Morgunn - 01.06.1976, Blaðsíða 70

68
MORGUNN
einskonar eintal hins innri Guðdómsþáttar, sálarinnar, hinn-
ar hljóðlátu raddar í hugskoti mannsins, við sjálfan hann;
hinnar nánast þöglu raddar, sem stjórnar lifi sérhvers manns,
og dvelur samt öllum dulin innra með honum, stundum jafn-
vel honum sjálfum, þótt tilvera hennar og eðli blasi í raun
við öllum, sem í andlegum skilningi hafa eyru tii að heyxa
og augu til að sjá; tilvera og eðli, sem hinir andlega blindu
geta ekki skynjað, — þótt áhrifavald hennar sé altakandi, —-
sakir hinnar Heilögu Blekkingar, efnishulu Maya, sem dylur
þeim nærveru Hans, sem öllu stjómar og ræður, innra með
þeim sjálfum. Hinum hrellda manni, sem hefir göfgi og hæfi-
leika til að skynja þessa rödd, þar eð hann, þrátt fyrir efa-
semdir sínar, er andlegur maður, er þessi rödd nægilega heyr-
anleg, eins og prinsinn Arjuna, til þess að geta sótt þangað
leiðsögn og styrk í vandamálum og mótsögnum lífsins, og
fundið lausn þverstæðnanna hyggða á undirstöðusjónarmið-
um dómgreindar og vizku.
Blekkingin og hið dulda. Villugötur vestrœnnar menningar.
Margir þeir, sem skyggnst hafa dýpst til skilnings á efni
þessa mikla helgiljóðs, eru gjaman þeirrar skoðunar, að þessi
síðasti kafli i ljóðinu hafi að geyma mynd í hnotskurni, eða
samþjappað yfirlit yfir kenningarnar sem ljóðið í heild felur
í sér. — Á seinni tímum hafa vestrænir menn komið í vax-
andi mæli auga á, hve ómetnleg þau sjónarmið, er þarna
koma fram, geta verið vestrænni menningu og lifsviðhorfum,
til mótvægis þrældómsböndum þeirrar veraldar- og efnis-
hyggju, sem sveipast hefir um daglegt líf og hugsun manna
í vestrænum löndum, sem velmegunin hefir innleitt. Nægir
i því sambandi að segja, að líf fólks er meira og minna bund-
ið á klafa blinds kapps og ástríðna, eins og skefjalaus ásókn
eftir efnisverðmætum og félagsleg upplausn ekki hvað bezt
sýna, þar sem næstum algjör skortur virðist ríkja á skilningi og
tilfinningu fyrir lífgefandi afli andlegra viðhorfa og mark-