Réttur - 01.03.1939, Blaðsíða 32

Gunnar Benediktsson:
„Glataði sonurinn".
Erindi flutt í Reykjavík í fan. s. i.
Ein yfirlætislítil fregn, sem birtist í fréttatíma út-
varpsins rétt fyrir jólin, gaf mér tilefni til þeirra hug-
leiðinga, sem hér verða fram settar. Það var stofnað
félag Sjáfstæðismanna á Stokkseyri, félagsmenn voru
90, og svo komu nöfn stjórnarmanna, og þau voru vit-
anlega ókunn öllum þorra hlustenda, því að á Stokks-
eyri og í grend er ekkert af nafnkenndum stórmennum,
— enginn prestur, sýslumaður eða læknir, enginn stór-
brotinn braskari, enginn þjóðkunnur glæpamaður eða
rithöfundur. í hreppnum eru 600 sálir, og það er allt
saman bara fólk, eins og hávaðinn af íslendingum hefir
verið síðan á landnámsöld, það eru 600 nafnlausar hetj-
ur landsins.
Þótt tíðindin láti ekki mikið yfir sér, þá hafa senni-
lega allmargir veitt þeim eftirtekt. 90 manna pólitískur
flokkur í 600 manna þorpi er ansi mikið. 1 sumar birti
útvarpið reyndar frétt um samskonar félag á Bíldudal,
og það félag taldi á 2. hundrað félagsmanna, og Bíldu-
dalur er enn minna þorp en Stokkseyri. En það var ekk-
ert óskiljanleg sveifla í augum pólitískra veðurspá-
manna. Þar var um venjulega auðvaldskúgun að ræða í
beinu og óbeinu sniði. Öldur Mammons konungs flæddu
þar í stríðum straumi yfir þorp, sem verið hafði í hálf-
gerðri og algerðri sveltu árum saman. Félagsleg sam-
tök alþýðunnar voru veikbyggð og óþroskuð, eins og
víðar í afskekktum smáþorpum, og sum þeirra höfðu
verið leidd afvega. Alþýðan þar hafði staðið yfir rústum
síns eigin viðreisnarfélags, þar sem ekkert stóð eftir
annað en galtómur peningaskápur, sem hafði ekki einu
sinni verið þess megnugur að geyma gjaldþrotaskjöl
fyrirtækisins fyrir eldi eyðileggingarinnar, af því að
Pétur þríhross þessa litla þorps hafði gleymt að loka
honum. Svo kemur frambjóðandi Sjálfstæðisflokksins,
32