I
Bahrain, og fengu afbragösgóðar
viötökur. óhætt er aö segja aö
nokkur eftirvænting riki meöal
þeirra sem hafa kynnt sér þessi
mál. Þaö er vitaö aö þarna „eru
til peningar I nánast ótæmandi
magni”, eins og einn viömælandi
Helgarpóstsins komst aö oröi, og
aö I ljós hefur komiö að áhugi er
fyrir þvi aö nota eitthvað af
þessum oliuauö i Islenskar vörur.
Enginn þeirra sem Helgarpóstur-
inn talaöi viö um þessi mál taldi
aö þarna væri um skjótfenginn
gróöa aö ræöa, en allir voru
sammála um aö möguleikarnir
væru miklir, og ef rétt væri haldið
á spööunum gæti oröið þarna um
viöskipti aö ræða, sem heföu
verulega þýöingu fyrir þjóöar-
búiö.
A einu sviöi höfum viö tslend-
ingar haft mikil samskipti viö
arabalöndin. Okkar flugstarfsemi
byggir aö talsveröu leyti á flugi
fyrir lönd araba. Arum saman
hafa Flugleiöir stundaö ábata-
samt pilagrimaflug til og frá
Saudi-Arabiu. Flugleiöir hafa
einnig flogiö mikiö fyrir
öll höfum viðheyrt sögur um riku arabana sem eru að
verða búnir að kaupaupp allar helstu verslunargötur í
London og öðrum heimsborgum. Um ríku arabana sem
eiga orðið annað hvert hús í auðmannahverf inu Beverly
Hills í Hollywood. Um snekkjurnar þeirra og einkaþot-
urnar. Þetta eru olíufurstarnir/ þjóðhöfðingjar araba-
landanna.
Hinn nánast ótæmandi auður arabalandanna hefur
hingað til farið framhjá okkur islendingum. Við höfum
heyrt um hann talað, sagt um hann brandara, en ekki
komist í snertingu við hann nema að takmörkuðu leyti.
Það er einna helst getið um hann í íslenskum f jölmiðlum,
þegar einhver f urstanna millilendir lúxusþotu sinni hér á
leiðinni yfir Atlantshaf ið.
„Tökum ekki upp opinber samskipti
við aðrar þjóðir að fyrra bragði”
segir Pétur Thorsteinsson
Samskipti tslands og araba -
rikjanna hafa veriö afar tak-
mörkuö, svo ekkisé meira sagt,
þar til nii á allra siöustu árum.
„Ég held aö fyrstu opinberu
samskiptin viö þessi lönd hafi
veriö þegar stjórnmálasam-
band var tekið upp viö Egypta-
land árið 1971, eöa fyrir aöeins
tiu árum”; ságöi Pétur Thor-
steinsson, sendiherra f samtali
við Hej garpóstinn. „Þó minnir
mig reyndar aö viö höfum í
gamla daga á árunum mflli 1930
og 40, selt þeim svolitinn salt-
fiskí/
„En það var semsagt tekið
upp samband viö Egypta fyrir
tiu árum, og þá um leið var út-
nefndur þar konsúll. A sama
tima var tekiö upp stjórnmála-
samband við Libanon. Næst
kom svo Irak, en þaö var ekki
fyrr en 1978. Ég er sendiherra
þar, en hef þvi miður sjaldan
komið þangaö, vegna
styrjaldarinnar viö Iran.
Ég er einnig sendiherra i Tún-
is,en viö Túnisbúa var tekiö upp
stjórnmálasamband 1980. NU
siöast var svo Ingvi Ingvason,
sendiherra i Stokkhólmi,
skipaöur sendiherra i Saudi
Arabiu. Það var gert núna á
dögunum, og einnig varþá tekið
upp stjórnmálasamband við
Bahrain, en þar hefur ekki verið
útnefndur sendiherra.
Þetta eru nú öll okkar opin-
beru tengsl viö arabalöndin”,
sagöi Pétur.
Þegar Pétur var spuröur
hvernig stæöi á þvi að þessi
tengsl væru ekki meirhsvaraöi
hann þvi til aö Island hefði það
fyrir reglu aö taka ekki upp
stjórnmálasamband viö önnur
riki af eigin frumkvæði. „Viö
erum fámenn þjóö, og utan-
riksiþjónustan þar af leiöandi
ekki fjölmenn. Þaö er þvi mjög
eðlilegt að við leitum ekki eftir
stjórnmálasambandi viö aörar
þjóöir af fyrra bragði, ef aigin
annarskonar tengsl eru til
staðar. Við höfum i rauninnil
enga ástæðu haft fyrir þvi' aö
taka upp stjórnmálasamband
viö þessar þjóöir.
Að visu kom til tals fyrir
tveimur árum siöan að kaupa
oliu af Saudi-Arabiu, og láta
hreinsa hana einhverstaðar á
leiöinni til landsins, og þá var
um þaö rætt aö taka upp stjórn-
málasamband við þá. En fljót-
lega var horfið frá þeim áform-
um, og þar með áformum um
opinber samskipti.