Morgunblaðið - 22.11.1996, Blaðsíða 1

80 SIÐUR B/C
268. TBL. 84. ÁRG.
FÖSTUDAGUR 22. NÓVEMBER 1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Lúkashenko, forseti Hvíta-Rússlands, kveðst ekki ætla að deila völdunum
Tsjemomyrd-
ínreynir
til þrautar
Minsk. Reuter.
VÍKTOR Tsjernomyrdín, forsætis-
ráðherra Rússlands, kom til Hvíta-
Rússlands í gærkvöld til að reyna
að miðla málum í deilu Alexanders
Lukashenkos, forseta landsins, og
þingsins. Aðaldagur umdeildrar
þjóðaratkvæðagreiðslu er á sunnu-
dag en andstæðingar Lúkashenk-
os segja, að hún kunni að færa
honum alræðisvald. Litið er á
komu Tsjernomyrdíns sem síðustu
tilraunina til að koma á einhvers
konar sáttum.
Lúkashenko hefur hingað til
virt að vettugi áskoranir ýmissa
ríkja um að hætta við þjóðarat-
kvæðagreiðsluna og í fyrradag
neitaði hann að mæta á sáttafund,
sem Rússar vildu halda í Smol-
ensk. í viðtali við rússnesku frétta-
stofuna Interfax í gær kvaðst
hann ekki ætla að deila völdunum
með neinum. Þá ítrekaði hann á
fundi í borginni Brest, að ekki
yrði hætt við þjóðaratkvæða-
greiðsluna.
Aðeins á færi Rússa
Vaclav Havel, forseti Tékk-
lands, lýsti í gær áhyggjum af
þróun mála í Hvíta-Rússlandi og
Dariusz Rosati, utanríkisráðherra
Póllands, sagði, að Lúkashenko
hefði haft að engu stjórnarskrá
síns eigin lands. í Bretlandi hefur
sendiherra Hvíta-Rússlands verið
kvaddur á fund í utanríkisráðu-
neytinu og Norður-Atlantshafs-
þingið hefur skorað á vestrænar
ríkisstjórnir að viðurkenna ekki
þjóðaratkvæðagreiðsluna í Hvíta-
Rússlandi.
Erlendir sendimenn segja hins
vegar ljóst, að Rússar einir geti
haft áhrif á Lúkashenko. Olíkt rík-
isstjórnum í öðrum nágrannaríkj-
um hefur Moskvustjórnin forðast
að gagnrýna Lúkashenko opinber-
lega.
Samstaða á
rússneska þinginu
Svo virðist sem samstaða sé á
rússneska þinginu um hvernig
skuli tekið á þessu máli og voru
forsetar beggja þingdeildanna í för
með Tsjernomyrdín. Gennadí
Seleznjov, forseti dúmunnar, sagði
í Moskvu í gær, að þeir vildu fá
Lúkashenko til að samþykkja, að
þjóðaratkvæðagreiðslan yrði að-
eins leiðbeinandi og sérstakri
nefnd yrði falið að fjalla um stjórn-
arskrána. Þá myndu andstæðingar
forsetans á þingi hætta við áætl-
anir um að lýsa vantrausti á hann.
f \
Reuter
ANNA Vaneeva gefur geitunum, sem hún er með í íbúðinni sinni
i fjölbýlishúsi í Mínsk. Engar efnahagsumbætur hafa orðið í Hvita-
Rússlandi og Anna verður að framfleyta sér á tæpum 1.000 kr.
ísl. á mánuði. Hún segist samt styðja Lúkashenko.
Fjöldamótmæli gegn
króatísku stjóminni
Zagreb. Reuter.
TUGÞÚSUNDIR manna komu í
gærkvöld saman á aðaltorginu í
Zagreb, höfuðborg landsins, til að
fagna því, að Króatíustjórn hafði
gefist upp við að reyna að loka vin-
sælli og óháðri útvarpsstöð í land-
inu. Var þetta mesta fjöldasamkoma
í landinu síðan það varð sjálfstætt
1991.
Stjórnvöld í Bandaríkjunum og
Bretlandi og austurrískir þingmenn
gagnrýndu Króatíustjóm harðlega í
gær fyrir að ætla að loka óháðu
útvarpsstöðinni Radio 101 en á mið-
vikudag var hún svipt útvarpsleyfi
af „lagalegum ástæðum". Var leyf-
inu úthlutað til annarrar stöðvar,
sem er ekki til nema á pappírnum,
en eigandi hennar er í tengslum við
stjórnarflokkinn.
Táknrænt fyrir óánægjuna
með Tudjman
Reuter
Á ANNAÐ hundrað þúsunda manna fagnaði á aðaltorginu í
Zagreb í gærkvöld þegar ríkisstjórnin gafst upp við að Ioka vin-
sælli útvarpsstöð. Bar fólkið kerti eins og í mótmælunum gegn
kommúnistum fyrir nokkrum árum.
Hvalveiðar í Noregi
Stefnt að
útflutningi
Ósló. Morgunblaðið.
HUGSANLEGT er, að stjórnvöld í
Noregi afnemi bann við útflutningi
á hvalafurðum strax á næsta ári.
Þá hafa þau einnig í hyggju að auka
veiðikvótann.
Síðastliðin tíu ár hefur hrefnan
verið á svokölluðum CITES-lista yfir
dýr í útrýmingarhættu en Norðmenn
eru nú að leggja síðustu hönd á rann-
sóknarskýrslu þar sem fram kemur
að hrefnustofninn er nú stærri en
hann hefur verið í langan tíma. Er
áættað, að í honum séu um 112.000
dýr og því út í hött að flokka hrefn-
una með dýrum í útrýmingarhættu.
Raunar er gengið svo langt í CITES-
samþykktinni að segja, að hrefnan
standi verr en úlfar og birnir og
vegna þess er útflutningur á hvalaf-
urðum bannaður.
700 dýr næsta ár
Norðmenn ætla að leggja niður-
stöður sínar fyrir CITES-ráðstefnu í
Zimbabwe í júní á sumri komanda
og segjast ekki efast um, að þá verði
hrefnan tekin af fyrrnefndum lista
ogJ)ar með opnað fyrir útflutning.
A þessu ári var hrefnukvótinn 425
dýr og búast flestir við, að hann fari
í um 700 dýr á því næsta.
Ivan Zvonimir Cicak, formaður
Helsinki-nefndarinnar í Króatíu,
hvatti í gær allt „fijálshuga fólk“
til að safnast saman þá um kvöldið
á aðaltorginu í Zagreb, höfuðborg
landsins, og sýna þannig í verki
stuðning sinn við Radio 101. Honum
varð líka að ósk sinni því að talið
er, að á annað hundrað þúsunda
manna hafi safnast saman í mið-
borginni.
„Pólitíska andrúmsloftið í Zagreb
er svipað og var 1989,“ sagði króat-
ískur fréttaskýrandi. „Við erum orð-
in þreytt á einræðistilburðum stjórn-
arinnar og Franjo Tudjmans forseta.
Radio 101 er aðeins táknræn fyrir
óánægjuna."
Kynlífshneykslin
í Belgiu
Þingið
biðurum
frekari
rannsókn
Brussel. Reuter.
ÞING Belgíu samþykkti í gær
tillögu þingnefndar um að
biðja æðsta dómstól landsins
að rannsaka frekar ásakanir á
hendur Elio Di Rupo aðstoðar-
forsætisráðherra, sem er sagð-
ur hafa haft kynmök við
drengi undir lögaldri. Málið
hefur valdið miklum titringi
innan samsteypustjórnar sós-
íalista og kristilegra demó-
krata og er talið geta orðið
henni að falli.
Þingið samþykkti tillögu
þingnefndarinnar með 103 at-
kvæðum gegn 20. Eftir at-
kvæðagreiðsluna svaraði Je-
an-Luc Dehaene forsætisráð-
herra fyrirspurnum um ásak-
anirnar og lýsti þá yfir stuðn-
ingi við Di Rupo. Stjórnarand-
stæðingar á þingi sökuðu hann
þá um að meta líf stjórnarinn-
ar meira en grundvallarspurn-
ingar um siðferði.
Æðsti dómstóll landsins á
að skila skýrslu um niðurstöðu
rannsóknarinnar ekki síðar en
9. desember. Þingnefndin tek-
ur síðan ákvörðun um hvort
svipta eigi Di Rupo þinghelgi
og óska eftir því að hann verði
ákærður.
Neitar sakargiftum
Di Rupo, sem er hommi,
segir ekkert hæft í því að hann
hafi haft mök við unga drengi
og talsmaður hans sagði i gær
að hann hygðist ekki segja af
sér. Belgísk dagblöð tóku í gær
að vefengja trúverðugleika
vitnisins, sem ásakanirnar eru
byggðar á.
■ Jaðrar við móðursýki/20
Afbrota-
unglingar
merktir
London. Reuter.
VERÐI frumvarp, sem nú liggur fyr-
ir breska þinginu, samþykkt, verður
leyfilegt að merkja unga brotamenn
með rafrænum hætti.
Unglingar, sem gerst hafa sekir
um einhver afbrot, eru oft settir í
útgöngubann á kvöldin og nóttunni
og tilgangur frumvarpsins er að auð-
velda eftirlit með því, að það sé virt.
Er þá átt við unglinga frá 15 og
allt niður í tíu ára aldur en í nokkur
ár hafa staðið yfir tilraunir með raf-
rænar merkingar brotamanna, sem
eru 16 ára og eldri.
Afbrot unglinga og jafnvel barna
eru mikið hitamál í Bretlandi en tal-
ið er, að af sjö milljón afbrotum ald-
urshópsins 10 til 17 ára leiði aðeins
3% til handtöku.