Óðinn - 01.07.1926, Blaðsíða 31

Ó i) I N N
79
einhver mesli verkmaður sakir lagni sinnar og
hagsýni.
Þeim hjónum, Ólafi og Guðlaugu, búnaðist
yfirleitt prýðilega, þegar þess er gætt, að þau
bjuggu á rýrðarjörð, að harðinda ár gengu mörg
yfir Island í búskap þeirra, og að þau höfðu
mikilli ómegð fyrir að sjá. Þeini varð fjórtán
barna auðið, og komust ellefu þeirra upp. Tólfta
barnið, er þau ólu upp, var sonarsonur þeirra,
sem þau tóku átján vikna gamlan, er faðir hans
dó. En þrátt fyrir alt þetta voru þau jafnan frem-
ur veitandi en þiggjandi, og þó aldrei rík, tæpast
að þau gætu tal-
ist sæmilega efnuð.
Lítið mun hafa
verið hugsað um
mentun alþýðu á
landi hjer í það
mund, sem Ólafur
var að alast upp,
og víst er um það,
að ekki Iærði hann
annað í æsku en
»lestur og kver«
til fermingingar,
og ef til vill eitt-
hvað örlítið að
draga til slafs. En
úr þessu reyndi
hann að bæta, er
aldur færðist yfir hann. Jafnskjótt sem ólafur
fór að róa út, einselti hann sjer að verja öllum
lómstundum sínum í verinu til þess að læra
nokkuð nytsamt, sneri hann sjer því fyrst að
skriftinni, og varð brátt prýðilega skrifandi, og
ritaði jafnvel, að kalla, báðum höndum, en rjett-
ritun lærði hann af prenluðum bókum. Reikn-
ing nam hann og í verinu og varð vel að sjer
í honum, eflir því sem tílt var þá um alþýðu-
menn. Nam ólafur hann með þeim hætti, að
kennari hans gaf honum eitt dæmi í senn, er
Ólafur reiknaði síðan á skrínuloki sínu, og lærði
hann alla bókina þannig, svo vel, að liann kunni
hana utanbókar. Brotareikning lærði hann síðar
af bókum Eiriks Briems, og kendi mörgum síð-
an. Þá las hann og hverja bók er hann náði í,
og varð þvi vel að sjer í íslenskum fróðleik;
hjelt hann þessum hætti sínum um lestur alt til
dauðadags, en einkum lagði hann mikla alúð
við að kynna sjer islensk lög; leiluðu því sveit-
ungar hans oft til hans, er þeir þurftu að láta
skrifa eitthvað, svo og í ýmsum öðrum vanda-
málum. — Dönsku nam hann og tilsagnarlaust
að skilja á bók.
Ólafur ljet sig jafnan miklu skifta öll opinber
mál, enda var hann óspart kjörinn í ýmsar trún-
aðarstöður; var hann sóknarnefndarmaður og
safnaðarfulltrúi í Kálfholtssókn um mörg ár, og
lengi hreppstjóri í Holtahreppi hinum forna, svo
og sýslunefndarmaður alllengi, og leysti hann
öll störf vel og samvitskusamtega af hendi.
Ólafur var maður mjög háttprúður; fáskiftinn
jafnan og óhlut-
deilinn, en hjelt
fast á máli sínu
við hvern sem
hann álti um; fá-
talaður lengstum á
mannfundum, en
skýrði skipulega
og rólega frá þvi,
er honum sýndist
um hvert mál.
Napuryrtur gat
hann og verið, ef
illa var við hann
leitað, og þótti þá
mótstöðumönnum
hans ilt undir að
búa orðum hans.
Talsvert ritaði hann í sum Reykjavíkuiblöðin,
bæði um opinber mal og þó einkum sveitar-
málefni, t. d. um Safamýri; Þórður Guðmunds-
son alþingismaður í Hala vildi reyna að þurka
mýrina, með því að hlaða garð um hana, og
fjekk því ráðið. Ólafur var þessu mjög andvígur,
og kvað ekkert duga mundu annað en skurði;
garður mundi reynast ónógur og sökkva, er
stundir liðu. Varð Ólafur sannspár um þella
sem fleira og varð ekki lið að garðinum. Stund-
um þóttist hann vera tilneyddur að taka svari
stjeltarbræðra sinna innan hreppsins, er svo bar
við að einhver maður miður orðvar en skyldi
reit um þá i blöðin, og bar þeim ver söguna
en efni voru til, og gleymdi eða kunni ekki að
taka tillit til hinnar erfiðu kjara, er þeir áltu
nálega allir við að búa um þær mundir.
Ólafur var maður gestrisinn og þau hjón
bæði. Einkum hafði hann þó hina mestu á-
nægju af, er greinda menn og fróða bar að
Guðlaug Þórðardóltir.