Morgunblaðið - 26.11.1970, Blaðsíða 27

MORGLTNBL.AÐIÐ, FLMMTUDAGUR 26. NÓVBMBBR 1970
27
— Laxármáliö
Framhald af bls. 28
„Að loíkaiiuim viöræðuon þeiim,
sem ataðið hafa yfir hér í Reykjia
vfk í giær og í dag mi'l'ii Land-
eiigendafélag3 Mývatna og Lax-
ár, iðniaðanráðunieytisiina ag Lax-
árvirlkjiuiniarstjónniair, vffl Uand-
eigenidaífélagið taka fraim eftimfar
arndi:
Þegar við voruim boðaðir á
þeninan fuod, höfðum við fiuÆla
ásstæðu til að ætla, að ræða ætti
iþaai sjónarmið ag þær krötfiur,
sem löiglegir eigendiur og yfir-
ráðaimienn 'lamids og vatna á Lax-
ánsvæðinlu hötfðu setit sem akil-
yrði fyrir viinkjuin, svo leitrt yrði
í ijós að hve mikltu leyti sjónar-
mið hinna deilandi aðila vænu
samrýmianleg.
Þegar á fundinn kom, reynd-
ist þetta þó elkiki vera tilgangiur-
inn. SáttaniefndaTmienn þeir, sem
iðnaðanriáðhema haifði skipað,
lögðu ekki fram meimar tillögiur,
þótt mættir væru á fktimdimum. í
stað þess var lagt fram eins kon-
ar kröfiuskjal fyrir hönd virkj-
iunaraðilla, iþar sem í sumium
aitriðum var gen'gið Lenigra, okk-
ur í óhag en áður, en okkur
jaifmframt tjáð, er við ætíluðum
að rseða mikil'SVerð atriði firé
oQdkar sjónaimiði, að þaiu væru
elkiki til uimiræðu. Nánar er fjall-
að um 'þessar kröfur í sérstökum
a'tlhuigasemdum hér á eítir.
Úr því sem komið var, áittum
við því engra aninarra úrkosta
völ en að hafna þessum kröfum
viikjiuniarmamma sem heild, ag
við Mjótum að mótmæla því, að
fundur, sem virðist hafa þann
tilgainig einn að bera fnam kröf-
ur annars aðila, en lýsi málLstað
hins ultan umræðna, geti kallazt
sáttafunduæ. Eimis ag upþlýst hef
ur verið í daighlöðum, hafa nú
komið fram ný álhættuaitriði í
saimibandi við vélabúnað ag
vatndþrýstigöng himnar margum-
ræddu Laxárvirkjunar og hlýtur
það, sem ag þessi fundiur, að
stynkjia þá vissu oklkar, að fram-
kvæmdir við Laxá verður nrú
þegar að stöðva, áður en lengna
er haldið og eytt meira af fjár-
miunum þjóðarinnar í þá óvissu
ag það fiálsn, sem þessar virkj-
uniarfraimlkvæmdir eru, í sam-
ræmi við þetta höfum við ænt
iðnaðairráðhenna svohljóðandi
bréf:
„Til iðnnðarráðuneytisins,
Reykjiaivík.
Að lofcnum fundum iðnaðar-
ráðuineytisinis, Laxárvirfcjuin'ar-
stjórnar ag stjómair Landeig-
endaifélags Laxár ag Mývatns 23.
og 24. nóvember, vill félags-
stjórnin taka fraim efitirfarandi:
Stjórn LandeigendiaféLagsins
l'ítur svo á, að sáttaviðræðunum
um Laxárvirkjunarmálið sé lok-
ið, þar til stöðvaðar hafa verið
þær framlkvæmdir, sem nú er
unnið að við Laxá.
Virð iniganfyfflst,
Reykjarvík, 25. nóv. 1970.
Stjóm Landeigend'afélags
Laxár ag Mývatns“.
/ Athugasemdir við svonefndan
sáttagmndvöli iðnaffarráðherra.
1. Fraimlögð ný hömnum um
fyrirkamiulaig vkkijiuniar í Laxá,
sam nefnd er Laxá III, fielur í
sér aillLa sömu áhættu og Gljúfur
versvirkjiun.
Krúsjeff
Framhald af bls. 1
Ekki er mieð viisisu vitað um
hvemdg endurmdmndngamar
báruist í hendur hinna banda-
rísku útgefenda, enda hafa
þeir sjálfir verið nsesta fá-
málir þar um. Likdegaist er, að
endurroinnmgamar baíi verið
talað'ar inn á seigulhandsspól-
ur, sem smátt og smátt hatfi
verið smyglað tid Vesturlanda
á tveimur eða þremur árum.
Sé sivo, getur Krúsjefif með
göðrd samvizbu haldið því
fram, að hanm hafd hvorki
ritað neinar endurmdnndngar
né sé handrit að þedm til.
Ýmsir frægir sérfræðingar
um sovézk málefni telja eng-
an vafia leika á því, að í end-
urminniingunum tali Krúsjeff
sjálfur. Fremstur í flokki
þeirra, sem telrja endurmdnn-
ingarnar ófaiisaðar, er hinn
heimislþekktd Rússiandstsér-
fræðingur Edward Crank-
shaw, sem riitar reyn'dar for-
mála að bókinmi.
Crankshaw hefur sagt, að
fyrst er hamn fréttd uam tilvist
eindurmdnniniga Krúsjeff-s,
hafi hiann verið mjög vantrú-
aður á, að þær væru ófaltsað-
ar. Hann segdr hins vegar að
hann hafi ekki verið búimn að •
liesa liengd þegar hanai hafi
orðdð nær fuHviss um, að hér
væri ekki um fölsun að ræða,
og þegar hann hafi verdð bú-
in að lesa handritið adlit, hafi
hann verið orðimn sejnnfærð-
ur um, að enigim brögð væru
í tafld: Endurmdnniinigar Krús-
jeffs vajru hans edgdð verk.
Ýmsar ástæður hafa veitð
greindar fyrir því, að Krús-
jeff hatfi valfið þann kost að
koma endurminmángum sín-
um á framfæri á Vesturlönd-
um. Bent er á, að hann hafi
orðið ánægður, er ræða hans
á 20. flokksþinigi Kommiún-
istaflókkisims, þar sem hann
fordæmdi Staffin, var birt á
Vesturlöndum, en hún hefur
opinberlega addrei verið biirt
i Sovétríkjunu'm. Þá er á það
bent, að Krúsjeff hafi, meðan
hann var við vðld, sýnt mjög
að hann teldi sfiig hafa mdkil-
vægu, sögutegu hiutverkd að
gegrba. Því lauk í október
1964, er honum var skyndi-
lega kippt af því sviði, sem
hann hafði verið svo áber-
amdi á í mörg ár. Síðam hefur
hann „búið lfikt og eimsetu-
maður" i úthverfi Moskvu.
The TLmes segir:
„Það eðlíilegasta, sem hann
(Krúsjeff) gat gert tliil þess
að bjarga því, sem bjargað
yrði ajf orðstír hans, var að
setja fram sögu Lífs síns, eða
miLkils hiuta þess, eins og
hann vildi að það yrði Lesáð.“
The Timies segir ennfrem-
ur:
„Ómögulegt er að sagja tll
um hvort hann var aðffl að
sjálfri útgáfunndw Væri hann
það, væri óliíklegt en þó ekki
ómögulegt, að hann hefði haf-
izt handa án þess að hafa
með í ráðurn eimstakliimg eða
hóp majina í æðstu stöðum,
eða a.m.k. í KGB (leyniilög-
reglunni).
Hafi hann ekki verið aðiili
að útgáfumm'i, væri það líkt
sovézku leyniilþjónustunni að
hafa náð í upprunalega frá-
sögn heuns og kiomið henni
vestur á bóginn án samþykk-
is höfundarins. Ef þetta er
það, sem átrti sér stað, verður
að láta lönd og leið þá kenn-
imigu, að þetita haifi verið gert
tdl þess að sverta Krúsjeff."
Á það hefur og verið bent,
að fleird séu þeir i Sovétiríkj-
unum en Krúsjeff sjálfur,
sem vifi ji rétta hlut hans, og
gangi áhugi þairra 1 þeim
efnum jafnvel lengra en að
koma i veg fyrir siendurtekn-
ar tdlraunir til að endurreisa
StaJdn, sem nú eiga sér stað
í SovétrLkjunum. Þessi öfl,
segir The TLmes, er m.a. að
fimna innan KGB.
Dæmið stendur sem sagt
þammfig, að ekki verður með
fullri og öruggri vissu hægt
að segja að Endurrruinningar
Krúsjeffs séu hans verk. Af-
neitum hans á „handriti" má
t.d. skoða í Ijósd þess, að end-
urmiimndnigarnar mumu hafa
verið talaöar inn á segul-
bond. Þá má raunar einndg
segja, að opimber viðhrögð í
Moskivu hlytu að haifa orðið
þau sömu og þau eru, jafnvel
þótt gefið værl í dæminu
að endurminningarnar væru
ófalsaðár.
Miklu lengra mál mætrtl
riita um tliikomu endurminn-
inganna, en lesendum Morg-
uniblaðsdns tiL fróððeiiks birtist
í bJaðiniu í dag útdráttur úr
fyrsta kafla þeirra.
„Z” í Austurbæjarbíói
Austurbæjarbíó sýnir um þessar mundir kvikmyndina „Z“, sem
fyrir ári var kjörin „bezta kvikmynd gerð utan Bandaríkjanna
árið 1969.“ Myndin fjallar um lækni, sem varð fórnarlamb ein-
ræðisafla, en baksvið myndarinnar er hið svonefnda Lambr-
akis-mál, sem upp kom í Saloniki í Grikklandi 1963. Kvik-
myndin „Z“ hefur hvarvetna þar sem hún hefur verið sýnd
vakið athygli og víða metaðsókn.
2. Geirt er irálð fyrLr 35 m hámri
stífilu nneð 23 m vatnsborðshsekik
um, er vailtía miuindi því m. a.,
að byggð tæki af í Laxárdal.
3. Gert er ráð fyrdir mikilli
miðluin úr lóniinu með 7 m vaitns
borðissveifilu í því.
4. Tid þeas að nýta aifL ráð-
geirðra vola Laxáir III, þarf 70
rúmiroetna reinnslli á sekúndu,
s?m er nær tvöfalt rennsli Lax-
ár.
5. Arðsemi Laxár III er fenigin
með því að neifkna framledðslu
núveraindii virkjana inn í dæmdð,
en þær hafia nú mjög góða rekst
ursafikomu, þar sem þær bafa
að miklu leyti verið afskrifaðar.
6. Áfiaingi sá, sem nú er í bygg
ingu, er I, áfamtgi GL’júfuirvers-
virkjunar algjörlega óbreyttur.“
Á fumdinum í gær sögðu
stjómiaæmenin laindeiglenda að
þeir áliitu það nú Múitverk rifk-
isvaLdsimis að finna lausn á Lax-
árdeiflunni og þeir ætluðust til
að löggjafairvaidið tryggði það,
að á Þingeyingum yrðu
hvorki brotin iög né rétt-
ur. Þá kom það og fram
á fundinum, að Landeig-
end'afélagið hyggist inimam skiamms
setja firam skaða'bótafcrofur á
hemdiur Laxárvirkjum fyrir það
tjón, sem bænduir hafa orðdð fyr
ir af fyrri virkjumarfnamfcvæmd
um viið Laxá og því beinia tjóni,
sem þeir hafa orðdð fyrir vegrna
framkvæmdanma nú.
Sftjómiarmenn sögðu, að heima
fyrdr þætti mörgium sem þeir
hefðu aldrei átt að ganga til
saimniing.aborðs mieð Laxárvurkj-
umiairmönnum heldur fcrefjast þeg
ar í stað að framfcvæmdir yrðu
stöðvaðar áður og fcváðust þeir
niú eklki lemgur — sóma sína og
féfLags vegna — geta beðið með
þá kröfu.
- Sprenging
Framhald af bls. 1
hrmgingar frá kanli og konu,
sem bæðd lýstu því yfiLr, að skrif-
stofuomar hafi verið sprengdar í
Lofit uipp tdd að mótmæla ofsókn-
um gegn Gyðingum í Sovétríkj-
unum. Bæði lufcu máld sínu með
orðunum „addrei aftuir", en það
er vígorð samitaka, er nefinasit
Vamarbandalag GyðLnga og
þykja róttæk.
— Harakiri
Framhald af bls. 1
sögum hanis verið kvikmyndað-
ar.
Verk Mishima hafa verið þýdd
og gefiin út víða um heim og
hefur hann komdð til greina við
úthLutun bókmenntaverðlauna
Nóbels. Hanrn var kvæntur og
tveggja bama faðir.
— Alþingi
Framhald af bls. 12
leiðbeiningar um það, hvaða
grundvallarreglum beri að fylgja
við framLfvæmd skoðainaikann-
ana, þannig að þær gefi sem rétt
asta mynd af því, hvaða skoðun
er ríkjandi meðal þe®s hóps, er
könnunin nær tii. f öðru lagi skal
nefndin athuga, hvort grundvöll-
ur muni vera fyrir því, að kom-
ið verði á fót stofmun, er gegni
því hlutverki að framkvæma
skoðanakannanir á hlutlausan
hátt, annað hvort að eLgin frum-
kvæði eða fyrir aðra, er ti'l stofn-
unarinnar kynnu að leita.
— Konur kvarta
— Flokkunar-
kerfi
Framhald af bls. 3
stuðlar að því að menn hugsi
kerfisbuindið við lausnir hinma
ýmsu vandamála ag verkefna.
notendur þess eru tengdir hlið-
stæðum kerfuim á Norðurlöndum
og í Ðretlandi, auk annarra
landa, þar sem verið er að undir
búa sams konar kerfi. Öll upp-
lýsingamiðlun á miilli landa verð
ur auðveldari með notkun þess
og með tímanum verður kerfið
alhliða upplýsingasafn og hand-
hægt til uppsláttar fyrir notend-
ur þess.
Á hl'aðamannafundinum í gær
kom fram að til þess að ná þessu
takmarki, hvetji Rannsófcnastofn
unin alla aðiia til aðstoðar við
að virkja þessa hugmynd tiL
gagns fyrir byggingariðnaðinn í
landinu. Aðstoðin getur verið
tvíþætt, annars vegar fólgin í
rækt éinstaklinganina við eigin
notkun kerfisins, hins vegar að
því, að sem fléstir stuðQi að því
að upplýsingar flæði inn í kerf-
ið. Hefur stofnunin Látið prenta
sérstaka álímingarmiða með
táknum kerfisins fyrir bókahill-
ur, hyLki eða box og einstök
gögn í söfnum manna. Búizt er
við því að milli 1590 og 2000
manns miuni njóta góðs af kerfi
þessu til að byrja með. Stofnan-
ir, sem ákveðið hafa að tileinka
sér þetta kerfi eru m.a. Fast-
eignamat ríkisins, Húsnæðismála
stjóm o.fl
f stjórn Rannsóknastofnunar
byggingariðnaðarins eiga nú
sæti: Sveinn K. Sveinsson, verk-
fræðingur, fiormaður, en með-
stjórnendur eru Guðmundur Þór
Pálsson, arkitekt, og Grímur
Bj arnason, pípulagningameist-
arL
Kerfinu sjálfu er skipt í fjóra
meginflokka: Flokkur O: Hið
byggða umhverfi, flokkur 1:
ByggingahLutar, flokkur 2/3:
Byggin.garvörur og flokkur 4:
Verkþættir og þarfir. Lög og
reglugerðir. Síðam eru him ýmsu
flokksmerki, sem gera hina ein-
Stöku hluta eða upplýsingar
mjög aðgengilegar.
— íþróttir
Framhald af bls. 26.
og var oft gaman að fylgjast með
vel útfærðum leiftursóknum
þeirra. Ég reikna með að um það
bii 70 stig af þessum 98 hafi ÍR-
ingar skorað úr hraðupphlaup-
um, en þau eru ávallt mdkið atr-
iði hjá ÍR. Kristinn Jörundsson
„demanturinn" frægi úr knatt-
spyrnunni, Jón Indriðason, ung-
ur leikmaður og Þorsteinn Hall-
grimsson voru einna beztir í þess
um lei'k. Birgir Jakobsson var
drjúgur að vanda, en vdrðist of
þun.gur um þessar mundir. í liði
Vals stóð Sigurður Helgason sig
vel meðan hans naut við, en í.
byrjun síðari hálfleiks varð hann
að víkja af velli með 5 viliur.
Ólafur Thorlacíus aldursforseti
liðsins vakti athygli mína þettá
kvöld, ha-nn virðist litið slaka á
þó árin færist yfir. Ungu rnenn-
irnir í liðinu eru framtíðarmenn
félagsins. Þeir stóðu sig vel, t.d.
Kári og Bjarni.
Stigin: ÍR: Kristinn 22, Jón 22,
Birgir 20, Sigurður G. 12, aðrir
minna.
Valur: Stefán B. 11, Kári 10,
Rafn 8, Sigurður og Ólafur 6
hvor, aðrjr minna.
ffk-
Guðmundur Hjaltason
Aðalfundur Sjálfstæð-
isfélags Seltirninga
Framhald af bls. 1
Þær fullyrða að flestar þeirra
séu alvarlega sjúkar og hafi
farið fram á að vera sleppt af
heilsufarsástæðum, en þeirri
beiðni hafi verið synjað.
Að þvi er bezt er vitað eru nú
eitt þúsund pólitískir fangar í
Grikklandi. Fyrir ári gekkst
herforingjastjómin inn á það að
fulltrúar Alþjóða Rauða kross-
ins fengju að koma i grísk fang-
elsi og fylgjast með aðbúð fanga.
Samningur þessi er núútrunn-
inn og hefur herforingjástjóm-
in tilkynnt, að hartn verði ekki
endurnýjaður, að minnsta kosti
ekki í núverandi mynd.
AÐALFUNDUR Sjálfstæðisfé-
lags Seltiminga var nýlega
haldinn.
Formaður flutti skýrslu um
starfsemi félagsins, sem verið
hefur mjög mikil.
Snæbjöm Ásgeirsson, sem ver-
íð hefiur fonmaiður félagsima,
ba'ðst unidian emdurikosniiingu, en
í hanis stað var kosinn Guð-
munidur Hj.aHtaison, fynrverandí
dkipstjó'ri, og með 'honum í stjóm
voru kosin: Siigutrðuir Siguæðs-
son, Kristinin Miohalsein, Kriistín
Friðhja'frtardó'ttiir og Guðrnar
Magnúsiscin. Vanamenn: Guð-
mundur Tómtaesom og Sigurður
Eyjólfsson.
Gestuir fuindariniS, Matthias Á.
MatJhiiesen alþm. ræddi þau að-
alm'ál, s&m nýlega baifa veirið ag
enu til umræðu á AllþiingiL