Óðinn - 01.07.1926, Blaðsíða 41

Ó Ð 1 N N
af honum það sem jeg gat og fjekk því á orkað, að
við læstum að okkur á undirbúningstímanum frá kl.
4 —6 síðdegis, en eftir kl. 8 vildi hann ráða sjer sjálf-
ur. Var þá oft gestkvæmt hjá honum af piltum og
Iítið næði að lesa.
}eg stundaði lærdóm minn allvel þann vetur, en
las þó mikið utan hjá. — Sjóndeildarhringur minn
víkkaði mjög þann vetur og lærði jeg mikið af því
að jeg komst í kynni við hið ágæta Thorgrímsens fólk.
Guðmundur Thorgrímsen var stórmentaður maður og
vel að sjer í bókmentum Norðurlanda. Frú Sylvía
kona hans var mjög merk kona og húsmóðir hin
mesta. Var heimili þeirra hjóna hið prýðilegasta að
allri umgengni og göfugmensku og höfðingjabragur á
öllu. 011 börn þeirra hjóna voru uppkomin, dæturnar
giftar og sonurinn í Ameríku; aðeins ein af dætrun-
um, Solveig, var heima. Það var mjög gáfuð stúlka
og vel að sjer í bókmentum, bæði íslenskum og ann-
ara Norðurlanda. Viðkynning mín við þetta göfuga
heimili varð mjer til mikils gagns og mentunar. Thor-
grímsen sjálfur var víðlesinn og átti ágætt bókasafn.
Þar opnuðust augu mín fyrir bókmentum Dana á
blómaöld þeirra og lagði jeg mig mjög eftir að
kynnast þeim. ]eg byrjaði að lesa utan hjá Jóhann-
es Ewald og Baggesen. Jóhannes Ewald þótti mjer
þó alt af vænna um. ]eg gat viknað af sorg hans og
þjáningum, og jeg las aftur og aftur söngleik hans
»Fiskerne« og dáðist mjög að ríminu og glóðinni í
skáldskap hans. Jeg var með honum í Rungsted og
naut »Lyksalighederne«, sem hann lýsir svo vel í einu
af kvæðum sínum. — Jeg dvaldi við dánarbeð hans
og hlusíaði hrærður á svanasöng hins deyjandi skálds:
■»Udrust dig, Helt fra GoIgata«, sem lector Helgi
Hálfdánarson hefur þýtt á íslensku. — Svo hjelt jeg
áfram og kyntist konungi rómatisku stefnunnar í Dan-
mörku: Adam Oehlenschláger. Hann varð um langan
aldur uppáhaldsskáld mitt. Jeg lærði mörg af kvæðum
hans utan að og þá fyrst og fremst »Gullhornin«. —
Þann vetur las jeg einnig »Aladín«, »Axel og Val-
borg« og einn eða tvo aðra af sorgarleikum hans.
Það var fyrir mjer eins og jeg sjálfur vaknaði til að
njóta morgunroðans á nýjum, upprennandi aldamótum.
Kvæðum margra annara danskra skálda frá gullöld róm-
antiska tímans í Danmörku kyntist jeg. Jeg reyndi líka
tilaðkynnastæfiferli þessara skálda og fjekk jeg margar
ágætar leiðbeiningar hjá Thorgrímsen. Enn eitt á jeg
að þakka viðkynningunni við Thorgrímsens-fólkið. Það
glæddist hjá mjer hæfileiki til þess að geta notið
söngs og hljóðfærasláttar. 011 ættin var mjög söng-
elsk, og fröken Solveig söng mjög laglega og með
89
smekkvísi og ljek undir á gítar. Það voru oft nautna-
ríkar stundir. Jeg hafði hinar mestu mætur á sam-
veru við hina gáfuðu og mentuðu stúlku og leit mjög
upp til hennar. Það gat ekki annað en glæðst alt
gott og göfugt í samveru með henni. Af veru minni
á Thorgrímsens-heimilinu leiddi einnig kunningsskap-
ur við heimili Thorgrímsens-dætranna hjer í bænum.
Jeg var stundum boðinn til Tómasar læknis Hall-
grímssonar, sem kvæntur var Aslu, dóttur Thorgrím-
sens. Þau hjón voru mjer sjerlega góð og átti jeg þá
og síðar margar góðar stundir á því heimili. Tómas
læknir var maður vel lærður og í miklu áliti, en hann
var lítillátur og ljúfur maður og varð mjer ákaflega
hlýtt til hans. Það heimili var líka eitt af menningar-
heimilum bæjarins. Börnin voru mjög skemtileg og
þótti mjer sjerlega vænt um Guðmund litla Tómas-
son, sem þá var lítill, fjörugur drengur. Jeg man eftir
gleði litla drengsins, er jeg 6. jan. 1888 bar hann á
háhesti út á tjörn til þess að lofa honum að sjá álfa-
dans skólapilta; jeg var ekki sjálfur með í það sinn.
Þegar jeg svo skilaði honum heim, var mjer boðið
inn og var þar saman komið Thorgrímsens-fólkið og
Sveinbjörnsens-fólkið yfirdómara, en kona Sveinbjörn-
sens var dóttir Thorgrímsens. Það var yndislegt kvöld
með samtölum og söng. Ein stór og mikil bók, sem
lá á skrautborði, vakti athygli mína; það var Friðþjófs-
saga Esajasar Tegnérs á sænsku, full af fegurstu
myndum í fornnorrænum stíl. Jeg sökti mjer niður í
hana og hafði nær gleymt lokunartíma skólans til
háttunar. Þó komst jeg upp í skóla rjett í tæka tíð.
Jeg kom einnig alloft þann vetur til Sveinbjörnsens.
Guðmundur sonur hans var skólabróðir minn og mjer
einkar kær. Jeg var samt lengi vel hálffeiminn, sjer-
staklega við dæturnar, og þó þótti mjer framúrskar-
andi skemtilegt að sitja þar og hlusta á, er fröken
Kirstín ljek á fortepiano. Jeg vissi það af umtali ann-
ara að hún ljeki forkunnar vel, en jeg fann að jeg
hafði ekkert vit á þungum og miklum hljómverkum.
Það var fyrir mig eins og hljómstraumur, samfeldur
niður, eins og glitrandi fallstreymi, er hrundi niður
yfir sál mína og fylti hana með unaði, er jeg gat
ekki gert mjer grein fyrir; það rann mjer stundum
kalt milli skinns og hörunds, stundum lypti það mjer,
svo að mjer fanst eins og jeg vera að berast upp á
stígandi tónunum, stundum sá jeg fyrir mjer fjöll og
dali og grænar grundir, þar sem sólskinið gekk í
strokum yfir; stundum greip mig viðkvæm þrá eftir
einhverju ókunnu og fögru og mjer vöknaði um augu.
— Það voru unaðsríkar stundir; en eitt sinn greip
mig hræðileg hugsun, sem skemdi nautnina. Það var