Morgunblaðið - 03.06.1992, Qupperneq 22

22
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. JÚNÍ 1992
STORU SPURNINGARNAR I RIO
Rauða brautin, sem byggð var á mettíma, liggur á stórum köflum
beinlínis milli húsa í „óæðri“ borgarhlutum Rio.
Tveg’gja mínútna þögn
MAURICE Strong, framkvæmdastjóri Ríó-ráðstefnunnar, hefur
farið þess á leit við fólk um allan heim, að það sameinist í tveggja
mínútna táknrænni þögn milli kl. 13.05 og 13.07 í dag til að undir-
strika sameiginlega framtíð mannkynsins á jörðinni.
Umhverfisráðuneytið og
Tóbaksvamamefnd í samvinnu við
útvarpsstöðvamar hvetja lands-
mann til þess að taka þátt í Heims-
ráðstefnunni á þennan hátt og
hugleiða hlutverk, tilgang og
markmið hennar með tveggja mín-
útna þögn. Útvarpsstöðvarnar
ætla að ijúfa dagskrá sína á þess-
um tíma í dag með þögn.
í fréttatilkynningu frá umhverf-
isráðuneytinu segir að hugmyndin
sé að minna hvert og eitt okkar á
þau umhverhverfismál sem fjallað
verður um á Heimsráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna og tilgang hennar
sem sé að tryggja sjálfbæra, rétt-
sýna og heilbrigða framtíð á jörð-
inni fyrir núlifandi og komandi
kynslóðir. Þá segir að meginmark-
mið Heimsráðstefnunnar verði að
koma á heims samvinnu milli þró-
unarlandanna og iðnþjóðanna,
byggða á gagnkvæmri þörf og
sameiginlegum áhuga á að tryggja
framtíð jarðar.
Ramos lýsir yfir sigri í forsetakosningum á Filippseyjum:
UMHVERFISRAÐSTEFNANIRIO
Rauða brautin ber ráð-
stefnugesti yfir eymdina
Andstæðingar ganga út
af þingi í mótmælaskyni
um ferðamannastraumi. Á síðustu
þremur árum hefur ferðamönnum
til Rio fækkað um helming.
Hin hlið Rio
Fækkun ferðamanna má ekki
síst rekja til þess slæma orðstírs
sem borgin hefur notið á síðustu
árum. Ofbeldi, rán, eiturlyf, spill-
ing, fátækt og barnamorð eru
hugtök sem farin eru að tengjast
borginni ískyggilega nánum bönd-
um. Kvarta stjórnmálamenn í Rio
jafnvel yfir alþjóðlegri rógsherferð
gegn borginni til að draga úr
ferðamannastraumi.
En gestirnir í Riocentro munu
líklega ekki verða mjög varir við
skuggahliðar borgarinnar. Ráð-
stefnumiðstöðin er á einum besta
stað borgarinnar, Zona Zul, 'og
viðbúnaður hers og lögreglu ætti
að tryggja að allt verði með ró-
legra móti. Jafnvel er talið að te-
kist hafi að ýta til hliðar betlurun-
um, sem yfirvöld segja vera „óað-
skiljanlegan hluta brasílísks veru-
Ieika“, sem væri óheiðarlegt að
reyna að fela. Þeir verða líka held-
ur eflaust ekki margir ráðstefnu-
gestirnir sem munu sjá eitthvað
annað af borginni en hið glæsilega
umhverfí Riocentro og Rauðu
brautina til flugvallarins.
Dýr í út-
rýmingarhættu
Að meðaltali verður ein
dýra- eða plöntutegund
útdauð á dag, en áður var
einni útrýmt á öld. Um
aldamótin kann ein að
deyja út á klukkustund
Súrt
regn
Rúmlega 150mill-
jónir tonna at brenni-
steinsdíoxíði fer út í and-
rúmsloftið á ári. Náttúran
ekki við allt þetta magn
sem veldur mengun í and-
rúmsloftinu, vötnum og ám
REUTER/WWF
Maníla. Reuter
FIDEL Ramos, fyrrum varnarmálaráðherra Filippseyja, náði í gær
öruggu forskoti á keppinauta sína þegar nær öll atkvæði höfðu
verið talin í forsetakosningunum þar í landi og tekur líklega við
af Corazon Aquino um næstu mánaðamót. Stuðningsmenn keppi-
nauta hans gengu hins vegar út af þingi í mótmælaskyni við
meint kosningasvik.
Ramos var yfírmaður öryggis-
sveita Marcosar einræðisherra, en
varði síðan lýðræðislega kjörna
stjóm Aquinos gegn sex valda-
ránstilraunum hersins. Hann fékk
einungis 23,5 prósent af 23 milljón
atkvæðum sem greidd voru í kosn-
ingunum, sem fram fóru 11. maí
síðastliðinn. Það var hins vegar
nóg til að sigra helsta andstæðing
hans, dómarann Miriam Santiago,
sem kölluð hefur verið „járnfrú
austursins“. Talsmenn Aquino for-
seta sögðust búast við að Ramos
yrði svarinn inn í forsetaembættið
um næstu mánaðamót, þrátt fyrir
mótmælin.
Ramos segir stöðugleika í
stjórnmálum og efnahagsmálum
verða helstu verkefni sín í emb-
ætti. Skæruliðasveitir kommúnista
halda uppi hernaði í sveitum lands-
ins, erlendar skuldir eru gífurlegar
og rafmagnsleysi algengt í borg-
um. Búist er við að hann bæti
samskiptin við Bandaríkin, sem
hafa verið slæm eftir að ákveðið
var að loka stórri flotastöð Banda-
ríkjamanna í Subic Bay.
Hinn 64 ára gamli Ramos hefur
Fidel Rainos sver nýrri
stjórnarskrá hollustueið eftir
valdatöku Aquino.
eytt mestallri ævinni innan hersins
og þykir stinga í stúf við aðra
stjórnmálamenn á Filippseyjum.
Hann er mótmælendatrúar í landi
þar sem fímm af hveijum sex eru
kaþólskir og ffann er talinn litlaus
persónuleiki í tilfinningaríkri
stjórnmálaumræðu Filippseyja,
sem er oft líkt við sápuóperu.
Hann var yfirmaður öryggis-
sveita Marcosar þegar herlög voru
sett á árið 1972 og fylgdi þeim
eftir með harðfylgi. Sveitirnar
myrtu meðal annars Benigno
Aquino, helsta andstæðing Marc-
osar og eiginmann Corazon, en
Ramos var talinn saklaus af því.
Eftir kosningasigur Aquinos árið
1986 sneri hann við blaðinu og
átti stóran þátt í að hrekja Marcos
frá völdum.
HAFT er fyrir satt að aldrei hafi jafn margir mikilvægir sljórn-
málamenn verið samankomnir á einum stað og á umhverfisráð-
stefnu Sameinuðu þjóðanna sem hefst í Rio de Janeiro í dag. Alls
er gert ráð fyrir 25.000 gestum í kringum ráðstefnuna til viðbót-
ar 3.500 opinberum ráðstefnugestum, 2.500 blaðamönnum og 128
þjóðarleiðtogum sem sækja munu borgina heim. Auk hinnar form-
legpi ráðstefnu hafa ýmsir umhverfisverndunarhópar skipulagt
„sjálfstæðar“ ráðstefnur. Öryggisráðstafanir eru gífurlegar enda
óar menn við því hvað gæti gerst ef hryðjuverkamönnum tækist
að gera árás á ráðstefnuna þessa daga. Þijátíu og fimm þúsund
hermenn, vopnaðir vélbyssum, þyrlum og skriðdrekum, eiga að
gæta öryggis gestanna og sjá til að ekkert fari úrskeiðis.
Jarðrof
Á undanförnum 50 árum
hefur mannkynið valdið
því að svæði á stærð
við Indland og Kína
hefur orðið fyrir
talsverðu eða
miklu jarðrofi
Eitt mikilvægasta framlag ráð-
stefnunnar er talið vera að hún
setur umhverfísmálin í brennidepil
stjómmálaumræðunnar um allan
heim. Riobúar sjálfír eru þó ekk-
ert allt of uppnumdir ráðstefnunn-
ar vegna að ekki sé minnst á
umferðaröngþveitið sem búist er
við þegar fjölmörgum götum verð-
ur lokað af öryggisástæðum. Hið
eina jákvæða sem menn sjá eru
þær umbætur sem gerðar hafa
verið á borginni til að hún líti bet-
ur út í augum gesta.
Rauða brautin
Ber þar helst að nefna nýja
hraðbraut frá flugvellinum til ráð-
stefnumiðstöðvarinnar Riocentro.
Með hinni 40 kflómetra löngu upp-
lýstu hraðbraut, sem kölluð er Lin-
ha Vermelha eða Rauða brautin
og kostaði 140 milljónir dollara,
komast farþegar til Rio hjá því
að aka í gegnum hin ömurlegu
fátæktrahverfí borgarinnar;
brautin er einfaldlega byggð yfír
þau.
Alls nema ijárfestingar vegna
ráðstefnunnar um 300 milljónum
dollara og koma 80% þeirrar fjár-
festingar frá Brasflíumönnum
sjálfum. Þó að ráðstefnugestir
verði ekki sparir á eyðsluna þá
daga sem fundir standa mun ein-
ungis brot þessarar fjárfestingar
skila sér strax til baka. Samt hik-
aði Fernando Collar forseti ekki
við að láta féð af hendi og það
þótt ríkissjóður væri tómur og
fylkisstjóri Rio, sósíalistinn Cau-
dillo Brizola, pólitískur andstæð-
ingur hans. Er sagt að Brizola
hafí á móti dregið úr harðri stjórn-
arandstöðu sinni.
Glaðastir Riobúa vegna ráð-
stefnunnar eru þó hóteleigendur
sem hugsa sér gott til glóðarinn-
ar. Ekki nóg með að slegist sé um
dýrustu hótelherbergi borgarinnar
þessa dagana (sagt er að Helmut
Kohl, kanslari Þýskalands, hafi
boðið best og fengið einu „forset-
asvítuna" sem er á Intercontinen-
tal-hótelinu) heldur vonast þeir
einnig til að sú athygli sem beinist
að borginni muni skila sér í aukn-
tvísýringsmengun í
andrúmslottinu
en nokkurt
annað
land
Hitabreytingar
Bandaríkin hafa hafnað hvers konar
samningum um að draga úr mengun,
sem veldur gróðurhúsaáhrifum.
Bandaríkin valda meiri kol-
Dagskrá ráð-
stefnunnar
Umhverfis- og þróunar-
ráðstefna Sameinuðu þjóð-
anna (UNCED), eins og hún
heitir fullu nafni, verður
sett í Ríó í dag af Boutros
Boutros Ghali, fram-
kvæmdastjóra Sameinuðu
þjóðanna. Hann mun síðan
ávarpa ráðstefnuna og að
því loknu verður kjörinn
fundarstjóri ráðstefnunnar
og teknar ákvarðanir um
formlegt skipulag hennar.
Síðdegis munu hefjast al-
mennar umræður ráðstefn-
unnar en ráðgert er að þeim
ljúki þann 12. júní. Þó að þjóð-
arleiðtogar geti ávarpað ráð-
stefnuna hvenær sem er á
þessum tíma hefur 12. júní
verið tekinn frá sérstaklega
fyrir ræður þeirra.
Þá má geta þess að þann
5. júní verður haldin sérstök
athöfn í tilefni þess að tuttugu
ár eru liðin frá opnun Stokk-
hólms-ráðstefnunnar. Munu
formenn allra sendinefnda
gróðursetja tré fyrir utan ráð-
stefnumiðstöðina undir stjóm
forseta Brasilíu og Svíakon-
ungs.
Þann 13. og 14. júní verður
leiðtogafundur ráðstefnunnar
undir forsæti Fernandos Coll-
ors Brasilíuforseta.
Þann 14. júní verður ráð-
stefnunni slitið að lokinni und-
irritunarathöfn.