Íslenzk sagnablöð - 21.04.1817, Blaðsíða 23

1817
45
gia |>eim fídan til eldivid eptir pörfum, og
forforga tvo qvennmenn er matbyggiu og
Jiiónudu J>eim er eptir voru í íkólanum
næftlidid vor, ]aví eingir nýirvoru innteknir.
Unibreitíng í penínga áílandinu orfikadi ad
Jiefsir peníngar ei cinaífa voruónógirtil for-
forgunar, heldur feckfteckert fyri]>á. peif
fem eingin rád böfdu til ad forforga fig af
eigin efnumkomu Jjví ei í |>ad finn til fkól-
ans, og hinir fem komu urdu ad qvedia
íkólan aptur um fumar málin (milli J>efs
iSdaogcjapr. 1814)- Einnaf kennendun-
um vid íkólann hlaur og ftrax íumarid ádur
ad flýa hann, |>ví laun hans urdu naltum
ad eingu; Hinir tveir kennendurnir tóku
ad fér ad kénna fyri hann, J>ángad til um
hauftid 1814 er íkóli höfft aptur, med byr-
jun octbr. mánadar, fem vant er, enn á
annan hátt. Nú var íftad penínga hvöriúm
íkólapilti fenginn matur fem nægiligur virdt-
iít vetrarlángr; forgad fyri ad matbúid yrdi
lieima vidíkólann, og madur tilfenginn lem
úthlutadi hvörjum einum piltanna |>ad fem
ætlad var til |>efs vifsa tíma. Hefir nú J>efsi
|>riú ár |>annig framfarid og íkóli haldift
J;ann tiltekna tíma fvoleidis ad búíkapur íkól-
ans ei hefur géfid ófpekta efni eins og adur,
Jó allt fé ci enn J>á anmarkalauft. Nærri
má géta hvilika hindrún J>ad giöri lærdóms-
ydkunum únglínga, Jó pad hafi fvo leingft
af hiá ofs vidgeingiít, ad allir íkólapiltar
blióta ad vera í fömu ftofu, bædi medan
keyra leftra kénnendanna og líka medan upp-
tyfia fyri fér Jad fcm J>eim er kénnt. Hvör
fcm verid hefir í íkóla veit hvörnig J>ar til-
geingur; ecki alleina glepur hvör fyri ödrum,
J>ar fena ívo margir eru faman, heldur ber
J^ad og vid , ad hvör tefur annan med áfettu
ra(^i- Hiá ]>efsu yrdi komift ef lærifvei-
nar hér, eins og í fleftum, efeiöllum, íkól-
Uln ytra kiæmi ad eins í íkólann J>á tiiteknu
46
kénflutíma, enn hefdu annarftadar hædi ad-
fetur fitt hinar ftundir dagfins og fvefnhcr-
hergi, hvar Já og væri líkaft peir feingiu
fér mar. Enn J>á ærti líka íkólinn ad vera
|>ar fem byli væri fvo mörg fem Jjyrfti, og
fvo nálæg, ad hægt væri ad komaft J>ángad,
jafnvel í vetrarvedri, og Jadan í íkólann
aptur; enn hvörgi hér í nánd er ad J>efsuleiti
hentugri ftadur fyri íkóla enn í Reykiavík,
hvört Jd valla eru líkindi hann komift, fyrft
eittfinn er J>adan hrakinn, nema ef fvo íkyldi
til vilia ad |>ær byggíngar er híngad til hafa
hrúkadar vcrid fyri íkólahús á Befsaftödum
yrdú med tímanum vidlíka óbrúkanligar og
J>ær fem í Reikiavík fyrrum voru til fatna
augnamids ætladar. Ef J>efsi fkóli ecki vær
lslands cinafti, væri hérum of mörgum
ordum farid.
Sú önnur uppfrædíngaredakénnflu ftipt-
un á Islandi, barna íkólinn á Haufaftödum,
fem ftiptadur er eptir teftamenti Rektors Jóns
J>orkélsfonar, árid 1759, má nú heita undir
lok lidinn. Fra árinu 1813 hefir einginn
íkólahaldari J>ar verid, eingin íkólabörn, og
fkólahúfid er afmád, Leingi hafdi fá feinafti
íkólameiftari qveinad og bedid um vidbót til
forforgunar íkólabörnum J>eim er áttu ad
forforgaft og mentaft af flcólanns fé, enn
einga áheyrn fengid, hvörí’u greiniliga fem
hann fannadi ad verdlag á öllu J>ví er |>au
Jmrftu til framfæris hefdi margfaldliga vaxid.
Sú einafta líkn fem hönum var íýnd var fú,
ad íkólabörnunum varfmáfæckad fvoíeinaft
voru ei fleiri ordin enn 8 > °R fld afgiald af
íkólans jördum \ ar hóniim goldid uppi med-
giöfmed hörnunum. petta nægdi íamreing-
anveginn, og fvo fór loks, ad íkólahaldarinn
fagdi frá fér íkóiann og vard prefturá Auft-
fiördum. Börr.unum fem J>á voru vid fkólann
var vífad til fveira, finna og med J>eim géfid,
(eda lofad ad géfa), af íkólans fs vidlíka