Morgunblaðið - 10.07.2004, Page 44

MENNING
44 LAUGARDAGUR 10. JÚLÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Í erli dagsins hættir manni tilað taka lífinu sem sjálfsögðumhlut. Auðvitað er það hugs-
unarleysi og vanþakklæti að kunna
ekki almennilega að meta heilsuna,
fjölskylduna, hreina loftið, íslenska
náttúru og David Bowie.
David Bowie hefur verið fastur
punktur í tilveru vestrænnar
menningar síðustu fjörutíu ár eða
svo, hvaða skoðun svo sem fólk
hefur á list-
sköpun hans.
Einhvern veg-
inn hefur það
alltaf verið
þarna einhvers staðar, kameljónið,
gerandi eitthvað spennandi eða
óspennandi. Syngjandi eitthvað al-
veg nýtt, með þessari heillandi og
lagvissu rödd, sem allir kannast
við. Þessi rödd hefur sungið lög
sem haft hafa gríðarleg áhrif á
langflesta núlifandi popptónlist-
armenn, hvort sem þeir gera sér
grein fyrir því eða ekki. Ef laga-
höfundur „stelur“ ekki frá Bowie
er hann að öllum líkindum að stela
frá einhverjum sem stal frá honum.
  
En David Bowie er ekki sjálf-gefinn. Hann er dauðlegur,
eins og við hin. Bowie fékk krans-
æðastíflu, sem er annað orð yfir
hjartaáfall. Hann var nær dauða en
lífi. Þessi maður, sem maður hafði
á tilfinningunni að ekkert fengi
haggað, barðist fyrir lífi sínu eins
og hver annar dauðlegur maður.
Þegar maður hugsar aðeins mál-
ið er augljóst að þetta hefði ekki
átt að koma mikið á óvart. Bowie
er orðinn 57 ára og reykti eins og
reykofn í hátt í fjörutíu ár; til-
tölulega nýhættur, enda óðs manns
æði að stunda slíka sjálfseyðing-
ariðju miðað við þá lækn-
isfræðilegu þekkingu sem við bú-
um yfir. Betra seint en aldrei, en
greinilega aðeins of seint. Vonandi
verður honum þó ekki varanlega
meint af.
  
Bowie var staddur í þýska bæn-um Scheessel við tónleika-
hald, þegar hann fékk stingandi
axlarverk, sem hann taldi vera
vegna klemmdrar taugar. Við
læknisskoðun kom hins vegar í ljós
að kransæð var nærri algjörlega
stífluð. Hann var því umsvifalaust
drifinn í neyðaruppskurð, sem
bjargaði lífi hans.
  
Talsmaður Bowies segir að Her-toginn, eins og hann hefur
stundum verið kallaður, vonist til
þess að snúa aftur til vinnu í næsta
mánuði. Haft er eftir honum: „Ég
get ekki beðið eftir því að ná mér
að fullu og komast aftur af stað.
Ég get hins vegar sagt ykkur að
þetta er lífsreynsla sem ég mun
ekki semja lag um.“
Endrum og sinnum fáum við
svona áminningu, sem ætti að
vekja okkur til umhugsunar. Eng-
inn er ódauðlegur, ekki einu sinni
David Bowie.
Goð riðar
’David Bowie er ekkisjálfgefinn. Hann er
dauðlegur, eins og við
hin. Bowie fékk krans-
æðastíflu, sem er annað
orð yfir hjartaáfall.‘
AF LISTUM
Ívar Páll Jónsson
ivarpall@mbl.is
GRAFARÞÖGN eftir Arnald
Indriðason, sem kom út í Svíþjóð
fyrir rétt um mánuði síðan, er nú í
11. sæti sænska met-
sölulistans. Mýrin er í
20. sæti kiljulistans en
hún var gefin út inn-
bundin í fyrrahaust og
kom út í kilju nú í vor.
Báðar þessar bækur
hafa fengið Glerlyk-
ilinn, norrænu glæpa-
sagnaverðlaunin, og
Mýrin var tilnefnd
sem besta þýdda
glæpasagan í Svíþjóð
árið 2003.
Sænskir fjölmiðlar
hafa fjallað talsvert
um Grafarþögn eftir
að hún kom út. Gagn-
rýnandi Tidningen,
Leif Åhman, segir að
besti glæpasagnahöfundur Norð-
urlanda sé nú Íslendingur – Arn-
aldur Indriðason. Hann segir jafn-
framt að bókin sé mjög spennandi
og erfitt sé að leggja hana frá sér
frá fyrstu setningu.
Gagnrýnandi Bokus, Therese
Johansson, segir: „Arnaldur Indr-
iðason er meistari í að skapa sál-
fræðilega spennu og persónulýs-
ingar; í Grafarþögn er hann á
algjörum heimavelli því bókin er
allt í senn, æðisleg, sorgleg og
taugatrekkjandi.
Betri glæpasögur
finnast ekki.“
Gagnrýnandi Dala-
Demokraten, Gerth
Ekstrand, segir í
sinni grein: „Graf-
arþögn er – rétt eins
og Mýrin – frábær
glæpasaga, vel upp
byggð og spennandi.“
Bodil Juggas í
Arbeterbladed segir:
„Grafarþögn stendur
fyllilega undir kjöri
sem besta norræna
glæpasagan, frásögn
Arnaldar er bæði
spennandi, grípandi
og áleitin.“
„Arnaldur Indriðason fléttar
saman tvær ólíkar sögur á vanda-
saman og gríðarlega vel gerðan
hátt. Þú nýtur þess til fulls að
fylgja söguþræði þessarar bókar,“
segir Andres Merelaid í Eskil-
stuna-Kuriren.
Loks segir Sydsvenskan: „Evr-
ópska glæpasagan eins og hún
gerist best.“
Bækur | Grafarþögn vel tekið í Svíþjóð
Arnaldur
Indriðason
„Betri glæpasög-
ur finnast ekki“
UMHVERFI og náttúra nefnist
sumarsýning Listasafns Íslands
sem opnuð verður í dag. Á sýning-
unni eru verk sem vísa til náttúru
landsins og umhverfis í víðum
skilningi allt frá aldamótunum
1900 og fram á 21. öldina.
„Stillt er saman verkum frá mis-
munandi tímabilum í listasögunni
til að skapa samtal og umræðu á
milli þeirra fagurfræðilegu hug-
mynda og viðhorfa til myndlist-
arinnar sem mótað hafa sýn okkar
á náttúruna og okkur sjálf,“ segir
í fréttatilkynningu. Ennfremur
segir: „Ný viðhorf til myndlist-
arinnar á ólíkum tímum kallast á,
allt frá náttúrurómantík til hug-
myndalistar. Endurskoðun list-
hugtaksins og jafnframt breytt
hlutverks listamannsins leiddi af
sér nýja nálgun þar sem frelsi
hans til að velja sér túlkunarleið
hefur verið víkkað út. Á sýning-
unni er þessum ólíku túlk-
unarleiðum teflt saman til að
skapa nýja samræðu milli verka
frá ólíkum tíma og vekja upp
spurningar um stöðu okkar í um-
hverfinu og náttúrunni.“ Á sýning-
unni eru um 90 verk öll í eigu
Listasafns Íslands, en alls eru sýnd
verk eftir 36 íslenska listamenn.
Sýningarstjórar eru dr. Ólafur
Kvaran safnstjóri og Rakel Péturs-
dóttir safnfræðingur. Sýningin
stendur til 29. ágúst.
Á morgun verður leiðsögn um
sýninguna kl. 15. Aðgangur að
safninu er þá opin í tilefni Íslenska
safnadagsins. Rakel Pétursdóttir
verður með leiðsögnina.
Myndlist | Sumarsýning Listasafns Íslands
Náttúra og umhverfi
Hlynur Hallsson er meðal listamanna sem eiga verk á sumarsýningunni.
Rússland og Rússar eftir Árna Berg-
mann. Bókinni er ætlað að svara al-
gengustu spurningum um rússneska
þjóð, rússneska
sögu og menn-
ingu og sérstöðu
Rússa í heim-
inum.
Útgefandi er Mál
og menning.
Kilja. 126 síður.
Verð: 1.599 kr.
Leikræn tjáning
er eftir Elfar Loga
Hannesson, leik-
ara og leikstjóra. Bókin inniheldur
fjölmargar æfingar í leikrænni tján-
ingu og spannar breitt svið list-
arinnar allt frá leikjum til leikhúss-
lagsmála.
Útgefandi er Kómedíuleikhúsið á
Ísafirði. Bókin er 87 bls. Verð:
1.890. kr. Bókina er hægt að panta
í síma 891 7025 eða á netfanginu
langimangi@snerpa.is.
Raddir að handan – þekktur miðill
segir frá reynslu sinni Charlotte
Kehler skráir sögu miðilsins Marion
Dampier-Jeans. Þýðandi er Orri
Harðarson.
PP Forlag gefur út. Kilja, 216 bls.
Verð: 2.240 kr.
Vinsældir og áhrif eftir Dale Carn-
egie er komin út í nýrri þýðingu Þóru
Sigríðar Ingólfsdóttur. Bókin kom
fyrst út á íslensku árið 1943.
JPV gefur út. 255 bls., verð 3.980
kr..
Um hjartað liggur leið – Leiðsögn
um fyrirheit og hættur andlegs lífs
er eftir Jack Kornfield. Sigurður
Skúlason hefur íslenskað valda
kafla úr tveimur þekktustu bókum
Jacks Kornfield. Salka. 297 bls.,
Verð: 3.490 kr.
Hljóðbækur
Engill í vesturbænum eftir Kristínu
Steinsdóttur.
Verðlaunabókin sem nú hefur verið
tilnefnd til Vestnorrænu barna-
bókaverð-
launanna.
Snuðra og Tuðra
eftir Iðunni
Steinsdóttur 12
sögur af þeim
systrum Snuðru
og Tuðru. Þetta
eru fyrstu sögur
Iðunnar sem
koma út á hljóðbók.
Blóð og hunang eftir Aðalstein Ás-
berg Sigurðsson. Fjórar smásögur
Töfrataflið, Blóð og hunang, Skógar-
ævintýri og Út í bláa nóttina þar sem
úr verður blanda krydduð norrænni
goðafræði og íslenskri þjóðtrú.
Útgefandi bókanna er Dimma ehf.
Höfundar sjá um lesturinn sem tek-
ur á bilinu 74–77 mín. Verð: 1.695
kr.
Nýjar bækur
HÓPUR íslenskra listamanna tekur
þátt í samsýningu í Dhondt-
Dhaenens listasafninu í Belgíu sem
verður opnuð um helgina. Sýningin er
tileinkuð ungum íslenskum lista-
mönnum búsettum hérlendis og er-
lendis og munu gjörningar, dans og
tónlistarflutningur einnig setja svip
sinn á sýninguna og gera hana að
einskonar „sumarhátíð ungrar ís-
lenskrar nútímamyndlistar“ eins og
segir í kynningu um sýninguna.
Þátttakendur eru Ásmundur Ás-
mundsson, Benedikt Hermann Her-
mannsson eða Bennihemmhemm,
Dez Mona, Gabríela Friðriksdóttir,
Gjörningaklúbburinn, Guðný Rósa
Ingimarsdóttir, Haraldur Jónsson,
Libia Perez og Ólafur Árni Ólafsson,
Hrafnkell Sigurðsson, Magnús Sig-
urðarson, Ragnar Kjartansson,
Steingrímur Eyfjörð og Poni, sem er
hópur dansara og tónlistarmanna í
Brussel, en meðal Poni-liða eru Erna
Ómarsdóttir og Guðni Gunnarsson.
Sýningarstjóri er Edith Doove.
Ung íslensk nútíma-
myndlist í Brussel
10. júlí kl. 12.00:
Christian Schmitt orgel
11. júlí kl. 20.00:
Þýski orgelsnillingurinn
Christian Schmitt
leikur verk m.a.
eftir Bach,
Jón Ásgeirsson og Lizst.
Sumarkvöld við orgelið
í Hallgrímskirkju
Lau 10 .07 20 :00 UPPSELT
F im . 15 .07 20 :00 ÖRFÁ SÆTI
Fös . 16 .07 20 :00 LAUS SÆTI
Lau . 17 .07 20 :00 LAUS SÆTI
ATHUGIÐ ! SÝNINGIN ER
EKKI V IÐ HÆFI BARNA
á Kringlukránni í kvöld
Rokksveit Rúnars Júlíussonar
Sumardansleikur
ÓSÓTTAR PANTANIR SELDAR DAGLEGA
MIÐASALAN er opin á fame.is,
á þjónustuborði Smáralindar
og í síma 528 8008.
lau. 10. júli kl. 17.00 upps.
fim. 15. júli kl. 19.30 fá sæti
fim. 22. júli kl. 19.30 laus sæti
Yfir 9000 miðar seldir
lau. 10. júli kl 19.30 upps.
fös. 16. júli kl.19.30 fá sæti
fös. 23. júli kl. 19.30 laus sæti