Morgunblaðið - 09.07.1996, Blaðsíða 10

10 ÞRIÐJUDAGUR 9. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Helga Jónasdóttir
BJÖRGUNARPRAMMINN er nú á grynningum úti fyrir Bíldudal, en
undir prammanum er Mýrafellið í böndum.
Mýrafell dregið í
kafi að landi
Tálknafirði. Morgunblaðið.
ÞEIR voru þreyttir en ánægðir,
félagarnir úr björgunarleiðangrin-
um sem unnið hafa að björgun
Mýrafells ÍS 123 er þeir stigu í
land á Bíldudal um hádegi á
sunnudag. Þeir höfðu þá unnið
sleitulaust að því að koma böndum
á bátinn frá því á föstudag og lít-
ið getað sofið.
Mýrafellið sökk i mynni Arnar-
flarðar aðfaranótt miðvikudagsins
26. júní. Báturinn, sem er 15 tonna
stálbátur, var á dragnót um fjórar
sjómílur austur af Kópi og var að
hífa þegar hann hallaðist skyndi-
lega og hvolfdi á örskammri stund.
Skipveijarnir fjórir komust á kjöl
og var bjargað um borð í Guðnýju
ÍS.
Landað
neðansjávar
Við björgunina um helgina var
Mýrafellinu komið fyrir í böndum
neðan í pramma, sem var síðan siglt
inn Amarflörðinn í fylgd Daggar
BA frá Bíldudal. Að sögn Ama
Kópssonar kafara gekk ferðin seint,
þar sem fara varð mjög hægt. Veðr-
ið var þó eins og best varð á kosið,
logn og stilla á heimferðinni.
Prammanum var lagt á grynn-
ingum rétt við bryggjuna á Bíldu-
dal og iiggur Mýrafellið á sjávar-
borninum undir honum.
„Við ætlum að byija á því að
leggja okkur, áður en reynt verður
að koma bátnum á þurrt,“ sagði
Árni Kópsson í samtali við frétta-
ritara á bryggjunni á Bíldudal um
hádegi á sunnudag. Reiknað er
með að tvo til þijá daga taki að
lyfta bátnum, en um 5 tonn af
fiski eru í lestum og þarf að
„!anda“ aflanum neðansjávar.
B JÖRGUN ARLIÐIÐ Einar Kári Björgvinsson, Árni Kópsson,
Guðmundur Þ. Ásgeirsson, Kjartan J. Hauksson og Níels Sveinsson.
Frú Vigdís Finnbogadóttir
í sjónvarpsviðtali
Ihugaði að segja
af sér vegna
EES-málsins
FRÚ VIGDÍS Finnbogadóttir, for-
seti íslands, sagði í viðtalsþætti í
Ríkissjónvarpinu á sunnudags-
kvöld að hún hefði íhugað að segja
af sér vegna staðfestingar samn-
ingsins um Evrópskt efnahags-
svæði í janúar árið 1993. Forseti
sagði jafnframt
að hefði verið
haldin þjóðarat-
kvæðagreiðsla
um málið hefði
hún ekki snúizt
um samninginn,
heldur um það
hvort fólk stæði
með henni eða
ríkisstjórninni.
Er EES-
samningurinn
var til meðferð-
ar á Alþingi
voru forseta sendir undirskriftal-
istar, þar sem skorað var á hana
að beita 26. grein stjórnarskrár-
innar og neita að undirrita lögin
um gildistöku samningsins, en þá
hefði farið fram þjóðaratkvæða-
greiðsla um lögin. Forseti varð
ekki við þessum áskorunum, en
lagði fram sérstaka yfirlýsingu um
leið og hún undirritaði lögin á rík-
isráðsfundi. í yfirlýsingunni vísaði
forseti meðal annars til áskorana
þessara, en sagði að enginn for-
seti hefði gripið fram fyrir hend-
urnar á lýðræðislega kjörnu Al-
þingi, sem tæki ákvarðanir sínar
með lögmætum hætti.
Olli vinum
vonbrigðum
Vigdís var í sjónvarpsþættinum
á sunnudagskvöld spurð hvað
hefði verið henni erfiðast að tak-
ast á við í embætti forseta, tengt
stjórnmálunum. Svar forseta var
svohljóðandi:
„Ég veit að okkur er báðum
efst í huga eða ofarlega í huga
EES-málið, það er alveg ljóst. Eg
tók það mjög nærri mér og var
lengi að komast yfir það, sannast
að segja. Þá geisuðu stormar í
víddum hugans, vegna þess að það
gekk svo að mér. Eg fann það svo
oft að ég hafði kannski valdið
þeim, sem mér þótti undur vænt
um, vonbrigðum með því að taka
þá afstöðu að neita ekki að skrifa
undir. En það var nú ekki hlaupið
í þá afstöðu. Það var legið undir
feldi eins og gert var fyrir þúsund
árum á Þingvöllum."
Hefði endað með
afsögnum hér og þar
Aðspurð hvað hefði gerzt, hefði
hún neitað að undirrita EES-
samninginn, sagði Vigdís: „Það
er aldrei hægt að segja hvað hefði
gerzt, af því að það gerðist ekki.
En það eru náttúrlega til margar
útgáfur af því og þær eru allar
mjög dramatískar. Hér hefði orðið
mjög, mjög erfítt ástand, sem
hefði endað með afsögnum hér og
þar. Ég hugleiddi mjög á þessu
tímabili að segja bara hreinlega
af mér. En mér fannst það ekki
sýna þann styrk, sem ég raunveru-
lega á inni í mér. Ég átti að geta
horfzt í augu við að gera þetta
svona og ég hef gert það.
Það hjálpaði mér að ég hugsaði
svo mikið um æskuna. Það hjálp-
aði mér meðal annars að hefðum
við ekki samþykkt þennan EES-
samning, sem ég var engan veginn
fullkomlega sátt við og heldur
ekki ósátt, ég var að reyna að
beita hlutleysi, hefðum við getað
útilokað okkur frá háskólastofn-
unum, vísindastofnunum og lær-
dómsstofnunum og stofnunum,
sem byggja upp framtíð æsku
okkar — að ungir stúdentar, allir
sem eru að læra til hugar og hand-
ar, komist inn í. í þessu bandalagi
öllu er útilokunarstefna. Þeir, sem
eru ekki inni, eru úti, eins og þar
stendur. Og þetta hjálpaði mér.
En það er mjög erfitt að horf-
ast í augu við það þegar mikill
fjöldi beinir orðum sínum til manns
og óskar eftir því að maður beiti
sér í máli.
Síðan held ég að það hefði aldr-
ei verið kosið nákvæmiega um
samninginn. Það hefði annaðhvort
verið kosið um að standa með mér
eða ríkisstjórninni.“
Andlát
EINAR
KRISTJÁNSSON
EINAR Kristjánsson
rithöfundur frá Her-
mundarfelli lést laug-
ardaginn 6. júlí síðast-
liðinn. Hann var á 85.
aldursári.
Einar fæddist að
Hermundarfelli í Þist-
ilfirði 26. október
1911, sonur hjónanna
Kristjáns Einarssonar
bónda þar og Guðrún-
ar Pálsdóttur. Hann
stundaði nám við ungl-
ingaskólann að Lundi
í Öxarfirði, Héraðs-
skólann í Reykholti og
Bændaskólann að Hvanneyri og
starfaði við verkamannavinnu og
landbúnaðarstörf áður en hann
gerðist bóndi að Hermundarfelli
og slðar nýbýlinu Hagalandi í Þist-
ilfírði.
Árið 1946 fluttist Einar til Akur-
eyrar þar sem hann
bjó síðan, og var hann
lengst af húsvörður
við Bamaskóla Akur-
eyrar auk þess sem
hann stundaði ritstörf.
Eftir hann liggur fjöldi
bóka, smásögur og
lengri ritverk, gaman-
þættir, kveðskapur,
æviminningar og leik-
þættir, og um árabil
hafði hann umsjón
með þáttum í Ríkisút-
varpinu um þjóðlegan
fróðleik. Einari hlotn-
uðust ýmsar viður-
kenningar fyrir ritstörf sín og hlaut
hann m.a. verðlaun Rithöfunda-
sjóðs Ríkisútvarpsins.
Eftirlifandi eiginkona Einars er
Guðrún Kristjánsdóttir frá Holti í
Þistilfirði. Þau eignuðust fímm
börn og eru fjögur þeirra á lífi.
300 fomleifar í Reykjavík
HJÁ Arbæjarsafni stendur nú til
að merkja athyglisverðustu forn-
leifastaði í Reykjavík með skiltum
með nánari upplýsingum en hing-
að til hafa verið og mun Nýsköp-
unarsjóður styrkja verkið. Mark-
miðið með skiltunum er að koma
í veg fyrir skemmdir og að fólk
sjái að þar séu minjar og geti leit-
að nánari upplýsinga.
„Minjastaðir voru merktir með
stöðluðum skiltum með yfirskrift-
inni „borgarminjar“ og merki Ár-
bæjarsafns árin 1994 og 1995,
bæði til fræðslu fyrir almenning
og vegna minjavörslu," segir Mar-
grét Hallgrímsdóttir borgarminja-
vörður hjá Árbæjarsafni. Var það
gert í tengslum við útkomu Forn-
Ieifaskrár Reykjavíkur eftir Bj arna
F. Einarsson fornleifafræðing,
sem Árbæjarsafn gaf út í fyrra.
Þá hafði farið fram skráning forn-
leifa í borgarlandinu á vegum
Árbæjarsafns, en slík skráning er
grundvöllur minjavörslu Reykja-
víkur. Skrá þessi er að mörgu leyti
Morgunblaðið/RAX
EITT af skiltum Árbæjarsafns
sem ætluð eru til fræðslu og
minjavörslu. Nú stendur til að
merkja athyglisverðustu
minjastaðina með skiltum með
ítarlegri upplýsingum.
sú fyrsta sinnar tegundar í landinu
þar sem nær allar þekktar fornleif-
ar sveitarfélagsins eru skráðar,
þeim lýst í máli og myndum og
þær færðar á kort. Á fornleifa-
skránni eru 300 fornleifar á 148
stöðum í Reykjavík.
Fjöldi fyrirspurna
Margrét segir að mörgum hafí
komið á óvart hve víða fornleifar
eru I borgarlandinu og að margar
fyrirspurnir hafí borist um borgar-
minjaskiltin. Margir hafi viljað vita
nánar um þær borgarminjar sem
þær vísa á. „Fornleifaskráin gefur
þær upplýsingar sem eru til um
minjarnar og hægt er að nálgast
hana hjá Árbæjarsafni. Um er að
ræða fornleifar, rústir og aðrar
leifar sem eru í jörðinni, t.d. garð-
ar, kirkjugarðar og hjáleigurústir.
Fornleifar eru úti um alla borg,
þær helstu eru t.d. á Skildingar-
nesi, Viðey, Elliðadal, Laugarnesi,
Eskihlíð, Breiðholti og í miðbæn-
um,“ segir Margrét.