Morgunblaðið - 13.05.1972, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. MAl 1972
Ellert B. Schram um höfundarlögin;
Frekari vernd höfund-
arréttar nauðsynleg
— er sama eðlis og eignar-
rétturinn á öðrum sviðum
Á FUNDI neðrl deildar í gær
var frumvarp til höfundarlaga
til 3. umræðu í neðri deild. Þar
gerði Ellert B. Schram vernd höf
undarréttarins að umræðueifni
og benti m.a. á að hann væri
sama eðlis og: eigíiarrétturinn á
öðrum sviðum.
Ellert B. Schram (S) vakti at-
hygli á því megininn'taki frum-
var[xsins, að höíundar að bólk-
mienntaverki eða listaverki ættu
eiignarrétt á þvi, þó með þeim
takmör'kunum, sem i iögunum
segði. Með þessu væri verið að
undirstrika betur en áður rétt
hvers höfundar til síns hugleiga
verks, — viðurkenna enn betur
og herða enn frekar á eignar-
réttarsjönarmiðinu á þessum
vettvangi.
Atþingismaðurinn vék síðan
nánar að vernd höfundarréttar-
ins ag vitnaðd m.a. til greinar-
gerðarinnar, en þar viæri m.a. að
því viikið, að á dögum frönsku
stjómia rbyltingarinn ar hefðu ver
ið samin alifuil'komin höfundar-
Iö(g þess tíma, sem mörkuðu
stefnu og ruddiu brautin-a fyrír
lagasetmnigiu seinni tíma.
Hann benti á, að þetta væri
ekki óeðliliegt, þar sem meigin-
krafa þeirrar byltinigar heifði ein
mdtt verið friðheigi eignarréttar-
ins. Hins vegar hefði þeim skoð-
unum vaxið
noiMcuð ásmeg-
in, ekki sízt á
okkar tíirwum,
sem falið hefðu
í sér fordætm-
ingiu á séreign-
arréttinum, og
væri í sumum
þessara kenn-
inga gengið svo
langt, að beiniínis væri rétt að
afnema hann. Þe ir eimstakling-
ar, sem kepptu að því að bera
ávöxt í starfi sínu í tekjum og
arði, vænu þá stundwm nefndir
arðiræninigjar, stærstu ljón á
vegi þesis að unnt væri að koma
á því, er nefnt hefði werið al-
ræði öreignanna. — Ekki þarf
að taka fram, hversu lítils eign-
arrét'turinn er metimn í kenning-
um Marx og rau nar er han.n tal-
inn orsök alls hins illa í hinu
spillta borgaralega þjóðféla.gi,
Þingmaðurinn sagði, að því
væri ek’-i að neita, að alit of
margir rithiofundar og reyndar
aðrir listamenn hefðu ánetjazt
þessum kenninigum Marxismans.
Á sama tírna hefði svo þetta
fólk gert háværar og að sínu
viti sjálfsagðar kröfur urn au'kna
vernd verka sinina og krefðist
óskerts hluta af hinni andlegu
framleiðlsiju sinni. — Um leið og
ég fyritr miitt leyti tek hei’js bug-
ar undir slikar kröfur, vil ég í
mestu vimsemd benda á, að þær
k'röfiur samirýmast að sjáifsögðu
enigan veginn kennihguim gamda
Marx, sem lítið hefðd lagtt upp úr
svo harðsiðaðri séreignarstefnu.
Sannleikurinm er auðviitað sá, að
réttur höfunda að verkurn sinum,
er í eðld sínu sá sami og afrakst-
ur eiganda a>f framleiðsliutækj-
um og í báðum tilfellium býr sú
hugsun að bakii, að einstakling-
amir eígd að njóta hæfilieika
sinna, huigvits ag handverka.
Þingimaðurmn lýsti síðan yfir
eindregnum stiuðndngi við frum-
varpið, en kvaðst þó telja, að
ganga ætti miklu lemgra en þar
væri geirt í sambandi við höf-
undamétttinn, enda kvaðst hann
Framliald á bls. 21
Jón Árnason.
Aðild að lánasjóði
námsmanna aukin
— Nær nú til nemenda stýri-
mannaskóla og Vélskólans
JÓN Ámason fliutti um það
frumvarp í vetur, að nemendur í
islenzkum stýrimanna.S'kólu m og
Vélskóia Islands yrðu meðal
þeirra, sem láns og styrks gætu
motið úr lánasjóðd isilenzkra náms
manna. Frumvarp þetta hefur nú
verið samþykkt sem lög frá Al-
þingi, með nokkrum brey tingum
þó. Það ákvæði vair samþykkt til
bráðabirgða, að stefnt skyldi að
því að endursikoðun laga um
námsiStyrki yrði lokið, áður en
þing kerniur saman i haust.
í greinargerð með frumvarp-
imu stóð m. a.:
Nauðsyn þess að ppna sjó-
mannastéttinni aðild að lánasjóði
námsimanna ættd vart að valda
ágreiniinigí. Því miður er það svo,
að oftast vamtar meira eða minna
af lærðuim skipstjómar- og vél-
stjórnanmönmuim og þá sérstak-
lega á fiskiskipafíotann. Útvegs-
menn verða þvi í mörgum tilfell-
um að sækja um undanþágur til
stjói-nvalda, að þeir miegi lögsikrá
réttindalausa menn á skip sín.
— Þá er þess að geta, að þeir,
sem gera sjónnemnsfcu að líús-
starfi, verða áður en þeir fá inm-
göngu í sjómannaskóla, að hafa
iokið eins konar reynslutíma á
sjónuim og verið lögskráðir á skip
um ajm.k. um tveggja ára sdcedð.
Þegar þessu tímabili lýkur, er
því oft um það að ræða, að sjó-
mannsiefnið hefur stofnað heton-
ili, og þegar svo er ástatt, getur
það í suimum tilifeldiuim ráðið úr-
slitum um það, hvort viðkomandi
sér sér fært að hefja námið, að
hann eilg,j þesis koslt að fa hag-
stæð l'án, meðan á nanjstímanum
stendur.
Samningamál Læknafélagsins og ríkis:
Mánaðarlaun tæpar 85 þús. kr.
— kröfur tæpar 168 þúsund
til einstakra lækna fyrir óbreytt
vinnuframlag, sem ekki verða
taldar annað en bein launahækk-
un.
5. Krafa um framlag til vis-
indasjóðs verður ekki talin launa
krafa. Hins vegar er þetta bein
krafa um útgjaldaaukningu, sem
nemur sem svarar nálega 3300
kr. á lækni á mánuði.
— Viðbótarlæknar engin lausn
• FJÁRMÁLARÁÐUNEYTIÐ
hefur sent frá sér fréttatilkynn-
Ingu vegna yfirlýsingar stjórnar
Læknafélags Reykjavíkur frá 10.
maí sl. Ráðuneytið birtir yfirlit
yfir kjör lækna samkvæmt síð-
nstn samningum og fullyrðir að
sérfræðingar við ríkisspítalana
hafl í laun á mántiði að meðtal-
Innl yflrvinnu rúmlega 85 þús-
und krónur, en kröfurnar um
greiðslu á mánuði nemi tæplega
168 þúsund krónum á mánuði,
þ.e. hækkun um tæplega 83 þús-
und krónur — eða 97%. Á ári
gerir hækkun þessi 992.988,00 kr.
• I niðurlagi fréttatilkynning-
ar ráðune.vtisins segir, að kröfu-
gerð sjúkrahússlækna í þessum
samningum, jafnvel eftir þær tú
slakanir, sem boðnar hafa verið
og ráðuneytið hefnr ekki talið
rétt að skýra frá, sé langt ofan
þelrra marka, sem verjandi er af
ríkisins hálfu að semja um. Þá
segir: „Vill ráðuneytið rtreka
áskorun f jármálaráðherra til
lækna, sem hér eiga í hlut, að
ráða nú ráðum sinum að nýju og
skoða tilboð ríkisins í ljósi þeirra
kjara, sem þetta samfélag telst
geta boðið öðrum þegnum sín-
um.“ Hér fer á eftir fréttatil-
kynning fjármálaráðuneytisins í
heild:
„Vegna yfirlýsingar fjármála-
ráðherra á Alþingi 8. maí sl. um
lauinakröfur sjúkrahúsalækna i
samningaumleitunum við þá,
hefur stjórn Læknafélags Reykja
víkur sent frá sér yfirlýsingu Dg
útreikninga, sem birzt hafa i fjöl-
miðlum. Voru upplýsingar ráð-
herra þar taldar „furðulegar“ og
„villandi" og rakin ýmis atriði
því til stuðnings.
Þar eð hér er um að ræða mál-
efni, sem er þjóðfélagslega mjög
mikilvægt og hefur hlotið verð-
skuldaða athygli almennings, tel-
ur ráðuneytið nauðsynlegt að
gera þessari yfirlýsingu stjórnar
Læknafélags Reykjavíkur allitar-
leg skil. Vill ráðuneytið hvetja
fólk til að kynna sér málið vand-
lega, svo að kjarni þess glatist
ekki í stóryrtum fuliyrðingum.
• SVAR VIÐ LIÐUNUM FIMM
ÚR TIUKYNNINGU L.R.
1 yfirlýsingu sinni skýrði ráð-
herra frá útreikningi Skrifstofu
ríkisspítalanna um, að upphaf-
legar kröfur sjúkrahúslækna
kosti um 102 miJUj. kr. útgjalda-
aukningu ríkisspitalainna vegna
samninga um kjör 107 lækna.
Stjórn L.R. gefur í skyn, að þessi
yfiriýsing sé röng. Þessa tölu sé
eðlilegt að lækka um 60 millj. kr.
eins og hér verður rakið:
1. 25 millj. kr. eru taldar launa-
hækkanir til lækna, sem ekki
eiga beina aðiild að launakröfun-
um. Hér er rétt með farið að því
leyti, að rúmlega 25 millj. kr.
kröfunnar snýst um beina launa-
hækkun til 25 yfirlækna, en þeir
eru meðtaldir í læknafjöldanum
107. Svo sem fram kom í yfir-
lýsingu ráðherra er ein aðal-
krafa spítalalækna að fá óskor-
aðan samningsrétt fyrir þessa
yfiriækna, þannig að stjórn L.R.
getur af þeim sökum ekki borið
af sér þennan hluta krafnanna.
Ef þessar kröfur eru af hálfu
L.R. lagðar til hliðar stendur eft-
ir 77 millj. kr. útgjaldaaukning
vegna 82 Iækna. Öll þessi fjár-
hæð, að undanskildum 3—4 millj.
kr., ætti skv. kröfunum að renna
til læknanna.
2. 15 millj. kr. þessarar fjár-
hæðar eru taldar útgjöld, sem
hægt er að komast hjá með
breyttri vinnutilhögun. Það skal
viðurkennt í þessu sambandi, að
- f jármálaráðuneytið er ekki í að-
stöðu til að meta þessa fullyrð-
ingu. Hún stangast að vísu á við
það, sem síðar segir í yfirlýsingu
stjórnar L.R., um að læknar hafi
ekki átt þess kost að draga úr
yfirvinnu.
Því er hér við að bæta, að öll
vinnutilhögun lækna á ríkisspít
úlunum hefur verið í höndum
læknanna sjálfra. Gagnrýni á þá
tilhögun verður því að visa í
þeirra eigin hóp. Þess má geta,
að fjármálaráðuneytið hefur
ítrekað reynt að fá upplýsingar
um, hvernig vinnutímaákvæði
læknasamninga undanfarinna
ára hafa verið framkvæmd, en
ekki fengið.
3. Stjóm L.R. virðist telja, að
krafa um framlög til iífeyris-
sjóðs sé ekki krafa um greiðsiu
til lækniis. Þessi framlög eru nú
innifalin í föstum launum. Sé
gierð krafa um þau til viðbótar
föstum launum verður að meta
þá kröfu sem beina l&unahækk-
un.
4. Stjórn L.R. telur ekki kröfu
um auknar greiðslur til stað-
gengla í sumarieyfum sem launa
hækkanir. Alla vega eru þessar
fjárhæðir bein hækkun launaút-
gjalda, sem af samningi mundi
leiða. Hér er í ýmsum tilfellum
um að ræða hækkaðar greiðslur
• 97% HÆKKUN
Rétt þykir að setja fram út-
reikning á núverandi kjörum sér-
fræðings á rikisispítala, samati-
borið við kjör skv. kröfum
lækna, miðað við óbreyttan
vinnutíma og þá gengið út frá,
að ekki séu tök á að stytta þann
tíma. Miðað er við gildandi vísi-
tölu 109,29:
Framhald á bls. 21
Laun kr.:
KJÖR NÚ SKV. SÍÐUSTU SAMNINGUM:
Vinna gegn föstum launum, 42 klst.
á viku, þ.e. 182 klst. á mánuði
(miðað við 12 msuiaða greiðslu) 70.090,00
Yfirvinna 30 klst. á mánuði (meðaltal) 11.474,00
Samtals á mánuði fyrir 49% klst. vinnuviku 60 klst. á gæzluvakt á mán. (meðaltal) 81.564,00 81.564,00 3.672,00
Samtais 85.236,00
KRÖFUR L.R.: Vinna gegm föstum launum, 36 klst. á viku, þ.e. 156 klst. á mánuði Yfirvinna 56 klst. á mán. (meðaltal) 86.912,00 52.752,00
Samt. á mán. fyrir 49 V2 klst. vinnuviku: 60 klst. á gæzluvakt á mánuði (mieðaltal) Lífeyrissjóður 6% Legming á sumarfrii úr 27 dögum í 42 Aukning dagpenimga í utamferðum Krafa um framlag í vísindasjóð 139.664,00 139.664,00 11.802,00 5.215,00 7.254,00 550,00 3.500,00
Kröfur um greiðslur á mánuði Sambærileg kjör nú Samtals 167.985,00 85.236,00 167.985,00
Hækkun á mánuði 82.749,00
Hækkun % =97%
Hækkun á ári = 992.988,00 kr.