Helgarpósturinn - 15.04.1987, Blaðsíða 9

langan tíma hafði ég bókstaflega
lifað fyrir það eitt að klukkan yrði
tíu að kvöldi, vegna þess að þá fékk
ég svefnlyf. Smám saman minnk-
uðu þó áhrifin og svefninn af völd-
um lyfjanna styttist.
Þegar komið var að ná í mig á
skurðstofuna, var ekki hægt að
hreyfa mig til vegna verkjanna, svo
ég var bara keyrð í sjúkrarúminu.
Það þurfti meira að segja að svæfa
mig í rúminu, því ég þoldi ekki flutn-
ing upp á skurðborðið."
REYKTI ALSÆL FRAM
Á NÓTT
— Leið þér betur, þegar þú vakn-
adir sídan eftir adgerdina í þetta
sinn?
,,Ég fann alls ekkert til, þegar ég
vaknaði. Þú ættir bara að vita hvað
ég varð ánægð! Þetta var svo mikill
léttir. En auðvitað var ég líka enn
undir áhrifum frá svæfingunni.
Systir mín var hjá mér og hún stóð
með mér í því að fá leyfi til þess að
ég fengi að fara fram að reykja. Ég
var með alls kyns slöngur og dót í
mér, en ég vard að halda upp á það
að vera verkjalaus í fyrsta sinn í svo
langan tíma. Hjúkrunarfólkið viidi
að ég borðaði eitthvað, en mig flökr-
aði við öllum mat. Hins vegar vakti
ég til klukkan tvö um nóttina. Ég
naut verkjaleysisins svo mikið!“
— Komu kvalirnar þá ekki aftur
eftir þetta?
„Það var nú ekki svo gott. Strax
næsta dag var ég komin með óskap-
lega verki í fæturna. Lærin á mér
voru orðin grjóthörð og ég gat ekki
einu sinni sest upp í rúminu, nema
toga í band sem bundið var við fóta-
gaflinn. Ég reyndi heit fótaböð, en
allt kom fyrir ekki og ég fékk enga
skýringu á þessum verkjum.
Að lokum þoldi ég ekki lengur við
á Landspítalanum og var útskrifuð
að eigin ósk þegar u.þ.b. vika var lið-
in af marsmánuði. Þá komst ég ekki
lengur í skó, gat ekki gengið og var
keyrð út í hjólastól." Það var beiskja
í röddinni. Hún horfði um stund út í
bláinn, en hélt síðan áfram:
„Ég vissi, að á spítalanum gæti ég
ekki verið mínútu lengur. Eg var
andlega niðurbrotin manneskja.
Maðurinn minn kom að sækja mig
og fór með mig heim, en við bjugg-
um úti á landi og ég gat ekki verið
þar nema í tvo daga. Svefnherberg-
in voru uppi á lofti í húsinu, svo ég
varð að sofa í stofunni og þetta gekk
bara ekki.
Þá flutti ég til systur minnar í
Reykjavík, en þegar ég hafði ekki
sofið í fleiri nætur vegna verkja í fót-
unum og mjöðmunum, sótti hún
lækni. Hann kom heim, skoðaði
mig og lagði mig samstundis inn á
taugasjúkdómadeildina á Land-
spítalanum."
ENGIN LÆKNING
HEFUR FUNDIST
— Hvernig fannst þér að koma
aftur á spítalann, sem þú hafðir flú-
ið svo skömmu áður?
„Þetta var allt annað, því starfs-
fólkið á taugadeildinni var alveg
gjörólíkt því sem vann á skurðdeild-
inni, enda vant að annast fólk með
Parkinsonveiki, MS og aðra slíka
sjúkdóma. Þarna var manni sýnd
mikil nærgætni og tillitssemi og
andinn var allur annar. Þetta var
eins og að koma heim! Það virtust
allir samtaka um að láta
sjúklingunum líða eins vel og hægt
var og það var dekrað við mann,
bæði í mat og öðru.“
— / hvernig ástandi varst þú á
þessum tíma og hvað var gert fyrir
þtg?
„Ja, fæturnir á mér voru nú eins
og eldspýtur, eins og börnin mín
sögðu. Og ég gat varla borið bolla
að vörunum — hvað þá meira. En ég
var sett í æfingar og reynt að þjálfa
mig eftir því sem hægt var. Ég fékk
líka raf- og deyfingarmeðferð og lyf,
en ekkert af þessu verkaði til lengd-
ar. Það hefur ekki verið hægt að
gera neitt fyrir mig, eða eins og
stendur í einu vottorðinu: „Engin
Landspítalinn ( Reykjavfk. Þegar Svala lagðist þarna inn (ársbyrjun 1983, grunaði hana ekki hve örlagarfkt spor það yrði (l(fi
hennar.
viðhlítandi iæknismeðferð hefur
fundist"."
KVÖLUNUM LINNIR
ALDREI
— Þú ert sem sagt enn kvalin?
„Ég er það, já, og sársaukinn er
mjög mikill. Ég verð að vera sem
mest í kyrrstöðu, því öll hreyfing
eykur kvalirnar, og ég hef lítið út-
hald. Ef ég tek skorpu og geri eitt-
hvað með höndunum í svona einn
eða tvo tíma, fæ ég verkjakast sem
lyfin hrífa ekki á. Þegar það skeður,
kemur læknir og sprautar mig. Ég
reyni hins vegar allt annað áður en
til þess kemur, því lyfin duga ein-
ungis ef ég fæ þau ekki of oft. Hing-
að til hafa þetta verið svona 3—4
skipti á ári. Síðustu sprautumeðferð
fékk ég t.d. í október 1986.
Þegar kvalirnar byrja, myndast
erfiður vítahringur vegna þess hve
ég stífna upp. Hann verður ekki rof-
inn, nema mér takist að sofna og
slaka þannig betur á.“
— Ertu alltaf með verki?
„Já. Ég er alltaf kvalin — bara mis-
mikið. En ég er afskaplega mótfallin
lyfjatöku og vil helst ekki þurfa að
taka oft þessi kvalastillandi lyf, því
áhrifin minnka eftir því sem ég tek
þau lengur.”
MÁLIÐ FYRIR DÓM Á
NÆSTUNNI
— Hvar býrðu núna?
„Ég leigi tvískipt herbergi hérna á
höfuðborgarsvæðinu, því ég er
núna skilin við manninn minn.
Yngstu börnin tvö eru hjá honum á
meðan ég hef ekki pláss fyrir þau,
en ég vonast til að geta haft þau hjá
mér þegar ég kemst i heppilegt hús-
næði.
Ég er óskaplega heppin með fólk-
ið, sem ég leigi hjá. Þetta eru mann-
eskjur í algjörum sérflokki og þau
vilja allt fyrir mig gera. Húsnæðið er
hins vegar bara fyrir eina mann-
eskju og ég er með ísskáp, eina
plötu til að elda á og lítinn bakara-
ofn frammi á gangi."
— Það er löngu búið að dœma
örorkuna, er það ekki?
„Jú, ég er 75% öryrki og það
verður að segjast eins og er, að mín
framtíð er ekki sérstaklega glæsileg
hvað bata áhrærir."
— Og þú ert búin að höfða mál?
„Það er rétt. Málið verður tekið
fyrir í Borgardómi eftir páska. Það
er litið á þetta sem prófmál, því eins
og allir vita hefur ekki hingað til
verið auðvelt að sækja rétt sinn í
svona tilfellum.
Fjárkrafan hljóðaði fyrst upp á 12
milljónir, en sú upphæð hefur nú
eitthvað hækkað frá því hún var
fyrst sett fram. Annars verður
manni aldrei bættur svona skaði
með peningum. Það er í besta falli
hægt að gera fólki kleift að lifa ögn
auðveldara lífi — svona í praktísk-
um skilningi."
Svala hafði lokið máli sinu. Hún
fékk sér kaffi og horfði hugsandi
fram fyrir sig. Andrúmsloftið var
magnað eftir þessa áhrifamiklu frá-
sögn. Þetta var eins og að fá
martröð annarrar manneskju beint í
æð. Manneskju, sem sat eftir í sömu
sporum þegar ég fór og hún hafði
verið í þremur stundum fyrr. Hún
\ar og er að upplifa það, sem við hin
getum einungis reynt að skilja utan-
frá.
EINNIG 20% ÖRYRKI
EFTIR NÝLEGT
UMFERÐARSLYS
Þess má svo geta, að Svala lenti
fyrir nokkru í umferðarslysi. Það
var keyrt aftan á bílinn hennar, þar
sem hún beið kyrrstæð við bið-
skyldu, eins og lög gera ráð fyrir.
Hún var lögð inn á sjúkrahús, einn
ganginn enn, og var Svölu dæmd
20% örorka eftir þennan atburð
burtséð frá því sem fyrr hafði hrjáð
hana.
HELGARPÓSTURINN 9