Morgunblaðið - 16.08.1981, Blaðsíða 32

4 krónur 4 krónur
eintakið jJl'fl'P WIHJP iVU-íP 4- | eintakið i
SUNNUDAGUR 16. ÁGÚST 1981
Hætta er á að haf-
tyrðli og þórshana
verði útrýmt
Hafarnarvarp gengur bezt í byggð
„I>að or hryKKÍIejí staðreynd að
nú eru haftyrðill oj> þórshani í
alvarlejíri útrýmingarhættu ojí
verða landsmenn að vera vel á
verói jjaj;nvart ejíjjja- oj? fuula-
þjofum. scm jfjarnan ásælast
þessa sjaldjía'fu oj; fallejju fujcla
ojí ejfjí þeirra.“ sajjði talsmaður
Fujjlaverndarfélajísins í samtali
við Morjjunblaðið í j?ær.
Hann sagði ennfremur að á
hinn bóginn væri það mjög
Jarðhita-
svæði við
Kolbeinsey
rannsakað
Lciðangursmenn á haf-
rannsóknarskipinu Bjarna
Sæmundssyni vinna nú að
rannsóknum á djúpsævinu
sitt hvoru megin Kolbeinseyj-
ar- og Íslands-Jan Mayen-
hryggjarins og á jarðhita-
sva'ði við Kolbeinsey.
Að sögn Jóns Ölafssonar,
leiðangursstjóra, er verið að
kortlegjya jarðhitasvæðið við
Kolbeinsey og kanna hvaða
áhrif það hefur á efnafræði
sjávarins í kring. Þetta jarð-
hitasvæði, sem er 4,6 mílur
suður af Kolbeinsey, var fyrst
kannað 1974, og um það hefur
lengi verið vitað, en nú hefur
verið ákveðið að kanna það
gaumgæfilegar, nokkur sýni
hefðu því verið tekin, en niður-
stöður væru enn ekki fyllilega
kunnar enn. Jón sagði enn-
fremur, að ef skilyrði væru
hagstæð, mynduðust þarna
bólur á sjónum þegar heita
gasið streymdi upp og einnig
færi eitthvað af sjó í gegn um
hringrás þessa hitasvæðis.
Þarna væri lítið fjall á sjávar-
botninum og upp af því stigu
þessar gasbólur.
ánægjulegt hve hafarnarvarpið
hefði gengið vel og það væri nær
eingöngu að þakka góðri samvinnu
við landeigendur á þeim stöðum,
sem örninn verpti. Þeir gættu
hreiðranna og kæmu í veg fyrir að
örninn yrði fyrir truflunum og
væri viðkomandi landeigendum
veitt verðlaun fyrir hvern unga,
sem upp kæmist á svæði þeirra.
Það væri athyglisvert að á öllum
þeim stöðum hefði varp tekizt, en
gengið mun miður þar sem orpið
var í óbyggðum. Hvort varp þar
hefði eyðilagzt af mannavöldum
væri þó engan veginn víst. Þá væri
það ánægjuleg staðreynd að haf-
örninn virtist vera að dreifa sér
meira um landið en áður, og nú
hefðu þrjú pör verpt utan hins
hefðbundna varpsvæðis.
Þá sagði hann einnig að varp
fálkans virtist hafa gengið vel, en
tölur lægju ekki enn fyrir.
Magnað rokk á Lækjartorgi
IIALDNIR voru dúndrandi
rokktónleikar á Lækjartorgi á
föstudag, en það voru hljóm-
sveitirnar Fræbbblarnir,
Taugadeildin og Kamarorghest-
arnir frá Kaupmannahöfn. sem
sáu um fjörið.
Það var margt um manninn á
torginu og mátti meðal annars
sjá skrautlega pönkara taka
nokkur spor í góða veðrinu við
magnað undirspil hljómsveit-
anna. Það var hljómplötuútgáf-
an Fálkinn, sem sá um þessa
útihljómleika en hún gefur út
plötur þessara hljómsveita.
Gunnar Ragnars, forstjóri Slippstöðvarinnar:
Samningarnir við Vest-
mannaeyinga úr sögunni
Hringlandaháttur hins opinbera algjörlega óþolandi
„ÉG TEL -nú að samning-
arnir, som Slippstöðin hafði
gort við Vostmannaeyinga
um smíði tvoggja vertíðar-
báta. sóu úr sogunni. Við
gáfum þeim frest til 1.
ágúst til þoss að afla sér
tilskilinna staðfestinga við-
komandi sjóða, en nú er
fresturinn útrunninn án
þess að þeir hafi fengið
viðkomandi staðfestingar
og lengur getum við ekki
beðið. Við þurfum að skipu-
leggja framkvæmdir okkar
talsvert fram í tímann og
getum því ekki leyft okkur
að sitja lengi aðgerðarlaus-
ir og bíða,“ sagði Gunnar
Ragnars, forstjóri Slipp-
stóðvarinnar á Akureyri, í
samtali við Morgunblaðið í
gær.
„Það, sem mestu máli skiptir í
innlendri skipasmíði, er það, að
stöðvarnar fái að vita með tals-
verðum fyrirvara, hvaða stefnu
hinar opinberu lánastofnanir hafa
tekið í þessum málum. Það er
aljyörlega óviðunandi að sumar
þeirra gefi leyfi og loforð um lán,
en aðrar neiti. Á meðan svo er,
getur ekki orðið um nauðsynlega
skipulagningu fram í tímann að
ræða og þar með er innlendum
skipasmíðum gert mjög erfitt
fyrir. í þessu tilfelli höfðu Fisk-
veiðisjóður og Byggðasjóður stað-
fest samninginn, en Utvegsbank-
inn ekki, þrátt fyrir að þar sitji í
stjórn menn, sem í hinum tilfell-
Jónas Jónsson um hráefnisuppbætur SR:
Er ætlunin að ganga af einkarekstri
dauðum í skjóli skattfríðinda SR?
SÍLDARVERKSMIÐJUR ríkisins njóta skattfríðinda, þær falla
ekki undir lög um tekju- og eignarskatt. eins og einkafyrirtæki,
sagði Jónas Jónsson, forstjóri Síldar- og fiskimjölsverksmiðjunnar
hf.. þegar Morgunblaðið ræddi við hann i gær um þá ákvörðun
Síldarverksmiðja ríkisins að greiða 4,5% uppbætur á hráefni
síðasta árs. Síldarverksmiðjurnar greiða landsútsvar. sem nemur
10% af nettóhagnaði þeirra svo og aðstöðugjald eins og við. f
yfirlýsingu þeirra um greiðslu 4.5% uppbóta á hráefni siðasta árs
segir. að þær muni beita sér fyrir því. að verulegum hluta af
hagnaði síðasta árs verði dreift til „réttra aðila“.
Því fer fjarri, að ég vilji gera rekstri, vinni á sama grundvelli,
lítið úr hlut sjómanna og útvegs-
manna, sagði Jónas Jónsson. Eg
hef haft góð samskipti við þá frá
upphafi og óska einskis frekar
en að eiga góð samskipti við þá
áfram. En ég tel ákaflega ósann-
jyarnt, að í skjóli skattfríðinda
fram yfir einkarekstur, geti
Síldarverksmiðjurnar komið og
greitt hærra verð fyrir hráefnið.
Öll sannsýni mælir með því, að
þeir aðilar, sem eru í þessum
að ekki sé um skattfríðindi eins
aðila umfram annan að ræða.
Það er krafa einkafyrirtækj-
anna, að Síldarverksmiðjur
ríkisins falli undir tekju- og
eignarskattslög. Við förum ekki
fram á neitt annað, en að allir
aðilar sitji við sama borð. Við
biðjum ekki um forréttindi fyrir
okkur.
Til þess að skýra mál mitt
betur ætla ég að nefna tölur, sem
lýsa þessu nokkuð vel. Sl. ár var
hagstætt fyrir Síldar- og fiski-
mjölsverksmiðjuna af ýmsum
ástæðum, sem ég ætla ekki að
rekja hér. Við munum borga í
tekju- og eignarskatt og aðstöðu-
gjald fyrir rekstur sl. árs um 244
milljónir gkr. Við tókum á móti
85 þúsund tonnum af hráefni til
vinnslu. Ef við gerum ráð fyrir,
sem ekki er ósanngjarnt og allir
munu telja rétt, að SR muni
hafa a.m.k. eins mikið upp úr
hverju hráefnistonni og við, þá
bæri þeim að greiða, ef þeir féllu
undir tekju- og eignarskattslög,
hlutfallslega við okkur um 778
milljónir gkr. þar sem þeirra
hráefnismagn var 272 þúsund
tonn.
En þeir greiða hins vegar í
aðstöðugjald og landsútsvar 182
milljónir gkr. Ef við drögum
þessa upphæð frá 778 milljónum
gkr. kemur í ljós að það vantar á
að þeir borgi til ríkisins 596
milljónir gkr. í skjóli þessa
greiða þeir nú út uppbætur, sem
nema helmingi þessarar upp-
hæðar.
Við einkaframtaksmenn för-
um ekki fram á neitt annað en
jafnrétti. Verðlagsráðsverð er
lágmarksverð og ef einhver telur
sig geta greitt meira en það verð
er þeim það heimilt, en þeir
aðilar, sem njóta skattfríðinda
umfram aðra geta ekki leyft sér
að greiða hærra verð í skjóli
þeirra. Við teljum óforsvaran-
legt, að þeir geti deilt út fé, sem
að réttu lagi ætti að fara í
ríkissjóð og eyðilegjya með því
okkar rekstur, sagði Jónas
Jónsson að lokum.
unum höfðu staðfest samninginn.
Mér finnst kominn tími til að
innlendar skipasmíðastöðvar fái
að spreyta sig á þeim verkefnum,
sem nauðsynleg eru til að viðhalda
skipastólnum, þrjár stærstu
stöðvarnar geta annað því og þá
verður bara að koma í ljós hvort
þær eru ekki samkeppnisfærar við
erlenda aðila hvað verð snertir.
Hvað gæðin snertir er hins vegar
engin spurning, þar erum við
fremri. Þá verður einnig að taka
það með í reikninginn að innlend
skipasmíði eykur atvinnu og spar-
ar gjaldeyri."
Hvað tekur nú við eftir að þessir
samningar eru úr sögunni?
„Við vonum að sú undirbúnings-
vinna, sem búið var að leggja út í
vegna þessara samninga við Vest-
mannaeyingana, sé ekki að fullu
unnin fyrir gýg. Það vantar skip
af þessari svokölluðu vertíðar-
bátastærð og við getum að sjálf-
sögðu smíðað slík skip, ef hinar
opinberu stofnanir geta ákveðið
hvað gera skal. Annars get ég
ekkert sagt um framvindu mála á
þessi stigi, við erum að endur-
skoða áætlunina fyrir veturinn og
hvort um uppsagnir verður að
ræða, veit enginn enn.“
297 hvalir
haf a veiðst
TVÖIIUNDRUÐ níutíu og sjö
hvalir hafa veiðst það sem af er
hvalvertíðinni. 1 þessum afla cru
231 langreyður, 5 búrhveli og 61
sandreyður.
Veiðisvæðið er nú, samkvæmt
upplýsingum sem Morgunblaðið
fékk í hvalstöðinni, 160—180
milur frá stöðinni, hcint út af
Faxaflóa. í gær voru tveir hval-
bátar inni, einn á leiðinni út og
einn á veiðum.