Morgunblaðið - 10.02.1984, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. FEBRÚAR 1984
íslandssaga á Alþingi:
Fyrsta frumvarp Kvennalistans:
Allar konur njóti
fæðingarorlofs
— greiðslur miðist við laun foreldris
SIGRÍÐUR Dúna Kri.stmundsdóttir
hefur mælt fyrir fyrsta frumvarpi
Kvennalista, frumvarpi til laga um
breytiníu á lögum um fæóingarorlof
(nr. 97/1980).
Frumvarpið felur m.a. í sér eft-
irfarandi breytingar frá gildandi
lögum, ef samþykkt verður:
1) Fæðingarorlof lengist úr þrem-
ur mánuðum í sex.
2) Fæðingarorlofsgreiðslur miðist
við „full Iaun foreldris þannig
að foreldri verði ekki fyrir fjár-
hagslegu tapi vegna fæðingar-
orlofs svo sem nú er“.
3) Konur fái óskert lágmarksfæð-
ingarorlof án tillits til atvinnu-
þátttöku. Lágmarksfæðingar-
orlof miðist við 9. flokk taxta
VMSÍ.
4) Faðir getur, með sam-
þykki móður, tekið fæðingar-
orlof í tvo mánuði og skerðist
þá orlof hennar að sama skapi.
5) Fæðingarorlof lengist um tvo
mánuði sé um tvíburafæðingu
Sigríður Dúna Kristmundsdóttir
að ræða og allt að fjórum mán-
uðum eignist kona fleiri börn
en tvö.
6) Kjörforeldrar, uppeldis- og
fósturforeldrar eigi sama rétt á
fæðingarorlofi og aðrir foreldr-
ar.
Svipmynd frá Alþingi: Fjármálaráðherra, Albert Guðmundsson, og menntamálaráð-
herra, Ragnhildur Helgadóttir, ræða málin.
Hornsteinar í þjóðarvitund okkar, sagði Eiður Guðnason
— Tillagan yfirborðskennd, sagði Guðrún Helgadóttir
„Alþingi ályktar að fela rfkis-
stjórninni að hlutast til um að í
grunnskólanámi verði kennsla í
sögu íslenzku þjóðarinnar aukin
og við það miðuð að nemendur öðl-
ist ekki aðeins þekkingu og skiln-
ing á sögu þjóðarinnar heldur og
trú á landið og vilja til að varðveita
það menningarsamfélag sem hér
hefur þróazt í ellefu aldir.“
Eiður Guðnason (A) mælti í
gær fyrir framangreindri tillögu
í sameinuðu þingi, en flutn-
ingsmenn ásamt honum eru Páll
Pétursson (F) og Þorvaldur
Garðar Kristjánsson (S). Fram
kom hjá Eiði að öðrum þing-
flokkum hefði verið boðið að
skrifa upp á þessa tillögu en það
boð hefði ekki verið þegið.
Eiður sagði áhyggjuefni að
nemendur, sem lykju grunn-
skólaprófi, væru í sumum tilfell-
um næsta fáfróðir um sögu þjóð-
ar sinnar, sem hljóti, ásamt
móðurmálsnámi, að teljast einn
af veigamestu grundvallarþátt-
um menntakerfis íslendinga.
Eiður vitnaði í skoðanakönnun,
sem leitt hefði í ljós, að innan
við helmingur aðspurðra vissi
hvenær kristni var lögtekin í
landinu. Hann vitnaði og til orða
Arnórs Hannibalssonar, lektors,
í grein í Mbl. 7. desember sl., en
hann hefði sagt:
„Frumgrunnur og tilverufor-
senda smáríkis er ævarandi bar-
átta þess fyrir fullveldi og
sjálfstæði. Höfuðverkefni ríkis-
ins er að skapa samstöðu allrar
þjóðarinnar í þeirri baráttu.
Ríkið hlýtur að beina orku sinni
að því að íslendingar öðlist ekki
aðeins þekkingu og skilning á
þjóðarsögunni, heldur og að þeir
hafi vilja til að varðveita það
menningarsamfélag sem við höf-
um komið okkur upp. Sjálfstæð-
isbaráttunni lýkur aldrei. Smá-
þjóðin á ætíð undir högg að
sækja... Sé á því slakað, hvort
heldur er í stjórnmálum, sögu-
ritun eða skólastarfi, erum við
að svíkja okkur sjálf."
Guórún Helgadóttir (Abl.) taldi
sig ekki geta tekið undir þennan
tillögutexta. Orðalagið „að varð-
veita það samfélag sem hér hef-
ur þróazt" fæli í sér stöðnun.
Sögukennsla ætti ekki aðeins að
vera saga yfirstéttarinnar, eins
og hún hafi verið áður, heldur
saga alþýðu. Eiður, sem er út-
varpsráðsmaður, ætti að beita
RÚV betur í menningarvarð-
veizlu. Hann ætti til dæmis að
hlusta á málfar þeirra er fram
koma á rás tvö. Guðrún sagði að
„svona tillaga væri fyrst og
fremst yfirborðsleg".
Eiður Guðnason (A) sagði að
varðveizla menningararfleifðar
fæli ekki í sér neina stöðnun.
Sjálfgefið væri að þróa íslenzka
menningararfleið framvegis sem
hingað til og vera opinn fyrir er-
lendum menningarstraumum.
En það, sem gerir okkur að þjóð,
sem er sagan, tungan og menn-
ingarhefðin og landið, eigum við
að varðveita. Það er undirstaða
sjálfstæðisviðleitni okkar.
Eiður mótmælti því harðlega
að það væri nokkuð yfirborðslegt
við það að vilja standa vörð um
hornsteina þjóðernis okkar. Hitt
væri rétt að aulafyndni og am-
bögur rásar tvö þyrftu skoðunar
við, enda væri sú hneisa í um-
fjðllun útvarpsráðs.
Ragnhildur Helgadóttir,
menntamálaráðherra, lýsti fyllsta
stuðningi við texta og greinar-
gerð tillögunnar. íslandssagan
og móðurmálið ættu að vera
grunnþættir í menntun lands-
manna. Það væri gott stefnumið
að vilja vekja trú á landið og
varðveita það menningarsamfé-
lag, sem við höfum verið að þróa
í ellefu aldir. Það væri t.d. mik-
ilvægt að fræða uppvaxandi
kynslóð um hvað það kostaði að
öðlast fullveldi íslenzka ríkisins
og hvers vegna alhliða framfarir
Eiður Guðnason
Guðrún Helgadóttir
hefðu fylgt í kjölfar frelsisins.
Mikilvægt væri að efla þjóðar-
vitund og samkennd fólks.
Ólafur Þ. Þórðarson (F) sagði
ánægjulegt að kennsla í Is-
landssögu kæmi nú öðru sinni á
þessum vetri til umfjöllunar á
Alþingi. Hann kvaðst persónu-
lega sammála þeim markmiðum
með íslandssögukennslu sem
Ragnhildur Helgadóttir
Ragnhildur Helgadóttir,
menntamálaráðherra, hefði sett
fram fyrr í vetur. Hins vegar
væri hann andvígur þeim sjón-
armiðum, sem stundum heyrð-
ust, að sögukennsla ætti fyrst og
fremst að fjalla um „stéttskipt
þjóðfélag". ólafur sagðist and-
vígur því að skipta sögunni upp í
kvennasögu, karlasögu eða
barnasögu, hér væri um þjóðar-
sögu að ræða.
Umræðunni lauk ekki. Var
frestað vegna fjarveru sumra
flutningsmanna, að beiðni Eiðs
Guðnasonar.
IÍIWíIIIiIIIIiIMIIMmBWmnghál
Skattsvik og takmörk
á umsvifum sendiráða
Umfang skattsvika
Jóhanna Sigurðardóttir (A)
mælti í gær fyrir tillögu til
þingsályktunar, sem hún flytur
ásamt fleiri þingmönnum Al-
þýðuflokks, þess efnis, að stjórn-
skipuð nefnd skuli leggja mat á
eftirfarandi:
1. Umfang skattsvika hérlendis
miðað við upplýsingar um
þjóðartekjur í þjóðhagsreikn-
ingum og öðrum opinberum
gögnum annars vegar og upp-
lýsingar um framtaldar tekj-
ur í skattframtölum hins veg-
ar.
2. í hvaða atvinnustéttum og at-
vinnugreinum skattsvik eiga
sér helst stað.
3. Umfang söluskattssvika hér á
landi.
4. Helstu ástæður fyrir skatt-
svikum og hvaða leiðir eru
vænlegastar til úrbóta.
Starfshópurinn skal skipaður
einum fulltrúa skattyfirvalda,
einum fulltrúa Þjóðhags-
stofnunar og einum fulltrúa
viðskiptadeildar Háskóla ís-
lands. Niðurstöður skal leggja
fyrir Alþingi eigi síðar en 1.
janúar 1985.
Ef 11% af þjóðartekjum fara
fram hjá skattkerfi, eins og talið
er að gerist í Noregi, hefði sú
fjárhæð numið rúmum fimm
milljörðum króna, miðað við
framreiknaðar þjóðartekjur
1982.
Umsvif erlendra
sendiráða á íslandi
Hjörleifur Guttormsson (Abl.)
hefur flutt tillögu til þingsálykt-
unar um takmörkun á umsvifum
erlendra sendiráða hérlendis,
svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að setja reglur um
takmarkanir á umsvifum er-
lendra sendiráða hérlendis, m.a.
varðandi fjölgun sendiráðs-
manna og byggingu og kaup
fasteigna á grundvelli laga nr.
16/1971 og laga nr. 30/1980.
Við mótun á þessum reglum
verði m.a. höfð hliðsjón af smæð
íslensks samfélags og af starf-
semi og aðbúnaði að íslensku
utanríkisþjónustunni í löndum
sem íslendingar hafa stjórn-
málasamband við og starfrækja
sendiráð."
r
Aætlun um búrekstur
Steingrímur Sigfússon (Abl.)
hefur mælt fyrir tillögu sem
hann og fleiri þingmenn Alþýðu-
bandalags flytja um áætlun um
búrekstur með tilliti til land-
kosta, markaðsaðstæðna og
nýrra búgreina. Tillagan felur
ríkisstjórninni, ef samþykkt
verður, að gera áætlun um fram-
tíðarskipan búrekstrar á íslandi
með sérstöku tilliti til nefndra
atriða.
Sagan, tungan og landið