Morgunblaðið - 04.08.1979, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. ÁGÚST 1979
39
þeirra hjóna til Garðs, ættaróðals
Halldórs bónda, hafi verið í minn-
um höfð sökum glæsibrags og
fríðs föruneytis. Ég hygg, að
hjónaband þeirra hafi verið með
eindæmum gott, í öllu voru þau
samhent, samvilja og gestrisni
þeirra var einstök og sérstæð að
því leyti, að manni fannst maður
alltaf vera þar heimamaður.
Samkvæmt framanskráðu áttu
þau hjón gullbrúðkaup 30. júní
1978 en þá var Haildór bóndi
sjúklingur á sjúkrahúsinu á Húsa-
vík og hefur legið þar síðan til
dauðadags 28.7. ’79.
Þau hjón eignuðust 6 börn talin
í aldursröð: Valgerður, gift
Kristjáni Sigurðssyni sjúkrahús-
lækni í Keflavík, Anna Guðný, gift
Svani Jónssyni skipstjóra í Kefla-
vík, Árni, kvæntur Guðbjörgu
Eyjólfsdóttur, nú bóndi í Garði,
Guðbjörg, búsett í Reykjavík,
Hólmfríður, gift Guðmundi Laug-
dal bifreiðastjóra og bifreiðasmið,
Selfossi, og Árnþrúður, gift Jóni
Kristinssyni bakara í Reykjavík.
Öllum börnum sínum komu þau
til manndóms og þroska ásamt
barnabörnum að miklu leyti á
sumrum.
Ekki ætla ég mér þá dul að
reyna að lýsa ævistarfi tengdaföð-
ur míns og konu hans, en þó hef ég
þá trú að fáum muni auðvelt að
feta í fótspor þeirra.
Mér fannst Elli kerling fara
heldur ómjúkum höndum um
tengdaföður minn, og fannst mér
hann í fyrstu kunna því illa að
geta eigi sinnt bústörfunum sem
aðrir menn, og hygg ég, að hann
hafi aldrei getað sætt sig að fullu
við það. Fyrir nokkrum árum fór
hann að kenna sjúkleika þess, er
til bana dró. Síðastliðið rúmt heilt
ár dvaldist hann á Sjúkrahúsinu í
Húsavík og var að mestu rænulaus
frá síðastliðnu hausti. Kom þá
gleggst í ljós ást og umhyggjusemi
eiginkonu hans, sem var hjá hon-
um öllum stundum allt til loka-
dægurs. Ég hygg að Halldór bóndi
hefði viljað sagt hafa við konu
sína að leiðarlokum: ég þekkti ást,
sem aldrei brást og alltaf gerði
lífið bjart.
Að leiðarlokum vil ég þakka þér
allt, sem þú hefur kennt mér og
gefið mér af ógleymanlegum
minningum á samferð okkar.
Velkominn heim í Garð.
Kristján Sigurðsson.
Þann 28. júlí andaðist á sjúkra-
húsi Húsavíkur Halldór Árnason
bóndi í Garði í Mývatnssveit, 81
árs að aldri. Halldór var fæddur í
Garði 12. júlí 1898 og ól þar allan
sinn aldur að segja má. Áð því er
ég bezt veit mun hann aldrei hafa
dvalizt utan Mývatnssveitar nema
sem gestur og þá aðeins stutta
stund. Lengsta fjarvist hans og
raunar sú eina, er teljandi sé, mun
hafa verið hans síðasta, er hann
dvaldist á sjúkrahúsi Húsavíkur
rúmlega eitt ár. Og þótt ég þykist
þess fullviss, að allir ástvinir hans
og aðrir velunnarar fagni nú komu
hans heim til Mývatnssveitar,
býður mér í grun, að engan muni
það meira gleðja en hann sjálfan.
Halldór tók við búi í Garði af
föður sínum árið 1922, og gerðist
systir hans Þura (Þura í Garði,
sem landskunn varð af kveðskap
sínum) ráðskona hans um sex ára
skeið, eða til 1928, en þá kvæntist
Halldór Sigríði Jónsdóttur frá
Vatnsleysu í Skagafirði, hinni
mætustu konu.
Þau hjón bjuggu í gamla bæn-
um í Garði í sambýli við bróður
Halldórs, Björgvin, sem bjó á
hluta jarðarinnar, en þá byggir
hann steinhús niðri á Grund, eða
syðst í túnfætinum, en Björgvin
byggir sér hús sem næst á gamla
bæjarstæðinu.
Halldór lét ekki þar við sitja,
heldur byggði hann að nýju öll
peningshús á hans hluta jarðar-
innar og hlöðu auk geymsiuhúss.
Auk þess ræktaði hann allt það,
sem tiltækt var af hans heima-
landi. Garður er rýr jörð að ýmsu
leyti. Ræktanlegt land er lítið og
það, sem er, er óhentugt til
ræktunar. Helztu kostir eru gott
beitiland í hrauninu suður og
austur frá bænum og notadrjúg
silungsveiði er í vatninu, en nokk-
uð langsótt til veiðanna, og því
tímafrekt að afla þar fanga. En
Halldór skorti hvorki elju né
áhuga, þó að oft hafi vinnudagur
verið langur, og hlifði sér hvergi.
Verklaginn var hann og hafði
glöggt auga fyrir því, hvernig bezt
væri að haga störfum.
Halldór naut ekki annarra
skólamenntunar en lítils háttar
farkennslu á barnsaldri og svo
þeirrar, er heimili þeirrar tíðar
veittu börnum sínum. Sú fræðsla
reyndist honum þó um margt
notadrjúg, svo sem mörgum sam-
tíðarmanni hans. Hann var
bókhneigður og athugull vel, enda
las hann mikið og hafði gott
minni. Ég veitti því oft athygli,
hversu næmum málsmekk hann
Fæddur 6. október 1886.
Dáinn 25. júlí 1979.
Hann afi minn, Eiríkur Þor-
steinsson, er látinn.
Hann lést á Landspítalanum að
morgni miðvikudagsins 25. júlí.
Mig langar að minnast hans í
örfáum orðum, en ættir hans og
störf ætla ég ekki að rekja, það
gera vafalaust aðrir mér færari.
Afi var fæddur að Reykjum á
Skeiðum 6. október 1886, og hefði
því orðið 83 ára næstkomandi
haust.
Þótt aldurinn hafi verið orðin
hár, bar afi hann mjög vel, fékkst
meira að segja tðluvert við skriftir
fram undir það síðasta. Til dæmis
fékk ég síðast sendibréf frá hon-
um fyrir réttu ári, og var ekki
hægt að sjá, að þar færi rithönd
svo fullorðins manns, en við skipt-
umst öðru hvoru á sendibréfum og
höfðum bæði mjög gaman af.
Afi og amma, Ragnheiður
Ágústsdóttir frá Birtingaholti,
bjuggu allan sinn búskap að
Löngumýri á Skeiðum og lifðu í
farsælu hjónabandi í 52 ár,
eignuðust 6 börn og einn fóstur-
son, sem öll lifa nema sonur er lést
síðastliðið haust.
Afi var mikill unnandi góðrar
tónlistar, spilaði á orgelið sitt og
söng, en hann var organisti og
meðhjálpari í Ólafsvallakirkju í 50
ár.
Það var ekki svo ósjaldan tekið
lagið með afa og ömmu er við
krakkarnir sóttum þau heim.
Ég kveð nú afa minn og óska
honum góðrar ferðar yfir móðuna
miklu.
Far þú (friði.
Friður Kuðs þig bletwi.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkat þú með guði.
Guð þér nú fylgi.
Hans dýrðarhnoss þú hljúta skalt.
(V. Briem.)
Sigrún Pálsdóttir.
í dag verður til moldar borinn
Eiríkur Þorsteinsson bóndi í
Löngumýri á Skeiðum sem lést 25.
júlí s.l. Hann var fæddur á Reykj-
um á Skeiðum 6. október 1886.
Þorsteinn faðir hans var smiður
góður en hann var sonur Þorsteins
bónda í Brúnavallakoti á Skeiðum,
Jörundssonar, Illugasonar Skál-
holtssmiðs sem var annálaður
fyrir smíðar. Ingigerður móðir
Eiríks var dóttir Eiríks yngra
dannebrogsmanns á Reykjum
Eiríkssonar Vigfússonar hrepp-
stjóra en kona hans var Guðrún
Kolbeinsdóttir frá Miðdal.
Eiríkur var skáld gott og stund-
aði einnig ljósmóðurstörf. Eitt
sinn var hann sóttur til konu sem
ekki gat fætt, fann hann strax að
barnið var dáið en hann hugðist
bjarga konunni. Fór hann þá fram
að Brúnavallakoti til Þorsteins
sem smíðaði fæðingartengur eftir
leiðsögn Eiríks, sem fór síðan með
var gæddur og hafði glöggan
skilning á því, hvað þar mætti
betur fara, enda var hann greind-
ur vel og athugull.
Halldór var um margt sérstæð-
ur persónuleiki, og er það ekki
sagt í neikvæðri merkingu. Gam-
ansamur var hann og oft hnyttinn
í tilsvörum, kunni vel að meta
góðsama kýmni og það engu síður,
þótt hún beindist að honum sjálf-
um.
Árin 1930 og 31 dvaldist ég á
Skútustöðum, næsta bæ við Garð,
tókst þá með okkur Halldóri
kunningsskapur, og ég held mér sé
ohætt að segja vinátta, sem aldrei
rofnaði né bar skugga á.
Síðar á ævinni dvaldi ég um 12
ára skeið á Akureyri, fór ég þá oft
um garð í Garði, en aldrei fór ég
þar framhjá. Var mér þá ávallt
fagnað sem góðum vini og veitt af
hlýju og rausn.
tengurnar, náði barninu og bjarg-
aði þannig lífi konunnar.
Vísur Eiriks Eiríkssonar eru
margar þjóðkunnar.
Til afa orti hann þessa vísu:
Aldrei hef ég Eirfk stti
auKun blindu valda þvf
samt við hann ég ayng og kveð
sálma mfna og kvœúin ný.
Þegar heimi förum fri
frfir Iffs við armóðinn
vafalaust ég þekki þá
þennan gúAa Eirfk minn.
Þau Þorsteinn og Ingigerður
komu upp 13 börnum og var afi
yngstur þeirra. Öll eru þau nú
dáin. í æsku vann afi öll þau störf
sem til féllu en hneigðist þó fljótt
að smíðum og félagsmálum og var
frumkvöðull að stofnun Ung-
mennafélags Skeiðamanna 1908.
Hann lauk búfræðiprófi frá
Hvanneyri 1912. Eftir það vann
hann við plægingar og smíðar, auk
þess sem hann vann við sand-
græðslu hjá Gunnlaugi Krist-
mundssyni að Reykjum og víðar.
Vorið 1915 kvæntist hann Ragn-
heiði Ágústsdóttur frá Birtinga-
holti en hún var dóttir hjónanna
Móeiðar Skúladóttur, læknis
Thorarensen og Ágústs Helgason-
ar bónda í Birtingaholti. Hún var
fædd 9. mars 1889 og lést 26.
febrúar 1967.
Þau hófu búskap á hálfri jörð-
inni Löngumýri vorið 1915. Á þeim
árum steðjuðu margvíslegir erfið-
leikar að íslenskum landbúnaði
sem leiddi til þess að margir
byrjendur helltust úr lestinni.
Bústofninn hjá þeim ungu hjónum
var ekki stór á nútíma mæli-
kvarða, eða 5 kýr, um 40 ær og tvö
hross.
Með dugnaði og natni tókst
þeim að stækka bústofninn með
árunum og fór svo að þau keyptu
hinn hluta jarðarinnar 1921. Fyrir
utan hinar hefðbundnu búgreinar,
sauðfé og nautgripi, höfðu þau
alltaf talsverða garðrækt, bæði
rabbarbara og gulrófur. Skrúð-
garð byggðu þau fljótlega eftir að
þau byrjuðu búskap og áttu þau
þar margar unaðsstundir bæði
með gestum sínum og börnum. Á
félagsmálum höfðu þau bæði mik-
inn áhuga, hún starfaði með
Kvenftl. Skeiðahrepps á meðan
hún hélt heilsu og kröftum.
Hann sýndi ungmennafélags-
hreyfingunni mikinn áhuga eins
og áður er getið og var fyrsti
formaður Ungmennafélags
Skeiðamanna svo og var hann
formaður Búnaðarfélags Skeiða-
hrepps í 22 ár. Einnig var hann
formaður skólanefndar og deildar-
stjóri Sláturfél. Suðurl. á þriðja
áratug.
Öll þau störf sem honum voru
falin reyndi hann að leysa sem
best af hendi. Honum var reglu-
semi töm og var listaskrifari. En
af öllum þeim störfum sem honum
voru falin, naut hann sín best í
þjónustu krikjunnar. Ungur byrj-
aði hann sem organisti í Ólafs-
vallakirkju og var síðan meðhjálp-
ari til ársins 1968 og í sóknar-
nefnd starfaði hann í rúma fjóra
Á síðastliðnu sumri lá leið mín
enn um Garð. Ég brá ekki venju
minni að koma þar við, en nú hafði
sól brugðið sumri. Halldór, vin
minn, né hans ágætu konu var þar
ek-ki að finna. Hann lá þá helsjúk-
ur á sjúkrahúsi, og Sigríður var
þar hjá honum. En mér var þó enn
vel fagnað af syni hans, Árna, og
konu hans, og það þótt ég þekkti
þau vart nema af afspurn. Mér brá
við að frétta af vini mínum
Halldóri, en ég fór þaðan glaðari
eftir að hafa kynnzt því af raun,
að sami andi myndi enn svífa þar
yfir vötnum. Og ég er þess fullviss
að svo muni verða.
Þau Sigríður og Halldór áttu
sex börn, sem þau komu öllum vel
til manns. Þau eru: Valgerður
Guðrún, gift Kristjáni Sigurðssyni
lækni í Keflavík, Anna Guðný, gift
Svani Jónssyni skipstjóra, Árni
Arngarður bóndi í Garði, kvæntur
áratugi. Alls starfaði hann fyrir
kirkjuna í hálfan sjöunda áratug.
En trú hans var ekki dregin fram
á sunnudögum og viðruð, heldur
byggði hann sitt líf á trúnni. Alla
sína ævi bað hann bænir og færði
þakkir að morgni og kveldi, enda
óttaðist hann ekki dauðann og
trúin veitti honum styrk. Nú í
haust þegar Þorsteinn sonur hans
féll frá langt fyrir ^ldur fram,
sáum við best hvern styrk trúin
veitti honum og til hans var leitað
til huggunar.
Þau afi og amma áttu 6 börn og
einn fósturson, sem var þeim 'sem
kær sonur. Þau eru: Ágúst, bóndi á
Löngumýri* kvæntur Emmu
Guðnadóttur frá Reyðarfirði;
Elín, gift Eiríki Guðnasyni bónda
og trésmið á Votumýri; Þorsteinn
yfirkennari við Vogaskólann,
hann lést s.l. haust. Hann var
kvæntur Solveigu Hjörvar; Páll
aðstoðaryfirlögregluþjónn í
Reykjavík, kvæntur Svanfríði
Gísladóttur frá Dýrafirði; Sigurð-
ur vinnur hjá Vegagerð ríkisins;
Ingigerður, gift Jóni Ingvarssyni
bónda á Skipum í Stokkseyrar-
hreppi. Fóstursonurinn er Baldvin
Árnason iðnaðarmaður á Selfossi,
kvæntur Þuríði Bjarnadóttur frá
Hellu.
Við viljum minnast hans og
þakka honum allar þær ánægju-
stundir sem hann veitti okkur.
Minningin um hann er þó svo
nátengd minningunni um ömmu
að við getum ekki minnst hans án
þess að minnast hennar. Meiri
Guðbjörgu Eyjólfsdóttur frá
Hrútafelli undir Eyjafjöllum,
Guðbjörg, er var gift Éinari Pét-
urssyni, Hólmfríður, gift Guðm-
undi Jónssyni í Neðradal í Bisk-’
upstungum, þau búa á Selfossi, og
Arnþrúður, gift Jóni Albert Krist-
inssyni bakarameistara í Reykja-
vík.
Halldór, vinur minn, hefur nú
gengið veginn á enda, þann er við
öll hljótum að ganga. Eftir lifir
minning um góðan dreng. Ég á þá
ósk heitasta, að sveitin hans
fagra, sem hann unni og fórnaði
kröftum, megi skarta sínu feg-
ursta við heimkomu hans. Ég
þakka honum vináttu og órofa
tryggð. Konu hans, Sigríði, svo og
börnum hans, venzlafólki öllum og
vinum votta ég innilega samúð.
Guð blessi þig, vinur, nú og um
alla eilífð.
Theódór Daníelsson.
hamingja en í þeirra hjónabandi
verður sjálfsagt vart fundin. Þau
voru samhent um að koma börn-
unum sínum til manns. Seinna
leituðum við systkinin til þeirra ef
eitthvað bjátaði á. Þegar við
komum heim úr skólanum og
heilsuðum þeim, sátu þau inni í
stofu og afi las fyrir ömmu og hún
saumaði.
Oft var gestkvæmt hjá þeim og
var þá oft glatt á hjalla, spilað á
orgelið og sungið og var gestum
veittur góður beini, sem við syst-
kinin nutum góðs af.
Ef einhvers staðar voru veikindi
var það vani hjá ömmu að senda
sjúklingunum glaðning. Margir
jafnt menn sem málleysingjar
nutu góðs af lækningahæfileikum
hennar. Alltaf voru þau samhent
um að öllum liði sem best, mönn-
um sem skepnum, í návist þeirra.
Bæði áttu létt með að fyrirgefa
og sagði afi, að þau hjónin hefðu
aldrei látið sólina setjast yfir reiði
eða leiða þeirra á milli og hefðu
alltaf beðið fyrir hvort öðru,
heilsast og kvaðst þó stutt væri
farið. Aldrei munum við eftir að
styggðaryrði félli þeirra á milli né
í annarra garð.
Eftir að amma dó, gætti afi
blómanna í gluggunum, sem voru
aðallega rósir og pelargóníur, eins
lengi og hann gat, þau tengdu
hann við hana sem var farin á
undan. Á hverju kvöldi spilaði
hann sálma sem þeim hafði báð-
um þótt vænt um og vissi að hann
átti góða heimkomu þar sem hún
beið hans.
Fyrst um sinn hélt hann áfram
búskap eftir lát hennar að vísu í
smáum stíl, en hann kunni aðgerð-
arleysinu illa.
Síðustu árin var hann svo hjá
börnum á Löngumýri og Votumýri
til skiptis þar til síðasta sumar að
hann fór til Þorsteins og Solveigar
og var þar þangað til hann fór á
Elli- og dvalarheimilið Ás í
Hveragerði.
Hann var þakklátur fyrir allt
sem fyrir hann var gert, þó þakk-
aði hann mest fyrir þá góðu heilsu
sem hann hafði allt þar til hann
fékk þann sjúkdóm sem leiddi
hann til dauða.
Alúðarþakkir færum við öllum
þeim sem hjúkruðu honum og
hjálpuðu þar til yfir lauk.
Megi minningin um hann lifa og
ævistarf hans hljóta guðsblessun.
Systkinin á Löngumýri
Afmœlis- og
minningargreinar
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og
minningargreinar verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast
á í miðvikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir
hádegi á mánudag og hliðstætt með greinar aðra
daga. Greinar mega ekki vera í sendibréfsformi eða
bundnu máli. Þær þurfa að vera vélritaðar og með
góðu línubili.
Eiríkur Þorsteinsson
Löngumýri - Minning