Vikan - 02.12.1965, Síða 69

Hugleiðing um jólin og
mannlífið
Framhald af bls. 9.
Engin athöfn er síður metin
að verðleikum en sú list að gefa.
Engin þörf mannsins er meira
vanrækt, því að það er þörf
mannsins að gefa, jafnrík og að
draga andann. Hann getur ekki
lifað án þess að gefa, og margur
maðurinn hefur veslazt upp af
áhyggjum og kafnað innan um
eignir sem aðra vanhagaði um
— af því að hann kunni ekki að
gefa. Ríkur maður þarf auð-
vitað ekki að ausa út í loftið öll-
um sínum eigum, eins og væri
hann einhver óráðsíupési, þó að
hann vilji gera þetta sjónarmið
að sínu. Það sem honum er fal-
ið getur líka talizt eins vel geymt
hjá honum og öðrum, bara ef
hann kann þá eðlu list að gefa.
Og það má gefa fleira en ver-
andleg auðæfi.
Þetta kemur jólunum mikið
við, af því fyrst og 'fremst að
sá sem minnzt er með jólunum
var höfuðsnillingur gjafarinnar,
enda gaf hann líf sitt fyrir ham-
ingju mannkynsins, — en eins af
hinu að einn af jólasiðunum er
að gefa, jólagjafir.
Þegar við gefum jólagjafir
skrifum við nöfn okkar kirfilega
á gjöfina, því að það má ekki
fara milli mála hver gefandinn
er. En slíkt er auðvitað talsvert
í ætt við að gera gott á torgum
og gatnamótum, eiginlega sér-
stök tegund af vöruskiptum þar
sem manni er þó að minnsta
kosti borgað fyrir með þakklæti.
Þá er betra að hafa það eins og
bóndadurgur einn sem ekkert
mátti aumt sjá og var síleys-
andi, oft og tíðum ótilkvaddur,
úr vandræðum nágranna sinna,
og bjó þó sjálfur við lítil efni.
Þegar hann kom með harðfisk
eða kaffivellu eða grjón í poka
til einhvers fátæklingsins þá var
han vanur að segja:
— Ja, hún sendi mig með þetta
hún Guðrún mín, þú veizt hún
vill ekki að þú hafir orð á þessu.
Það er gott að geta kennt henni
Guðrúnu sinni um. En sjálfur
veit ég hvað það er að fá þegar
á lá rausnarlega gjöf án þess
að hafa hugmynd um hver sendi.
Ég gat engum þakkað, hvað þá
meira. Fyrir því býr sú þakkar
skuld enn í mér, og hefur auðg-
að líf mitt jafnvel meira en sjálf
gjöfin.
Það er ekki nauðsynlegt að
gefa eignir.
Til er jólasaga úr Lundúna-
borg um það að blindur betlari
var snemma á jóladagsmorgun
að reyna að draga að sér athygli
manna með því að leika á fiðlu-
ræfil. Hvorki var spilamennsk-
an góð né hljóðfærið vandað,
og jafnvel þótt það væru jól
fengust menn ekki til að opna
glugga og fleygja til hans kopar-
hlunk, hvað þá meira. Þá komu
þar að tveir menn, og annar
þeirra greip af honum fiðluna
og hóf að leika, með þeim af-
leiðingum að allir gluggar opn-
uðust og peningunum rigndi yfir
betlarann. Þegar nóg virtist að
gert fékk hann betlaranum fiðl-
una og gekk snúðugt á braut.
Þetta var fiðlusnillingurinn
Paganini.
Þannig er hægt að gefa.
Gefðu það sem þú ert, orð
þín, bros þitt, svip þinn og fram-
komu og umfram allt hugsanir
þínar — því ef þær verða gjöf
verður allt þitt líf gjöf.
Maður eignast aldrei annað en
það sem maður gefur. Þetta þykir
kannski fjarstæða, en það er
þvert á móti sannreynd í lífi
hvers glöggskyggns manns. Það
stafar að því að mennirnir eru
ekki aðgreindar eyjar sem ekk-
ert koma hver annarri við. Þeir
eru allir ein heild, og sú heild
er miklum mun merkilegri en
margfeldið af öllum einstakling-
unum. Einhver dularfullur eig-
inleiki, eitthvert X, verður alls
staðar auðgreinanleg staðreynd
þar sem menn vinna saman eins
og menn í stað þess að rífast
eins og hundar.
Enginn maður er eyja, segi ég
enn. Það sér hver heilvita mað-
ur. Maður væri ekki til ef aðrir
væru ekki til, ef hann ætti ekki
foreldra, — og þeir væru ekki
til ef ekki væru þeirra foreldr-
ar, og svo koll af kolli í „ætt-
anna kynlega blandi“.
Þannig er eining lífsins stað-
reynd.
Mannlíf er það að vera saman,
að tala saman, að eiga saman
fjölbreytt skipti, gleðjast saman
og þjást og neyta saman brauðs-
ins. Allt sem heildin á, átt þú
með fullum rétti. En það sem
þú tekur fyrir sjálfan þig —
með því hugarfari að það sé fyrir
sjálfan þig, og þig einan — því
ertu að stela frá sjálfum þér —
og þú verður vesæll og óham-
ingjusamur maður.
Þetta finnst mér að sá sem við
erum að minnast á jólunum hafi
á öllum öldum verið að kenna
þeim sem krossfestu hann.
Vandamál mannsins — það að
hann stofnar til ófriðar þó að
hann þrái frið, sérhyggjan, eig-
ingirnin — er í eðli sínu ekkert
annað en hrapallegur misskiln-
ingur. Og Jesús frá Nazareth tók
VIKAN 48. tbl. QQ