Dagblaðið Vísir - DV - 24.03.1995, Page 14

14
FÖSTUDAGUR 24. MARS 1995
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjóri: PALL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)563 2700
FAX: Auglýsingar: (91)563 2727 - aðrar deildir: (91)563 2999
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96-) 11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 150 kr. m/vsk. - Helgarblað 200 kr. m/vsk.
Krafa um samninga
Nýjustu fréttir úr Karphúsinu eru þær að kennarar
telja samningafundi tilgangslausa. Þeir vilja ganga út og
skella hurðum. Þeir saka sáttasemjara um að halda þeim
á fundum sem séu til einskis. Aukin harka á samninga-
fundum og reiði veldur því að samningar eru fjarlægari
en nokkru sinni fyrr í þessari deilu.
Verkfall kennara hefur staðið í rúman mánuð. Þús-
undir nemenda ráfa um í aðgerðaleysi og örvæntingu.
Flestum nemendum finnst eflaust ágætt að fá frí frá skóla
í nokkra daga en þegar fríið dregst og teygist vikum sam-
an fer gamanið að káma. Þá kemur óvissan um framhald-
ið, prófin og áætlanimar um framtíðina. Það sama gildir
um heimihn. Flestir geta bjargað sér með grunnskóla-
bömin einhverja daga en langt verkfall veldur verulegum
vandræðum fyrir foreldra, bæði er varðar vinnu, heimil-
ishald og námsþroska bamanna.
Það hlýtur sömuleiðis að vera erfið staða hjá þúsund-
um kennara þegar þeir ganga ekki lengur til vinnu sinn-
ar með þeim félagslegu og fjárhagslegu vandamálum sem
því fylgja.
í stuttu máh: Kennaraverkfalhð er að skapa öngþveiti
og óvissu sem er óþolandi. ~
Framhaldskólanemar hafa sent frá sér bréf sem er
hálfgert neyðaróp um aðstoð: „Tugir þúsunda náms-
manna eru nú í fullkominni óvissu um hvemig námi
þeirra verður háttað á næstunni, hvort skólaárinu verð-
ur lokið á eðhlegan hátt og hvort framtíðaráform þeirra
raskast.“
Þannig kaha framhaldskólanemar á lausn og það ger-
ir þjóðfélagið aht. Þessi krafa stendur upp á báða samn-
ingsaðila. Hins vegar er það svo að það em kennarar sem
hafa lagt niður vinnu, það em þeir sem fóm í verkfah
og það em þeir sem á endanum taka ákvörðun um samn-
inga sem þeim standa th boða.
Með öðrum orðum: Kennarar em að semja um kaup
sitt og kjör en þeir hafa skyldur fram yfir sína eigin kjara-
baráttu. Þeir em hluti af samfélaginu og því fylgir mikh
ábyrgð að stofna th langvarandi öngþveitis inni á flestum
heimhum landsmanna.
Því miður virðist sá hugsunarháttur ekki ríkja innan
samninganefnda kennara. Nefndimar vllja gera hlé á
samningaviðræðum og leggja niður ahar tilraunir th
sátta. Formaður Kennarafélagsins telur enga lausn sjáan-
lega nema meiri peningar verði í boði th að kennarar
ræði við ríkisvaldið.
Því th viðbótar em kennarar með bamalegar og eink-
ar óviðfehdnar hótanir um hefndir hér og þar ef ekki er
farið að þeirra vhja.
Síðasta hótunin gengur út á það, ef verkfah dregst,
að semja ekki um skólalok, haga kennslunni eins og
ekkert hafi gerst síðan verkfah hófst og byija jafnvel á
því'áð taka sér sumarleyfi.
Það á sem sagt að hefna sín á nemendunum ef ríkið
leggur ekki fram meiri peninga að kröfu kennara. Þetta
em fordómar og þröngsýni sem sæmir ekki jafn ágætri
stétt og kennarar em.
Þeir geta ekki sótt kröfur fram í rauðan dauðann.
Þeir geta ekki staðið í stríði við aht þjóðfélagið í hefndar-
skyni fyrir það að ekki er fallist á ýtmstu kröfur þeirra.
Verkfoll em mannréttindi en því verkfahsvopni á ekki
að beita út yfir öh landamæri.
Samningar em hst hins mögulega og kennarar em
vinsamlega beðnir um að hafa í huga að fómarlömb verk-
fahsins em ekki ríkið og ríkisstjómin heldur bömin, íjöl-
skyldumar og heimilin í landinu. Ehert B. Schram
Kúrdar eru dreifðir um allar byggöir Tyrklands og hafa þar víðast samlagast Tyrkjum.
frá írak I gæslu tyrknesks hermanns.
- Kúrdiskir flóttamenn
Kúrdapólitík
Sú einkennilega staða er komin
upp að Bandaríkjamenn „vernda"
Kúrda með annarri hendinni en
taka óbeinan þátt í hernaði gegn
þeim með hinni. Hið svokallaða
griðasvæði Kúrda í Norður-írak,
sem sett var 1991 eftir Persaflóa-
stríðið, hefur síðan veriö flugbann-
svæði, bandarískar og breskar
flugvélar banna íröskum flugvél-
um aö fljúga þar yfir. Nú hefur því
eftirlitsflugi verið hætt svo að
Tyrkir geti ótruflaðir athafnað sig
úr lofti gegn þessum sömu Kúrd-
um.
Nú eru Kúrdar nefnilega ekki
lengur eftirlæti umheimsins og
saklaust fólk sem Saddam hinn illi
ofsækir heldur allt í einu orðnir
stórhættulegir og réttdræpir
hermdarverkamenn sem nauðsyn-
legt er að Tyrkir kveði niöur í eitt
skipti fyrir öll. Því hefur Clinton
forseti nú fullan skilning á her-
hlaupi Tyrkja inn í írak en vonar
aö sögn heils hugar að sem fæstir
verði drepnir aö ástæðulausu.
Þegar að er gáð var þetta reyndar
líka afstaða Bandaríkjanna árið
1988 þegar Saddam fór með her á
hendur Kúrdum til að kveða þá
niöur og hefna þess að þeir höfðu
gengið erinda írana í stríði íraks
og Irans. Sú afstaða breyttist ekki
fyrr en Kúrdar uröu á tímabili
gagnlegir í áróðursstríöinu gegn
Saddam,
Þeir sjálflr skipta ekki máli og
hafa aldrei gert í hagsmunapólitík
neins utanaðkomandi ríkis. ESB-
ríkin eru þó sjálfum sér samkvæm;
þau fordæma Tyrki og segja þá
bijóta gegn öllum siðalögmálum í
samskiptum þjóða.
Kúrdistan
Tyrkir hafa lengi sætt harðri
gagnrýni fyrir stefnu sína í málum
Kúrda sem er einfaldlega sú að
þeir neita að viðurkenna að Kúrdar
séu til. Aftur á móti séu til „Fjalla-
tyrkir" og meðal þeirra séu hryðju-
verkahreyfmgar. Tungumál Kúrda
Kjallarixin
Gunnar Eyþórsson
blaðamaður
er bannað í Tyrklandi og engin sér-
kenni þeirra viðurkennd, enda þótt
þeir séu a.m.k. fjórðungur íbúa
landsins.
í írak er sérstaða þeirra þó viður-
kennd og þeir hafa full borgararétt-
indi sem segir reyndar ekki mikið.
En jafnvel í ríkisstjóm Saddams í
írak eru tveir Kúrdar og um helm-
ingur íbúa Bagdad er Kúrdar sem
gerir þá borg að fjölmennustu
Kúrdabyggð heims. Hins vegar eru
Kúrdar tæpast ein þjóö frekar en
arabar. Það svæði sem þeir byggja
og kallað er Kúrdistan skiptist í
áhrifasvæði ótal ættbálka og ættar-
höfðingja, ekki ósvipað og 1 Afgan-
istan, og þessar ættir hafa barist
innbyrðis frá því sögur hófust.
Kúrdar tala líka tvær aðskildar
greinar kúrdisku auk ótal mál-
lýskna og skilja ekki greiðlega hver
annan hvar sem er. Auk Kúrdist-
ans sjálfs, sem er hálendið í Suð-
austur-Tyrklandi og næstu ríkjum,
eru Kúrdar dreifðir um allar
byggðir Tyrklands og hafa þar víð-
ast samlagast Tyrkjum og þykja
gjaldgengir til hvers sem er; vel að
merkja sem Tyrkir, ekki Kúrdar.
PKK
Kúriskir skæruliðar hafa lengi
verið alræmdir fyrir grimmd í Mið-
austurlöndum og PKK-hreyfmgin
verðskuldar það illa .orð sem af
henni fer. Það er nú kærkomið
haldreipi í hernaðinum að þeir
skuli aðhyllast eins konar Mao-
isma í pólitík.
En Kúrdar hafa alla tíð barist
gegn yfirráðum annarra, ekki fyrir
sameiningu í eitt ríki. Til þess er
Kúrdistan of sundurleitt og eru
erjur Barzani- og Talabani-ættanna
í Norður-írak eitt dæmið um það.
Þeir eru einfaldlega andvígir ölium
utanaðkomandi afskiptum í sínum
fjalladölum. Það er hverri ætt fjarri
að fara að lúta yfirráðum annarrar
ættar þótt kúrdisk sé.
Á þessu hefur allt tal um sjálf-
stætt ríki Kúrda strandað. PKK
berst gegn tyrknesku stjóminni,
ekki fyrir einu eða neinu. Hernað-
urinn í írak er dæmdur til að mis-
takast því að hugarfari verður ekki
breytt með vopnavaldi.
Gunnar Eyþórsson
„ESB-ríkin eru þó sjálfum sér sam-
kvæm; þau fordæma Tyrki og segja þá
brjóta gegn öllum siðalögmálum í sam
skiptum þjóða.“
Skoðanir annarra
Viðhorf til fjjármála
„ Eignauppbygging er undirstaða vaxandi tekna 1
framtíöinni og forsenda hennar er stöðugleiki, skipu-
lag til langs tíma, rökföst fjármálahyggja og að vera
tilbúinn að berjast fyrir að vemda kaupmátt krón-
unnar og sparifjárins í landinu. Verðbólguringulreiö
eftirstríðsáranna og margháttuð blekking í peninga-
málum sem þreifst í skjóli neikvæðra raunvaxta og
lauslætis stjómmálamanna á opinbert fé mun hafa
sín áhrif á viðhorf þjóðarinnar til fjármála enn um
sinn.“
Sigurður B. Stefánsson, frkvstj. VÍB, í Mbl. 23. mars.
Styrkjakerfi ESB
„Alþýðuflokkurinn leggur upp í kosningabarátt-
una með aðildarumsókn að ESB sem höfuðmál....
Innganga í ESB myndi þýða að sjávarútvegurinn
íslenski færi undir styrkjakerfi bandalagsins. ís-
lenski sjávarútvegurinn er í dag þrátt fyrir ýmsa
erfiðleika mjög öflug atvinugrein, sem rekin er eftir
lögmálum markaðarins. Líklegt er að styrkjakerfi
Evrópubandalagsins yrði banvænt fyrir þessa undir-
stöðuatvinnugrein okkar.“
Úr forystugrein Timans 23. mars.
Hagkvæmni í sauðfjárbúskap
,jÞað er áreiöanlega hægt að reka sauðfjárbúskap
á Islandi með umtalsverðum hagnaði alveg eins og
svínabú, kjúklingabú og hænsnabú era rekin með
verulegum hagnaði. Að sumu leyti á að vera hægt
að reka sauðfjárbúskap á enn hagkvæmari hátt. En
þetta veröur ekki gert nema sauðfjárbúum fækki
verulega en eftir standi stór sauðfjárbú og vel rekin.
Þá næst hagkvæmni stærðarinnar. Þá geta sauöfjár-
bændur rekið eigin sláturhús fyrir eigin reikning
og þurfa ekki að sæta afarkostum milliliðanna í
núverandi landbúnaðarkerfi."
Úr forystugrein Mbl. 23. mars.