Morgunblaðið - 25.05.2000, Qupperneq 66

66 FIMMTUDAGUR 25. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
__ A
Frímerki Islands-
pósts hf. í aprfl 2000
FRIMERKI
HINN 27. apríl sl. sendi Póstur-
inn frá sér tvær frímerkjaútgáfur.
Fyrri útgáfan bar hið sérkennilega
heiti Gufuvaltari/Slökkvidæla. Hér
er auðsæilega beint framhald af út-
gáfu Póstsins frá fyrra ári með
myndum af eimreið þeirri, sem
notuð var við hafnargerð í Reykja-
vík 1913 - 14, og svo þeim fræga
kútter, Sigurfara, á Akranesi.
Segja má, að frímerkjaútgáfa með
myndum úr atvinnu- og þróunar-
sögu íslendinga, þegar þjóðin er að
hverfa frá fortíð tii nútíðar, sé
skemmtilegt viðfangsefni fyrir
Póstinn. Þar er af ýmsu að taka,
þegar grannt er skoðað.
A fyrra merkinu, að verðgildi 50
kr., er mynd af svonefndum gufu-
valtara, sem fenginn var hingað til
Reykjavíkur árið 1912. Var hann
lengst af notaður við gatnagerð í
höfuðborginni. Bæjarfulltrúarnir
Bnet Bjamhéðinsdóttir og Knud
Zimsen, sem síðar var lengi borg-
arstjóri, beittu sér fyrir þessu
framtaki. Vafalítið hefur ýmsum
þótt þessi nýjung undarleg, enda
var valtarinn nefndur í höfuð
þeirra beggja, Bríet Rnútsdóttir,
trúlega í háðungarskyni. Valtari
þessi er nú geymdur í Árbæjar-
safni og enn í góðu gangfæri.
Á síðara merkinu,75 kr. að verð-
gildi, er mynd af slökkvidælu, sem
flutt var til landsins árið 1912.
Slökkvilið Reykjavíkur var stofnað
1875, en slökkvistöð í bænum ekki
tekin í notkun fyrr en 1912. í stór-
brunanum í miðbæ Reykjavíkur
1915 var dæla þessi tekin trausta-
taki og síðan keypt.
Með þessum kaupum hófst vél-
væðing slökkviliðsins í Reykjavík.
Hlynur Ólafsson hannaði þessi
frímerki, en þau voru offsetprent-
uð hjá Cartor S.A. í Frakklandi.
Frímerkin eru einungis fáanleg í
heftum, fjögur samhangandi, eins
og var með merkin í fyrra. Af því
leiðir sama og þá, að hér eru á ferð-
inni fyrir nákvæma safnara fjögur
merki með tökkun á tveimur eða
þremur hliðum og eins skorin að
ofan eða neðan og til hægri. Þetta
er ekki vel séð af öllum söfnurum,
eins og áður hefur verið minnzt á..
Þennan sama dag komu svo út
tvö frímerki, sem nefnd eru Árþús-
undamót. Á þessum frímerkjum er
skyggnzt til fortíðar og framtíðar,
eins og segir í tilkynningu Pósts-
ins.
Á 40 kr. frímerkinu „er tákn-
mynd eins helsta afreks íslendinga
síðustu þúsund árin, ritun íslend-
ingasagna“ eins og skýrt er í til-
kynningunni.
Merki þessi eru mjög nýstárleg,
svo að ekki veitir af útskýringu um
þau.
„Myndefnið byggir á minnum úr
íslenskum handritum. I bakgrunni
er vangamynd manns sem lítur yfir
farinn veg. Við vanga hans ber
fjaðrapenna og skreyttan upphafs-
staf úr Jónsbók frá 16. öld. Textinn
á bláa fletinum er úr Ormsbók frá
miðri 14. öld.“ „Á 50 kr. frímerkinu
er litið til óráðinnar framtíðar og
myndefnið er tækni og erfðavís-
indi,“ eins og segir í tilkynning-
unni. íslendingar hafa haslað sér
völl í erfðavísindum, svo sem al-
kunna er, og eins eru þeir, svo sem
á svo mörgum öðrum sviðum einna
fremstir, ef ekki fremstir við notk-
un einkatölvu.
Hönnuður merkisins, Kristín
Þóra Guðbjartsdóttir, freistar þess
með teikningu sinni að koma þess-
ari þróun í myndrænt form. í til-
kynningu Póstsins má lesa þetta:
„Yfir táknmynd mannsins á frím-
erkinu er erfðafræðilegt ættartré
karls (ferningur) og konu (hring-
ur). Flöturinn sem maðurinn
stendur á táknar rökrásir í tölvu-
vélbúnaði.“ Þessi tvö frímerki ár-
þúsundamótanna eru einnig of-
fsetprentuð hjá Cartor S/A í
Frakklandi.
Nýju frímerki Póstsins í apríl,
Áttu ÍbKEstund fyrir
íÆE^S^-Mlegt áhugamál?
!
PÓfiT'UWI NN
Framhlið fjórblöðungs Póstsins, sem hann
sendi skólabörnum fyrir fáum vikum.
, Síðasta afrek
Islandspósts hf.
Mér barst fyrir
stuttu í hendur
litprentaður fjór-
blöðungur, biytl-
ingur, frá Póstin-
um. Á framhlið
hans stendur
þetta, svo sem
lesa má á mynd
framhliðarinnar:
Áttu FRÍstund
fyrir MERKIlegt
áhugamál? Næstu
síðu er skipt í
nokkra stutta
kafla, þar sem fyr-
irsagnir eru
prentaðar í rauð-
um lit og hljóða á
þessa leið. Það er
gaman að safna -
Viltu safna frí-
merlqum? - Viltu
skiptast á merkj-
um? - Lærðu réttu
handtökin. Á
þriðju síðu eru svo
Leiðbeiningar við
að leysa upp frí-
merki. í sjö liðum
er greint frá því,
hvernig leysa skal upp frímerki og
síðan þurrka þau og fergja, svo að
þau verði að lokum „þurr og fín“.
Loks má svo raða frímerkjunum í
fallega frímerkjabók.
Markaðsdeild Póststsins mun
standa fyrir þessu átaki til að örva
frímerkjasöfnun meðal skólabarna
á aldrinum 6 til 12 ára. Munu hafa
verið send út 12 þús. bréf til barn-
anna eða réttara sagt til foreldra/
forráðamanna hinna yngstu þeirra
a. m. k. Sérstök orðsending er svo í
lokin til hinna fullorðnu, þar sem
tekið er fram, að frímerkjasöfnun
sé fræðandi og skemmtilegt tóm-
stundastarf, sem foreldrar hafi
margir kynnzt af eigin raun og eigi
góðar minningar tengdar frí-
merkjasöfnun. Síðan segir orðrétt:
„Frímerkjasala Póstsins hefur hug
á að kveikja áhuga barna á þessu
fróðlega tómstundagamni og leitar
eftir tilstyrk og samþykki foreldra/
forráðamanna." Pósturinn býður
börnum að koma á næsta pósthús,
þar sem þau geta fengið frímerki
og frímerkjatöng að gjöf. Póstur-
inn klykkir svo út með því að taka
fram, að hann hafi hug á að setja á
fót sérstakan frímerkjaklúbb fyrir
böm. „Frímerkjaklúbbur getur
hjálpað krökkum að kafa ennþá
dýpra í þetta frábæra tómstunda-
starf.“ AJlt hljómar þetta vissulega
vel í eyrum margra, en fyrir mér
hljómar þetta næstum sem öfug-
mælavísa. Pósturinn hefur nefni-
lega hafið markvissa útrýmingu
frímerkja á póstsendingar og tekið
í staðinn upp gúmstimpla sem
greiðslumiðil á allan þann póst, þar
sem ekki er sérstaklega beðið um
frímerki til greiðslu burðargjalds-
ins. Ég býst við, að foreldrar/ for-
ráðamenn skólabarna hafi tekið
eftir þessari stefnu sem íslands-
póstur hf. tók upp, þegar hann tók
við af ríkisfyrirtækinu Pósti og
síma. Af þessu leiðir að sjálfsögðu
það, að æ færri frímerkt bréf og
aðrar sendingar berast í hendur
landsmanna og þá um leið notuð
frímerki í hendur þeirra barna,
sem Póstinum er svo umhugað um
að safni frímerkjum. Eða ætlast
Pósturinn til þess, að börnin kaupi
ónotuð frímerki á fullu nafnverði í
söfn sín? Það gætu orðið töluverð
fjárútlát fyrir þau og foreldra
þeirra.
Um þetta hefur verið skrifað í
þessum þáttum og bent á þennan
tvískinnung í starfsemi Póstsins.
Ekki veit ég, hvort stjórn Lands-
sambands íslenzkra frímerkjasafn-
ara tekur einhvern þátt í þessu
nýja átaki Póstsins til þess að örva
ungdóminn til frímerkjasöfnunar?
Það kemur væntanlega í Ijós á
næstu vikum og mánuðum?
Jón Aðalsteinn Jónsson

FRÉTTIR
Ráðstefna um hamfarir
og neyðarviðbúnað
ALÞJÓÐLEG ráðstefna um ham-
farir og neyðarviðbrögð verður hald-
in dagana 27. til 30. ágúst í Háskóla-
bíói á vegum umhverfisráðuneytis-
ins og Sambands íslenskra sveit-
arfélaga en Slysavamafélagið
Landsbjörg aðstoðar einnig við und-
irbúning hennar. Ráðstefnan er
haldin í samstarfi við LACDE, sem
eru alþjóðleg samtök sveitarfélaga
um náttúruhamfarir og neyðarhjálp.
Er þetta fjórða alþjóðlega ráðstefn-
an sem haldin er undir merkjum
LACDE en þær hafa verið haldnar á
tveggja ára fresti frá árinu 1994; í
ísrael, Hollandi, Chile og nú á Is-
landi.
Meginþema ráðstefnunnar snýst
um samstarf vísindamanna og sveit-
arfélaga hvað varðar vamir og við-
brögð við hvers kyns vá er steðjað
Meistarafyrir-
lestur í iðnað-
arverkfræði
ÍVAIt S. Kristinsson heldur fyrir-
lestur fimmtudaginn 25. mai kl. 11
um verkefni sitt til meistaraprófs í
verkfræði. Verkefnið heitir „Fryst-
ing uppsjávarfiska í fiskiðjuveri Síld-
arvinnslunnar hf.“ Fyrirlesturinn
verður fluttur í húsakynnum Síldar-
vinnslunnar hf. í Neskaupstað og era
allir velkomnir meðan húsrúm leyfir.
Verkefnið felst í rannsóknum á
meðferð og nýtingu uppsjávarfiska,
aðallega loðnu, til manneldis hjá
Síldarvinnslunni hf. Sérstök áhersla
er lögð á framleiðsluferli frystingar í
nýju fiskiðjuveri íyrirtækisins og at-
hugað með hvaða hætti fyrirtækið
getur bætt nýtingu þeirra aðfanga,
sem það hefur yfir að ráða, á sem
hagkvæmastan hátt. Rannsakað er
með hvaða hætti best er að stýra
framleiðslunni í fiskiðjuverinu. I því
felst m.a. ráðstöfun afla í afurðir,
samhæfing framleiðslubúnaðar og
framkvæmd viðhalds og endurbóta-
starfs.
Námskeið í
hugleiðslu
SRI Chinmoy-miðstöðin gengst fyrir
námskeiðum í hugleiðslu í kvöld,
fimmtudagskvöld, og um helgina,
þar sem fólki gefst kostur á að læra
einfaldar og áhrifaríkar aðferðir til
að kyrra hugann og skynja þannig
betur dýpri svið eigin tilvera, segir í
fréttatilkynningu.
Á námskeiðunum verða einnig til
sölu bækur, spólur og geisladiskar
tengt efni námskeiðanna.
Kynningamámskeiðin era haldin í
Tónskóla Sigursveins, Hraunbergi 2,
(við hliðina á Gerðubergi) á eftirtöld-
um tímum: Fimmtudag kl. 20-22,
föstudag kl. 20-22, laugardag kl. 15-
17 og sunnudag kl. 10-12 og 15-17.
Þessi námskeið era öll ókeypis og
nægir að mæta á eitt af ofantöldum
námskeiðum. Framhaldsnámskeið
verður á kvöldin vikuna á eftir og
það er einnig ókeypis.
Skólagarðar
Reykjavíkur
hefja starfið
SKÓLAGARÐAR Reykjavíkur
starfa á átta stöðum í borginni í sum-
ar. Innritun verður dagana 25. og 26.
maí og hefst klukkan 8 í hverjum
garði fyrir sig.
Garðamir era í Árbæ vestan Ár-
bæjarsafns, í Breiðholti við Stekkja-
bakka og við Jaðarsel, í Foldahverfi
fyrir austan Logafold, í Fossvogi við
Bjarmaland, í Laugardal við Holta-
veg, í Skerjafírði við Þorragötu og í
Víkurhverfi við Gorvík.
Skólagarðamir era ætlaðir börn-
um frá 8 til 12 ára (fæddum árin 1988
til 1992). Eldri borgarar fá afnot af
görðunum ef rými leyfir og geta inn-
ritað sig 31. maí klukkan 8 á ofan-
greindum stöðum.
getur að umhverfi og byggðum, jafnt
í dreifbýli sem þéttbýli. A heimasíðu
ráðstefnunnar www.samband.is/
lacde era drög að dagskrá sem skipt-
ist í erindi almenns eðlis, sem flutt
verða í aðalsal Háskólabíós fyrir há-
degi alia ráðstefnudagana, og sér-
tækari umfjöllunarefni, þar sem þrjú
viðfangsefni verða tekin fyrir á sama
tíma í þremur sölum.
Fjöldi innlendra og erlendra fyrir-
lesara hefur þegar staðfest þátttöku
sína i ráðstefnunni, þar sem meðal
annars verður fjallað um fyrirboða,
varnir og viðbrögð við hvers kyns
hamfóram, náttúralegum og af
mannavöldum eins og snjóflóðum,
jarðskjálftum, eldgosum, flóðum og
mengunarslysum ásamt umræðu um
hættumat, áhættustjórnun, samstarf
opinberra aðila og sjálfboðaliða í al-
mannavömum, tryggingarmál og
mögulegar leiðir fyrir sveitarfélög í
að draga úr og verjast náttúraham-
föram og öðram áföllum.
Gluggavígsla í
Friðrikskapellu
AÐILDARFÉLÖG Friðrikskapellu
minnast afmælis sr. Friðriks
fimmtudagskvöldið 25. maí kl. 20.30.
Á dagskrá verður almennur söng-
ur og kórsöngur. Ræðumaður verð-
ur Sigurbjöm Þorkelsson, fráfar-
andi framkvæmdastjóri KFUM. Sr.
Valgeir Ástráðsson stýrir stundinni.
Vígður verður nýr gluggi eftir
Leif Breiðfjörð. Glugginn er gefinn
til minningar um Árna Sigurjónsson.
Allir era velkomnir.
LEIÐRÉTT
Mynd á hvolfi
Með umfjöllun um sýningu Ragn-
heiðar Jónsdóttur í blaðinu í fyrra-
dag snéri rhyndin öfugt. Um leið óg
myndin BÍftistrétt er beðist velvirð-
ingar á mistökunum.
Málstofa á fræðahátið
Háskólans
Ranglega var sagt frá því í blaðinu
í gær í umfjöllun á miðopnu um Líf í
borg, menningar- og fræðahátíð Há-
skóla íslands, að málstofa um Nátt-
úra og umhverfi, sem haldin verður í
Endurmenntunarstofnun Háskól-
ans, hæfist riæstkomandi sunnudag
kl. 10. Hið rétta er að málstofan
hefst kl. 10 á laugardag ög síðan aft-
ur á sama tíma á sunnudeginum.
Ennfremur var rangt farið með nafn
Evelyn Fox Keller, prófessors í söga
og visindaheimspeki við Massachu-
setts Institute of Technology, sem
flytur upphafsfyrirlestur á málstofu
um Borgarlíkamann á laugardag.
Beðist er velvirðingar á þessum mis-
tökum.
Hlutu styrk
Vegna greinar um eftirfylgdar-
þjónustu hjá Skólaskrifstofu Hafn-
arfjarðar í Morgunblaðinu sl. þriðju-
dag vill Hafnarfjarðarbær koma því
á framfæri að Lionsklúbbur Hafnar-
fjarðar styrkti verkefnið um kr.
200.000.
Rangt föðurnafn
Beðist er velvirðingar á að rangt
var farið með föðurnafn séra Jóns
Helga Þórarinssonar, sóknarprests í
Langholtssókn, í frétt í blaðinu í
gær.
Margit Elva
Nafn ljósmyndara myndar á bak-
síðu blaðsins í gær misritaðist. Rétta
nafnið er Margit Elva og er beðist
velvirðingar.