Morgunblaðið - 26.11.1970, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1970
Hækkanir viðurkennd-
ar við samningagerðina
- upplýsingar um verðlagsþróunina liggja fyrir
Ráðstefnustofnun
ríkisins
— er vinni að aukningu
*
ráðstefnuhalds á Islandi
— frumvarp á Alþingi
ÞINGNEFND sú sem f jalla mun
um tillögu þessa, mun án alls
vafa geta fengið þaer upplýsing-
ar sem með þarf, og hefur reynd
ar nú þegar fengið þær frá þeim
manni er gersta þekkingu hefur
.....á verðlagsmál-
; um, sagði Matt-
f hías Á. Mathies-
í sen í ræðu á AI-
Iþingi í gær, er
| tekin var fyrir
; tillaga Magnús-
|ar Kjartansson-
ar og fleiri Al-
| þýðubandalags-
Iþingmanna um
Irannsókn á að-
draganda verðstöðvunar. Fjallaði
Matthías i ræðu sinni um til-
drögin að tiUöguflutningi þess-
um og tilganginn með honum,
og rif jaði upp fyrri ummæli sín,
ið þarna væri um hreina svið-
setningu að ræða, til þess að
reyna að gera Jóhann Hafstein
forsætisráðherra tortryggilegan
vegna ummæla um verðstöðvun,
er hann viðhafði i sjónvarps-
þætti. Rifjaði Matthías það upp
að verðlagsstjóri hefði mætt á
fund fjárhagsnefndar neðri-deild
ar, er nefndin athugaði frum-
varp ríkisstjórnarinnar um stöð-
ugt verðlag og atvinnuöryggi, og
hefði hann þar greint frá því að
engar óeðlilegar hækkanir hefðu
átt sér stað, eftir að forsætis-
ráðherra sat fyrir svörum hjá
sjónvarpsmönnum.
Magnús Kjartansson fylgdi til-
lögu þeirra Alþýðubandalags-
manna úr hlaði og gerði grein
fyrir henni, en með tillögunni
er lagt til að i neðri-deild Alþing-
is verði kosin fimm manna nefnd
til þess að rannsaka aðdraganda
verðstöðvunar
t þeirrar, sem
|kom til fram-
Ikvæmda 1. nóv-
fember, og þó
fskuli rannsókn-
sérstaklega
Ibeinast að þró-
[un verðlags-
[mála, eftir að
IJóhann Hafstein
___________I forsætisráð-
herra kom fram í sjónvarps-
þætti, og hefði gefið í skyn að
verðstöðvun stæði til. Á síðan
að leggja niðurstöðurnar fyrir
Alþingi, og meta hvort kæra eigi
ráðherra fyrir brot á lögum um
ráðherraábyrgð.
Magnús sagði m.a. i framsögu
ræðu sinni, að mjög alvarlegt
yrði að teljast þegar svo ábyrg-
ur maður sem forsætisráðherra
boðaði slíkar aðgerðir löngu fyr-
irfram, enda hefði verðbólguþró-
unin magnazt stórlega eftir þessi
ummæli ráðherra, þangað til að
ríkisstjórnin hefði gripið til verð
stöðvunarinnar.
Halldór E. Sigurðsson sagði að
Framsóknarmenn myndu ekki
fylgja tillögu Magnúsar Kjart-
anssonar, þar sem tillaga þessi
gengi alltof skammt. Nauðsyn
væri að kanna
sþróun verðlagS-
Imála allt frá
gþví að kjara-
\ samningarnir
fvoru gerðir sl.
Ivor, og gera ieið
|réttingar ef ó-
Jeðlilegar verð-
[hækkanir hefðu
látt sér stað. Því
Ihefðu Fram-
sóknarmenn flutt tillögu um
slíka rannsókn og myndu bíða
eftir afgreiðslu hennar, en ekki
greiða tillögu Magnúsar atkvæði.
Jóhann Hafstein forsætisráð-
herra, kvaðst ekki ætla að blanda
sér mikið í þessar umræður, en
teldi þó nauðsynlegt að árétta
nokkur atriði sem hefðu áður
komið fram.
Ráðherra sagði, að nú væri þvi
haldið á loft, að ríkisstjórnin
hefði átt að
grípa til verð-
stöðvunar strax
eftir að kjara-
p. samningarnir
voru gerðir sl.
vor. Þegar geng
|ið hefði verið til
’M þessara samn-
•mm }nga hefði ver-
ið lögð fyrir að-
ilana áætlun um
verðlagsþróunina, og hefði sú
áætlun ekki í neinu verið vé-
fengd af samningsaðilum,
og verið talin eðlileg.
Það hefði verið þeim algjörlega
Ijóst að flestar greinar atvinnu-
veganna hefðu ekki getað tekið
á sig umræddar launahækkan-
ir, án þess að fá að hækka hjá
sér. Samkvæmt þeirri áætlun
sem lögð hefði verið fram, hefði
verið gert ráð fyrir 13,1% verð-
lagshækkun sem lægstu mörk-
um, og hefðu þar t.d. ekki verið
teknar inn hugsanlegar erlend-
ar verðhækkanir. Enginn aðili
hefði þá hreyft því að þessar
hækkanir væri hægt að hindra
með tafarlausri verðstöðvun.
Þá vék ráðherra að því sem
komið hefði fram í ræðu Magn-
úsar KjartansSonar um að verð-
hækkanir hefðu orðið um 12%
eða minni en gert var ráð fyrir
við kjarasamningana sl. vor.
Ráðherra kvaðst einnig vilja
benda á það enn einu sinni, að
við þessa kjarasamninga hefði
ríkisstjórnin bent á leið, til þess
að bæta kjörin og koma samt
i veg fyrir hækkanir, en á þá
leið hefðu aðilarnir ekki viljað
fallast.
Þá vék ráðherra einnig að því,
að þær hækkanir sem verðlags-
nefnd hefði samþykkt hefðu í
flestum tilfellum verið samþykkt
ar mótatkvæðalaust, en í nefnd-
inni eiga m.a. fulltrúar launþega
sæti.
Áð lokum sagði svo ráðherra
að verðhækkanir þær sem orðið
hefðu, hefðu verið vitaðar þeg-
ar við gerð kjarasamninganna
og þá viðurkenndar af öllum að-
ilum, hins vegar væru menn nú
að reyna að búa sér til skýring-
ar eftir á, jafnvel þótt þeir vissu
betur, og þá vitanlega í ákveðn-
um tilgangi, — að þvi að fram-
an greindi, mætti ljóslega sjá,
að tillaga þessi væri þvi með
öllu tilefnislaus.
Á FUNDI efri deildar Alþingis
í gær mælti Jón Ármann Héðins-
son fyrir frumvarpi er hann flyt-
ur um ráðstefnustofnun ríkisins.
Með frumvarpinu leggur þing-
maðurinn til, að komið verði á
fót stofnun, er stuðli að því að
erlendir aðilar haldi sem flestar
ráðstefnur hér á landi á öllum
árstímum og sem víðast á land-
inu. Skal stofnun þessi heita
Ráðstefnustofnun ríkisins.
Jón Ármann
sagði í fram-
söguræðu sinni
með málinu að
hann hugsaði
sér, að Ráð-
stefnunstofnun
rtkiisins skyldi
skipuleggja,
afla og stuðla
að ráðstefnu-
haldi hér á
erlendra aðila,
eftir því sem framast væri unnt,
og vinna að þessum málum í
samráði við hóteleigendur og
aðra þá íslenzka - aðila, sem
kunna að hafa hag af ráðstefnu-
haldi hér á landi. Stofnunin skal
landi á vegum
5 manna nef nd athug-
ar skoðanakannanir
— þingsályktunartillaga
Ólafs Björnssonar samþykkt
Þingsályktunartillaga Ólafs
Björnssonar um skoðanakannan-
ir var í fyrradag afgreidd til rík-
isstjórnarinnar sem ályktun Al-
þingis. Mælti Bragi Sigurjónsson
Frumvarp á Alþingi:
Ríkið reki
leiklistarskóla
— þriggja ára skóli með
mörgum kennslugreinum
Á fundi efri deildar í gær mælti
Einar Ágústsson fyrir frumvarpi
er hann flytur þar ásamt
Páli Þorsteinssyni og Ólafi Jó-
hannessyni um leiklistarskóla
ríkisins. Hafa þeir áður flutt
þetta frumvarp en það hefur
ekki hlotið afgreiðslu Alþingis.
Með frumvarp
imu leggja flutn-
-) ingsmenn til að
líslenzka ríkið
skuli reka leik-
| listarskóla sem
||fullnægi nútíma
% kröf um um
menntun leikara
og annarra
leikhússtarfs-
manna. Skal
skóli þessi starfa í þrjú ár, frá
1. október til 1. júní, og kennsla
fara fram hvern virkan dag á
tímabilinu frá kl. 9—18, og náms
greinar eiga að vera: íslenzka,
taltækni, leikur, látbragðslist,
förðun, skylmingar, leikfimi, leik
listarsaga og sálfræði. Ennfrem-
ur skal, eftir því sem þurfa þyk-
ir, stofna til námskeiða í leik-
stjórn, búninga- og leikmynda-
teiknun, leiksviðslýsingu og öðr-
um tæknistörfum á leiksviði.
Flutningsmenn gera ráð fyrir
í frumvarpinu, að nemendur
skuli vera á aldrinum 17-25 ára
og hafa lokið gagnfræðaprófi eða
öðru sambærilegu prófi. Há-
markstala nemenda í öllum
deildum á að vera 20.
í framsöguraeðu sinni með
frumvarpinu fjallaði Einar
Ágústsson um menntun leikara
hérlendis, og taldi hana mjög í
molum. Gat hann þess einnig, að
þegar frumvarp þetta kom til
afgreiðslu þingsins í marz 1969,
hefði því verið vísað til ríkis-
stjórnarinnar á þeim forsendum,
að menntamálaráðherra hefði þá
fyrir skemmstu ritað tilteknum
aðilum bréf og farið þess á leit
við þá að tilnefna fulitrúa til að
taka sæti í nefnd til þess að at-
huga og gera tillögur um samein
ingu þeirra tveggja leiklistar-
skóla, sem reknir eru af Þjóðleik
húsinu og Leikfélagi Reykjavík-
ur, og gera í því sambandi áætl-
un um stofn- og rekstrarkostnað.
Sagði Einar, að nefnd þessi
hefði starfað á árinu 1969
og skilað ítarlegri álitsgerð til
menntamálaráðuneytisins í janú-
armánuði 1970, en síðan hefði
ekkert til málsins spurzt. Við
svo búið mætti þó ekki standa,
og kvaðst Einar vona að frum-
varp þetta fengi nú afgreiðslu,
en kvaðst reiðubúinn til þess að
skoða málið nánar og fallast á
breytingartillögur sem fram
kynnu að koma.
fyrir áliti allsherjarnefndar, sem
fjallað haíði um tillöguna, og orð
ið sammála um að mæla með
samþykkt hennar, með þeirri
undantekningu að einn nefndar-
manna, Jónas Pétursson, tók
ekki afstöðu til hennar. Við at-
kvæðagreiðslu var tillagan sam-
þykkt með samhljóða atkvæð-
um.
Tillagan er svohljóðandi:
Alþingi álykt-
ar, að kosin
skuli 5 manna
nefnd að við-
hafðri hlutfalls-
kosningu í sam-
| einuðu Alþingi,
er framkvæmi
athugun á því
hvemig skoð-
anakannanir
verði bezt fram-
kvæmdar með tilliti til þess, að
niðurstaða þeirra leiði í ljós sem
bezt má verða viija þess hóps,
er skoðanakönnunin tekur til.
Skal hlutverk nefndarinnar vera
tvíþætt. í fyrsta lagi að gefa út
Framhald á bls. 27
veita upplýsingar um alla að-
stöðu hér á landi varðandi ráð-
stefnuhald og dreifa þessum upp
lýsingum sem víðast til alþjóða-
stofnana og annarra einkaaðila,
sem þurfa á ráðstefnuaðstöðu að
halda. Einnig skal stofnunin.
safna sem víðtækustum upplýs-
ingum um þarfir alþjóðastofnana
og annarra aðila, sem ráðstefnur
eða nefndarfundi halda, og
miðla þessum upplýsingum til
hóteleigenda hér á landi, til þe«s
að sem flestar ráðstefnur eða
nefndarfundir verði haldnir hér
á öllum árstímum. Stofnunin
skal ennfremur styrkj a menn til
náms við ráðstefnuhald, eftir
nánari reglum, er ráðherra set-
ur.
Mengunarlöggjöf
undirbúin
ÞINGSÁLYKTENARTILLAG A
Ólafs Jóhannessonar um ráðstaf-
anir til varnar gegn mengun,
var samþykkt
með samhl jóða
atkvæðum á
fundi Samein-
I aðs þings í fyrra
dag. Er tillagan
svohljóðandi:
Alþingi álykt-
ar að fela ríkis-
stjórninni að
láta undirbúa
löggjöf um rá»-
stafanir til varnar gegn skað-
legri mengun í lofti og vatnl.
Bragi Sigurjónsson mælti fyr-
ir áliti allsherjamefndar er fram
haldsumræða fór fram um til-
löguna fyrir nokkru. Kom fram
í nefndarálitinu, að allsherjar-
nefnd var sammála um að mæla
með samþykkt tillögunnar.
Tvö jarða-
sölufrumvörp
MÆLT var fyrir tveimur jarða-
sölufrumvörpum á þingfundi
efri deildar í gær.
Karl G. Sigurbergsson mælti
fyrir frumvarpi er hann flytur
um sölu eyðijarðarinnar Karls-
staða í Helgustaðahreppi, Suður-
Múlasýslu, en Ágúst Jóhannes-
son í Keflavík og systkini hans
vilja kaupa þessa jörð.
Páll Þorsteinsson mælti fyrir
frumvarpi um heimild fyrir rík-
isstjórnina til að selja jörðina
Ás í Nesjahreppi í Austur-
Skaftafellssýslu.
Að loknum framsöguræðum
var svo frumvörpum þessum vís-
að til 2. umræðu og landbúnað-
amefndar deildarinnar.
Stofnaður verði
áf engis varnasj óður
— frumvarp tveggja þingmanna
að Áfengis- og tóbaksverzliuin.
fraimlaig, er nemi 3% af hagnaði
hennar af áfengissöliu næsta ár
á undan.
Þá er og lagt til, að Áfen'gLs-
og tóba'ksverzlun rikisins greiði
áfiemgisvarnasjóði árlega fram-
lag, er nemi 3% af hagnaði
hennajr af áfengissöhi næsta ár á
urndan.
Þá er laigt til, að áfengis-
vairnaráð rtkisins Stjómi áfiemgis-
varnasjóði og áfeveði, hvemig
tefcjum hans áfculi varið. Þá
slfcal bostnaiður við störf áfengia-
vair naráðun.auta, áfenlgisvama-
ráðs og áfengisvarnanefndar
greiddur úr áfengisvaimaaijóðL
TVEIR þingmenn Framsóknar-
flokksins, þeir Þórarinn Þórar-
insson og Ágúst Þorvaldsson,
hafa Iagt fram á Alþingi frum-
varp til laga um áfengisvama-
sjóð. Leggja þeir til með frum-
varpinu að stofnaður verði á-
fengisvarnasjóður, er styrkja
skuli áfengisvamir, fræðslu um
skaðsemi áfengis og bindindis-
starf, einkum meðal ungs fólks.
Sjóðurinn má styrkja önnur
æskulýðssamtök en bindindisfé-
lög, ef þau annast starfsemi, sem
vinnur gegn áfengisnautn, og
hindra áfengisneyzlu á samkom-
um sínum.
Með firuimvarpiniu er lagt til,