Blanda - 01.01.1940, Síða 152
150
að fæðast seinni hluta árs 1596 eða snemma árs
1597. En þá hlýtur hún að hafa hafzt við á
Snæfellsnesi undir handarjaðri yfirvalda. Sag-
an um barnshöfn konunnar getur verið einber
tilbúningur síðari manna, sem hafa þurft skýr-
ingar bæði á því, hvers vegna hún varð ekki
samferða manni sínum á höggstokkinn, og á
viðurnefni sonar þeirra, Sveins skotta. En sú
skýring er óþörf. Sveinn var alkunnur óknytta-
maður og landfrægur flakkari, svo sem honum
er lýst í samtíðaheimild (Alþb. VI. 166—169).
Sveinn hefur skottað, dragnazt, sveit úr sveit,
og er viðurnefnið dregið af skotti tófunnar, sem
hún dregur á eftir sér, eins og nafnið skotta á
kvendraugunum. Brynjólfur biskup lýsti Sveini
svo, að hann hefði lifað „sem einn holdlegur
djöfull í margan máta“ og „samlagazt djöflin-
um“. Hann var og haldinn göldróttur, og tal-
inn hafa veðsett sig djöflinum. Er því engin
fui’ða, þótt honum hafi verið valið óveglegt við-
urnefni.
Það, sem vitað er með vissu um Axlar-Björn,
er þá þetta: Hann var Pétursson, bjó í öxl á
Snæfellsnesi, myrti 9 menn, flesta til fjár, og
gróf þá í heygarði sínum eða fjósi, var dæmd-
ur og tekinn af árið 1596. Kona hans hét Þór-
dís Ólafsdóttir, og hefir verið grunuð um hlut-
deild í morðum manns síns, en hefir þrætt fyrir
og eigi sannazt sök á hana. Það, sem framar
segir, er sumt stórýkt (sögnin um aftöku-að-
ferðina), á sumu verða engar reiður hentar
vegna missagna (sögnin um systkinin og föru-
konuna), og sumt er einber tilbúningur (sagnir
um móður Axlar-Bjarnar, drauma hans, ýmis
inorð eða morðtilraunir, orð hans og konu hans,