Óðinn - 01.07.1926, Blaðsíða 32

80
Ó Ð IN N
garði, og ræddi við þá langt á nótt fram, ef
þeir urðu nætursakir.
Þess hefur áður verið getið, að Ólafur fylgdi
fast vinnu jafnan, reis snemma úr rekkju og
lagðist síð fyrir, en um vökuna hafði hann þann
sið, að kenna börnum sínum það, er þá var títt
að börn næmu undir fermingu, skrift, lestur,
reikning og kver. Hafði hann hið mesta yndi af
að segja þeim til, og er hin eldri stálpuðust,
ljet hann þau »kenna« hinum yngri; en er þau
þraut »lærdóminn« tók hann sjálfur við, og leið-
rjetti jafnan það, er aflaga fór eða miður var
skýrt en honum þóttu efni til. Jafnan hafði hann
þá og aðra vinnu með höndum.
Ólafur hafði fengið sjer Sumarliðabæ bygðan
af þáverandi eiganda þeirrar jarðar, Fillippusi á
Bjólu Þorsteinssyni, er var honum vel í mörgu;
hafði Ólafur lifstíðarábúð á jörðinni, en þó með
því skilyrði, að »fari svo, að jeg (þ. e. Filippus),
mínir, eða þeir, er kunna að verða tjeðrar jarð-
ar aðnjótandi, þyrfti hennar nauðsynlega með
til ábúðar, þá skal hann (þ. e. Ólafur) skyldur
að víkja frá henni án frekari fyrirhafnar«. En
Filippus þurfti ekki jarðarinnar við handa sjer
eða sínum, enda getur og verið að honum hafi
þótt, sem aðrir mundu ekki sitja hana betur en
Ólafur, þótt skyldari væru honum. Víst er um
það, að Filippus fjekst aldrei til að byggja Ólafi
út. En hjer á urðu skjót umskifti við andlát
Filippusar (1885). Þá eignaðist mikið í jörðinni
Jóhann Þorsteinsson, tengdasonur Filippusar,
(bjó síðast á Litla-Ármóti). Þau hjón tóku þeg-
ar að byggja Ólafi út, en varð lítið ágengt, því
Hermanníus Johnson sýslumaður neitaði þeim
um alla aðstoð til að flæma ólaf frá jörðinni,
vegna þess að aldrei voru fyrir hendi þau skil-
yrði, er byggingarbrjefið setti. Sama máli gegndi
og um Pál Briem, hann vildi engan þátt eiga í
því, að hrekja Ólaf frá Sumarliðabæ. En 1894
var settur sýslumaður í Bangárvallasýslu Magn-
ús Torfason, þá nýr lögfræðis-candidat, og
dæmdi hann Ólaf frá meiri hluta jarðarinnar
J895. Urðu róstur allmiklar út af því máli, og
svo er að sjá af greinum, sem Ólafur ritaði í
blöðin um það, bæði í Fjallkonuna og Dagskrá,
sem hann hafi þótst allilla leikiun.
Ólafur var maður svo þrotinn að kröftum, er
hann var hrakinn frá Sumarliðahæ, að hann
treysti sjer eigi til að taka nýja jörð. Flutti hann
því til Beykjavíkur vorið 1896. Var það hæði
að Beykjavík, og þó einkum iðjuleysið átti illa
við hann, enda lifði hann skamma stund þaðan
i frá, og andaðist, eins og áður er sagt, 29. apríl t
1898.
Börn þeirra Ólafs og Guðlaugar, þau er úr
æsku komust, eru þessi: Þórður, er druknaði út-
undan Leiru 1892, Gunnar, kaupmaður og kon-
súll í Vestmannaeyjuni, Sigurður, er fórst í páska-
veðrinu mikla 1901, Jón, framkvæmdastjóri í
Reykjavík, Bogi, kennari við mentaskólann i
Reykjavik, Kristín Ólafía, kona Jónasar bónda
Jónssonar í Sólheimatungu í Stafholtstungum,
Guðrún, kona Þórðar bónda Tómassonar á Hóli
í Landeyjum, Helga, kona Þorsteins kaupmanns
Þorsteinssonar í Vík í Mýrdal, Kristín, kona
Þórarins Bjarnasonar í Reykjavík, Guðlaug, kona
Jóns bónda Jónssonar að Árbæ í Holtum, og
Ágústa, er dó á Vífilstöðum 1915.
Guðlaug Þórðardóttir fæddist 22. september
1839 að Efri-Sumarliðabæ í Holtahreppi hinum
forna, voru foreldrar hennar Þórður bóndi Jóns-
son frá Sauðholti og Helga kona hans Gunnars-
dóttir frá Hvammi á Landi. Þau Hvamms-syst-
kin voru 15 og þóttu mikilhæf, en þau eru kom- >
in af Bolholtsætt, sem mjög er kunn.
Börn þeirra Þórðar og Helgu voru 7 og eru
nú öll látin; voru þau mannvænleg talin, en þó
þótti Guðlaug fyrir þeim um flesta hluli.
Guðlaug dvaldist í foreldrahúsum uns hún
giftist 17. júlí 1862, Ólafi Þórðarsyni (eins og að
ofan getur), en á því ári andaðist faðir hennar
og tóku þau Ólafur þá jörðina og bjuggu þar
allan sinn búskap, þar til þau ílultust lil Reykja-
víkur vorið 1896, sem fyr segir.
Þess var áður getið, að þeim Ólafi og Guð-
laugu varð 14 barna auðið, og má þá nærri geta,
að ekki hafi Guðlaugu hent að sitja alla jafna
auðum höndum, því aldrei hafði hún fleira fóllc
til aðstoðar sjer við búverk en eina vinnukonu,
og þó eigi lengur en þar til elsta telpan var um
fermingaraldur. Hún varð því ein að kalla má
að sjá um öll störf innan húss, annast alla tó-
vinnu og saumaskop á heimilinu, og var þó
reyndar meira um heimilisiðnað til sveita á
þeim dögum, en nú gerist. En Guðlaug var hin >
mesta táps og atorku kona og hinn mesti verk-
maður að hverju sem hún gekk, hagsýn og lagin
og fóru henni öll störf hið besta úr hendi. Því
var og við brugðið þar eystra, hve snyrtileg Guð-
laug var í allri framgöngu og klæðaburði, þótti