Fréttablaðið - 06.10.2006, Blaðsíða 20

6. október 2006 FÖSTUDAGUR20
Meðaltekjur á Norðurlandi eystra
eru næstlægstar ef horft er til allra
landshluta, 272 þúsund krónur á
mánuði. Aðeins í nágrannasveitar-
félaginu, Norðurlandi vestra, eru
þær lægri, eða 250 þúsund krónur
á mánuði. Meðaltekjur á landinu
öllu eru 327 þúsund og eru tekjur á
Norðurlandi eystra því tæpum
fimmtungi undir meðaltekjum.
Í aðeins einu sveitarfélagi í
landshlutanum voru tekjur yfir
meðaltali, í Grímseyjarhreppi, þar
sem þær voru þriðjungi yfir lands-
meðaltali, eða 425 þúsund á mán-
uði. Lægstu tekjurnar voru í Tjör-
neshreppi, 166 þúsund, eða
helmingur af landsmeðaltali.
Mikill verðmunur innan lands-
hlutans
Fermetraverð íbúðarhúsnæðis á
Norðurlandi eystra er langt undir
meðalverði á landinu, eða 107 þús-
und krónur fermetrinn að meðal-
tali, ef miðað er við kaupverð íbúð-
arhúsnæðis árið 2005 þar sem
fjöldi kaupsamninga er þrjátíu eða
fleiri.
Hafa þarf þó þann fyrirvara á að
tölurnar eru einfalt meðaltal kaup-
verðs. Eignir eru mismunandi eftir
svæðum og skekkir það verðsam-
anburð milli þeirra.
Verulegur verðmunur er innan
landshlutans. Fermetraverð er
hæst á Akureyri, 126 þúsund krón-
ur, en lægst í Fjallabyggð, 36 þús-
und krónur, eða tæplega fjórum
sinnum lægra.
150 fermetra íbúðarhúsnæði í
Fjallabyggð kostar samkvæmt
þessu um 5,4 milljónir. Álíka íbúð á
Akureyri kostar um nítján milljón-
ir. Til samanburðar má nefna að
jafnstór íbúð á höfuðborgarsvæð-
inu kostar um 29 milljónir. Íbúi í
Fjallabyggð, sem selur 150 fer-
metra íbúðarhúsnæði sitt og flytur
á höfuðborgarsvæðið, getur því
ekki keypt sér íbúð fyrir andvirði
eignar sinnar.
Fjöldi kaupsamninga á síðasta
ári á hverja þúsund íbúa segir til
um hreyfingu á eignum en hæfi-
leg hreyfing á eignum er gott
merki um heilbrigðan fasteigna-
markað. Meðaltalið fyrir landið
allt var rétt undir 45 samningum á
hverja þúsund íbúa. Í þrettán af
fimmtán sveitarfélögum á Norður-
landi eystra var óeðlilega lítil
hreyfing á eignum og lítið um
kaup og sölu. Ágætis hreyfing var
á fasteignamarkaðinum á Akur-
eyri, í Skútustaðahreppi og í
Langanesbyggð. Í tíu sveitarfélög-
um voru gerðir tíu eða færri kaup-
samningar á síðasta ári.
Allt að helmingur fluttur í burtu
Íbúum á Norðurlandi eystra hefur
fjölgað um tvö prósent á síðasta
aldarfjórðungi. Engin fólksfjölgun
hefur orðið í landshlutanum á síð-
asta áratug. Ef íbúum á Norður-
landi eystra hefði fjölgað í sam-
ræmi við landsmeðaltal á síðasta
aldarfjórðungi væru þeir um 35
þúsund nú í stað rúmlega 28 þús-
unda, eða fjórðungi fleiri en þeir
eru í raun. Fólksfækkunin hefur
orðið mest í Tjörneshreppi, þar
sem næstum því helmingur íbúa
hefur flutt í burtu á síðasta aldar-
fjórðungi. Í fimm sveitarfélögum
hefur orðið um eða yfir þriðjungs-
fækkun á tímabilinu.
Fjölgun íbúa er hins vegar
mest á Akureyri. Þar hefur fjölg-
að um 22 prósent á síðustu tut-
tugu og fimm árum. Það er samt
sem áður ekki jafnmikil fjölgun
og orðið hefur á landsvísu á sama
tímabili og er því um sjö prósenta
raunfækkun að ræða.
Akureyri ein með framtíð
Meðaltekjur á Norður-
landi eystra eru næst-
lægstar af öllum
landshlutum og fara
niður í helming af
meðaltekjum á land-
inu öllu. Fermetraverð
húsnæðis er jafnframt
vel undir meðallagi og
allt niður í 36 þúsund
krónur fermetrinn.
Öll nema Akureyri á úreldingarlista
Akureyrarkaupstaður er eina sveitarfélagið á Norðurlandi eystra sem á sér einhverja framtíð ef miðað er við kenn-
ingar tveggja bandarískra landfræðinga um framtíðarhorfur sveitarfélaga. Samkvæmt þeim má setja öll hin fimmt-
án sveitarfélögin í landshlutanum á úreldingarlista.
Viðmiðunarmörk: 1 2 3 4 5 6
Sveitarfélag:
Íbúar eru
helmingi færri
nú en fyrir
aldarfjórðungi
Íbúum hefur
fækkað um tíu
prósent eða meira
á síðasta áratug
Þéttleiki
byggðar er
innan við tvo
íbúa á km2
Meðalaldur
er 38 ár eða
hærri
Meðalmánaðar-
tekjur eru 10%
undir lands-
meðaltali
Fjöldi kaupsamn.
vegna íb.húsn.
2005 er undir
landsmeðaltali**
Akureyrarkaupstaður nei +22% nei +10% nei 127,4 nei 35,3 já -14% nei 56,2
Norðurþing nei -17% já -13% já 0,81 nei 37,2 já -19% já 32,0
Fjallabyggð nei -28% já -21% nei 6,30 já 39,1 já -14% já 38,3
Dalvíkurbyggð nei +4% nei -8% nei 3,24 nei 35,1 já -21% já 32,2
Grímseyjarhreppur nei -4% já -13% nei 15,8 nei 32,0 nei +30% já -
Arnarneshreppur nei -29% já -15% nei 2,08 nei 36,6 já -25% já 5,8
Eyjafjarðarsveit nei +1% nei +5% já 0,54 nei 33,7 já -27% já 8,2
Hörgárbyggð nei -14% nei +4% já 0,49 nei 36,4 já -32% já 25,1
Svalbarðsstrandarhreppur nei +38% nei +14% nei 7,64 nei 33,1 já -24% já 18,3
Grýtubakkahreppur nei -20% nei +1% já 0,84 nei 34,8 nei -6% já 24,6
Skútustaðahreppur nei -22% já -12% já 0,07 nei 36,9 já -17% nei 53,7
Aðaldælahreppur nei -36% já -20% já 0,45 já 40,7 já -32% já 7,8
Tjörneshreppur nei -43% já -27% já 0,32 já 44,5 já -49% já -
Þingeyjarsveit nei -36% já -22% já 0,13 já 40,0 já -36% já 5,8
Svalbarðshreppur nei -15% já -12% já 0,10 já 38,5 já -31% já -
Langanesbyggð nei -14% já -14% já 0,40 nei 35,7 já -15% nei 70,1
**Fjöldi kaupsamninga á hverja 1.000 íbúa. Landsmeðaltal er 44,8.
Viðmiðunarmörkin sex má sjá í töflunni og hafa verið heimfærð upp á íslenskar aðstæður.
Samkvæmt þessu eru fimmtán af sextán sveitarfélögum Norðurlands eystra í útrýmingarhættu: Norðurþing,
Fjallabyggð, Dalvíkurbyggð, Grímseyjarhreppur, Arnarneshreppur, Eyjafjarðarsveit, Hörgárbyggð, Svalbarðsstrandar-
hreppur, Grýtubakkahreppur, Skútustaðahreppur, Aðaldælahreppur, Tjörneshreppur, Þingeyjarsveit, Svalbarðs-
hreppur og Langanesbyggð.
Einungis Akureyrarkaupstaður á samkvæmt þessu einhverja von um bjarta framtíð.
*Kenningar hjónanna Deborah og Frank Popper voru settar fram í lok níunda áratugarins og miðuðust að því að meta framtíðarhorfur til-
tekinna sveitarfélaga á sléttunum miklu í miðjum Bandaríkjunum. Þær fólust í því að setja fram sex viðmiðunarmörk sem gæfu vísbendingu
um að sveitarfélag ætti sér ekki viðreisnar von. Ef sveitarfélagið uppfyllti tvö eða fleiri skilyrði gat það talist á góðri leið með að fara í eyði.
Þetta er sjöunda greinin af átta í
greinaflokki Fréttablaðsins um
byggðaþróun. Á morgun birtist
lokagreinin, sem er samantekt.
NORÐURLAND EYSTRA
Norðurland eystra nær frá miðjum Tröllaskaga
til vesturs að Þistilfirði til austurs og er um
22.700 ferkílómetrar að stærð, um 22 prósent
landsins. Íbúafjöldi er um 28.500, sem sam-
svarar 9,5 prósentum allra íbúa í landinu.
MANNFJÖLDAÞRÓUN Á
NORÐURLANDI EYSTRA 1988–2005
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 20051988
■ Höfuðborgarsvæðið
■ Landið allt
■ Norðurand eystra
+2,2%
+32,1%
+19,1%
Akureyri
Grenivík
Húsavík
Kópasker
Þórshöfn
Siglufjörður
Ólafsfjörður
Dalvík
Hrísey
Grímsey
Reykjahlíð
Fjallabyggð
Íbúar: 2.298. Fjöldi á km2: 6,3. Meðal-
tekjur: 280.033 kr. Atvinnuleysi: 1,9%
Eyjafjarðarsveit
Íbúar: 978. Fjöldi á km2: 0,54. Meðal-
tekjur: 239.183 kr. Atvinnuleysi: 0,7%
Aðaldælahreppur
Íbúar: 256. Fjöldi á km2: 0,45. Meðal-
tekjur: 221.309 kr. Atvinnuleysi: 1,1%
Dalvíkurbyggð
Íbúar: 1.927. Fjöldi á km2: 3,24. Meðal-
tekjur: 259.090 kr. Atvinnuleysi: 1,8%
Grýtubakkahreppur
Íbúar: 366. Fjöldi á km2: 0,84. Meðal-
tekjur: 308.070 kr. Atvinnuleysi: 1,8%
Akureyrarkaupstaður
Íbúar: 16.736. Fjöldi á km2: 127,37. Meðal-
tekjur: 279.864 kr. Atvinnuleysi: 3,2%
Arnarneshreppur
Íbúar: 174. Fjöldi á km2: 2,08. Meðal-
tekjur: 245.306 kr. Atvinnuleysi: 0,6%
Hörgárbyggð
Íbúar: 399. Fjöldi á km2: 0,49. Meðal-
tekjur: 223.550 kr. Atvinnuleysi: 0,9%
Skútustaðahreppur
Íbúar: 428. Fjöldi á km2: 0,07. Meðal-
tekjur: 272.133 kr. Atvinnuleysi: 4,5%
Þingeyjarsveit
Íbúar: 686. Fjöldi á km2: 0,13. Meðal-
tekjur: 208.116 kr. Atvinnuleysi: 0,9%
Langanesbyggð
Íbúar: 542. Fjöldi á km2: 0,4. Meðal-
tekjur: 277.003 kr. Atvinnuleysi: 2,5
Norðurþing
Íbúar: 3.031. Fjöldi á km2: 0,81. Meðal-
tekjur: 263.570 kr. Atvinnuleysi: 1,3%
Tjörneshreppur
Íbúar: 63. Fjöldi á km2: 0,32. Meðal-
tekjur: 165.757 kr. Atvinnuleysi: 2,5%
Grímseyjarhreppur
Íbúar: 102. Fjöldi á km2: 15,85. Meðal-
tekjur: 425.297 kr. Atvinnuleysi: 0,9%
Raufarhöfn
Svalbarðshreppur
Íbúar: 109. Fjöldi á km2: 0,1. Meðal-
tekjur: 226.865 kr. Atvinnuleysi: 0,1%
Svalbarðsstrandarhreppur
Íbúar: 382. Fjöldi á km2: 7,64. Meðal-
tekjur: 246.832 kr. Atvinnuleysi: 1,3%
KAUPVERÐ ÍBÚÐARHÚSN.
Á NORÐURL. EYSTRA 2005
Norðurland
eystra
Landið allt Höfuðborgar-
svæðið
200
175
150
125
100
75
50
25
0
MEÐALMÁNAÐARTEKJUR
ÁRIÐ 2005
Norðurland eystra 272.360 kr.
Akureyrarkaupstaður 279.864 kr.
Norðurþing 263.570 kr.
Fjallabyggð 280.033 kr.
Dalvíkurbyggð 259.090 kr.
Grímseyjarhreppur 425.297 kr.
Arnarneshreppur 245.306 kr.
Eyjafjarðarsveit 239.183 kr.
Hörgárbyggð 223.550 kr.
Svalbarðsstrandarhr. 246.832 kr.
Grýtubakkahreppur 308.070 kr.
Skútustaðahreppur 272.133 kr.
Aðaldælahreppur 221.309 kr.
Tjörneshreppur 165.757 kr.
Þingeyjarsveit 208.116 kr.
Svalbarðshreppur 226.865 kr.
Langanesbyggð 277.003 kr.
Höfuðborgarsvæðið 353.724 kr.
Landið allt 326.782 kr.
Meðaltekjur á Norðurlandi eystra árið 2005
voru 83% af landsmeðaltali.
17% vantar upp á
að meðaltekjur
á Norðurlandi eystra
nái landsmeðaltali
eða 54.422 kr.
á mánuði.
83%
17%
161.000
192.671
107.422
KO
R
T
B
IR
T
M
EÐ
L
EY
FI
L
A
N
D
M
Æ
LI
N
G
A
ÍS
LA
N
D
S
Flóttinn af landsbyggðinni SIGRÍÐUR DÖGG AUÐUNSDÓTTIR
sda@frettabladid.is