Morgunblaðið - 24.10.2011, Blaðsíða 13

FRÉTTIR 13Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 24. OKTÓBER 2011
Börkur Gunnarsson
borkur@mbl.is
Í gær voru fyrstu lýðræðislegu
kosningar arabíska vorsins haldn-
ar í Túnis, en þar hófst einmitt
hið svokallaða vor með fjöldamót-
mælum í framhaldi af því að
Mohamed Bouazizi brenndi sig til
bana til að mótmæla spillingunni í
landinu. Hann var götusölumaður
sem var ofsóttur af lögreglunni
og brenndi sig um miðjan desem-
ber en lést þann 4. janúar. Mikil
bylgja mótmæla kom í kjölfar
andláts hans sem leiddu til þess
að einræðisherrann Zinedine el
Abidine Ben Ali flúði landið 14.
janúar á þessu ári. Öfugt við hina
blóðugu umbreytingu í Líbíu hef-
ur umbyltingin í Túnis verið án
mikilla blóðsúthellinga. Kosið var
um 217 sæti á þingi sem mun
koma á nýrri stjórnarskrá og
nýrri ríkisstjórn til að stýra land-
inu fram að næstu kosningum
sem eru áætlaðar bráðlega. Ísl-
amistahreyfingin Ennahda er lík-
legust til að hafa sigrað í kosn-
ingunum þótt það hafi ekki verið
ljóst í gærkvöldi hvort hún náði
meirihluta atkvæða eða ekki.
Leiðtogi Ennahda, Rachid
Ghannouchi, mætti mótmæl-
endum þegar hann kom af kjör-
stað sem hrópuðu að honum að
hann væri hryðjuverkamaður og
launmorðingi. Ghannouchi var í
útlegð í London í 22 ár áður en
hann kom aftur til Túnis í apríl
síðastliðnum. Ghannouchi hefur
gefið í skyn að hann muni virða
lýðræðið og sagði daginn sögu-
legan. Yfir 7 milljónir manns eru
með kosningarétt og yfir 100
flokkar hafa boðið fram. Helsti
keppinautur íslamistaflokksins er
borgaraflokkurinn PDP sem er
andstæðingur þess að tengja sam-
an trúarbrögð og stjórnmál.
Síðan einræðisherranum var
komið frá hefur efnahagur Túnis
farið hríðversnandi enda halda
ferðamenn sig frá landinu á með-
an óvissan um stjórn landsins er
svo mikil.
Reuters
Íslamistinn Rached Ghannouchi sem er leiðtogi flokksins Ennahda.
Lýðræðislegar kosningar í Túnis
 Yfir hundrað flokkar í framboði í Túnis  Fyrstu lýðræðislegu kosningarnar
fóru friðsamlega fram  Hógvær íslamistaflokkur líklegasti sigurvegarinn
Börkur Gunnarsson
borkur@mbl.is
Óttast er að mörg hundruð manns
hafi látist vegna jarðskjálfta sem var
7,2 á Richter í austurhluta Tyrklands
rétt hjá borginni Van. Í gærkvöldi
var þegar staðfest að um 70 manns
hefðu týnt lífi þegar byggingar
hrundu í kjölfar skjálftans. Sérstak-
lega ríkir óvissa um afdrif fólks í
bænum Ercis sem er rétt við landa-
mæri Írans, en þar hrundu yfir 30
byggingar.
Að sögn Mustafa Erdik hjá mæl-
ingastöðinni Kandili er talið að í
heildina hafi yfir þúsund byggingar
skemmst. „Við teljum að nokkur
hundruð hafi látist, það gætu verið
500, það gætu verið 1000,“ sagði hann
við tyrkneska sjónvarpið.
Tyrkneski hálfmáninn hefur sent
björgunarsveitir á vettvang en er-
lendri aðstoð hefur verið hafnað fram
að þessu. Frekar kalt er á svæðinu og
margir hafa misst heimili sín.
Jarðskjálftar eru tíðir í Tyrklandi
en nokkur brotabelti eru í landinu. 20
þúsund manns létu lífið árið 1999
þegar tveir öflugir skjálftar urðu í
norðvesturhluta landsins.
Yfir þúsund byggingar
skemmdust í skjálfta
Reuters
Leitin Faðir grípur um andlit sér á meðan björgunarmenn reyna að bjarga syni hans úr rústum byggingar.
 Stór jarðskjálfti reið yfir Tyrkland og óttast er að hundruð manna hafi farist
Hin nýja ríkisstjórn Líbíu lýsti yfir
frelsi og sjálfstjórn fyrir framan
mikinn fjölda fylgismanna sinna í
Benghazi í gær, en einmitt þar
hófst uppreisnin gegn ríkisstjórn
Gaddafis í febrúar á þessu ári.
Þáttaskil urðu í borgarastríðinu síð-
astliðinn fimmtudag þegar Gaddafi
var drepinn í heimaborg sinni,
Sirte. Í framhaldi af því lýstu leið-
togar hinnar nýju ríkisstjórnar yfir
sigri í gær.
Forsætisráðherra landsins,
Mahmoud Jibril, sagði í samtali við
blaðamenn að hann hefði frekar
kosið að ná Gaddafi á lífi en sú hefði
ekki verið raunin. Af myndböndum
má ráða að hann hafi náðst á lífi en
ekki er ljóst hvernig hann lést þótt
fyrstu rannsóknir sýni að byssukúla
í gegnum höfuð hans hafi verið
banameinið. Uppreisnarmenn segja
að hann hafi fengið kúluna í höfuðið
í skotbardaga milli andstæðra fylk-
inga en grunur er um að hann hafi
verið tekinn af lífi af fylgismönnum
hinnar nýju ríkisstjórnar.
Leiðtogar ríkisstjórnarinnar ósk-
uðu einnig uppreisnarmönnum í
Sýrlandi og Jemen velfarnaðar og
hafa lofað kosningum í landinu í
júní á næsta ári.
Ánægja hjá NATO
Leiðtogar á Vesturlöndum hafa
fagnað árangri uppreisnarmanna og
sagði utanríkisráðherra Bretlands,
William Hague, sigurinn sögulegan.
Framkvæmdastjóri NATO, Anders
Fogh Rasmussen, fagnaði yfirlýs-
ingu hinnar nýju ríkisstjórnar Líbíu
og hvatti hana til sátta og sam-
lyndis og óskaði þess að virðing fyr-
ir mannréttindum yrði höfð í heiðri
í nýrri sögu Líbíu. borkur@mbl.is
Ný ríkis-
stjórn lýsir
yfir frelsi
Líbíu
Reuters
Forsætisráðherrann Mahmoud
Jibril fer fyrir ríkisstjórn Líbíu.
 Mikill fögnuður
vegna frelsisyfirlýs-
ingar í Benghazi
Í gærmorgun, sunnudaginn 23. október, hittust
leiðtogar allra 27 landa Evrópusambandsins til
að ræða skuldavandann á evrusvæðinu og þá
sérstaklega vandræðin í Grikklandi. Í eftirmið-
daginn var síðan haldinn annar fundur þeirra 17
landa sem hafa tekið upp evruna og var fund-
arefnið hið sama. Forseti leiðtogaráðs Evrópu-
sambandsins, Herman Van Rompuy, sagði eftir
fundinn að samþykkt hefði verið að gerðar yrðu
breytingar á stjórnarsáttmála sambandsins ef
sýnt væri fram á nauðsyn þess til að ná sam-
ræmi og aga í efnahagsmálum. Ekki voru allir
jafn hrifnir af þeim hugmyndum að breyta
ESB-sáttmálanum en Jean Asselborn, utanrík-
isráðherra Lúxemborgar, sagði að með því opna
aftur fyrir endurskoðun á Lissabon-sáttmálan-
um, sem tók tíu ár að komast að samkomulagi
um, væri verið að opna box Pandóru, sem gæti
ógnað framtíð ESB.
Bæði Von Rompuy og Merkel settu pressu á
forsætisráðherra Ítala, Silvio Berlusconi. Mer-
kel krafðist þess að Ítalir kæmu með trúverðuga
áætlun um hvernig þeir hygðust draga úr skuld-
um sínum og Van Rompuy sagði Ítali þurfa að
sýna vilja til að leggja mikið á sig.
Vaxandi ótti er um að Grikkir ráði ekki við
skuldir sínar og viðbrögð markaða sýna að einn-
ig er óttast að stærri efnahagskerfi á borð við
Spán og Ítalíu lendi í sambærilegum vandræð-
um. Þegar hefur verið gripið tvisvar til björg-
unaraðgerða vegna Grikkja, auk þess sem Ír-
land og Portúgal hafa fengið björgunaraðstoð.
Nú er unnið að þriðja björgunarpakkanum fyrir
Grikki, auk þess sem unnið er að lausn fyrir
Spán og Ítalíu sem standa tæpt.
Á laugardaginn hittust fjármálaráðherrar
evrulandanna og gerðu með sér samning sem
gerir bönkum kleift að verða sér úti um 100
milljarða evra til að vera viðbúnir frekara tapi á
útlánum til hinna skuldugu landa.
Vandi allrar Evrópu
George Papandreou, forsætisráðherra Grikk-
lands, segir að nauðsynlegt sé að grípa strax til
aðgerða til að forðast að fjárhagsvandi Evrópu
verði óviðráðanlegur. Það sé ljóst að fjárhags-
vandinn sé ekki einkamál Grikkja heldur evr-
ópskur vandi sem þurfi að takast á við sem fyrst.
Umræður leiðtoganna snerust meðal annars
um björgunarsjóð Evrópu sem Frakkar vilja að
sé bundinn við Seðlabanka Evrópu, aðgerð sem
gæti mögulega þýtt ótakmörkuð framlög.
Þýskaland leggst eindregið gegn slíku og telja
sumir að slíkt gangi gegn reglum ESB.
Þriðji björgunarpakkinn fyrir Grikki
 Leiðtogaráð Evrópusambandsins kom saman í gær til að ræða skuldavandann á evrusvæðinu
 Forsætisráðherra Grikklands segir mikinn skuldavanda landsins vera vanda allrar Evrópu
Vandræði Stöðug fundahöld voru í Brussel
yfir helgina vegna skuldavanda evruríkjanna.