Morgunblaðið - 10.07.2004, Síða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. JÚLÍ 2004 11
ÚR VERINU
ENGIN niðurstaða fékkst á fundi
strandríkja við Norðaustur-Atlants-
haf um skiptingu kolmunnakvóta á
fundi sem lauk í Brussel í gær. Við-
ræður stranda sem fyrr á kröfum
Evrópusambandsins, sem krefst
hátt í 60% kvóta úr stofninum.
Að sögn Kolbeins Árnasonar, lög-
fræðings sjávarútvegsráðuneytisins,
þokaðist lítt á fundinum í Brussel.
Fulltrúar ESB hafi þó gefið í skyn að
þeir væru tilbúnir að slá af kröfum
sínum en viðræður hafi aldrei komist
á það stig að nefndar væru tölur í því
sambandi. „Staðan er í raun enn sú
sama. Evrópusambandið verður að
slá af kröfum sínum áður en hægt er
að ræða um kröfur annarra samn-
ingsaðila. Það er deginum ljósara að
þegar sambandið krefst tæplega
60% heildarkvótans en veiðir á sama
tíma aðeins 12% heildaraflans, þá
munu aðrir samningsaðilar ekki
hreyfa við sínum kröfum fyrr en
sambandið slær verulega af sínum
kröfum. Þó að sambandið hafi á
fundinum sýnt ákveðinn vilja til að
hreyfa við kröfum sínum, var það
ekki nóg að okkar mati til að koma
viðræðum af stað í þetta skipti.“
Kolbeinn á allt eins von á því að
boðað verði til frekari viðræðna á
þessu ári.
Viðræður um skiptingu
kolmunnakvótans
Allt í
sama
farinu
VERULEGT magn seiða frá til-
raunaeldisstöð Hafrannsóknastofn-
unar að Stað við Grindavík er nú í
eldi víða um land, en nýlega voru
tæplega 30 þúsund 200 gramma
þorskseiði seld frá tilraunaeldisstöð-
inni og frá eldisstöð Stofnfisks í
Höfnum til Hjaltlandseyja. Er það í
fyrsta skipti sem þorskseiði hafa
verið seld úr landi.
„Með sölunni hefur tekist mik-
ilvægt samstarf sem vonast er til að
flýtt geti árangri í kynbótum á eld-
isþorski þannig að unnt verði sem
fyrst að útvega íslenskum eldisað-
ilum sem bestan efnivið til eldis í at-
vinnuskyni. Með þessari seiðasölu
verður hægt að bera saman árangur
af eldi við ólíkar aðstæður þar sem
unnt verður að greina áhrif erfða
frá umhverfisáhrifum og þar með
velja rétta fiskinn til undaneldis,“
segir meðal annars um seiðaeldið á
heimasíðu Hafrannsóknastofnunar.
Stofnunin hefur um árabil stund-
að tilraunir með klak seiða úr þorski
sem safnað hefur verið víða á
hrygningarslóð við landið, einkum
suðvestanlands. Tilgangur tilraun-
anna, sem farið hafa fram í Til-
raunaeldisstöð stofnunarinnar að
Stað við Grindavík, hefur verið að
rannsaka lífsmöguleika þorskung-
viðis úr mismunandi hrygningar-
fiski á mismunandi svæðum og tíma
árs.
Undanfarin ár hefur Hafrann-
sóknastofnunin lagt aukna áherslu á
þróun þorskeldis, m.a. hvað varðar
seiðaframleiðslu, val á klakfiski frá
mismunandi svæðum við landið og
kynbætur í samvinnu við einkafyr-
irtæki. Stofnað hefur verið rekstr-
arfélag um seiðaframleiðslu og kyn-
bætur, ICECOD, með þátttöku
Hafrannsóknastofnunarinnar,
Stofnfisks og fleiri eldisaðila. Seiða-
eldi hefur farið fram í tilraunaeld-
isstöðinni, en seiði síðan nýtt til
prófana í strandeldi og sjókvíum við
íslenskar aðstæður og til kynbóta.
Fyrstu þorskseiðin
seld úr landi
Þorskseiðafram-
leiðsla Hafrann-
sóknastofnunar
og Stofnfisks
gengur vel í ár
SJÓMENN verða oft ánægðir er
þeir fá vænan fisk eins og Freyr
Jónsson, sem rær á Ólöfu Ríku frá
Grundarfirði. Gat Freyr ekki stillt
sig og lyfti þessum fallega þorski á
loft svo hægt væri að festa þá á
filmu. Var Freyr ánægður með
aflabrögð dagsins en hann hafi náð
sér í 500 kg á skömmum tíma, og
þykir það ágætis afli á dag í Breiða-
firðinum því aflabrögð hafa farið
minnkandi og er nánast ördeyða á
víkinni við Ólafsvík. Því þurfa
handfærabátar að sækja langt eftir
þeim gula.
Þeim gula
hampað
Í FYRRA fékk lögfræðingur Alþjóðahússins 803
heimsóknir. Þar geta útlendingar búsettir á Ís-
landi fengið upplýsingar um réttindi sín og
skyldur samkvæmt íslenskum lögum og ráðgjöf
um ýmiss konar málefni sér að kostnaðarlausu.
„Útlendingar búsettir hér á landi geta leitað
til okkar með alls konar mál og fengið lög-
fræðilega ráðgjöf. Við höfum líka oft aðstoðað
við að skrifa bréf varðandi margvísleg málefni,“
segir Margrét Steinarsdóttir, lögfræðingur Al-
þjóðahússins. Hún segir að flest erindin varði at-
vinnu- og dvalarleyfi sem og atvinnumál al-
mennt.
Sifjamál eru einnig stór flokkur, en í þann
flokk falla skilnaðarmál, forsjármál, eignaskipti
og annað í þeim dúr. Margrét segir að leiða megi
getum að því að ástæða þess að málaflokkurinn
sé svo stór sé að ekki sé völ á túlkaþjónustu hjá
sýslumannsembættum og ráðuneytum. Aðspurð
segir hún að upp hafi komið tilvik sem tengist
heimilisofbeldi og ofbeldi í hjónabandi. Fjármál
og skattamál skipa einnig stóran sess.
„Við fræðum fólk um rétt þess, hvaða lög gilda
á viðkomandi sviði, aðalákvæði laganna og svo
framvegis . Við reynum að vera til aðstoðar og
upplýsingar en tökum ekki að okkur lögmanns-
störf. Við aðstoðum þó við bréfaskriftir, sér-
staklega þegar mikið liggur við eins og þegar
það þarf að kæra innan ákveðins tíma eða maður
sér að það varðar manneskjuna miklu og ljóst er
að hún tjáir sig ekki vel á íslensku,“ segir Mar-
grét.
50 tungumál töluð af túlkum
Túlkar sem tala alls 50 tungumál starfa á veg-
um Alþjóðahússins og getur fólk þannig talað
sitt eigið tungumál í samskiptum við lögfræðing-
inn.
Þessi þjónusta er fólki að kostnaðarlausu og
stendur til boða milli klukkan 9 og 17 alla virka
daga.
Hægt að hringja í síma 530-9300 og ræða við
lögfræðing eða panta tíma, koma í Alþjóðahúsið
við Hverfisgötu eða senda tölvupóst.
Reykjavíkurdeild Rauða kross Íslands rekur
Alþjóðahúsið og hefur þjónustusamningur verið
gerður við Reykjavík, Seltjarnarnes, Hafn-
arfjörð og Kópavog sem greiða fyrir þjónustuna.
„Hingað kemur og hringir fólk alls staðar að af
landinu og við vísum engum í burtu á þeim
grundvelli að hann sé ekki búsettur í þessum
sveitarfélögum,“ segir Margrét.
803 leituðu ráðgjafar í Alþjóðahúsi í fyrra
Morgunblaðið/Sverrir
Í Alþjóðahúsinu að Hverfisgötu 18 býðst útlend-
ingum búsettum á Íslandi ókeypis lögfræðiráð-
gjöf. Fólk hringir einnig þangað með erindi.
ÆSKILEGT væri að breyta nýsam-
þykktum lögum um þjóðgarðinn á
Þingvöllum, nú þegar þeir hafa verið
samþykktir inn á heimsminjaskrá
UNESCO. Þetta er mat Aðalheiðar
Jóhannsdóttur, lektors í umhverfis-
rétti við lagadeild Háskóla Íslands,
sem telur að setja þurfi skýrari
ákvæði, m.a. um gerð verndaráætl-
ana og markmið þeirra. Það muni
auðvelda alla ákvarðanatöku í fram-
tíðinni um Þingvelli, sem og aðkomu
almennings og félagasamtaka að
þeim.
Aðalheiður segir það ánægjulega
þróun að Þingvellir hafi komist á
heimsminjaskrána og vonandi muni
fleiri merkileg náttúruverndarsvæði
á Íslandi komast þangað í náinni
framtíð.
Ísland gerðist aðili að stofnsamn-
ingi UNESCO um verndun menning-
ar- og náttúruarfs árið 1995, tuttugu
árum eftir að hann tók gildi, en
heimsminjaskráin er sett á grund-
velli þess samnings. Að-
alheiður segir nauðsyn-
legt að gera sér grein
fyrir því hvaða skuld-
bindingar fylgja því að
Þingvellir séu komnir á
skrána. Samkvæmt
samningnum hvíli rík
verndarskylda á við-
komandi stjórnvöldum,
m.a. með tilliti til hags-
muna komandi kyn-
slóða. Auk aðildar að
samningnum þurfi ríki
að samþykkja það sér-
staklega að fá staði sína
inn á skrána. Með slík-
um samningi fái
ákvörðunin þjóðréttar-
legt gildi.
„Að þjóðarrétti þýðir þetta að Ís-
land undirgengst ákveðnar verndar-
skyldur. Þær eru nokkrar. Í fyrsta
lagi setur ríkið fram heildarstefnu og
áætlun um verndun svæðisins, í öðru
lagi hefur ríkið eftirlits-
skyldu svo að svæðið
haldi einkennum sínum
og í þriðja lagi hefur
það rannsókna- og
vöktunarskyldu, meðal
annars til að bregðast
við hugsanlegri vá sem
steðjar að svæðinu og
gæti rýrt gildi þess.
Jafnframt hefur ríkið
skyldu til skýrslugerð-
ar um ástand svæðisins
og áætlanir um löggjöf
og fleira,“ segir Aðal-
heiður um skuldbind-
ingar að þjóðarrétti.
Varðandi réttaráhrif
hér innanlands af því að
Þingvellir séu komnir á heimsminja-
skrána þá segir Aðalheiður þau engin
vera, umfram það sem kveðið sé á um
í gildandi lögum, bæði nýjum lögum
um Þingvelli (nr. 47/2004) og almenn-
um lögum eins og lögum um náttúru-
vernd, skipulagsmál og hollustuhætti
og mengunarvarnir.
Réttarbót fyrir
verndun Þingvalla
Aðalheiður segir að ný lög um
Þingvelli séu tvímælalaust réttarbót
fyrir verndun þjóðgarðsins, einkum
fyrir vatnsvernd og vernd lífríkis
Þingvallavatns. Að öðru leyti séu lög-
in almenn, til dæmis 3.–5. grein
þeirra. Væru þau efnismeiri væri
auðveldara að taka ákvarðanir í
framtíðinni sem miðast að því að upp-
fylla alþjóðlegar skuldbindingar.
Laga þurfi nýju lögin betur að þess-
um skuldbindingum samningsins um
heimsminjaskrána, sem og betur að
þeim breytingum sem orðið hafi á
umhverfisrétti á liðnum árum. Sömu-
leiðis hafi aðrir alþjóðasamningar
ekki skilað sér nógu vel í íslenska lög-
gjöf, t.d. samningur um líffræðilega
fjölbreytni, sem skipti máli í þessu
sambandi.
Lektor í umhverfisrétti við lagadeild HÍ um Þingvelli á heimsminjaskrá
Endurskoðun nýrra laga æskileg
Aðalheiður
Jóhannsdóttir
FYLLILEGA er
lögmætt að fella
fjölmiðlalögin
svokölluðu úr
gildi og leggja
fram nýtt frum-
varp að mati
Davíðs Þórs
Björgvinssonar,
prófessors við
lagadeild HÍ og
verðandi dómara
við Mannrétt-
indadómstól Evrópu.
Framlagning frumvarps felur
ekki í sér stjórnskrárbrot
Á fundi með allsherjarnefnd í
gærmorgun sagðist Davíð Þór
telja að ákvörðun forsetans um að
neita að staðfesta fjölmiðlalögin
gæti ekki leitt til þess að takmark-
aður væri réttur þingmanna til
þess að flytja lagafrumvörp um
málefni fjölmiðla; stjórnarskráin
gerði ráð fyrir frumkvæðisrétti
þingmanna til þess að flytja þing-
mál og þótt forsetinn hefði synjað
þessum lögum staðfestingar þá
takmarkaði það ekki rétt þing-
manna til þess að flytja þingmál
um sama efni, skyld efni eða önnur
efni.
Framlagning frumvarpsins gæti
því ekki falið í sér stjórnarskrár-
brot að mati Davíðs Þórs.
Davíð Þór tók hins vegar fram á
fundinum með allsherjarnefnd Al-
þingis að aðrar umræður um það
hvort þetta væri skynsamleg leið
eða ekki væru pólitískt mat sem
hann hefði ekkert um að segja.
Álit hans væri eingöngu byggt á
þröngri lögfræðilegri nálgun á við-
fangsefnið.
Takmarkar
ekki frum-
kvæðisrétt
þingmanna
Davíð Þór
Björgvinsson
Nýtt frumvarp
lögmætt