Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.06.1958, Qupperneq 5

Ólafur Jónsson:
í draumi sérhvers manns ...?
Noklcrar athugasemdir um Ijóð
Steins Steinars
Steinn Steinarr var fyrst og fremst
heimspekilegt skáld. Nú er þetta eng-
inn nýr fróðleikur: segja má að allur
skáldskapur sé af heimspekilegum
toga spunninn. Þar fyrir á þessi um-
sögn við um Stein mörgum öðrum
fremur. Þótt greina mœtti kveðskap
hans i ýmsa flokka ef um væri hirt
(ádeiluljóð, gamankvæði, ástaljóð,
verkalýðskveðskap o. s. frv.) dylst
ekki að tilvera sjálfs hans og rök lienn-
ar eru honum hugstæðust yrkisefni,
vandi sem hann veltir fyrir sér allan
skáldferil sinn.
Steinn er mikill tímamótamaður í
íslenzkum bókmenntum. Hann yrkir
fyrstu kvæði sín á tímum kreppu og
atvinnuleysis, síðan tekur við styrj-
öld og stríðsgróði, og síðustu ljóð sín
yrkir hann á öld kjarnorku og kalds
stríðs. Um hans daga verður meiri
þjóðfélagsbylting með íslendingum en
nokkru sinni fyrr, þar sem allt líf
þjóðarinnar, atvinnuhættir og menn-
ing tekur stakkaskiptum, er í deiglu
nýrra áhrifa og aðstæðna, — og er
óþarft að setja hér margorða lýsingu
þess umróts. Steinn er af þeirri kyn-
DAGSKRÁ
slóð sem lifir mesta þessa bylting,
fæddur í sveit en elur aldur sinn
lengstaf í Reykjavík þar sem íslenzk
menning er að taka nýjan svip. Og
líf og list þess fólks er slíka tíma lifir
hlýtur að markast öðrum dráttum en
á tímum kyrrstöðu og atburðaleysis,
þjóðfélagsumrót og umrót í listum eru
fylgifiskar. Hér varð Steinn forgöngu-
maður nýrra tíma í ljóðlist, óhræddur
við að leita á nýjar brautir í list
sinni, tilraunamaður í sífelldri leit
skilnings á sjálfum sér og samtíma
sínum.
Nútíðarmenning íslendinga er enn
í deiglu, fátt þar með stöðugum hætti.
Þessarar upplausnar hefur ekki sízt
gætt í ljóðlist hinna síðari ára, flest
]>að sem þar hefur komið fram at-
hyglisvert verið með nýjum og ný-
stárlegum hætti, enda um fátt verið
þrasað af meiri lyst. Hér var Steinn
Steinarr löugum í eldlínu, talinn
æðstiprestur atómskálda og verk hans
dæmigerð um öfugþróun íslenzkrar
ljóðagerðar. Slíkar kenningar eru nú
ekki lengur hafðar uppi, en víst er
um það að Steinn hefur orðið ungum
3