Hlín - 01.01.1922, Blaðsíða 44
42
Hlín
ekki til. Eyðsla og óhóf getur tæmt alla vasa, og er
skæðari en nokkur annar vasaþjófur.
Við verðum því að reyna að breyta til, breyta hugs-
unarhættinum, okkar sjálfra fyrst, barná okkar og heima-
manna því næst. — Þetta er hægra sagt enn gert. Það
veit jeg vel. En þetta er eina leiðin Og hún er ekki
ófær. Pað ætti ekki að vera ókleift að gera mönnum
skiljanlegt, að hamingjan er ekki í því fólgin að eiga
sem flestar kröfur, allra síst líkamlegar, heldur í því að
geta fullnægt kröfunum. Til þess að vera hamingjusamur,
þarf maður að eiga andlegar kröfur, löngun til að þroska,
fullkomna og göfga anda sinn og hugsunarhátt og hafa
tækifæri til þess.
Tign fornaldarinnar átti sínar dýpstu rætur í löngun
forfeðra vorra til að auka manngildi sitt. Paðan stafaði
líkamlegur og andlegur þróttur þeirra, og þaðan fjekk
líf þjóðarinnar sinn svip að ýmsu leyti. — Við sem
höfum lært að gera sem minstan mannamun, eða ætt-
um að hafa lært það, við, sem teljum það ósvinnu að
velja hin instu sæti, við brosum að fýkn forfeðranna í
þessi sæti. En í þeirra augum var sætið að vissu leyti
vottur um yfirburði mannsins. Höfðingjanum var skipað
í öndvegið, en höfðingi var hann sökum yfirburða sinna,
manngildis síns. Ljóðin og sagan vöktu þrá æskumanns-
ins til að verða sjálfur söguhetja, og aflraunirnar og
leikirnir í veislunum og heima veittu honum þor og
þrótt til þess.
Jeg sje í huganum ungan og fríðan mann við lítið
borð í kaffihúsi kaupstaðarins. Hann situr þar með fje-
lögum sínum og drekkur súkkulaði og etur kökur til
glaðnings sjer og þeim. En útlitið er ekki hraustlegt og
svipurinn ekki glaðlegur, þvi manninum líður ekki vel
og buddan er tóm. — Og jeg sje annan ungling, hann
hefir verið að leik með vinum sínum og jafnöldrum og
ber þess Ijósan vott. Hárið drýpur af svita, andlitið er