Íslenzk sagnablöð - 21.04.1817, Blaðsíða 25

1817
50r
49
ftvrkíngar kriftiligri trú og gudhræzlu, er
hentugaft her ad géta þefsa féiags, cr kallaft:
Hid íslenzka evangélifka Smabe-
ka Félag. Um vetur hinn fyrfta fem Síra
Henderfon Var hér í lnndi lét Síra Jdn bréf
útgánga og upphvatti Já fem efni hotdu til
ad géfa peníngatil pefs ad á ári hvoriu yrdi
prenrad ritkorn gudræknis efnum vidvík-
iandi; íkyldi hvör félagslima íkuldbinda lig ril
ad kofta prentun einnrar, tvcggia eda lvo
margra arka fem vildi edur treyftift árliga.
Seinaft er tilvifsift höfdu fvo margir lofad
ftyrk til |>efsa fy-ritcekis ad prentaft gátu
arliga 14I örk; í íkiltnálum var |>ad haft,
ad eingirnema félagslimir fengiu ad íkráfet-
ia |>ad er félagid vildi utgéfa. Sagt hefir
verid ad Síra Hendcrfon hafi útvegad í Skot-
landi nockurn penínga ftyrk þefsu félagi
hiá ödru félagi þar líkrar náttúru fyrinockru
fídan ftiptudu; Sömuleidis cr híngad borid,
ad umbreitíng hafi fídan á ordid tillögum
félagslima, þared ofmikid mun hafa reynft
fyri flefta ad kofta fvo miklu til árliga fem
í fyrftu var áíkilid; og parmed íkyldu nú
félagslimir Jtefsir fá J>ær útkomnu bakur
úkeypis, enn adrir fyri lítid verd. pettavitum
vér famt ei med vifsu, J>ár !ög þefs evan-
géliíka Smábóka Félags ei eru enn á prcnt út-
geingin. Scx fmáar ritgiördir eru komnar
frá félaginu allar prenradar í Kaupmannaböfn,
og annadhvört famdar eda útlagdar af félags-
ins höfundi og forftióra Síra Jóni Prcfti á
Mödrufelli.
Arid 1809 ferduduft líka hérumnock-
urn hluta landseníkur lærdur madur ad nafni
Hooker; Og árt fídar íkozkur Barór^ ad
nafni Georg Mackenzie, afamt tveimur
ödrum lærdummönnum, er hétu Holland
og Bright. peir reiftu cinungis yfir lít-
inn hluta lands mcft til ad kynna fér náttúru
frædi. Bædi Hooker 0g Mackenzie úrgafu
á prenr ferdabækur fínar, og eru pæri annad
íinn prentadar. Landsfólkinu hrófa {>eir
miög fyri géftrifni, gódvilia og vitsmuni,;
J.Ó finnít eitt og annad í bókum Jefsum lúr-
andtad eiriftöku perfonutn og atburdum fem
J>yrfti leidréttíngar vid.
Annar útlendur madur, daníkur ad
kyni, Bókvördúr Háíkólans í Kaupmanna-
höfn, nú Prófcfsor, Hra. R. Ch. Raík kom
híngad áríd 1813 í Jeim tilgángi ad læra
betur íslenzka túngu férílagi framburdinn.
og vita hvört hér ei leyndift neitt af fornfræd-
ismcnium frá eldri tíd. Hann ferdadilt
pau 3 fumur er hér var yfir allt land , og
audgadift til muna 1 málfins náqvæmari {>eck-
íngu. pegar hédan fór taladi hann íslenzku
fvo vel, ad vart mundi þeckiaft 4 málinu
frá infæddum; Til merkis má duga ad géta
J>eis, ad hann framflutti hér í landi tvær
prédikanir fvo vel, ad, ef almenníngi ei
hefdi verid kunnugt ad hann var útlendur,
mundi einginn hafa J>efs tilgétid. Enn is-
lenzku íkrifadi hann fvo, ad færri munú
giöra betur og traudt eins vel. Konúngur
gaf hönum reifukoftnad allan. Árid 181S
lét J>elsi einlægi Islands vinur útgánga bods-
bréf um landid ,. og upphvatti landsmenn til
ad hcfia nytt félag, til vidurhalds og frama
mentum og vífindum, líkt Jvífem ádur var
ftofnad af Islendíngum í Kaupmannahöfn
1779, og kalladift Jiad íslenzka Lærdóms-
lífta-Felag, med peim mismun, ad tillögtil
þefsa nýa félags íkyldu vera fiálfrádar giafir,
iem einginn mætti ætlaft til ad fá aptúr gold-
naríbókum, J>ví fídur ödru. Margarmerki-
ligar ritgiördir er hann fann hér, og vifsi
til ad leingi höfdu flækft milli manna, enn
ei ordid prentadar, komu hönum til |>efsa.
Biíkup vor og Amtmenn ftyrktu hanns áform,
fvo margir hér í landi urdu til ad lofa nockrn
árligu ttllagi, I Kaupmannahöfn lét Hra.
D