Morgunblaðið - 04.08.1979, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. AGUST 1979
17
Nýlega komu þeir Sigurður
Biöndal skógræktarstjóri og
Snorri Sigurðsson íram-
kvæmdastjóri Skógræktar-
félags íslands úr ferð til
Færeyja. Það var „Skógfirð-
inganevndFöroya“ sem bauð til
fararinnar en þeir Sigurður og
Snorri ferðuðust víða um
eyjarnar, allt frá þeirri nyrstu
til hinnar syðstu og kynntu sér
trjá- og skógræktarmál
eyjaskeggja.
Að sögn þeira félaga á skóg-
rækt sér nokkuð lengri sögu í
Færeyjum en hér á landi en talið
er að hún hefjist árið 1884 og
höfðu Danir þar forgöngu um.
Síðar kom þar við sögu C. E.
Flensborg, sá sami sem stjórnaði
fyrstu skógræktarframkvæmd-
um hér á landi nokkru síðar, en
hann var kvæntur færeyskri
konu og var því tíðförult til
eyjarinnar.
I Skógfriðunarnefndinni eiga
sæti 5 menn sem kosnir eru
pólitískt af landsstjórninni en
nefndin fer með yfirstjórn skóg-
ræktar á eyjunum. Formaður
nefndarinnar er Andrias
Höjgaard rektor Kennaraskól-
ans. Leivur Hansen skógar-
vörður er fastur starfsmaður
nefndarinnar en hefur lausráðið
starfsfólk sér til aðstoðar. Hann
hefur starfað á vegum nefndar-
inar frá árinu 1968 — var reynd-
ar hér á landi stríðsárin
1942—44 og vann þá við ýmis
störf en kom síðast hingað árið
1975. Þess má geta að sonur hans
Trondur er nú við skógræktar-
nám í Noregi.
Leivur Hansen hefur umsjón
með framkvæmdum á friðunar-
svæðum sem Skógfriðunar-
nefndin ræður yfir, en þau eru
23 talsins og ná yfir um 100 ha.
Þessa reiti má frekast flokka
sem tilraunareiti.
í Hoydölum við Þórshöfn
hefur nefndin fengið ágætt
svæði með töluverðum bygging-
um og hefur sett þar á stofn
gróðrarstöð þar sem eru
ræktaðar garðplöntur en fram
til þessa hafa nær allar skógar-
plöntur fengist frá Danmörku.
í gróðrarstöðinni hefur
„skógfúti" en svo nefnist skógar-
vörður á færeysku, komið upp
flettisög, því ótrúlega mikið af
timbri fellur til flettingar í
hinum ýmsu reitum. Þar eru því
framleiddir bæði girðingastaur-
ar og plankar, sérstaklega úr
stafafuru.
Að sögn þeirra Sigurðar og
Snorra er plantað í skógarreit-
ina um 30 þúsund plöntur á ári,
en í garða árlega um 20 þúsund,
enda er furðu mikill trjágróður í
görðum í Þórshöfn en minni
annarsstaðar.
Talið barst að loftslagi á
eyjunum og kváðu þeir tölu-
verðan mun á veðurfari á
Suð-Vestur-eyjunum og
Norð-Austureyjunum þótt
undarlegt væri því aðeins eru
um 115 km á milli nyrstu eyja til
þeirra syðstu — en gró$ur áber-
andi meiri þar sem meira rignir.
Þarna eru all-lík veðraskil og
hér og úrkoma að jafnaði frá
1000—3000 mm á ári. Vindasamt
er yfirleitt á eyjunum en þó
ágætlega skjólgóðir staðir víða
— ámóta og hér.
Og hvað finnst íslenzkum
skógræktarmönnum athyglis-
verðast í þessum færeysku
skógarreitum?
Þeir Sigurður og Snorri eru
sammála um að það muni vera
sú tilfinning sem grípur mann
þegar komið er inn í reitina, að
maður sé kominn inn í skóg og
það náttúrlegan, en ekki plant-
aðan reit. Astæðan sé líklega sú

Lundurinn í Selatrad á Austurey. Stórvaxnasti skógarlundurinn í Færeyjum. Hæð trjánna er allt upp
í 17 m.
Islenzkir skógrækt-
armenn í kynn-
isferð til Færeyja
að víða hefur verið plantað mjög
þétt og ekki í raðir. Innan um
barrtrén sé töluvert af lauftrjám
þótt uppistaðan sé stafafura frá
ca. 1930. Hæstu trén sögðu þeir
vera orðin 17—18 m á hæð og
æði gild.
Um trjátegundirnar í
Færeyjum var þetta helzt að
segja:
Færeyingar byrjuðu á að
planta bergfuru og silfurreyni
eins og við, en lítið sést orðið af
þeim. Af öðrum tegundum en
stafafuru sem algengar eru í
reitunum er sitkagreni og
japanskt lerki. Af stafafuru hafa
verið notuð kvæmi sunnar af
Kyrrahafsströnd en við höfum
gert.
Þau kvæmi eru greinamikil og
gildna fljótt en taka á sig meir
veður, sem hefur aftur orðið til
þess að hún hefur kastast til eða
fokið um koll en það kemur heim
Við trjálundinn í Kunoy. — Frá vinstri: Árni Olsen yfirlæknir,
Andrias Höjgaard rektor og Leivur Hanson skógarvörður.
Inni í lundinum í Selatrad. Stafafuran hér var gróður sett upp úr 1930 og er víða mjög gildvaxin.
Leivur Hanson skógarvörður er á miðri myndinni.
við reynslu Skota. Sitkagreni
hefur náð verulegri hæð, sér-
staklega í Viðarlundinum í Þórs-
höfn en það er illa farið af
sitkalús sem hefur verið lengi
landlæg í Færeyjum. Yfirleitt
sést aðeins einn árgangur af
nálum á sitkagreninu. Það þrífst
ekki á Norðureyjunum. Lítið er
því plantað af sitkagreni.
Japanska lerkið vex ágætlega
þótt það sé að vísu krællótt. En
þeir í Færeyjum hafa hug á að
nota það meira til að styðja við
stafafuruna.
I Færeyjum er einnig nokkuð
af vestur-amerískum risa-þin.
Hann vex vel í Þórshöfn. Sömu-
leiðis Evrópu-þinur og
Normanns-þinur sem þrífst þó
misjafnlega. En rauðgreni þrífst
hins vegar ekki þarna.
Af lauftrjám mætti nefna
platan-hlyn. Hann er víða í
reitum og er fallegur. Silfur-
reynir hefur verið mikið notaður
en villtir hérar hafa reynst
miklir vágestir í Færeyjum
síðustu ár og hafa nagað af
honum börkinn allt upp í metra
hæð.
Yfirleitt er borið með lauf-
trjám en Alaska-elri vex þó vel
án áburðar. Islenskt birki hefur
verið reynt í Færeyjum og má
sjá þokkalegt birki 8-10 m á hæð
frá fyrri tíð á Norður-eyjunum,
en í Þórshöfn þrífst það ekki.
Undirgróðurinn í reitunum er
fallegur og gróskumikill eins og í
skógargirðingum hér — en út-
haginn nauðbitinn — nákvæm-
lega eins og hér.
Og hver var svo niðurstaðan
eftir þessa ferð um skóg og
trjárækt í Færeyjum?
Við getum ekki annað séð eftir
þessum reitum að dæma að á
nokkrum helztu eyjanna sé hægt
að koma upp álitlegum skógi.
Færeyingar flytja nú inn árlega
jólagreinar fyrir 1 milljón
danskra króna. Slíkt gætu þeir
auðveldlega ræktað sjálfir. Þar
er líka hægt að rækta timbur-
skóg en í Færeyjum er líkt á
komið og hér á íslandi, sauð-
kindin á fyrsta rétt á landinu.
Ástandið er þó verra í Færeyjum
en hér vegna flókins eignarhalds
á jörðum. Jarðirnar bútast í
smáparta vegna erfðarréttar og
það hefur stundum komið í veg
fyrir að hægt væri að taka
stærri svæði til skógræktar.
í Færeyjum eru 70 þúsund
fjár. Féð gengur úti allt árið og
afurðir af því eru rýrar. Um
skilyrði til skógræktar má vafa-
laust segja að þau séu jafnbetri
en víðast var hér.
En hvað um afstöðu fólks
almennt til skógræktar í
Færeyjum?
Við umgengumst bara skóg-
ræktarfólk og vitum lítið af
eigin reynslu um það. En þeir
sem við hittum töldu lítinn
áhuga almennt á skógrækt, sér-
staklega vegna þess að fólk gerir
sér ekki grein fyrir hve árangur-
inn er góður í skógræktarreitun-
um.
Að lokum sögðu þeir Sigurður
og Snorri að sérlega hefði verið
ánægjulegt að heimsækja þessa
frændþjóð okkar. Þeir hefðu eins
og aðrir Islendingar sem til
Færeyja koma dáðst að vega-
kerfi eyjanna þar sem hver
vegaspotti er malbikaður. Þeir
sögðu Færeyingum hafa tekist
betur en okkur að halda tengsl-
um við fortíðrna varðandi hús-
byggingar. Þeir komu í Fróð-
skaparsetrið í Þórshöfn og
fannst mikið til um, en þar er
vísir Færeyinga að háskóla.
„í Færeyjum finna íslending-
ar að þeir eru meðal skyldfólks",
sögðu íslenzku skógræktar-
mennirnir að lokum, „enda
standa kynni okkar af Færeying-
um á gömlum grunni. Við erum
þakklátir Skógfirðingarnefnd-
inni fyrir boðið — okkur finnst
við hafa lært margt um skóg-
kræt í ferðinni og vonum að
þessi heimsókn geti orðið til að
stuðla að frekari samskiptum."
H. V.