Dagblaðið - 07.07.1976, Blaðsíða 10

10
MltEBIAÐin
frfálst, úháð dagblað
rturl'amli Dii«l)l;xM<> lil'.
Framkvii’mcliisi.jói i: Svcinn R. Kyjólfsson. Rilstjóri: .lónas Krisijánsson.
Króliiisijón: Jón Rir«ir I’ólursson. Rilstjórnarfulllrúi: Haukur llolt’ason. Aósloóarfrélta-
Ntjóri Atli Stoinarsson. íþróllir: Hallur Símonarson. Ilönnun: Jöhannt'.s Rcvkdal. Handrit
Asyriinur Hálsson.
Hlaöamcnn: Anna Bjarnason. Asucir Tómasson. Rcrulind Asnvirsdóitir. Rraid Siuurósson.
Krna V. lnuólfsdóiiir. (lissur Si«urósson. Iiallur HalLsson. Ilcljii I’clursson. Jóhanna Hirjjis-
dóitir. Kalrin Pálsdóltir. Kristin Lýósdóltir. Ölaftir '<uisson Óm :r Vahlimarsson. Ijösmyndir:
Arni I'áll Jóhannsson. Rjarnlcifur Rjarnlcifsson. BjÖrjjvin Pálsson. Raunar Th. Siuurósson
(ijaldkcri: Práinn Þorlcifsson. Drcifinjíarsljóri: Már K.M. Halldórsson.
Askriflarujald 1000 kr. á mánuói innanlands. 1 lausasölu 50 kr. eintakió.
rtiistjörn Sióumúla 12. sími 83222. auulýsinjjar. áskriftiroj* afjjreiósla Þverholti 2. sími 27022.
Setninu ojí umhrol: Dajjblaóió hf. ojj Sleindórsprenl hf.. Armúla 5.
Mynda- oj* plölujjeró: Hilmir hf.. Síóumúla 12. Prenlun: Arvakur hf.. Skeifunni 19.
Nokkrir þversum
Eftir gróft samningsbrot
bandaríska hringsins Union Car-
bide gagnvart okkur þurftum
viö að hafa heppnina með okkur
til þess að ekki færi illa. Af-
staðan til erlends fjármagns
hefur verið mjög umdeild, en að-
alatriðið er, að menn skilji, að við
megnum ekki á eigin spýtur að reisa þann
iðnaö, sem við þörfnumst svo átakanlega á
næstu árum.
Magnús Kjartansson fyrrum
iðnaöarráðherra braut blað í afstöðu róttækra
vinstri manna til erlends fjármagns, þegar
hann gekk til samninga við Union Carbide. Með
því varð veruleg breyting á viðhorfum margra,
sem áður höfðu fortakslaust verið andvígir
erlendu fjármagni. Magnús sætti eins og vænta
mátti miklu aðkasti í eigin flokki fyrir vikið.
Vel var að samningum staðið, og forgöngu-
mönnum þeirra verður á engan hátt um kennt,
þótt bandaríska fyrirtækið brygðist svo illa,
sem raun varð.
í viðskiptum við erlend fyrirtæki má aldrei
gleymast, að gróðasjónarmiðið skiptir þau
mestu. Fyrir þeim vakir ekki að auka atvinnu
og velmegun á íslandi, heldur að festa fé í
arðbærri fjárfestingu. Við getum hins vegar
hagnazt mikið á samningum við erlend
fyrirtæki, þegar svo ber undir. Stefna verður
aó því að hraðaþeim viðræðum, sem í gangi eru,
og hefja nýjar, þegar kostur gefst. í slíkum
samningum á að stefna að arðbærri fjár-
festingu, þar sem nýtt er íslenzk orka, og
íslendingar eiga aó eiga meirihluta fyrir-
tækjanna af fremsta megni. Við viljum ekki, að
hér rísi að nýju veldi erlendra auðmanna. Við
höfum fengið meira en nóg af slíku.
Miklar deilur hafa staðið í Sjálfstæðisflokkn-
um, hverjir skuli eiga meirihluta í væntanlegri
járnblendiverksmiðju, Islendingar eða er-
lendir aðilar. Mergurinn málsins hlýtur að
vera, að ekki verði ráðizt í byggingu járn-
blendiverksmiðjUu, nema hún teljist arðbær, og
teljist hún arðbær eigum við hiklaust að hafa
meirihluta hlutafjár. 1 kenningunni um, að við
eigum ekki að taka þá áhættu aö eiga meiri-
hluta í verksmiðjunni, felst ótti við, að hún
reynist ekki arðbær. Væri svo, ætti að hætta við
allt saman.
rMorðmennirnir. sem ræddu byggingu
járnbleridiverksmiðju viC Islendinga fyrii
nokkrum dögum, telja, að verksmiðju-
reksturinn verði aróvænlegur. Þeir viróast
albúnir aö hefja framkvæmdir, þannig aó
rekstur verksmiójunnar gæti hafizt á miðju ári
1978.Þaó væri aðeins um hálfs árs seinkun frá
því, sem til stóð samkvæmt samningum við
Union Carbide. Fyrir vikið stefnir að því, að
skaðabæturnar, sem Union Carbide hefur
heitiö að greiða, um 850 milljónir króna á
núverandi gengi, verði meira en nógar til að
bæta okkur tjónið, sem samningsrof banda-
-íska fyrirtækisins veldur. Bandaríkja-
nennirnir voru engan veginn fúsir að sam-
tykkja þessar bætur en létu undan þrýstingi
slendinga.
Allar líkur eru til, að við förum vel út úr
essu máli, þótl illa horfði um hríð. Þversum-
icnnirnir, sem setja upp hundshaus í þessu
láli, virðast sem betur fer vera í minnihluta í
1 ystusveit Sjálfstæðisflokksins.
DAOHLAOIÐ — MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLl 1976
...... ..............
Bandaríkin:
Þingmenmrnir
eiga nú að fara
að hegða sér
eins og venju -
legt fólk
Kynlífs- og kaupgjalds-
hneyksli í fulltrúadeild banda-
ríska þingsins hafa orðið til
þess að ýmsum úrbótum hefur
verið hrundið f framkvæmd,
en þó eru þeir fjölmargir
meðal þingmanna sem ekki
finnst nóg að gert.
Segja þeir það líklegt að
hertar reglur muni koma í veg
fyrir minniháttar hneyksli en
muni ekki draga úr stærri mis-
ferlum og muni heldur ekki
endurvekja traust manna á
stjórnmálamönnum yfirleitt.
Sá þingmaður, er fyrstur
varð uppvis að syndsamlegu
líferni, var þingmaður frá Ohio,
Wayne Hays. Hann hafði látið
setja ástkonu sína, Elisabet
Ray, á launaskrá hjá þinginu.
Hann hefur staðfastlega
neitað þeirri ásökun enda þótt
hann hafi viðurkennt aó hafa
staðið í ástarsambandi við ung-
frúna. Ferill hans hefur nú
verið til rannsóknar og hann
hefur misst öll sín stjórnmála-
völd. Nýlega var hann fluttur
heim af spítala þar sem hann
hafði verið lagður inn eftir að
hafa tekið of stóran skammt af
svefnlyfjum.
Barnið og nóttúran
Þegar vorið hefur gagntekið
okkur, klætt grundir og börð
með ilmandi blómum, þá trúum
við því að á bak við allt þetta
sýnilega búi kraftur sem við
ættum að kynnast betur. Lífið
er breytilegt og þurfum við því
að stinga við fæti á meðan við
leitum skilnings á gátunum.
Hver er hinn rétti lífsvegur? er
viðfangsefni fjöldans. Allir
vilja fara rétt og gera það sem
rétt er. Prestarnir segja okkur
að vegur Krists hafi verið
réttur og við eigum að hafa
hann sem fyrirmynd. Eitt þykir
mér ganga fram úr öllu hófi.
Það er þegar prestarnir nota
sér kristindómsfræðslu barn-
anna undir ferminguna til að
þéna peninga. Um leið og þeir
fræða barnið um Krist og kenn-
ingar hans, þá rétta þeir út
höndina og biðja um peninga.
Svartara getur það ekki orðið.
Hefði Kristur gert þetta? Hann
tók aldrei peninga fyrir sín
verk. Þetta eru mennirnir sem
segja við okkur: „Vakið og
biðjið. Yður mun verða gefið.“
Eru peningarnir svona mikil-
vægir? Valda þeir byltingu i lífi
mannanna? Hvað er þá um
mein mannlífsins, að ekki verði
við þeim gert?
Ég lít svó á að allir menn
ættu ekki að láta peningana
hafa svo sterkt vald yfir sér að
þeir noti börnin sem eru að afla
sér fræðslu um Guðsríki til
að þéna á. Við þyrftum að
minnka þessa peningaþrá hjá
okkur. Enginn lifir á einu
saman brauði. Það er andlega
þráin sem verður að glæðast.
Hitt gerir menn fráskila and-
legri lifsstefnu.
Vorið er nokkurs konar
symból fyrir líf barnsins. Heið-
rikjan og hinn þiði mildi blær
er barnssvipurinn. Það er þetta
sein maður á að vernda. Það á
áö hiigsa um að halda því ó-
ilekkuóu. Maður á ekki að
ágirnast peninga.
Eg man eftir telpu á þriðja
ári sem fann fitnmeyring. Hún
tók hann og setti i glas og stakk
síðan glasinu í holu í bæjar-
veggnum. Þetta var í sjálfu sér
ekkert merkilegt. Ég minnist
þess hve barnið var laust við
gróðahugsunina. Þar kom fram
samlíking við vorið eins og ég
gat um áður, heiðríkjan, mildin
og blíðan. Þar var engin söfnun
efnislegra gæða sem gátu haft
spillandi áhrif. Hjá barninu er
ekki um neina söfnunaráráttu
að ræða. Hjá því er hreinleiki
vorsins, fegurðin og ljóminn.
Það man betur eftir fallegu
blómi, sem því er gefið, heldur
en aurunum. Það er að segja á
Kjallarinn
Jón Arnfinnsson
meðan það er ungt og er ekki
búið að drekka í sig peninga-
þrána. Það kemur ekki fyrr
en hinn spillti heimur hefur
sest að í huga þeSs.
Því er ekki hægt að sam-
einast föðurnum i bæn og biðja
um hinar daglegu þarfir oss til
handa án þess að láta peninga
vera æðstu hugsjónina?
Venjum börnin á að elska ekki
peningana, en elska í þess stað
bænina og alheimsföðurinn.
1 sambandi við peningana
eru svo margir spillingarklækir
sem sverta og lama hreinleika
barnssálarinnar. Það er and-
legi kraflurinn sem á að eflast.
Krafturinn í sambandi við
fegurðina, listina og lífið.
Barnssálin er hrein sem
vorið. Okkar skylda er að sjá
um að henni verði ekki spillt.
Þetta mikla vald sem pening-
arnir ná á manninum er bölvun
fyrir barnið. Látum myndir
vorsins vera aflið sem leiðir
æskuna.
Vorið fyllir oss af hreinleika
sínum. Fyllir oss af yl og
gróðurkrafti. Hjálpum börnun-
um til að lesa úr rúnum náttúr-
unnar. Hvernig ísland varð til.
Þar eigum við Surtsey sem
svar við þeirri spurningu. Inn I
það er svo fléttuð saga loftslags-
ins, sem finna má í surtar-
brandinum, sem bendir á
heitara loftslag. Eins eru það
steingervingarnir sem skilja
eftir myndir og upplýsingar um
veðurfarið. Ef við lítum svo til
jarðvegsins þá eigum við svo
góða heildarmynd, í mómýrun-
um okkar, sem er saga eldgosa,
sagan eins og hún hefur birst
frá fyrstu tíð. Þá má meira að
segja sjá úr hvaða fjalli gosið er
komið. Hvort það er stórt eða
lítið og hvaða ár. Að vísu eru
jarðfræðingarnir okkar búnir
að mæla þetta allt og auðvelt
fyrir unglingana að ganga að
upplýsingum þeirra.
Við þurfum alls ekki að vera
að slást út af aurum, Við eigum
vorið, náttúruna, til að hrífa sál
barnsins til sín. Heilbrigðar og
sannar myndir sem fylltar eru
af ást og fegurð. Það er ekki
sama hver viðfangsefni barns-
ins eru. Nei, þau verða að vera
heilnæm og göfgandi. Allt
náttúrulíf er veruleiki, heil-
brigður sannleiki sem fræðir
barnið og göfgar það.
Borgarbörn og börn úr stærri
kauptúnum hafa afar gott af
veru sinni í sveit á sumrin. Þau
læra að skilja náttúruna og
fræðast af henni. Þessum skiln-
ingi má ekki spilla með röngu
viðmóti. Elskið öll börn eins og
þið eigið þau sjálf.
Jón Arnfinnsson
garðvrkjumaður ^