Morgunblaðið - 29.04.1960, Blaðsíða 20

20
MORCVNBLAÐIÐ
Fóstudagur 28. apríl 1960
„Auðvitað, madame! Peninga!
Það vantaði nú bara, að þú fær-
ir að borga mér peninga. Ég á
næstum eins mikið og þú. Veiztu,
hvað þú átt eftir, þegar búið er
að draga frá veðsettar eignir, lán
og vangoldna vexti, sem safn-
ast saman ár frá ári? Nei, þú
veizt það auðvitað ekki. Ég þori
að fullyrða, að árlegar tekjur
þínar nema ekki tíu þúsund
frönkum eins og er! En ég mun
brátt kippa þeim málum í lag, og
það fyrr en síðar“.
Hún hafði ósjálfrátt* hækkað
róminn, í hita réttlátrar gremju
vegna hinna vangoldnu skatta og
yfirvofandi eignahruns húsmóð-
ur sinnar. Þegar hún sá votta
fyrir brosi á vörum Jeanne, hróp
aði hún gröm: „Þetta er ekkert
hlátursefni, madame. Fátæktin
gerir alla að vinnuþrælum“.
Jeanne tók um báðar hendur
hennar og sagði síðan með sem-
ingi: „Gæfan hefur ekki verið
mér hliðholl. Allt hefur verið
upp á móti mér. Það er eins og
forlagadísunum sé sérlega upp-
sigað við mig“.
Rosalie hristi höfuðið: „Það
máttu ekki segja, madame. Þú
varst óheppin með eiginmann,
það er allt og sumt. Það ætti
raunar enginn að giftast á þenn
an hátt, án þess að þekkja tilvon
andi mann sinn“.
Þannig héldu þær áfram að
tala um einkamál sín, eins og
hverjar aðrar gamlar vinkonur.
Þegar sólin kom upp, voru þær
enn að tala saman.
12. kafli.
Nýtt heimili.
Að viku liðinni hafði Rosalie
tekið stjóm á öllu og öllum í
húsinu. Jeanne var niðurbeygð
og viljalaus og hlýddi henni um-
yrðalaust. Þótt hún væri mátt-
farin og þreklítil, leiddi Rosalie
hana út að ganga á hverjum degi
eftir hinum gamla stíg baróns-
frúarinnar. Hún dróst varla
áfram, en Rosalie studdi hana og
taldi í hana kjarkinn, eins og
hún væri sjúkt barn.
Þær töluðu oft um liðna daga,
Jeanne með nokkrum klökkva,
en Rosalie af þeirri óbifanlegu
rósemi, sem svo mörgu sveita-
fólki er eiginleg. Sú síðarnefnda
minntist oft á hinar vangoldnu
rentur, og von bráðar óskaði hún
eftir því við Jeanne, að hún fæli
henni í hendur öll skjöl varð-
andi viðskiptamál, en þeim hafði
Jeanne í fáfræði sinni haldið
vandlega leyndum í því skyni að
gæta hagsmunar sonar sins.
I eina viku eftir það fór Rosa-
lie til Fecamp á degi hverjum til
þess að fá skýringar á lögfræði-
legum atriðum hjá lögfræðingi,
sem hún þekkti þar.
Kvöld eitt, er hún hafði þjón-
að húsmóður sinni til sængur,
settist hún við rúm hennar og
sagði upp úr þurru: „Það er rétt-
ast, að við röbbum dálítið saman
í ró og næði“. Hún skýrði henni
nákvæmlega frá því, hvernig
sakir stæðu.
Þegar fjárreiðum hennar hefði
verið komið í dag, myndi hún
hafa um það bil sjö þúsund
franka í árlegar tekjur í mesta
lagi.
„Það er ekkert við því að
gera“, sagði Jeanne. „Ég finn það
á mér, að mér mun ekki verða
langra lífdaga auðið, og þetta
ætti því að duga mér“.
Rosalie varð gramt í geði: „Það
getur verið að það nægi þér, ma-
dame, en hvað um Paul — á hann
ekkert að fá?“
Hrollur fór um Jeanne: „Ég
ætla að biðja þig að minnast ekki
á hann í mín eyru. Tilhugsunin
um hann veldur mér sársauka".
„Það aftrar mér ekki frá því
að minnast á hann. Þig skortir
hugrekki, madame Jeanne. Hann
hegðar sér heimskulega núna. —
Hvað um það? Hann mun ein-
hvern tímann sjá að sér, kvæn-
ast og eignast börn. Hann mun
þarfnast peninga til þess að ala
þau upp. Taktu eftir því sem ég
segi, þú verður að selja Espi-
lund“.
Jeanne settist snöggt upp í
rúminu: „Selja Espilund! Er þér
alvara? Nei, aldrei að eilífu!“
Rosalie lét engan bilbug á sér
finna. „Ég segi þér að gera þetta
vegna þess eins, að það er óhjá-
kvæmilegt". Hún útskýrði ná-
kvæmlega fyrir húsmóður sinni,
á hvern hátt hún hefði komizt
að þessari niðurstöðu.
Ef hún myndi selja Espilund
og bændabýlin tvö, gæti hún
haldið fjórum bændabýlum hjá
St. Leonard og af þeim myndi
hún hafa átta þúsund og þrjú
hundruð franka árlegar tekjur.
Þrettán hundituð frankar af því
myndu fara til viðhalds eigninni,
en þá yrðu sjö þúsund frankar
eftir. Fimm þúsund yrði hún að
nota sér til lífsviðurværis en tvö
þúsund gæti hún lagt fyrir.
„öllu öð.ru hefur verið
sóað í vitleysu, og það er kom-
inn timi til þess að binda endi á
slíkt. Ég mun taka að mér stjórn
fjármálanna, og Paul má ekki fá
meiri peninga af eignunum — þá
mun ekki verða neitt handa hon-
um síðar“.
Jeanne, sem grét hljóðlega,
stundi upp:
„En ef hann hefur ekkert að
borða?"
„Hann getur komið og borðað
með okkur, ef hann er svangur.
Hann mun alltaf eiga víst húsa-
skjól og fæði hjá okkur. Held-
urðu, að hann hefði farið svona
að ráði sínu, ef þú hefðir neitað
honum um peninga í upphafi?"
„En hann var skuldum vafinn
og hneyksli vofði yfir honum".
„Heldurðu, að hann hleypi sér
ekki í skuldir eftir sem áður, er
hann hefur komið aleigu þinni
fyrir kattarnef? Þú hefur borg-
að skuldir hans, úr því verður
ekki bætt — en þú gerir það
ekki aftur að mér heilli og lif-
andi! Góða nótt, madame".
Jeanne kom ekki dúr á auga,
tilhugsunin um að selja Espilund
Og yfirgefa æskustöðvar sánar
hélt fyrir henni vöku.
Morguninn eftir, þegar Rosalie
kom inn í herbergið til hennar,
sagði hún: „Ég gæti aldrei sætt
mig við að fara héðan“.
Þjónustustúlkan byrsti sig: —
„Svo verður þó að vera, madame.
Lögfræðingurinn kemur á hverri
stundu með manninn, sem ætlar
að kaupa eignina. Að öðrum kosti
muntu standa uppi blásnauð inn
an fjögurra ára“.
Jeanne, sem var gersamlega
niðurbrotin, stagaðist sífellt á
sömu orðunum: „Ég gæti það
ekki! Ég mun aldrei geta það“.
Klukkustundu síðar kom póst-
urinn með bréf frá Paul, þar
sem hann bað um tíu þúsund
franka. Hvað gat hún gert? — í
örvæntingu sinni ráðgaðist hún
við Rosalie, sem fórnaði upp
höndum og hrópaði: „Þetta sagði
ég, madame! Þið hefðuð farið
laglega út úr þessu bæði tvö,
hefði ég ekki komið til þín“. Je-
anne beygði sig undir vilja þjón-
ustustúlkunnar og skrifaði syni
sínum eftirfarandi bréf:
„Elskulegi sonur minn: Ég get
ekki framar hjálpað þér um
neitt. Þú hefur svípt mig öllum
eignum. Ég neyðist jafnvel til að
selja Espilund. En hafðu það
hugfast, að þú munt ávallt eiga
athvarf hjá aldraðri móður þinni,
þótt þú hafir valdið hénni mikl-
um þjáningum. — Jeanne“.
Mánuði síðar var gengið frá
samningum um sölu hússins og
jafnframt keypti hún lítið hús í
Batteville, skammt frá Goder-
ville og þjóðveginum til Monti-
viliers.
Daginn, sem gengið var frá
samningunum, fór hún út að
ganga. Hún gekk fram og aftur
eftir stíg móður sinnar og kvaddi
í huganum með söknuði alla þá
staði í landareigninni, sem henni
voru kærastir og jafnframt í
nánum tengslum við fortíðina.
Það var bekkurinn undir platan-
viðartrénu, lautin í skógarrjóðr-
inu, hæðin, sem hún hafði svo
oft setið á og horft yfir slétturn-
ar. Þaðan hafði hún séð de Four
ville greifa hlaupa í áttina til
sjávar, daginn, sem hinn vofeif-
lega dauða Juliens bar að hönd-
um. Hún kvaddi einnig gamla
álmviðartréð, sem á vantaði
efstu greinarnar — hún hafði svo
oft staðið á þeim bletti í garð-
inum og hallað sér upp að því.
Rosalie kom út, til þess að fá
hana inn með sér. Hún tók undir
handlegg hennar og leiddi hana
heim að húsinu.
Hávaxinn sveitapiltur, á að
gizka tuttugu og fimm ára, beið
þeirra við húsdyrnar. Hann heils
aði henni alúðlega, eins og þau
hefðu þekkzt lengi: „Góðan dag-
inn, frú Jeanne. Ég vona, að yð-
ur líði vel. Mamma sagðj mér að
koma til þ'ess að hjálpa yður að
flytja. Þar sem ég ætla að veita
þessa aðstoð í frístundum mín-
um frá búskapnum, vildi ég
gjarnan vita, hvað það er, sem
þér ætlið að taka með yður“.
Þetta var sonur þjónustustúlku
Skáldið og mamma litla
1) Taktu leikföngin þín
saman svo að þú getir farið
að hátta ....
2) .... ef þú gerir það ekki
strax verð ég reið.
3) Já, ef þú verður ekki
búin eftir fimm mínútur
kemur pabbi ti lskjalanna.
4) (Síðar). — Láttu þetta
eiga sig, Lotta mín. Það er
svo spennandi saga í útvarp-
inu .... flýttu þér að hátta.

Verið öll sæl. Þingmaðurinn oglurinn er með kaffi og brauð-1 Jæja, þá erum við komnir,
ég förum að Ketilskletti. Gangi sneiðar, ef þið verðið svangir. | þetta er Ketilsklettur. Bezta elg-
ykkur vel Finnur. Leiðsögumað- I Klukkutíma seinna
dýrasvæðið hér um slóðir og
mjög þægilegt!
Ég kann að meta þægindi!
hennar, sonur Juliens — bróðir
Pauls.
Henni fannst hjartað í brjósti
sér hætta að slá, en jafnframt
varð hún ósjálfrátt gripin löngun
til að faðma piltinn að sér.
Hún virti hann fyrir sér, leit-
aði að einhverju í svip hans, sem
minnti á eiginmann hennar og
son. Hann var hraustlegur og
þrekiegur, ljóshærður og bláeyg-
ur eins og móðirin. Þó líktist
hann Julien. Hún gat ekki gert
sér grein fyrir á hvern hátt hann
líktist honum, en þó var eitthvað
í svipmóti hans, sem minnti mjög
á hann.
Ungi maðurinn hélt áfram: —
„Mér væri mjög kærlkomið, aó
þér sýnduð mér þetta án tafar“.
En hún hafði enn ekki komizt
að neinni niðurstöðu um, hvað
hún gæti tekið mikið með sér,
þar sem væntanleg húsakynni
hennar voru mun minni en þau,
sem hún hafði nú. Hún bað hann
því um að koma aftur í viku-
lokin. —
Hún eyddi nokkrum dögum í
að velja úr húsgögnum og búslóð
þá hluti, sem henni voru kærast
ir og flestar endurminningar
tengdar við, þótt notagildi sumra
þeirra væri harla lítið. Rosalie
mótmælti því harðlega, að þær
flyttu allt þetta skran með sér,
en Jeanne sat fast við sinn keip,
og að þessu sinni varð Rosalie
að láta í minni pokann.
Morgun einn kom imgi bónd-
inn, Denis Lecoq, sonur Juliens,
með vagn sinn til þess að fara
fyrstu ferðina. Rosalie fór með
honum til þess að hafa yfirum-
sjón með flutningnum og niður-
röðun húsgagna.
Jeanne hafði gengið út að klett
inum, og er hún kom heim var
Rosalie komin aftur. Hún var í
sjöunda himni yfir nýja húsinu
og kvað það mun skemmtilegra
en þennan gamla húshjall, sem
stæði ejkki einu sinni í alfaraleið.
Jeanne grét allt kvöldið.
Kvöldið áður en þau fóru, varð
henni gengið út í fjósið. Henni
brá mjög, er hún heyrði lágt urr.
Þarna var hundurinn Massacre,
sem hún hafði tæpast munað eft-
ir svo mánuðum skipti. Hann
var orðinn blindur og farlama,
SHtltvarpiö
Föstudagur 29. apríl
8.00—10.20 Morgunútvarp (Bæn — 8.05
Morgunleikfimi — 8.15 Tónleikar
— 8.30 Fréttir — 8.40 Tónleikar
— 10.10 Veðurfregnir).
12.00 Hádegisútvarp.
13.15 Lesin dagskrá næstu viku.
15.00 Miðdegisútvarp. — 16.30 Veðurfr,
18.30 Mannkynssaga barnanna: „Bræð-
urnir“ eftir Karen Plovgárd; XI,
(Sigurður Þorsteinsson banka-
maður),
18.50 Framburðarkennsla í spænsku.
19.00 Þingfréttir. —- Tónleikar.
19.25 Veðurfregnir.
19.35 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 Landsnefndin 1770—71, — erindi
(Bergsteinn Jónsson cand. mag.),
20.55 Islenzk tónlist: Verk eftir Jór-
unni Viðar.
21.20 „Villisvanirnir**, einleiksþáttur —
eftir Steingerði Guðmundsdóttur
(Höfundur flytur).
21.40 Tónleikar: „Coppelia**, ballett-
músik eftir Delibes (Operuhljóm
sveitin í Covent Garden leikur;
Robert Irving stjórnar),
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Garðyrkjuþáttur: Axel Magnús-
son garðyrkjukennari talar um
áburðarþörf jarðvegsins.
22.25 I léttum tón: Ymis lög sungin og
leikin.
23.00 Dagskrárlok.
Laugardagur 30. apríl
8.00—10.20 Morgunútvarp (Bæn — 8.05
Morgunleikfimi — 8.15 Tónleikar
— 8.30 Fréttir — 8.40 Tónleikar —
10.10 Veðurfregnir).
12.00 Hádegisútvarp.
12.50 Oskalög sjúklinga (Bryndís Sig-
urjónsdóttir).
14.00 Laugardagslögin. (16.00 Fréttir og
veðurfregnir).
17.20 Skákþáttur (Baldur Möller).
18.00 Tómstundaþáttur barna og ung-
linga (Jón Pálsson).
18.30 Mannkynssaga barnanna: „Bræð-
urnir“ eftir Karen Plovgárd; XII,
— sögulok. (Sigurður Þorsteins-
son bankamaður þýðir og flytur).
19.00 Frægir söngvarar: Irmgard See-
fried syngur. — (19.25 Veðurfr.).
19.40 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 Leikrit: „Djúpt liggja rætur'* eft-
ir Arnaud d’Usseau og James
Gow. Þýðandi: Tómas Guðmunds
son. — Leikstjóri: Þorsteinn O.
Stephensen.
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Danslög. — 24.00 Dagskrárlok.