Morgunblaðið - 10.02.1984, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. FEBRÚAR 1984
Málfreyjur
í Borgarnesi
Fundur í Hótel Borgarnesi laugardag 11. febrúar 1984
kl. 15.00. Kynnið ykkur gagnlega og skemmtilega þjálf-
un fyrir konur.
Útbreiðslunefnd
, V\R Á GLÓÐINA
UM HELGINA 'A
M/ Meiri háttar
^ dansleikur á
^ föstudagskvöld
O kl. 22 - 03.
IIÐLARNIR sjá um fjöriö.
Opið á báðum hæðum.
SNAKKBAR og SÆLA á neðri hæðinni.
Miðaverð kr. 150.
^ótek
kr. 150. _á
LAoo^r;v> ^
kl. 22-03.
• Opið á
. báðum hæðum.
I Miðaverð kr. 80.
Hafnarjíötu 62
Keflavík
ALLTAF Á LAUGARDÖGUM
LESBOK
TÍMINN ER VERÐMÆT-
ASTA AUÐLIND OKKAR
segir Gunnar M. Hansson, forstjóri IBM á íslandi
í samtali um tölvunotkun á heimilum og í fyrir-
tækjum.
VERÐUR MEISTARAVERKI
LEONARDOS BJARGAÐ?
Hin fraega mynd, Síöasta kvöldmáltíöin, er illa
farin eftir tímans tönn og óhæfa viðgeröarmenn.
HVERNIG KOMST
SJÖUNDI DAGURINN í
PARADÍS TIL ÍSLANDS?
Leifur Sveinsson rekur hvernig þessi kunna mynd
eftir Mugg komst heim aö lokum.
HUGDETTUR
Fyrsti þáttur af fjórum eftir Matthías Johannes-
sen, þar sem hann kemur víöa viö, en sá fyrsti
fjallar m.a. um hin hraöskreiöu skip víkinganna.
(7>
Vöndud og menningarleg helgarlesning
(gk
w
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir MAGNÚS SIGURÐSSON
Hvassir stormar í
frönskum stjórnmálum
FRAKKAR eru stjómmálamönnum sínum gramir um þessar mundir og
skiptir þar litlu máli, hvar í flokki sem þeir standa. Stjóm jafnaöarmanna
og kommúnista undir forystu Mitterands forseta hefur valdið mörgum
vinstri mönnum vonbrigðum, en gömlu hægri flokkarnir og þá fyrst og
fremst gaullistar hafa upp á lítinn valkost aö bjóöa. I»að er því ekki að
ástæðulausu, sem öfgaflokkum til vinstri og hægri vex nú ásmegin í
Frakklandi og það í miklu ríkara mæli en verið hefur um langt skeið.
Allir stjórnmálamenn í
Frakklandi bera ábyrgð á
því ástandi, sem nú ríkir, og þeir
verða að taka sig á og finna þó
að það sé ekki annað en nýja von
handa fólkinu í landinu," sagði
Charles Millon í ræðu fyrir
skemmstu, en hann þykir einn
atkvæðamesti þingmaðurinn í
hópi ungra hægri manna á
franska þjóðþinginu. „Vinstri
flokkarnir hafa gert allt til þess
að verðskulda mikið fylgistap, en
hægri flokkarnir hafa ekki gert
neitt til þess að verðskulda fylg-
isaukningu," sagði Millon enn-
fremur og reyndi síður en svo að
fegra hlut hægri flokkanna.
Pólitísk hneykslismál, sem
uppvís hafa orðið að undan-
förnu, hafa átt mikinn þátt í því
að kasta rýrð á stjórnmála-
mennina. Má þar vart á milli sjá.
Vinstri flokkarnir gerðu sér
mikinn mat úr olíuhneykslinu í
forsetatíð Giscard d’Estaings, er
stjórnin stóð fyrir umfangsmik-
illi olíuleit úr flugvélum fyrir at-
beina fjárplógsmanna, sem
höfðu trúgirni og óskhyggju þá-
verandi stjórnar að féþúfu og
hurfu síðan sporlaust. Hægri
menn svöruðu með því að blása
út hneykslismál í Renault-
verksmiðjunum, sem ríkið rekur.
í báðum tilfellum var um rangar
fjárfestingar að ræða, sem námu
svimandi fjárhæðum.
Uppgangur
þjóðernissinna
Afleiðing þessa hefur orðið sú,
að öfgaflokkarnir yzt til hægri
og vinstri hafa eflzt. Lengst til
hægri verður rödd Jean-Marie
Le Pen stöðugt háværari. Sem
leiðtogi franskra þjóðernissinna
(Front National) nýtur hann nú
miklu meira fylgis en áður og
með herferð sinni gegn erlend-
um verkamönnum, sem búsettir
eru í Frakklandi, hefur hann
hlotið undirtektir, sem ná langt
út fyrir flokk hans. Þannig kom
það í ljós í nýlegri skoðanakönn-
un, að helmingi stuðningsmanna
gaullista finnst nú ekkert at-
hugavert við það, þótt flokkur
þeirra stofnaði til bandalags
með þjóðernissinnum. Svo öfga-
kenndur þótti flokkur þjóðern-
issinna fyrir aðeins örfáum ár-
um, að hann var nær einangrað-
ur í frönskum stjórnmálum.
Á vinstri vængnum lætur
trotskyistinn Alain Krivine æ
meira til sín taka. Enda þótt
hann sé orðinn 68 ára gamall,
hafa áhrif hans á meðal
franskra verkamanna sjaldan
verið meiri en einmitt nú. Stafar
þetta ekki hvað sízt af því, að
báðir stjórnarflokkarnir, jafnað-
armenn og kommúnistar, hafa
færzt nær miðju og öll harka
virðist farin úr CGT, verkalýðs-
sambandi kommúnista, eftir að
þeir fengu aðild að frönsku ríkis-
stjórninni.
Þar að auki eiga ráðherrar
kommúnista sérstaklega undir
högg að sækja vegna þeirra emb-
ætta sem þeir fara með. Jack
Ralite er atvinnumálaráðherra
og Anciet Le Pors verður sem
yfirmaður opinberrar stjórn-
sýslu að stjórna erfiðum viðræð-
um um kjarasamninga. Fiter-
man samgöngumálaráðherra ber
að nokkru ábyrgð á málefnum
skipasmíðastöðvanna, þar sem
atvinnuleysi fer nú stöðugt vax-
andi. Hversu lengi geta þessir
menn haldið fram þeirri að-
haldsstefnu, sem stjórn Mitter-
ands reynir nú að framfylgja?
Það þykir tímanna tákn, að
orðbragð franskra stjórnmála-
manna hvers í annars garð hefur
versnað stórlega og það svo, að
mörgum ofbýður. Sjálfur d’Esta-
ing sakar Mitterand eftirmann
sinn um að beita lygum til þess
að halda völdum og Chirac, for-
ingi gaullista, lætur sig ekki
muna um það að kalla kommún-
ista „rauðu fasistana", þegar svo
ber undir. Chaban-Delmas, fyrr-
verandi forsætisráðherra, þótti
nóg komið fyrir skömmu og sá
sig knúinn til þess að vara við
„köldu borgarastríði" í landinu.
Forseti „allra Frakka“
Mitterand forseti reynir að
halda sig ofar þessum deilum. í
samræmi við hefð fimmta lýð-
veldisins í Frakklandi telur
hann sig ekki aðeins leiðtoga
vissra pólitískra afla í iandinu
heldur fyrst og fremst forseta
„allra Frakka". Enda þótt hann
beiti persónulegumn áhrifum
sínum í margvíslegum málum að
tjaldabaki, skiptir hann sér út á
við fyrst og fremst af utanríkis-
og öryggismálum og mikilvæg-
ustu þáttum efnahagsmála.
En forsetinn og stjórn hans
eiga erfiða tíma framundan.
Forsetinn veit, að hann getur
vart krafizt frekari fórna af þjóð
sinni, án þess að kalla yfir sig
holskeflu óánægju og ókyrrðar.
Markmið hans er nýsköpun
fransks iðnaðar eins fljótt og tök
eru á til þess aö vinna það upp,
sem glatazt hefur á undanförn-
um árum og hann vonast til
þess, að efnahagskreppan í land-
inu verði yfirstigin fyrir þing-
kosningarnar 1986.
En þetta er meira óskhyggja
en nokkuð annað. Uggvekjandi
fréttir úr frönsku atvinnu- og
efnahagslífi berast nú úr öllum
áttum. Það er daglegt braut, að
uppreisnargjarnir bændur loki
vegum og þeir hafa jafnvel geng-
ið svo langt að ræna útlendar
vörubifreiðar, sem leið eiga um
Frakkland, og að kveikja í opin-
berum byggingum, eins og gerð-
ist í Bretagne nýlega.
Horfurnar í iðnaðinum eru þó
enn dekkri. Þar fjölgar atvinnu-
leysingjum nú þúsundum saman
frá einum mánuði til annars,
hvort heldur er í stál- og kola-
iðnaðinum í norðurhluta lands-
ins eða í skipasmíðastöðvunum í
Cherbourg. Svipaða sögu er að
segja af prentiðnaðinum í París
og í bílaiðnaðinum er ástandið
hvað verst. Stórfelld fjárframlög
hins opinbera hafa hér engu
breytt, heldur aðeins frestað
Verkamenn í skipasmfðaiðnaðin-
um mótmæla vaxandi atvinnuleysi.
vandanum og jafnvel leitt til
nýrra vandamála.
„Stormurinn er skollinn á“
Þannig gerðist það fyrir
skömmu, að franskt skipafyrir-
tæki vildi láta smíða fyrir sig
fjögur skip i Júgóslavíu og átti
kostnaðurinn að nema um
tveimur milljörðum ísl. kr. Nú
hefur verið ákveðið samkvæmt
fyrirmælum franskra stjórn-
valda að smíða þessi skip heima
í Frakklandi, þar sem kostnaðar-
verð þeirra verður ekki minna en
5 milljarðar ísl. kr. Hinn mikli
mismunur á kostnaðarverði
skipanna verður einfaldlega
greiddur úr ríkissjóði Frakk-
lands og er sú ráðagerð að sjálf-
sögðu rökstudd með því að sjá
verði skipasmíðastöðvunum
fyrir verkefnum og þar með
frönskum verkamönnum fyrir
atvinnu. Hvernig greiða skal til
baka sívaxandi halla á frönskum
fjárlögum, sem á að verulegu
leyti rót sína að rekja til óhóf-
legra styrkja og framlaga hins
opinbera, er vandamál, sem sí-
fellt er skotið á frest. Allir vita
samt, að það verður ekki enda-
laust gert. „C’est la Tempéte,"
(Stormurinn er skollinn á), var
haft eftir kunnum vinstri manni
fyrir skömmu. „Franska stjórnin
má hafa sig alla við, ef hún á að
standa þennan storm af sér.“
(Heimild: Die Zeit o.fl.)