Þjóðlíf - 01.11.1986, Qupperneq 50

m
H
Skákin setur mark
á mennina
„Ég veit ekki hvort skákmenn eru
nokkuð skrýtnari en fólk er flest, en
kannski er ég ekki rétti maðurinn tii
að svara því!“ sagði Friðrik Ólafsson,
einn mesti skákmaður íslands, þegar
við leituðum álits hans á því, hvort
skákmenn væru öðru vísi en „venju-
legt“ fólk. Og sennilega er það rétt
hjá Friðrik, að aðrir en skákmenn
ættu að svara þessari spurningu. En
við héldum samt fast við okkar hlut
og slepptum honum ekki.
Friðrik sagði eftir að hafa lesið um
rannsóknina, sem vitnað er til hér að
framan, að sér sýndist spurning,
hvort skákmenn væru einfarar eða
hvort þeir yrðu einfarar af því að
leika skák. „Skákin hlýtur í ríkum
mæli að gera menn að einförum, því
hún útheimtir gífurlega vinnu og ein-
beitingu ef menn ætla að ná langt,
þannig að lítill tími gefst fyrir annað.
Ég vil t.d. benda á, að það er næstum
því undantekning ef fremstu skák-
menn heimsins eru fjölskyldumenn.
Skákmenn gera sér yfirleitt ekki
grillur um neitt — nema skákina!“
Við spurðum Friðrik í hvaða flokki
hann myndi lenda: innhverfur-út-
hverfur o.s.frv.
„Ég myndi sennilega kallast inn-
hverfur persónuleiki,“ svarar hann
brosandi. „Ég er fremur hlédrægur
maður, þótt það komi kannski ekki
fram í skákstílnum."
í greininni hér að framnn var vikið
Friðrik Ólafsson: Skákmenn eru
yf irleitt eins og fólk er flest! (Ljós-
mynd: Þorvarður Árnason)
að því áliti Rússanna, að Fischer
hefði litla sköpunarhæfileika. Friðrik
segir það ekki rétt vera. „Fischer
hafði gífurlegt minni, hann mundi allt
sem hann hafði lesið og séð. Auðvit-
að er það ekki snilld í sjálfu sér, en
það er snilld að geta notað minnið til
að skapa eitthvað nýtt. Flann var
kannski ekki frumlegur skákmaður,
en hann nýtti afskaplega vel það sem
hann kunni. Og auðvitað er það
sköpun.“
Friðrik er einnig á því, að þeir
Kasparoff og Karpov séu býsna ólíkir
persónuleikar. Hann telur Kasparoff
frekar úthverfan persónuleika, en
Karpov innhverfan, svo notuð séu
hugtökin í greininni hér á undan.
„Kasparoff hefur hins vegar gífurlega
sköpunargáfu, en Karpov geysilegan
viljastyrk.“
Friðrik vill annars sem minnst
skipta skákmönnum í flokka. „Ég
held að þeir séu yfirleitt eins og fólk
er flest,“ segir hann. „En eins og ég
sagði áðan er skákin list, sem krefst
gífurlegrar athygli og auðvitað mark-
ast menn nokkuð af því. Menn geta
aðeins treyst á sjálfa sig þegar á
hólminn er komið, og að einhverju
leyti hlýtur það að gera menn að
einförum. Það, að einhverjir skák-
menn hafa verið haldnir geðrænum
kvillum, tel ég vera tilviljun — þeir
hafa áreiðanlega ekki brjálast á því
að tefla!“
Hvað er svona heillandi við
skákina, spyrjum við þennan fyrsta
stórmeistara íslands.
Friðrik hlær.
„Svei mér ef ég veit það!“ Síðan
verður hann alvarlegri á svip. „Það er
náttúrulega keppnin," segir hann.
„Maður er að sanna sig fyrir öðrum
og reyna styrk sinn. Síðan er það
fegurðin í skákinni. Jú, víst er skákin
falleg,“ heldur hann stíft fram, þegar
undrunarsvipur færist yfir viðmæl-
andann. „Ég veit, að fyrir þeim sem
ekki eru mikið inni í skákinni hljóm-
ar þetta undarlega, en skák getur ver-
ið mjög falleg. Síðan fær sköpunar-
gleðin mikla útrás í skákinni, og loks
má nefna sælukenndina þegar vel
gengur og maður sigrar. Ég hef yfir-
leitt verið ánægðastur þegar ég hef
teflt fallega — og unnið!“
50 ÞJÓÐLÍF