Fréttablaðið - 01.09.2005, Qupperneq 22

Útlendingar fara fyrstir flegar vinnan bregst
„Ég ætlaði bara að vera eitt eða
tvö ár en nú eru þau orðin átta,“
segir Aleksandra, sem kom til Ísa-
fjarðar árið 1997 og fór að vinna í
fiskvinnslu til að byrja með en
hún undi sér ekki í slorinu og því
var hún fegin þegar hún fékk
vinnu á Fjórðungssjúkrahúsinu.
Damian kom hins vegar hingað
til lands fyrir þremur árum til
þess að vinna
í fiskvinnsl-
unni á Bíldu-
dal. Þar voru
fyrir allnokkrir Pólverjar, sem
meðal annars voru kunnugir
Aleksöndru, og í gegnum þá urðu
þeirra fyrstu kynni. Damian var
iðinn við að keyra frá Bíldudal til
Ísafjarðar til að heimsækja sína
heittelskuðu.
Fyrir tæpu ári festu þau svo
kaup á einbýlishúsi á Bíldudal.
Damian vinnur í byggingarvinnu
þar í bæ við góðan orðstír en
Aleksandra er í fæðingarorlofi.
Roxana litla dóttir þeirra er tæp-
lega árs gömul.
Pólverjar geta gert meira en að
flaka fisk
„Íslendingar eru gott fólk,“ segir
Damian. „Það eina sem ég hef út á
þá að setja er að stundum örlar á
fordómum hjá þeim gagnvart Pól-
verjum en það virkar bara hvetj-
andi á mig til þess að sýna þeim
hvað í mér býr. Eitt af því sem Ís-
lendingar hafa bitið í sig og á ekki
við nokkur rök að styðjast er sú
trú þeirra að Pólverjar geti ekkert
annað en flakað fisk. Ég er nú
búinn að gera mitt til að afsanna
þá vitleysu,“ segir Damian, sem
er rómaður í allri Vesturbyggð
fyrir handlagni.
Damian læðist heldur ekki með
veggjum þótt hann sé útlendingur
og hefur hann þegar sýnt burði til
þess að verða einn af athafna-
mönnum bæjarins. „Ég er búinn
að kaupa þetta einbýlishús hér og
núna er ég að gera það upp, það
fer allur minn frítími í það. Svo
var ég næstum því búinn að kaupa
blokkina hérna á Bíldudal en ég
átti næsthæsta tilboðið. Hefði hún
komið í minn hlut hefði ég stofnað
verktakafyrirtæki sem hefði þá
séð um að gera hana upp og síðan
tekið að sér önnur verkefni en
ekkert varð úr því að þessu sinni.
Kannski læt ég þó verða af þessu
seinna.“
Geta ekki flutt í burtu
Þegar Damian kom til Bíldudals
voru um það bil tuttugu Pólverjar
í bænum. „Þeim fer nú hríðfækk-
andi, enda eru útlendingarnir
oftast fyrstir til þess að fara
þegar harðna fer á dalnum, en ég
held að það séu um fimmtán Pól-
verjar sem eru fluttir frá því fisk-
vinnslunni var lokað í júlíbyrjun,“
segir Damian.
Aleksandra er frá borginni
Gdansk og hún segir að dvölin á
Bíldudal sé oft á tíðum erfið fyrir
stórborgarbarnið. Einnig á hún
tvær dætur á unglingsaldri frá
fyrra hjónabandi, þær Camilu og
Milenu, og eru þær farnar að
ókyrrast þar sem fátt er til boða í
litlu þorpinu sem unglingar sækj-
ast eftir. „Þær vilja komast í dans,
skreppa í bíó og svona,“ segir
Aleksandra, „en það er ekki bara
þær sem eru farnar að ókyrrast
því mér finnst alveg ómögulegt að
geta ekki keypt almennilega í
matinn án þess að þurfa að leggja
land undir fót svo ég vil endilega
að við förum að flytja héðan.“
Damian er hins vegar alinn upp
í litlu þorpi og unir hag sínum vel
á Bíldudal þótt hann telji það fjöl-
skyldunni fyrir bestu að þau fari
að hugsa sér til hreyfings. Þó er
einn hængur á; „Nú erum við búin
að kaupa hús og ég er að verða
búinn að gera það upp en hver ætti
svo sem að kaupa það fyrir það
verð sem því sæmir núna þegar
ástandið hér í þorpinu er eins og
það er? Við pökkum ekki niður og
flytjum héðan bara si svona, það
er alveg ljóst,“ segir Damian.
Aftur til Póllands
Þótt Pólverjar í Vesturbyggð, aðal-
lega á Bíldudal og Patreksfirði,
leggi sig í líma við að halda hópinn
segja þau hjónin að Íslendingar og
Pólverjar tengist engu síður
vinaböndum. „Næstum því allir
læra íslensku og eiga jafnt ís-
lenska sem pólska vini og svo eru
ófá hjónaböndin hér um slóðir
pólsk-íslensk,“ segir Aleksandra.
„Og krakkarnir fara í íslenskan
skóla, læra íslensku og eru alveg
eins og hver önnur börn í þessu
landi.“
Þó gerir heimþráin oft vart við
sig hjá þeim hjónum. „Pólland er
dásamlegt land,“ segir Damian og
tekst allur á loft við endurminn-
ingarnar. Hann segir mestar líkur
á því að þau flytji aftur til Pól-
lands þegar rætist úr atvinnu-
ástandinu þar en hann segir ekki
langt í það. „Þó veit maður aldrei,
ég færi nú ekki mikið ef ég væri
búinn að kaupa heila blokk og
kominn af stað með verktaka-
fyrirtæki,“ segir hann.
Hann segir ýmislegt líkt með
Pólverjum og Íslendingum. „Það
er náttúrlega ekkert launungar-
mál að báðar þessar þjóðir eru
þekktar fyrir að þykja sopinn
góður,“ segir hann og hlær.
„Fólkið er almennt duglegt í
þessum tveimur löndum en þó er
ýmislegt ólíkt með þessum þjóð-
um líka. Til dæmis myndi enginn
heilvita Pólverji líta við íslenska
þorramatnum,“ segir Damian og
skellihlær.
22 1. september 2005 FIMMTUDAGUR
JÓN SIGURÐUR EYJÓLFSSON
jse@frettabladid.is
FRÉTTAVIÐTAL
ALEKSANDRA, DAMIAN OG LITLA ROXANA Fjölskyldan er búin að koma sér vel fyrir enda rómuð í Vesturbyggð fyrir dugmennsku og handlagni. Þó virðist svo vera sem afrekstur
erfiðisins sé þeim einnig fjötur um fót.
VINKONA Í HEIMSÓKN
Mikil samheldni er með Pól-
verjum á Bíldudal en veru-
legt skarð var höggvið í hóp-
inn þegar fiskvinnslan lagði
upp laupana í júlíbyrjun.
Aleksandra Jancsynska
og Damian Kulesza hafa
búið og unnið á Vestfjörð-
um síðustu ár. Þau láta
vel af dvölinni hér og
segja að þó að Íslend-
ingum hætti til að álíta
að Pólverjar kunni ekkert
nema að flaka fisk séu
þeir upp til hópa gott
fólk.
HÚSBÓNDINN AÐ RAKA Damian er hamhleypa til flestra verka og eftir erfiðan dag í
byggingarvinnunni tekur hann til óspilltra málana heima við.