Helgarpósturinn - 01.03.1984, Blaðsíða 19

KVIKMYNDIR
eftir Árna Þórarinsson og Sigmund Erni Rúnarsson
Falleg saga og trist
Stjörnubíó: Martin Guerre snýr aftur.
Frönsk. Árgerð 1983.
Handrit: Daniel Vigne og Jean-CIaude
Cariére. Tónlist: Michel Portal. Kuikmynd-
un: André Neau. Leikstjóri: Daniel Vigne.
Aðalleikarar: Gerard Depardieu, Nathalie
Baye, Maurice Jacquemont, Maurice
Barrier.
Áhrifarík saga; falleg en um leið trist. Og
með eindæmum hvað leikstjóranum Daniel
Vigne hefur tekist að gera smekklegan kvik-
myndabúning um þetta vandmeðfarna efni.
Sagan af Martin Guerre er sönn, gerðist á
sextándu öld í frönsku Pýreneafjöllunum.
Skrítið, en hún varðveittist fyrir tilstilli
dómarans sem dæmdi í máli söguhetjunnar;
honum fannst það svo markvert og óvenju-
legt að hann sá sig knúinn til að dýfa penna
í blek því til sönnunnar.
Ógerningur er að segja þessa sögu hér svo
nokkru nemi, en upphafið er þegar Martin
þrettán ára og Bertrande tólf ára eru gefin
saman i fjallaþorpinu Artigat. Martin unir sér
ekki í sambúðinni, flýr að heiman og snýr
ekki aftur fyrr en átta árum siðar. Honum er
tekið opnum örmum sem glataða syninum,
en nokkru síðar fer að gæta efasemda hjá
þorpsbúum um að hér sé hinn upprunalegi
Martin á ferðinni. Dómarinn fyrrnefndi er
kvaddur til úrskurðar um það, sem verður
að mjög sérstæðum réttarhöldum.
Kvikmyndavinnsla Daniel Vigne er geð-
þekk, með smekkvísi tekst honum að sýna
inn í persónur verksins, hugarheim þeirra
og lífsstíl og þorpsstemmningunni kemur
hann svo vel til skila að oft er unun á að
horfa. Þar notar hann sér allt í senn; mark-
vissa kvikmyndun, áhrifaríka hljóðsetningu
og leikara sem beinlínis munstrast inn í hlut-
verk sin. Sannarlega vönduð og áhrifarík
mynd.
— SER.
Böluun boxarans
Tónabíó: Raging Bull.
Bandartsk. Argerð 1980.
Handrit og leikstjórn: Martin Scorsese.
Aðalhlutverk: Robert DeNiro, Cathy Moriar-
ty, Joe Pesci.
Martin Scorsese er magnaður skoðandi
bandarískrar karlmennsku- eða karlrembu-
ímyndar. Hann skoðar hana í Ijósi eigin upp-
vaxtar í glæpamenguðum heimi stórborgar-
innar, þar sem í bakgrunni er kaþólismi
ítalskra innflytjenda (Mean Streets), firring,
spilling og geðveiki (Taxi Driver) eða sam-
keppnisheimur skemmtiiðnaðarins (New
York, New York, King of Comedy). Scorsese
er ekki síður magnaður myndasmiður, með
fjölbreytilegan stíl, stundum fallegan og
mjúkan, stundum aflmikinn, spenntan og
þéttan.
Þetta síðarnefnda einkennir næstsíðustu
mynd Scorsese, Raging Bull sem nú kemur
fjögurra ára gömul í Tónabíó. Þar túlkar
hann karlmennskuimyndina eins og hún
birtist í lífi boxarans, Jake LaMotta, sem náði
hátindi frægðar árið 1949 en klúðraði öllu
með hömlulausum þjösnaskap og röngu
stöðumati. Þetta er hörkumynd, prýdd fá-
dæma skapgerðarleik Robert DeNiro í aðal-
hlutverkinu og svarthvítri myndatöku Mic-
hael Chapmans. Lýsing DeNiros á þvi hvern-
ig LaMotta verður fórnarlamb hugmynda
um töff karlmennsku sem leiða hann til
sjálfstortímingar verður Iengi í minnum
höfð, enda fágætt að sjá leikara taka líkam-
legri ummyndun eins og hér.
Saga LaMotta, innan sem utan hnefaleika-
hringsins, nær að vísu aldrei þeirri drama-
tísku dýpt að verða harmræn. Til þess skort-
ir persónuna sjálfa alla burði. En kvikmynd-
in Raging Bull er gerð af stakri kunnáttu og
krafti. — ÁÞ.
DeNiro breytist úr
stæltum boxara I
feitan nætur-
klúbbseiganda
með lygilegum
hætti I Raging
Bull.
Hrafninn flýgur
íBerlín:
Góðar
móttökur
,,Hrafninn flýgur gekk mun bet-
ur á Berlínarhátíðinni en ég hafði
þorað að vona", segir Hrafn
Gunnlaugsson, nýkominn frá
kuikmyndahátíðinni t Þýskalandi.
Mynd Hrafns var sýnd á þremur
opinberum sýningum utan
képpni, og að sögn Hrafns vakti
hún óskipta athygli alþjóðlegra
dreifingaraðila eftir fyrstu sýn-
ingu: „Þrír dreifingaraðilar frá
Frakklandi hafa til að mynda boð-
ist til að dreifa myndinni þar í
landi og verður það sænsku kvik-
myndastofnunarinnar að meta
hvaða aðila verður falið að annast
dreifinguna. Umræður eru enn-
fremur i gangi við aðila frá Ítalíu,
Ameríku, Niðurlöndum og ýms-
um öðrum löndum um dreifingu
og sölu á myndinni. Þá hefur
myndin þegar verið seld til ísra-
els".
Að sögn Hrafns hefur Hrafninn
flýgur hlotið mikla og góða kynn-
ingu á hátíðinni og mikið verið
fjallað um hana í blöðum. „Svíarn-
ir sögðu við mig að ég gæti verið
í sjöunda himni", segir Hrafn, „því
myndir frá Norðurlöndunum hafa
ekki átt upp á pallborðið hjá Ber-
línarhátiðinni á undanförnum ár-
um“.
Tvennt var þó mikilvægast fyrir
Hrafn Gunnlaugsson varðandi
kvikmyndahátiðina: „í fyrsta lagi
varð þýski leikstjórinn WimWend-
ers svo gagntekinn at myndinni
að hann ákvað að kynna hana sér-
staklega fyrir síðustu sýningu á
henni í Berlín", segir Hrafn. „í
öðru lagi hafa móttökurnar í Ber-
lín þýtt aukið traust framleiðenda
á mér sem leikstjóra sem kann að
koma sér vel í framtíðinni, þó að
þessa dagana sé ekkert fjarlægara
mér en kvikmyndagerð", segir
Hrafn Gunnlaugsson. - IM
SJÓNVARP
Lítið og laglegt
Þessi blessuð börn. Sjónvarpsleikrit eftir
Andrés Indriðason.
Leikstjóri: Lárus Ýmir Óskarsson.
Tónlist Hjálmar H. Ragnarsson.
Myndataka: Einar Páll Einarsson.
Hljóð: Vilmundur Þór Gíslason.
Lýsing: Haukur Hergeirsson.
Leikmynd: og búningar: Baldvin Björnsson.
Stjórn upptöku: Andrés Indriðason.
Persónur og leikendur:
Bjössi: Hrannar Már Sigurðsson.
Sigrún: Steinunn Jóhannesdóttir.
Þorsteinn: Sigurður Skúlason.
Fjóla: Margrét Ólafsdóttir.
Steingrímur: Róbert Arnfinnsson.
Helga Kress getur þess í grein sinni Um
konur og bókmenntir að ritdómarar noti
gjarnan lágfleyg lýsingarorð eins og lítill,
smár og snotur þegar þeir dæmi verk skáld-
kvenna. Þessi orð flögruðu mér í hug eftir að
ég sá sjónvarpsleikritið Þessi blessuð börn
eftir Andrés Indriðason. Ástæðunnar er
hvorki að leita í lítilsvirðingu né háði, verkið
gefur einfaldlega ekki tilefni til hástemmdra
lýsingarorða en var engu að síður Ijúft fyrir
augun.
Þessi blessuð börn var sent inn í leikrita-
samkeppni sem Ríkisútvarpið boðaði til árið
1979. Ekkert hinna innsendu verka þótti
verðlaunahæft en mælt var með verki
Andrésar sem fjölskylduleikriti. í verkinu er
skyggnst inn í hugarheima 8 ára stráks,
Bjössa, og lýst hugsanaflögrinu meðan
móðirin sýnir hugsanlegum kaupendum
íbúð þeirra. Skömmu áður hafa foreldrar
Bjössa skilið að skiptum og hann hefur eng-
an veginn sætt sig við þá ráðstöfun, stendur
reyndar í vanmáttugri uppreisn gegn ein-
hvecju sem hann ræður engu um. Þessi lýs-
ing er ágætlega trúverðug en er raunar að-
eins leiftur, gaman hefði verið að fá ítarlegri
úrvinnslu þessa efnis.
Innantómt hjal fullorðna fólksins, einkum
flatneskjulegar athugasemdir konunnar
Fjólu, myndar e.k. bakgrunn fyrir hugsana-
heim Bjössa: „Hvað með börn? Er mikið af
börnum? Það er nú alltaf visst ónæði af börn-
um.“ Áhorfandinn á auðvelt með að skilja að
Bjössi vilji burt frá slíku og þvílíku þvaðri og
ímyndi sér fjölskylduna þríeina á ný. Þótt
textinn sé ekki í aðalhlutverki í myndinni er
Hrannar Már Sig-
urðsson I Þessi
blessuö börn —
útsjónarsemi og
smekkvfsi leik-
stjóra varö öðru
fremur til að gera
myndina að þvi
sem hún er.
eftir Sigurð Svavarsson
greinilegt að höfundur ætlar honum að
koma til skila og sýna oftlega tvöfeldni full-
orðna fólksins í setningum sem hljóta að
skilja barnið eftir í spurn; t.d. þegar móðirin
segir við hjónin: Það hefur a.m.k. farið mjög
vel um okkur hérna“. Var það ekki einmitt
nýja íbúðin og peningavandræði henni fylgj-
andi sem splundruðu hamingjusömu fjöl-
skyldunni?
Endurminningar voru kallaðar fram á
hefðbundinn hátt. Ljósmynd kallaði á minn-
ingar úr ferðalagi. Spiladós með brotnum
spegli rifjaði upp rifrildið sem braut spegil-
inn. Minningar voru yfirleitt undur hugljúfar
enda fegraðar í huga drengsins. Ymsar
fallegar táknmyndir sýndu vel hugarástand
skilnaðarbarnsins; hönd í hlutverki linsu,
eirðarlaust pár á regnvota rúðu. Útsjónar-
semi og smekkvísi Lárusar Ymis kom vel
fram í mörgum laglegum smámyndum af
þessum toga og varð öðru fremur til þess að
gera myndina að því sem hún er. Vinnu-
brögð voru reyndar mjög fagleg á öðrum
sviðum einnig og má í því sambandi minna
á skemmtilega hljóðeffekta þegar stráksi tók
til bragðs að fjarstýra hinu hrútleiðinlega
fullorðna fólki og flýta ögn fyrir brottför
hjónanna.
Frammistöðu leikenda ætla ég ekki að
tíunda hér en þeir unnu þó yfirleitt ágætlega
úr heldur vandræðalegum hlutverkum sín-
um, sem buðu ekki upp á mikil tilþrif. Hrann-
ar Már Sigurðsson stóð einkar vel fyrir sínu
í hlutverki Bjössa litla.
Tónlist Hjálmars H. Ragnarssonar var að
mínu viti einstaklega vel heppnuð og endur-
speglaði skemmtilega hugarástand Bjössa.
HELGARPÓSTURINN 19