Vera - 01.09.1994, Blaðsíða 12

--flTHIMKOnUR--
Hildur Hákonardóftir, hönnuður, við ullarþvott í
Þingborg. Hópurinn í Þingborg hefur starfað í nokk-
ur ár. Avallt hefur mikil áhersla verið lögð á gæði
hráefna og hönnun í Þingborg. Þær velja sjálfar ull-
ina af bæjunum, þvo hana, kemba, spinna og
prjóna úr henni.
hægt að líta fram hjá því að margar
konur kjósa að láta veröldina nær
afskiptalausa. Fylgjast ekki með
fréttum, hafa litla reynslu af fjár-
málaumsýslu, ijármagnsleiðir eru
þeim framandi og þær taka það
nærri sér ef varan þeirra selst ekki,
verða sárar eða jafnvel móðgaðar.
Konur eru stútfullar af fordómum
um eigið getuleysi. Auðvitað geta
þær lært á viðskiptaheiminn rétt
eins og þær geta klórað sig fram úr
mataruppskrift á framandi tungu-
máli, en það kostar bæði tíma og
fyrirhöfn og auðvitað gera margar
mistök, en það lenda allir í því sem
eru í rekstri. Mér fínnst mjög mik-
ilvægt að konur fylgist vel með,
hlusti á fréttir, lesi viðskiptasíður
dagblaðanna, lesi fagtímarit, kynni
sér rekstrarumhverfí fyrirtækja í
smáiðnaði, láti hlutina koma sér
við og skipti sér af því sem þurfa
þykir. Þær verða að þrýsta á stjórn-
völd og sveitarfélög til að styðja
við bakið á þessari atvinnusköp-
un.“
Elísabet Benediktsdóttir, for-
stöðumaður Byggðastofnunar á
Austurlandi, fær margar fýrir-
spurnir frá konum. Hún greiðir úr
því sem hún getur eða vísar málinu
áfram til réttra aðila. Hún segir
áberandi hve konur eru í mikilli
sókn og þurfí á mikilli aðstoð að
halda. „Konur eiga oft erfítt með
að ræða við utanaðkomandi um
fjármál sín. Þær vilja helst ekki
taka lán og vita ekki hvar og
hvernig þær geta sótt um styrki og
þá er fárra kosta völ. Þær eru til-
búnar til að skuldbinda sig upp að
ákveðnu marki en þegar kemur að
því að leggja peninga í reksturinn
horfír málið öðru visi við.“ Einn
ráðgjafinn bendir á að það sé eitt
að fjármagna rúllubindivél og ann-

sem vildu stofna fyrirtæki. Með
því taldi Kvennalistinn að hægt
væri að minnka forskotið sem karl-
ar hafa í þessum efnum. Málið var
svæft í nefnd. Nú fímm árum síðar
er atvinnuástandið enn verra. At-
vinnuleysi er staðreynd og okkur
hefnist fyrir að hafa ekki nýtt góðu
árin til að undirbúa þau mögru. I
stað þess að dusta rykið af tillögu
Kvennalistans og gera eitthvað
virkilega róttækt í málunum kjósa
ráðamenn að setja smá plástra á
sárin. Tímabundnum sérverkefn-
um er ýtt úr vör, ráðnir eru ráðgjaf-
ar í stuttan tíma til að sinna mál-
efnum kvenna og af tæpum þúsund
milljónum sem varið var i atvinnu-
skapandi verkefni á fjárlagaárinu
voru aðeins 60 ætlaðar til atvinnu-
mála kvenna! Óvíst er hvað kom út
úr þeim enda fór engin athugun
fram á því hvað nýtist konum best.
Hvernig nýtast styrkimir konum -
og hverju skila þeir aftur í þjóðar-
búið? Er ráðgjöfín sem konum
stendur til boða markviss eða
handahófskennd? Er verið að leita
lausna sem henta konum og þær
sætta sig við? Eru möguleikar
kvenna og karla þeir sömu á upp-
hafsreit? Er vaxtarbroddur íslensks
atvinnulífs hjá konum eða verða
örlög þessara átaka þau að verra sé
af stað farið en heima setið?
VERA leitaði til kvenráðgjafa og
athafnakvenna víða um land til að
kynnasérmálin.
Vaxtarbroddurinn
hjó konum
„I hinum vestræna heimi er vaxtar-
broddurinn hjá konum,“ segir Jó-
hanna Leópoldsdóttir verkefnis-
stjóri á Eyrarbakka, Stokkseyri og í
Ölfushreppi. „Skýringin er m.a. sú
að konur komast hvergi að og
verða því að bjarga sér sjálfar. Nú
segir enginn lengur að konur geti
ekkert en skilaboð samfélagsins
eru þó á þann veg. Þrátt fyrir sí-
aukna menntun kvenna eykst
launabil milli kynja og samtrygg-
ing karla er sterk, jafnt í einkageir-
anum sem hinum opinbera. Konur
eiga því erfítt uppdráttar, en hafa
engu að tapa og allt að vinna.“ Að
mati Jóhönnu er staða sveita-
kvenna að mörgu leyti betri en
þeirra sem hafa unnið í fiskvinnslu.
„Fiskvinnslan byggir ekki upp
sjálfstraust og það er mjög erfítt og
nýtt fyrir fólki sem hefur varla
mátt hafa skoðun á því hvemig
vinnustaðurinn er að eiga allt í einu
að fara að hugsa um hvernig það á
að fara að því að búa sér til tekjur.
Þó held ég að konum í eigin rekstri
muni fjölga mikið á næstu árum.“
Konum stendur ógn af hinum
harða heimi viðskiptanna og því
tungumáli sem þar er talað, að mati
Vilborgar Guðnadóttur sem var
ráðgjafí á Reykhólum og í Dala-
sýslu í tvö ár. „Flestar konur eru
launþegar og hafa enga reynslu af
stjórnun. Auk þess hafa konur síð-
ur sambönd en karlar sem virðast
alltaf geta grafíð upp einhverja
skólabræður eða kunningja sem
geta kippt í spotta fyrir þá. Konur
hafa ekki sömu möguleika á að fá
lán, því fæstar eiga eignir sem
þær geta eða vilja veð-
setja. Það er heldur ekki