Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2008, Blaðsíða 89

87
Tímarit um menntarannsóknir, 5. árgangur 2008
sem eru leikskólastarfinu óviðkomandi.
Rúmur helmingur leikskólakennaranna
(60%) segist reyna að ráðleggja foreldrum
um persónuleg mál ef það snertir barnið. Í
könnun Reykjavíkurborgar meðal starfsmanna
leikskóla Reykjavíkur voru starfsmenn beðnir
að forgangsraða ákveðnum þáttum eftir því
hvað þeim fyndist skipta mestu máli í starfi
þeirra. Flestir settu áhuga á börnum í fyrsta
sæti (Leikskólar Reykjavíkur, 2003). Því má
ætla að áhugi á börnum og velferð þeirra sé
leikskólakennurum efst í huga.
Ráðgjöf eða leiðsögn er vandasöm og
getur reynt á. Mikilvægt er að ráðgjafar
ætli sér ekki um of í þeim efnum, samanber
viðvörunarorð McConkey (1985) þar sem
hann bendir á að nauðsynlegt sé að þekkja
takmörk sín. Meirihluti leikskólakennara segist
fá handleiðslu, oftast frá leikskólastjóra, en
sumir leita út fyrir leikskólann. Athygli vekur
að lítið er fjallað um ráðgjöf í starfslýsingu
almennra leikskólakennara þótt þeir virðist í
auknum mæli vera ráðgefandi stétt og búa yfir
þekkingu sem foreldrar ungra barna hafa þörf
fyrir. Þá má velta því fyrir sér hvort ástæða sé
til að leggja meiri áherslu á foreldrasamstarf og
ráðgjöf í námi leikskólakennara.
Leikskólakennarar tilheyra nærumhverfi
leikskólabarna (Bronfenbrenner, 1979).
Þeir umgangast börnin daglega og öðlast
því góða þekkingu á hverju barni fyrir sig.
Auk þess koma flestir foreldrar daglega í
leikskólann og ættu því að hafa gott aðgengi
að leikskólakennurum kjósi þeir svo. Þetta er
nokkuð sem leikskólakennarar hafa fram yfir
ýmsar aðrar stéttir sem vinna með fjölskyldum
og börnum og skapar þeim sérstöðu. Vert er að
hugleiða hvort hægt væri að nýta þá sérstöðu til
að koma enn betur til móts við þarfir foreldra
ungra barna og efla þá.
Þessi rannsókn er grunnrannsókn og hugsuð
sem undanfari frekari rannsókna. Þrátt fyrir
fremur lítið úrtak gefa niðurstöður ákveðnar
vísbendingar í þá átt að leikskólakennarar séu
í vaxandi mæli að verða fagstétt sem býr yfir
sérfræðiþekkingu, ljóslega í þeirra eigin augum
en einnig hjá talsverðum hópi foreldra.
Rannsóknarsjóður Kennaraháskóla Íslands
veitti styrk til þessarar rannsóknar og kunnum
við honum bestu þakkir fyrir.
Abstract
Professional advice as part of the preschool –
parent collaboration
This article presents a research study among
preschool teachers in Iceland. The purpose
was to examine parent – teacher co-operation
with special emphasis on advice to parents.
According to two recent studies in Iceland
parents wish to have access to advice regarding
the parental role (Gyda Haraldsdóttir, 2005;
Birna María Svanbjörnsdóttir, 2007).
The main research questions of the present
study were:
What is the nature of advice preschool
teachers give to parents: how common is
advice-giving, what kind of advice do parents
seek and what kind of advice do preschool
teachers offer on their own initiative?
How do preschool teachers view their
professional expertise in regard to giving
advice to parents?
Do preschool teachers feel that discipline
problems and parents’ lack of time influence
the need for advice?
Does a correlation exist between
advice-giving and years of professional
experience?
Method
The research started in the spring of 2006 with
a pilot study where 13 preschool teachers were
interviewed. On the basis of the interviews that
focused on advice to parents, a questionnaire
was written and sent to a sample of 147
preschool teachers. In the city of Reykjavik
the sample consisted of preschool teachers
in every third preschool. In the area outside
Reykjavik the sample consisted of preschool
teachers in 1-3 preschools in each part of the
country. Answers were received from 130
participants.
Þáttur ráðgjafar í samstarfi leikskólakennara og foreldra