Helgarpósturinn - 22.01.1982, Blaðsíða 21

he>lrjr*FpncTh irínn Föstudagur 22. janúar
1982
Framúrstefna í skötu/íki,
eða hvað?
Miklar vangaveltur eru uppi
um hinar nýju hræringar i list-
um og kenna má viö „evrópska
gagnsókn”. Þaö er hin svo-
kallaöa „alþjóölega þver-fram-
úrstefna”, sem veldur gagnrýn-
endum hinu mesta hugarangri.
Nafngiftin er fengin frá list-
legrar framvaröasveitar con-
cept- og minimal-listamanna 8.
áratugarins, kemur hópur
málara. Þeir sem trúöu þvi aö
búiö væri aö brjóta alla ramma
heföbundinnar tjáningar, horfa
nú upp á gamalgróinn efniviö
fylla sýningasali.
Myndlist
eftir Halldór Björn Runólfsson
spekúlantinum Achille Bonito
Olivia en hann kallaöi hina nýju
„itölsku bylgju”, „La Transa-
vanguardia Italiana”.
Nú er þetta orö notaö yfir alla
þá list, sem sprottiö hefur upp
beggja vegna Atlantshafs og
einkennist af notkun pensils og
lita. Ég hef áöur fjallaö um þátt
þýskra listamanna i þessari
þróun og fjallaö hefur veriö um
italska list siöustu ára, á siöum
Helgarpóstslns.
Heiti á stefnum og straumum
skipta minnstu máli. Þaö er aö-
eins notaö til aögreiningar, ekki
skilgreiningar. Þvi gæti þessi
evrópsk-ættaöa list eins heitiö
„nýbylgja”, likt og rokk-tónlist-
in. Raunar er eitthvaö i þessari
list sem minnir á nýbylgju-rokk
eöa punk en er þó ekki einhlitt
svo hægt sé aö tala um spegil-
mynd.
Þaö sem fer fyrir brjóstiö á
gagnrýnendum, er ekki bara
notkun listamannanna á hefð-
bundnum miðlum, heldur si-
felldar tilvitnanir þeirra i lista-
söguna, einkum málaralist frá
fyrstu tugum þessarar aldar.
Expressiónismi, nafvismi og
symbólismi er sjóöur sem sótt
er I og ungir italskir málarar
ganga langt aftur i klassiska
málaralist og leita uppi mögu-
leg yrkisefni. Einn þessara ttala
Francesco Clemente heldur nú
sýningu á miðaldalegum smá-
myndum I gallerii einu I New
York. En þessar tilvitnanir eru
ekki kerfisbundnar og þaö finnst
gagnrýnendum verst. Þessir
ungu málarar geta brugöiö sér I
hvaöa gervi sem er, hvenær
sem er. Þannig getur áhorfandi
fundið Titian I einni mynd og
Melevich i annarri eftir sama
höfund eöa báöa i einni og sömu
mynd. Stilbrigöi eru ekki heilög.
Þó finnst mönnum, sem
fjallaö hafa um ný ju málaralist-
ina, sýnu verst, hve algjörlega
hún brýtur i bága viö framúr-
stefnu 20. aldar, dada og kon-
struktivismann. t staö hetju-
Hvers vegna, hvaö táknar
þetta? Er framúrstefnan liöin
undir lok? Þeir sem harma list
slöastliðins áratugar, vita vart
hvaöan á þá stendur veöriö.
Reynt er aö tengja þessa nýju
list viö ástand alþjóöamála og
kreppuna. Bent er á, aö þetta sé
afturhvarf til persónulegrar
tjáningar og tilfinningasemi
„eigin stils” sem concept og
minimalismi hafi kveöiö niöur á
sinum tima. Hér sé þvi komin
sama gamla væmnin, róman-
tikin og naflaskoöunin.
Aörir benda á, aö hér sé um aö
ræöa hinn „sanna evrópska
tón” sem geröur hafi verið
falskur undir áhrifum frá ame-í
riskri list en hljómi nú aö nýju
fagur og tær. Slikir menn halda
þvi fram, aö poppiö og
minimalisminn hafi afvegaleitt
evrópska list og gert hana aö
annars flokks amerisku
pródúkti. Þessir gagnrýnendur
benda á, aö væri tæknin skilin
burtu frá kjarnanum, stæöi litiö
eftir af ameriskri list; Smithson
væri þá jaröýta, Serra væri
sögunarmylla og Morris stál-
iöjuver. Ameriskir listamenn
eru aö dómi þessara manna
tækni-,,freak” I neti fjölþjóöa-
fyrirtækja.
Þannig er erfitt aö finna hlut-
laust mat á þessari „nýbylgju” I
málaralist. Yfirleitt eru ame-
riskir gagnrýnendur bölsýnir og
telja aö nú sé listin loksins dauö.
Evrópskir gagnrýnendur, eink-
um italskir og þýskir, klappa
hinum ungu málurum lof I lófa.
Þaö veröur gaman aö fylgjast
meö þvi, hvernig þessum mál-
um veröur tekiö hér. Lega
landsins, milli tveggja heims-
álfa, gæti gert okkur tviskipta I
afstööu okkar. Kannski sprytti
af þvi nýbylgja ofan á nýlistina
sem fyrir er. Þaö væri þá i
fyrsta sinn sem tvær afstööur til
myndlistar kæmu fram sam-
timis hér á landi, þar sem
menn eru svo vanir aö skoöa
listir meö augum Oöins.
Í21
Stjörnu-
ari-M-s*
Jólamynd
biós
Góðir dagar
gleymast ei
Bráöskemmtileg
amerisk kvikmynd i
litum meö hinni
ólýsanlegu Goldie
Hawn í aöalhlut-
verki. Hvernig
bregstu viö þegar
fyrrverandi eigin-
maöur konu þinnar
er ákæröur fyrir
bankarán og
ákveöur aö fela sig
'á undir hjónarúminu
■ binu?
Sýnd kl. 5 og 9.
Goodbye
5 1 Emanuell
. Framhald af fyrri
Emanuell-myndun-
um meö Sylvie
Kristel.
Endursýnd kl. 7 og
11.
Bönnuö börnum inn-
an 16 ára.
Siöustu sýningar
llÍÍlSÍIIISfllÍSls!
"Jmí'
Stjörnustríð fQ
‘2-21-40
| Jón Oddur og
Jón Bjarni
Kvikmyndin um;
. hrekkjalómana Jón j
JOdd og Jón Bjarna, |
fjölskyldu þeirra og
vini. Byggö á sögum
; Guörúnar Helga-
1 dóttur.
Tónlist: Egill Ólafs-
son
Handrit og stjóm:
Þráinn Bertelsson.
Sýnd kl. 5
■HH
Allir vita aö myndin
„STJÖRNUSTRIД
var og er mest sótta
kvikmynd sögunnar,
en nú segja gagn-
rýnendur aö
Gagnárás keisara-
lidæmisins, eöa
1 STJÖRNUSTRIÐ II,
jsé bæöi betri og
skemmtilegri. Auk
«* 1 þess er myndin sýnd
i 4 rása
inni OOLBy STEREO | *
fmeöfeiiiS hátölurum.
: Aöalhlutverk: Mark
Hammei, Carrie
" Fisher og Harrison
■ Ford.
. Ein af furöuverum
■ 1 þeim sem koma
! fram i myndinni,er
hinn alvitri YODA
; en maöurinn aö baki
j honum er enginn
annar en Frank Oz,
einn af höfundum
Prúöuleikaranna,
t.d. Svínku.
I Hækkaö verö
j Sýnd kl. 5, 7.30 og 10.
laugardag|sunnudag ;
Sýnd kl. 3 5 og 7.
J önnur tilraun
Myndin var tilnefnd j
til Oscarsverölauna;
sl. ár. Blaöadómar:
„Fyrst og fremst létt j
og skemmtileg”.
Timinn 13/1.
„Prýðileg afþrey-
í1 ing”
i i Helgarpósturinn 8/1.
Sýnd kl. 9.
i Siöustu sýningar. j
Mánudags-
myndin
Hversvegna
ekki?
Afbragös kvikmynd
leikstýrö af Coiine
Serrau. Hefur hlotiö
fjölda viöurkenninga
s.s. George Sadoul
verölaunin. Grand
Prix. „Elle." Kvik-
myndahátiöin i Chi-
cago silfurverölaun
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnuö yngri en 16
ára.
Fyrri sýningardagur
tn«ooo;,
! Salur A
Furðuklúbbur-
inn
Skemmtileg og
spennandi ný mynd
um óvenjulegan
klúbb. Aöalhlutverk-
in eru I höndum Vin-
cent Price, Donald
Pleasence og John
Carradine.
Islenskur texti.
Sýnd kl. 3, 5, 7, 9 og
11.
ISalurB
ISLENSKA
OPERAN

LAUGARAl
B I O
Sími 32075
Sígaunabarón
inn
Gamanópera eftir i
• Jóhann Strauss
8. sýn. föstudag 22.
jan. Uppselt.
9. sýn. laugardag 23.
jan. Uppselt.
10. sýn. sunnudag 24.
jan. Uppselt.
11. sýn. miðvikudag
27. jan.
12. sýn. föstudag 29.
jan.
13. sýn. laugardag
30. jan.
Miðasalan er opin
daglega frá kl. 16 til
20.
Simi 11475.
Ath. Ahorfendasal
veröur lokaö um leið
og sýning hefst.

Eilífðarfanginn
Sprenghlægileg, ný
ensk gamanmynd i
í litum um furöulega
. fugla I furöulegu
jfangelsi, meö
Ronnie Barker,
HRichard Beckinsale
og Fulton Mackay.
| (Leikstjóri: Dick
1 Clement.
| Islenskur texti
3.05, 7.05,9.05 Og
11.05.
Salur C
Billy Jack
íeldlínunni
Afar spennandij
bandarisk litmynd,
um kappann Billy J
Jack og baráttu hans 1
fyrir réttlæti, meö |
Tom Laughin. — Is- j
lenskur texti. Bönn- j
uö innan 16 ára.
Endursýnd kl. 3.10, j
5.10, 7.10 9.10. og !
11.10
Salur D
Indiánastúlkan
Spennandi banda-
risk litmynd meö
Cliff Potts, Xochitl
— Harry Dean
Stanton.
Bönnuö innan 14 ára
íslenskur texti.
Endursýnd kl. 3.15,
5.15, 7.15, 9.15 og
11.15.

AUMVtKAtnciun
,13
mrnm
Næsta mynd
Cheech og
Chong
Ný bráðfjörug og
skemmtileg ný gam-
anmynd frá Uni-
versal um háðfugl-
ana tvo. Hún á vel viö
idrungalegu skamm-
deginu þessi mynd.
Islenskur texti.
Aöalhlutverk:
Tomas Chong og
Cheeck Marin
Handrit: Tomas
Chong og Cheeck
Marin
Leikstjóri: Tomas
Chong
Sýnd kl. 5, 9 og 11.
Sunnudag kl. 3, 5, 9
og 11.
Miðaverö 25 kr.-
þjOdlkikhúsid
b«HBSsaes!«: m
Hús skáldsins
föstudag kl. 20
sunnudag kl. 20
Gosi
laugardag kl. 15
sunnudag kl. 15
Dans á rósum
laugardag kl. 20
Litla sviðið:
Kisuleikur
sunnudag kl. 20.30
Uppgiörið
eftir Gunnar Gunn-
arsson
Leikstjóri: Sigm.
örn Arngrimsson.
Tónlist: Karólina
Eiriksdóttir
Frumsýning I
Arseli félagsmiö-
stöö Arbæjarhverfis
laugardaginn 23.
jan. kl. 14.
Miöar seldir i Þjóö-
leikhúsinu i dag og á
morgun.
Miöasala 13.15—20.
Simi 1-1200.
<ax»
LKIKFKIAt;
RKYKJAVÍKUR
Undir álminum
föstudag kl. 20.30
næst siöasta sinn.
Jói
Sýning sem vera
átti laugardag fellur j
niöur af óviöráöan-,
legum orsökum.
* Miöar endurgreiddir |
á miöasölutima.
Rommí
Aukasýning laugar-
dag kl. 20.30
Miðvikudag kl. 20.30.
Ofvitinn
sunnudag kl. 20.30.
Miöasalan i Iönó kl.
14—20.30.
I Revian skornir
jskammtar
Miönætursýning
I
Austurbæjarbiói
Laugardag kl. 23.30
I Miöasala i Austur-
; bæjarbiói kl. 16—21.
I Simi 11384.