Morgunblaðið - 05.01.1994, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. JANUAR 1994
Aldís Eyrún Þórð-
ardóttir - Minning
Fædd 23. október 1916
Dáin 26. desember 1993
Aldís amma mín og nafna var
mjög sjálfstæð kona, sérlega gjaf-
mild og hress. Hún var alla tíð mjög
heilsuhraust. Aðeins núna síðustu ár
fór að bera á heilsubresti. Hún var
ekki að íþyngja öðrum með sjúkdóm-
um sínum og það voru fáir sem vissu
að hún átti í stríði við augnsjúkdóm
sem hefði líklega gert hana blinda
innan fárra ára. Mér þykir erfitt að
sjá hana fyrir mér blinda og öðrum
"Tiáða því það var ekki að hennar
skapi að vera upp á aðra komin og
geta ekki bjargað sér sjálf. Hún lést
eftir stutta sjúkrahúslegu en fram á
síðustu stundu sá hún um sig sjálf
og rak sitt heimili með stakri prýði
og myndarbrag.
Aldís Eyrún Þórðardóttir fæddist
í Reykjavík 23. október 1916 þar sem
hún bjó alla sína ævi. Hún var þriðja
í röðinni af alsystrum sínum. Elst
er Súsanna og næstelst var Svanborg
sem er látin. Þórður Yngvarsson
söðlasmiður, kennari og skrautritari
frá Húsavík, faðir hennar, var giftur
áður og átti nokkur börn fyrir. Þau
fluttust öll til útlanda, Svíþjóðar og
Bandaríkjanna. Sambandið við þau
" rofnaði í mörg ár en amma kynntist
nokkrum systkinum sínum og af-
komendum þeirra þegar hún fimm-
tug dvaldist hjá dóttur sinni Sigrúnu
í Kalifomíu. Þessi systkini eru nú
öll látin. Hún var átta ára þegar
Þórður faðir hennar lést og var um
fermingu þegar móðir hennar, Sig-
ríður framreiðslukona frá Eyrar-
bakka, giftist Runólfi Stefánssyni frá
Holti. Þau eignuðust þijú böm,
Trausta, Einar, búsettur í Bandaríkj-
unum, og Þóru. Runólfur var alltaf
kallaður Runólfur afí á mínu heimili.
Aldís amma var tvítug þegar hún
giftist Hallgrími Oddssyni útgerðar-
manni frá Stykkishólmi. Þau byggðu
sér heimili á Vífilsgötu 4 og síðar á
Miklubraut 44. Þau eignuðust fjögur
böm: Lilju Guðrúnu, fædda 1937,
Sigrúnu, fædda 1938, Gylfa Harald,
fæddan 1941, og Áslaugu, fædda
1948. Sigrún og Áslaug em búsettar
í Bandaríkjunum. Barnabörnin eru
fimmtán og bamabarnabömin eru
orðin 19. Eftir að amma og afi skildu
1955 byijaði hún að vinna úti. Hún
vann við verslunarstörf alla sína
starfsævi. Verslanirnar voru fjórar,
fyrst í Markaðinum, svo í Parísartísk-
unni, síðan í Rammagerðinni og síð-
ast í versluninni Rosenthal. Á öllum
þessum vinnustöðum eignaðist hún
góða vini og vinkonur.
Aldís amma var með eindæmum
sjálfstæð kona. Það mátti aldrei eða
sjaldan hjálpa henni, allt skyldi hún
gera sjálf. Sem dæmi má nefna þeg-
ar hún skildi við afa. Þá einsetti hún
sér að eignast íbúðina á Miklubraut.
Það voru líklega erfíðir tímar því að
hún var ein með sjö ára bam og 14
ára ungling. Hún dó ekki ráðalaus.
Leigði út herbergi, eitt og stundum
fleiri, og litla íbúð í risinu í mörg
ár og fékk þannig peninga upp í íbúð-
arkaupin. Það var sama með leigj-
endurna eins og vinnufélagana. Hún
eignaðist margar góðar vinkonur í
þeirra hópi og nokkrar þeirra héldu
tryggð við hana alla tíð. Ánnað dæmi
um sjálfstæði hennar og rausnarskap
var þegar hún ákvað að bjóða öllum
afkomendum sínum og mökum
þeirra út að borða þegar hún varð
75 ára. Allir mættu sem gátu í Hall-
argarðinn í höfðinglega veislu sem
verður lengi í minnum höfð.
Aldís amma var alla tíð í sauma-
klúbbi-sem hefur verið í rúm 50 ár.
Hún var næstyngst í hópnum og er
sú fyrsta sem kveður þennan heim.
Þessar saumaklúbbsvinkonur voru
ömmu mikils virði. Klúbburinn var
reyndar stofnaður á stríðsárunum
eftir dvöl í sveit þar sem reykvískum
mæðrum gafst kostur á að dvelja
með börn sín um tíma.
, Amma hafði ákveðnar skoðanir í
stjórnmálum og öðrum málefnum. í
fyrstu kaus hún alltaf sama flokk-
inn, en í seinni tíð hætti hún því og
kaus þá sem henni fannst hafa eitt-
hvað að segja og fram að færa. Hún
tók málefnalega afstöðu en ekki
flokkspólitíska. Maðurinn minn Arn-
ar Páll og hún gátu oft setið lengi
og þrefað og skipst á skoðunum um
síðustu aðgerðir ríkisstjórnarinnar
eða borgarstjórnarinnar. Hún fylgd-
ist vel með öllu og var alla tíð ung
í huga.
Aldís amma var sérlega gjafmild
kona. Hún elskaði að gefa gjafir sem
voru alltaf mjög rausnarlegar. Ég
skil reyndar ekki hvernig hún fór að
þessu því að ekki hafði hún úr miklu
að moða, sérstaklega ekki eftir að
hún varð ellilífeyrisþegi. Aldís amma
var mjög minnug kona. Við af yngri
kynslóðum gátum oft skammast okk-
ar fyrir hve skammt minni okkar
náði í samanburði við ömmu. Amma
var einnig mjög góð í tungumálum,
talaði dönsku, ensku og þýsku, sem
hún lærði síðari ár á námskeiðum í
Háskóla Islands.
Aldís amma var mjög lagleg kona
og hafði þá fallegustu húð sem ég
hef séð. Ekki sást ein hrukka í and-
litinu þó að baki væru 77 ár. Margar
ungar stúlkur gátu öfundað hana af
húðinni.
Það sem stendur upp úr í minning-
unni um Aldísi ömmu er að hún var
alltaf svo ánægð og glöð. Hún tók
alltaf fagnandi og með opnum örm-
um á móti mér og fjölskyldu minni.
Það var sama hvernig stóð á hjá
henni þegar við litum inn án fyrir-
vara. Oddur Árni og Atli Haukur,
strákarnir mínir, eiga eftir að sakna
heimsóknanna til hennar á Klepps-
veginn, en þar bjó hún síðustu ár.
Aldís amma var sú mesta „selskaps-
kona“ sem ég hef kynnst. Hún var
oft með „matargilli" eins og hún
kallaði það. Allri „famelíunni" var
boðið og það var oft kátt á hjalla,
sérstaklega hjá þeim yngstu sem
þótti ekki ónýtt að hlaupa hringinn
í íbúðinni á Miklubraut. Það var
henni mikilvægt að fjölskyldan kæmi
Minning
Sylvía Elíasdóttir
Fædd 26. nóvember 1945
Dáin 29. desember 1993
í dag kveðjum við systur okkar
og frænku, Sylvíu Elíasdóttur, sem
lést eftir baráttu við erfiðan sjúkdóm.
Silla var einstaklega góðhjörtuð og
hjálpsöm og það var mjög þægilegt
að vera nálægt henni þvi að hún var
svo brosmild og glaðvær. Er hún
veiktist skyndilega var það öllum
mjög þungbært, en hún barðist eins
-9g hetja allt til dauðadags.
Guð gefur og guð tekur en það
er alltaf erfitt að kveðja ástvin og
skarð hennar verður seint fyllt. Við
munum ávallt sakna hennar og nú
síðastliðna daga höfum við fundið
sárt til í hjörtum okkar. Við gleymum
því ekki að í löndum guðs er ljúft
að vakna og nú líður henni eflaust
vel.
Við geymum ávallt minninguna
um hang, um þessa góðhjörtuðu og
glaðværu konu, og biðjum guð al-
máttugan um að styrkja eiginmann
hennar og börn í þeirri sorg sem þau
ganga í gegnum nú.
Aldís Elíasdóttir og fjölskylda.
Elsku Silla, okkur langar að kveðja
þig með þessum fátæklegu orðum
og þakka þér samfylgdina.
Hún var, er og verður það blað í lífsins bók,
sem best er unað við að lesa og skrifa
og vepa hennar margir á veginn leggja krók,
vaða eld og snjó og björgin klífa.
Og jafnvel þó hún sýnist ei stórvaxin né sterk,
hún styrk sinn á í fegurð, ást og blíðu,
því hún er drottins útvalda, æðsta listaverk,
þótt efnið væri rif úr mannsins síðu.
Því hyllum vér nú konuna sem mannsins
leiðarljós,
. sem lýsir honum móti straumi og vindi.
saman. Því það var ugglaust erfitt
fyrir hana að tvær dætur hennar
settust að í Bandaríkjunum. Þrjár
dótturdætur hennar eru fluttar til
íslands aftur með fjölskyldur sínar
og kunni hún því vel.
Aldísi ömmu þótti líka afar gaman
að vera boðin í veislur og mannfagn-
aði þar sem hún skemmti sér manna
best. Þannig vil ég muna eftir henni
sem hrók alls fagnaðar og með bros
á vör.
Aldís M. Norðfjörð.
Mig langar til að minnast tengda-
móður minnar, Aldísar Þórðardóttur,
nokkrum orðum. Kynni okkar Aldís-
ar hófust fyrir 30 árum, þegar ég
kynntist manni mínum. Áldís tók
mér með miklum kærleika og vorum
við miklar vinkonur alla tíð. Aldís
var óvenju hreinskilin og hafði
ákveðnar skoðanir á hlutunum, sem
oft skapaði líflegar umræður um hin
ýmsu mál, hvort heldur var úr stjórn-
málum eða bókmenntum.
Aldís hafði gott Iundarfar, sem
kom sér oft vel, því oft átti hún erf-
itt, en lét aldrei bugast þótt á móti
blési. Fjölskyldan var orðin stór og
lét Aldís sér mjög annt um hana og
þótt börn og barnabörn væru mörg
búsett erlendis hafði hún gott sam-
band og var alltaf reiðubúin að rétta
þeim hjálparhönd ef á þurfti að halda.
Heimili Aldísar var alltaf myndar-
legt og var hún mikið fyrir fallega
hluti, sem prýddu heimili hennar og
gerðu það hlýlegt. Aldís var alltaf
svo þakklát fyrir allt sem fyrir hana
var gert, en ætlaðist aldrei til neins
af öðrum og reyndi alltaf að bjarga
sér sjálf, þótt það hafi verið orðið
henni erfitt hin síðari ár.
Ég vil þakka Aldísi samfylgdina
og bið góðan guð að vernda hana
og blessa.
Votta ég ættingjum hennar nær
og fjær mína dýpstu samúð.
Valgerður Ása Magnúsdóttir.
Ein af mínum elstu minningum
tengjast saumaklúbbi móður minnar:
Ég sit í rútu og það er bjart sumar-
kvöid, allir í rútunni eru að syngja
„Kvöldið er fagurt sól er sest og
sefur fugl á grein“. Svo stansar rút-
an við hlið og við mér blasir stórt
og reisulegt hús. Fleiri myndbrot
flögra um í huga mínum: Það er
annað hús uppi í sveit og hlæjandi
konur og kátir krakkar að leik og
stundum koma feðurnir í heimsókn
með pakka og þá ér nú gaman.
Löngu seinna er ég á ferð um Borgar-
fjörðinn og kem að Arnbjargarlæk,
þá þekki ég strax stóra húsið.
Það var líklega sumarið 1941 að
við systurnar fórum ásamt móður
okkar í sumardvöl að Arnbjargarlæk,
en það tíðkaðist þá að mæður færu
með börnin sín út á land tii öryggis
vegna stríðsins. Þar kynntist hún
nokkrum konum sem einnig voru þar
með börnin sín og myndaðist með
þeim góður félagsskapur og næsta
sumar leigðu þær skólahúsið á Stór-
ólfshvoli. Síðan stofnuðu þær með
sér saumaklúbb og hafa haldið hóp-
inn síðan eða í rúm 50 ár.
Þegar ég lít á gamla mynd sem
tekin var af þessum hóp, líklega á
Stórólfshvoli, þá rifjast ýmislegt upp.
Þarna sé ég Jenný og Axel með
Ómar son sinn, Önnu og Gunnar
með Gullu dóttur sína og Jón son
sinn, Laufey og Guðmund með Helgu
dóttur sína og Odd son sinn, Dídí
(Guðfinnu) og Kalla með Jón Rób-
ert, son sinn, Immu og Þórð með
Mumma og Inga syni sína, mömmu
og pabba með okkur Sjöfn, og svo
Aldísi og Hallgrím með fallegu dæt-
urnar sínar Lilju og Sigrúnu og lík-
lega er það Gylfi sem er í barnavagn-
inum. Árin eru orðin mörg síðan
þessi mynd var tekin, sumir horfnir
úr þessu lífi, og margar eru minning-
arnar til að orna sér við. Ég minnist
afmælisboðanna heima hjá hveijum
og einum, og þannig héldum við
krakkarnir einnig kunnigsskap hvort
Bára Sigurbjörns-
dóttir — Minning
Fædd 8. febrúar 1912
Dáin 28. desember 1993
Víst eru örlaganornirnar misjafn-
lega örlátar þegar þær deila út vögg-
ugjöfum sínum til okkar mannanna
bama. Öllum var það Ijóst að þær
voru sérstaklega örlátar við Báru
frænku og kunni hún vel að vinna
úr því sem henni var gefið. Hjarta-
hlýjan, örlætið, skemmtilegheitin,
greindin, af öllu þessu hafði hún ríku-
iega sjóði, sem hún jós ósparlega úr
og hirti aldrei um skiptimynt.
Við bömin átta í Snekkjuvogi 21
nutum þess að eiga tvær mömmur
Og hver með sínu nefi skal henni syngja hrós,
því hún er mannsins draumur, líf og yndi.
(Ármann Dalmannsson)
Kæri Beggi, EIli, Ragga, Kæja,
Fannar, barnabörn, tengdaböm og
aðrir ættingjar, megi guð styrkja
ykkur í sorginni.
Hafðu þökk fyrir allt og allt. Hvíl
þú í friði.
Elísabet og Kolbrún.
er báðar sinntu okkur. Við erum sjö
bömin þeirra Halldóm og Friðfinns
en Minna er dóttur Báru og Matta.
Mamma og pabbi og Bára og Matti
bjuggu saman alla tíð. Hvert okkar
átti því ekki aðeins eitt sett af for-
eldrum heldur tvö og það er nú meira
en margir geta sagt.
Bára kenndi okkur systrunum
hannyrðir og ýmislegt annað. Frá
því að við vorum krakkar hefur
saumaskapur Ieikið í höndunum á
okkur — Minna málar. — og við hin-
ar getum líka ýmislegt.
Bræðrum okkar var ekkert hægt
að kenna, þeir eru nú bara eins og
þeir eru. Nema kannski að þeir geta
svarað fyrir sig — blessaðir.
Bára frænka sagði okkur sögur
af stórkostlegri ferð hennar og pabba
hennar til Frakklands.
Frá Grímsey drifðu þau sig til
Sorbonne þar sem hún brilleraði í
efnaverkfræði. Líf þeirra í París var
engu öðru líkt. Við sem jafnvel sém
börn vissum að engin slík ferð hafði
verið farin reyndum allt til síðasta
dags að rengja þetta hjá henni —
en ekkert gekk.
Það er nú®orðið þannig að við
höldum jafnvel að hún hafi verið í
Sorbonne og veislurnar miklu hafi
verið haldnar.
Þannig að næsta víst er að sögum-
ar hennar Báru frænku munu lifa,
því vitanlega segjum við bömum
okkar og barnabömum þær sem
sannleikurinn væri, þannig upplifð-
um við þær.
Vinir okkar barnanna í Snekkju-
voginum öfunduðu okkur af því að
búa þarna með öllum þessum mömm-
um, pöbbum og óteljandi systkinum,
frændum og frænkum og ekki átti
Bára minnstan þátt í því að lífið
gekk oftast nokkuð snurðulaust fyrir
við annað, misjafnlega mikið eins og
gerist og gengur. Við Helga höfum
verið að rifja upp þessi ár og var þá
sérstaklega minnst á grímubaliið sem
Aldís hélt fyrir okkur krakkana, lík-
lega hefur það verið á Miklubraut-
inni. Einnig bar okkur saman um
að þegar mömmur okkar áttu að
halda saumaklúbb þá var mikið í
vændum, allt átti að vera hreint og
glansandi, lagt á borð með fekínandi
postulíni og kristalsdiskar hlaðnir
kræsingum og síðan mættu allar í
sínu fínasta pússi. Við krakkarnir
áttum að vera stillt og geri ég ráð
fyrir að svona hafí það verið á öllum
bæjunum, en mikið hlakkaði ég til
að verða fullorðin og komast í svona
sauniaklúbb því að það var svo
óskaplega gaman hjá þeim, og yfír
hlátrasköllunum þeirra sofnaði mað-
ur vært og hlakkaði enn meir til að
vakna og borða afgangana.
Aldís var ákaflega falleg kona,
hressileg og hispurslaus. Eg man
hvað mér þótti flott hjá henni á Víf-
ilsgötunni en þangað kom ég oft
þegar við Sigrún dóttir hennar vorum
saman einn vetur í bekk í Austurbæj-
arskólanum. Svo fluttust þau á Mi-
klubrautina og_ fannst manni það
vera heil höll. Ég átti bágt með að
skilja hvernig hún gat unnið úti allan
daginn og séð um sitt stóra heimili,
en það var ekki alvanaiegt í þá daga,
en svarið sem ég fékk hjá mömmu
var það að Aldís væri svo dugleg,
og svo sannarlega var hún það. Hún
vann í mörg ár í miðbænum við af-
greiðslustörf, fyrst í Markaðnum svo
í Parísarbúðinni og seinna í Ramma-
gerðinni og leit ég oft inn í þessar
búðir á þeim árum og var alltaf
hressandi og gaman að spjalla við
Aldísi.
Saumaklúbbsvinkonurnar vilja
þakka henni fyrir hálfrar aldar vin-
áttu og samleið. Þær áttu góða daga
saman, og halda enn hópinn. Tvisvar
sinnum hafa þær haldið saumaklúbb
í vetur og mætt allar glæsilegar að
vanda og setið eins og drottningar
kringum hlaðið kaffiboðið og skelli-
hlegið saman. Nú er komið að kveldi.
„Kvöldið er fagurt, sól er sest“ og
Aldís er sofnuð hinzta svefni. Vin-
konurnar sakna hennar og votta
börnum hennar og fjölskyldum þeirra
samúð sína, en minningin lifir. Hviíi
hún í friði.
Heba Guðmundsdóttir.
sig. Bára frænka var fötluð á fæti
og haltraði nokkuð.
Eitt barnabarnanna, Hildigunnur,
var í pössun hjá ömmu Halldóru þeg-
ar hún var á þeim aldri að fara að
ganga. Uppgötvaðist þá að barnið
haltraði sem því væri illt í fætinum.
Hófst nú ganga milli lækna með
barnið en ekkert fannst að því, það
bara haltraði. Sá þá einhver snilling-
urinn í fjölskyldunni að barnið gengi
bara eins og uppáhaldsfyrirmyndin
— nefnilega Bára frænka. Þar með
var engin ástæða að gera nokkuð í
hlutunum, barnið myndi finna þetta
út sjálft þegar það vitkaðist. Og það
gekk eftir.
Þar sem við systumar sitjum hér
og rifjum upp minningar frá upp-
vaxtarárum okkar hrannast upp sög-
ur og atburðir sem eiga kannski
stærstan þátt í að gera okkur að
þeim mapneskjum sem við erum í
dag og éinhvern veginn er erfitt að
hugsa sér framtíðina án þess að
hafa Báru til að taka þátt í gleði og
sorgum sem við eigum eftir að upp-
lifa, þvi að þannig hefur það alltaf
verið.
Að endingu viljum við þakka Báru
frænku yndislega samfylgd.
Guðríður, Sigrún Bára og
Elín Þóra.