Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2005, Side 45

FRÆÐSLUGREIN
Skrif Islendinga um verki og
verkjameðferð 1980-2003
3) Stoðkerfisverkir.
4) Viðhorf heilbrigðisstétta og almennings til
verkja og verkjameðferðar.
5) Meðganga/fæðing/sængurlega og verkir.
6) Annað efni sem tengist verkjum og ekki er
hægt að flokka sérstaklega.
metnað sinn í að birta þær og gera þannig aðgengilegar öðrum í
rafrænum gagnagrunnum. Eins mætti hver heilbrigðissétt fyrir
sig leggja meiri metnað í að gera óbirt efni aðgengilegra. Góð
fyrirmynd er læknastéttin en í blaði hennar, Læknablaðinu,
eru reglubundið birtir útdrættir eftir íslenska fræðimenn í
tengslum við ráðstefnur sem haldnar eru hér á Iandi.
Ekki reyndist gerlegt að vinna nánar með þessi
sex þemu að svo stöddu en vonandi verður það
hægt síðar.
Hverjir hafa skrifað um verki og verkja-
meðferð?
Þeir Islendingar, sem mest hafa skrifað um verki og verkja-
meðferð, hafa ólíka heilbrigðismenntun að baki og viðfangs-
efni þeirra á sviði verkja eru mismunandi. Sýnir þetta hversu
fjölbreytilegt og hugleikið þetta viðfangsefni er flestum fag-
stéttum innan heilbrigðisvísinda og efnið því þverfaglegt í eðli
sínu.
Sé Iitið á þau gögn, sem okkur bárust og hægt
var að nálgast, kemur í Ijós að skrif íslendinga
um verki og verkjameðferð eru á fárra höndum.
Fimm aðilar hafa skrifað mest um þetta efni,
þeir eru: Eiríkur Líndal sálfræðingur en hans
fræðasvið er bakverkir; Guðrún Kristjánsdóttir
prófessor í hjúkrunarfræði en hennar fræðasvið
er börn og verkir; Gísli Vigfússon svæfinga-
læknir, hans fræðasvið er verkjameðferð; Hulda
Olafsdóttir sjúkraþjálfari en hennar fræðasvið
er verkir í stoðkerfi; og Sigríður Gunnarsdóttir
hjúkrunarfræðingur en hennar fræðasvið er verk-
ir krabbameinssjúklinga.
Með þessari skýrslu hefur ákveðin forvinna átt sér stað sem
vonast er til að geti nýst sem innlegg til rafræns gagnagrunns á
sviði verkja og verkjameðferðar. Gagnagrunnur sem þessi getur
nýst margvíslega og gert heilbrigðisstéttum kleift að meta á|
skipulagðan hátt hvar þær standa fræðilega á sviði verkja og
verkjameðferðar hér á Islandi. Þannig heldur þekkingin áfram
að þróast og verða öðrum til hagsbóta og hvatningar í fram-
tíðinni.
Skýrslan er varðveitt hjá Önnu Gyðu Gunnlaugsdóttur
(annagy@landspitali.is), klínískum sérfræðingi á Landspítala-
háskólasjúkrahúsi og höfundum (rakelbjo@landspitali.is, enni-
@mmedia.is) en unnið er að því að koma henni á rafrænt form
þar sem hún verður aðgengilegri öðrum.
Umræður
Þessi samantekt er ekki tæmandi hvað heim-
ildasöfnun varðar og eflaust má bæta við hana.
Höfundar hafa eigi að síður lagt mikið kapp á
að finna sem mest af því efni sem íslendingar
hafa skrifað á sviði verkja og verkjameðferðar á
árunum 1980 til 2003 en með sérstaka áherslu á
árin 1980 til 2000.
Þakkir: Við þökkum öllum þeim sem gáfu sér tíma til að
senda okkur efni í þessa samantekt og gerðu okkur þar með
kleift að sinna þessu verki. Sérstakar þakkir fá Anna Gyða
Gunnlaugsdóttir, klínískur sérfræðingur á Landspítala-háskóla-
sjúkrahúsi, og dr. Guðrún Kristjánsdóttir, prófessor við hjúkr-
unarfræðideild HÍ, fyrir aðstoð við gerð þessarar samantektar.
Niðurstöður skýrslunnar sýna að skrif íslendinga
um verki og verkjameðferð hafa aukist mjög
síðastliðin 23 ár. Það var ekki markmið skýrslu-
nnar að Ieita skýringa á þessari aukningu en þær
eru eflaust margar. Það vakti hins vegar undrun
höfunda að stór hluti þess efnis, sem fannst, eða
rúmur helmingur (52,4%), er óbirt efni (námsrit-
gerðir), útdrættir og veggspjöld og því óaðgengi-
legt flestum þeim sem láta sig þetta viðfangsefni
varða. Eflaust má skýra þetta á margan hátt
en víst er að úrbóta er þörf í birtingarmálum.
Mikilvægt er að þeir aðilar, sem fást við rann-
sóknir tengdar verkjum og verkjameðferð, leggi
Tímarit hjúkrunarfræöinga 2. tbl. 81. árg. 2005
43