Vikan - 02.12.1965, Blaðsíða 8

Hucjleiðincj um jolin og mannliffið
GEFÐU ÞAÐ
effftir SigvaBda Hjálmarsson
SÚ SAGA er sögð, og veit ég ekki á henni neinar sönnur, að það hafi gerzt á austur-
vígstöðvunum í fyrri heimsstyrjöldinni í næðingi og fjúki á sjálfa jólanóttina að þýzk-
um hermanni hugkvæmdist að rétta upp úr skotgröfinni stöng með hvítri friðarveifu.
Rússneskum hermönnum sem héldu til í sínum skotgröfum hinum megin við aldeyðuna
þótti þetta merki um að óhætt væri að líta upp fyrir grafarbarmana, og þá gerðu Þjóð-
verjarnir það líka, og þeir létu sér ekki nægja að standa andspænis hver öðrum vopn-
lausir á börmum skotgrafanna, heldur gengu út á aldeyðuna og mættust á henni miðri,
gáfu hver öðrum í pípu og veittu hver öðrum af hinum fátæklegu drykkjarföngum sín-
um. Það var næðingur og fjúk, og þetta var á sjálfa jólanóttina, en með birtingu morg-
uninn eftir var farið að skjóta.
Eitthvað þessu líkt eru jólin í lífi mannanna. Þessi saga vekur athygli á boðskap
þeirra — sem eru friður og bræðralag, þrátt fyrir það að það geysar stríð í heiminum.
Og hún vekur líka athygli á vandamáli mannanna — sem er stríð og sundurþykki, þrátt
fyrir það að einstaklingarnir viðurkenna anda bræðralagsins og þrá frið.
Furðulegasta mótsögnin í mannlífinu er einmitt sú að menn þrá frið en stofna til ófriðar.
Frá Tíbet er þetta spakmæli:
„Öll hamingja í heiminum er sprottin af óskum um farsæld annarra. Öll vansæla í
heiminum er sprottin af óskum um farsæld sjálfs sín.“
Þannig er farið að því að stofna til ófriðar.
En á jólunum vanda menn sig svolítið meira en venjulega að vera til. Jólin eru eigin-
lega orðin eins konar „generalprufa“ fyrir allt árið í því að lifa hreint og fagurlega,
heiðríkjublettur mitt í armæðu og þrasi. Mcnn sitja yfirleitt á strák sínum á jólunum,
og sumir lofa sjálfum sér bót og betrun á hverjum jólum. Þá á ekki aðeins að fara að
spara upp í eyðsluna fyrir jólin, heldur byrja nýtt líf. Því er tjaklað sem til er: góður
matur, sópuð híbýli þvegin andlit. Og í sálarlífinu er líka svolítið lagað til. Bezta hliðin
snýr upp. Jólunum tilheyrir aðeins það sem er hátt og hreint og göfugt.
Jafnvel kaupmennskan og prangið getur ekki spillt því hve gott það er að eiga slíkar
heiðríkjustundir við og við i argaþrasi daganna. Og það er ekkert nema gott um það að
segja að taka til, sópa og þvo og prýða hús og borgir. Það er hvort sem er vitað að
menn geta ekki verið almennilegir menn allt árið um kring, og dálítið af lystilega brös-
uðu svínakjöti, súkkulaði og fínt bakkelsi, falleg föt og gjafir hjálpa þeim til að haga
sér eins og menn þessar fáu klukkustundir í skammdeginu. Þetta er að vísu barnalegt,
en allt mannkynið er hvort sem er enn eins og feiknarleg hjörð af fávísum og illa upp
öldum krökkum.
í fullu samræmi við þetta hefur það löngum verið talið að það sé ekkert illt á sveimi
á jólanóttina. Sjálf náttúran er blíð og allar skepnur skaparans kyrrlátar og göfugar. í
náttúrunni ríkir sami friðurinn og í sálum mannanna, því að maðurinn sér heiminn alltaf
gegnum gleraugu síns eigin sálarástands. Hreinum er allt hreint, og göfugum allt göfugt.
t