Helgarpósturinn - 09.05.1996, Side 27

FIMMTUDAGUR 9. MAÍ1996
27
„Já, en hættan er sú að
leikhúsin staðni í vinsældum
sínum og verði að lokum
afturhaldssamari en áhorf-
endurnir í þjónkun sinni við
ímyndaðan smekk," segir
Viðar Eggertsson meðal
annars. „Leikhús má aldrei
líta niður á áhorfendur sína,
þeir eru nýjungagjarnari en
virðist við fyrstu sýn.“
„Ég lít ekki á mig sem rithöfund," segir Valur Freyr Einarsson. „Þetta
byggist upp á spuna meira en eiginlegum ritstörfum og er unnið upp úr
heimildum."
landi. Við eigum alveg frá-
bæra kynslóð ungra leikara,
einvala lið, mun betri flóru en
hinna sem eru miðaldra í dag.
Ég get tekið sem dæmi Ólafíu
Hrönn, en þegar hún var að
sýna með Nemendaleikhúsinu
á þriðja og fjórða ári valdist
hún til að leika hlutverk sem
við fyrstu sýn hefðu ekki endi-
lega hæft henni; barnungar,
smágerðar og fínlegar konur,
en hún gerði það þannig að
hún smellpassaði í hlutverk-
in.“
Þóra Kristín: „Hún er nátt-
úrulega frábær leikari og tek-
ur slíkum hamskiptum að
jafnvel líkamsvöxtur hennar
dregst sundur og saman á
sviðinu eftir því hvaða hlut-
verk hún er að leika. Hún
stendur mér ennþá ljóslifandi
fyrir hugskotssjónum sem
Magnína í Ljósi heimsins, og
það var fyrir mörgum árum.
Eg held að þann karakter
hefði hreinlega ekki verið
hægt að túlka betur.“
Valur Freyr: „En það er bara
einn feitur karlleikari á ís-
landi, sem er Magnús Ólafs-
___ u
son.
Bergljót: „Enda hefur hann
nóg að gera, því hann leikur
öll hlutverk þar sem feitir
menn koma við sögu.“
Valur Freyr: „Eg held að
leiklistarskólarnir og leikarar
almennt lúti kröfum vinnu-
markaðarins eins og gerist um
önnur störf. Úti geta menn
skapað feril með einni rödd í
teiknimynd. Þeir vinna við
þennan sama karakter alla tíð
og lifa góðu lífi. Hérna er
markaðurinn minni og því er
kannski vænlegast að geta
leikið fjölbreytileg hlutverk.“
ímyndaður smekkur
Þóra Kristín: „Já, en stund-
um finnst mér sýningarnar of
venjulegar líka. Það sitja ákaf-
lega fáar sýningar í manni, ég
get nefnt sem dæmi sýning-
una þína Viðar á Sönnum sög-
um. Það var íslenskt leikrit
sem ég væri til í að sjá aftur
og aftur, enda hjálpaðist allt
að.“
Viðar: „Allt leikhúsfólk
keppir að því að búa til góðar
sýningar og afburðasýningar
koma þess vegna fram öðru
hverju. Það þarf allt þetta fólk
til að leika til að svo megi
verða. Líkt og með bækur; þó
að aðeins fáar þeirra skipti
máli er mikilvægt að gefa út
margar bækur.“
Þóra Kristín: „Talandi um
bækur þá er ég svolítið þreytt
á þessari áráttu að vera alltaf
að setja bækur upp á svið. Yf-
irleitt bæta leikgerðirnar litlu
við og eyðileggja jafnvel
sjarma verkanna þó að sjálf-
sögðu séu góðar undantekn-
ingar.“
Viðar: „Já, skáldsagan er
ákveðið form og mjög sjaldan
tekst að umbylta því formi
svo úr verði góð leiksýning.
Allt of oft erum við að hrífast
af skáldverkinu sjálfu en ekki
möguleikum þess á að verða
leikgerð og öðlast sjálfstætt líf
á leiksviði. Ég var til dæmis að
lesa Gerplu um daginn og ekki
gæti ég hugsað mér hana í
öðru formi en því sem höf-
undurinn bjó hana í. Það er
sjaldnast vænlegt að setja
skáldsögur upp á svið.“
Bergljót: „Mig langar að
vinna við leikhús þar sem leik-
hópurinn sjálfur er meira
skapandi í verkinu sjálfu. Til
dæmis í spunavinnu með höf-
undi. Stóru leikhúsin þrjú eru
svo mikið í klassískum verk-
um, söngleikjum, barnaleikrit-
um og frumsömdum verkum.
Ég sakna hins.“
Þóra Kristín: „Það hafa ver-
ið leikhópar sem hafa unnið
með þetta form eins og til
dæmis Þíbylja og fleiri. Ég
held að leikhúsin ættu bara
að leyfa sér að vera meiri pop-
úlaristar á stóru sviðunum
fyrst þeir eru að taka þann
pólinn í hæðina á annað borð.
En eins og þegar maður er að
lesa fyrir óþekkan krakka sem
vill alltaf heyra sömu söguna
þá er ágætt að lauma inn alls-
kyns nýjungum og sveigja
þannig lymskulega af braut,
aðallega til að lifa af sjálfur en
finnast ekki örendur að
morgni við rúmstokkinn eins
og móðir nokkur, en á legstein
hennar var ritað: „Hún var
elskað og dáð foreldri og svo
eftirgefanleg að það reið
henni að lokum að fullu.““
Viðar: „Já, en hættan er sú
að leikhúsin staðni í vinsæld-
um sínum og verði að lokum
afturhaldssamari en áhorf-
endurnir í þjónkun sinni við
ímyndaðan smekk. Leikhús
má aldrei líta niður á áhorf-
endur sína, þeir eru nýjunga-
gjarnari en virðist við fyrstu
sýn.“
í stuttum hórukjól
Bergljót: „Það var enginn í
skólanum mínum úr hástétt,
enda er litið niður á þá sem
fara í almennan leiklistarskóla
á Bretlandi, það voru kannski
í mesta lagi nokkrir úr efri
millistétt. Leiklistarnemar eru
álitnir smáskrítnir, eiginlega
furðulegir. Þegar leikarar hins
vegar slá í gegn eru þeir súp-
erstjörnur þar og dýrkaðir.
Hérna er það meira trend að
fara út í leiklist, jafnvel strax í
upphafi námsins. Það voru
líka flestir blankir í skólanum
mínum og þegar við fórum
eitthvað út var ég yfirleitt svo
fín að þeir ráku upp stór augu,
enda voru þeir oftast á galla-
buxum og bol. Eitt sinn fór ég
á lesbíuball með bekkjarsyst-
ur minni sem var lesbía. Þá
var ég klædd í rauðan stuttan
hórukjól með hárið greitt í
gyllta lokka. Ég var eina konan
í kjól þarna inni og lýsti af mér
eins og jólatré."
Þóra Kristín: „En hvernig
var að vera í Manchester, Val-
ur?“
Valur Freyr: „Það var mjög
gott og ég var heppinn með
tímann því að borgin var „City
of Drama" eitt árið sem ég var
úti, en sá titill flyst á milli
borga í Evrópu. Það var því
gríðarlega mikið leikhúslíf
það árið og óteljandi uppá-
komur. Skólinn sjálfur byggði
mikið á Alexandervinnu eða
líkamsbeitingu og þjálfun,
rödd og söng og öll listræn
vinna var fjölbreytt."
Þóra Kristín: „Hvernig stóð
á því að þú valdir Manchest-
er?“
„Mig langaði að fara utan og
leitaði fyrir mér um leiklistar-
skóla og þessi varð fyrir val-
inu. Ég hafði unnið sem skrifta
á sjónvarpinu í tvö eða þrjú ár
og þyrsti í eitthvað nýtt. Ég
hafði sótt um í Leiklistarskóla
íslands eftir stúdentspróf en
komst ekki inn og þegar ég
var búinn að fá nóg af skriftu-
starfinu stóð þannig á að það
var ekki tekið inn í skólann
það árið.“
Þóra Kristín: „Hvernig var
fyrsta tilfinningin að byrja í
skólanum?“
Valur Freyr: „Það var fjöl-
breytnin og gróskan. Breskt
samfélag er svo ólíkt því ís-
lenska. Þarna var fólk á aldrin-
um 18 til 33 ára og af öllum
stéttum, allt frá því að koma
úr almenningsskólum og úr
dýrum og fínum einkaskólum.
Meðan sumir höfðu metnað til
að starfa með Royal Shake-
speare Company voru aðrir
sem ætluðu sér að verða
„Stand up“-kómíkerar.“
Þóra Kristín: „En segðu eina
sögu frá Manchester. Til
dæmis fótboltasögu.“
Valur: „Já, eitt sinn ætlaði
ég á fótboltaleik þar sem
heimamenn voru að keppa
við Tottenham. Ég var svo
bjartsýnn að ætla að kaupa
mér miða við innganginn fyrir
leik en þar voru þá saman-
komnir 5 til 6.000 manns sem
slógust um miða sem kostuðu
fimmtíu til sextíu pund. Þegar
ég ætlaði að gefast upp og fara
kom til mín gamall maður og
spurði hvort ég væri útlend-
ingur. Ég svaraði játandi og þá
sagðist hann ætla að gefa mér
boðsmiða, sem hann gerði, en
hann var eitthvað háttsettur í
stjórn íþróttafélagsins. Þannig
eru norðanmenn á Bretlandi,
en þegar komið er til London
þá gruna allir alla um græsku.“
Elsku Akureyri
Bergljót: „Ég er komin heim
og held núna til í íbúðinni
minni í Reykjavík en enginn
veit sína ævina fyrr en öll er.
Seinna árið mitt á Akureyri bjó
ég eiginlega í Reykjavík en
vann fyrir norðan, það gerði
það að verkum að ég þurfti að
fljúga fimmtíu sinnum á milli
en nú er ég lent í Reykjavík."
Þóra Kristín: „Þú hefur þá
eiginlega verið fljúgandi leik-
kona eða flugkona?“
Bergljót: „Það er gaman að
bera saman Akureyri og Edin-
borg að því leyti að fyrir norð-
an hitti ég fólk á hverjum degi
sem spurði mig að því hvaðan
ég væri og hvað ég væri að
gera á Akureyri meðan mér
leið aldrei eins og ég væri út-
lendingur í Edinborg, þar spyr
enginn, enda er borgin full af
útlendingum. Ég saknaði held-
ur ekki Reykjavíkur meðan ég
bjó í Edinborg en ég sakna
stundum Edinborgar þegar ég
er í Reykjavík."
Viðar: „Bergljót var því
marki brennd á Akureyri að
vilja búa vel í góðu húsnæði en
helst ekki borga neitt fyrir það.
Þetta olli henni hrakningum
þar til húri komst inn í gömlu
húsi sem heitir Sigurhæðir og
er einnig nefnt Matthíasarhús,
þar hafði þá ekki verið búið
um hríð. Síðan komst ég að því
að Matthías Jochumsson var
reyndar langalangafi Bergljót-
ar, sem er sniðug tilviljun."
Bergljót: „Já, sonur minn er
skírður í höfuðið á honum og
hann var mjög ánægður með
að búa í Matthíasarhúsi. Það
var ofboðslega gott að búa þar
og þar er einstaklega fallegt.
Það snjóaði svo mikið fyrsta
árið að ég þurfti stundum að
grafa mig út á morgnana. Einu
sinni var ég komin út fyrir
dyrnar en stóð þá föst í skafli
og gat ómögulega sett annan
fótinn fram fyrir hinn. Á endan-
um datt ég niður á einu færu
leiðina. Ég einfaldlega rúllaði
mér niður alla brekkuna. — En
Akureyri er ekki skemmtileg-
asti staður jarðar.“
Þóra Kristín: „En Viðar,
saknar þú Akureyrar?"
„Ég kvaddi Ákureyri með
trega, enda fannst mér ákaf-
lega gott að vera þar og þar
vann ég með mörgu góðu fólki
og hefði ekki farið nema af því
að það var togað í mig af Leik-
félagi Reykjavíkur. Leikhúsið á
Akureyri er bæði af þeirri
stærðargráðu og á því stigi
þróunar að það er gaman að
fylgjast með því og taka þátt í
því. í huga mínum var þetta
góður tími, en ég er vanur því
að breyta ört til og takast á við
nýja hluti og staði. En ég iðrast
einskis og sé ekki eftir neinu.“
Þóra Kristín: „Hvað ertu að
fást við annað í dag en að und-
irbúa þetta verkefni?“
Viðar: „Umskiptin eftir að
hafa gegnt hlutverki leikhús-
stjóra í þrjú ár og staðið í und-
irbúningi næstu fjögurra eru
mikil. Það tekur tíma að skipta
um gír. Ég er einfaldlega að
undirbúa framtíðina og þó að
ég trúi ekki á líf eftir dauðann
trúi ég á líf eftir Leikfélag
Reykjavíkur. Ég er á leiðinni út
til Spánar núna í vor þar sem
ég verð næstu mánuðina og
mun væntanlega skrifa eitt-
hvað meðal annars, — svo á ég
tuttugu ára leikafmæli í lok
maí.“
S P Á S í M I N N
904 1414
39.90 mínútan
NÝ STJÖRNUSPÁ
Á HVERJUM DEGI
Brandaralínan
hvernig hljómar þú á brandaralínunni?
þú getur bæöi hlegið aö gríni annarra
og lesið inn þitt eigiö grín!
segið gamansögur
904 1030
39.90 mínútan