Tíminn - 24.12.1955, Side 27
lÓLABLAÐ TÍMANS 19SS
27
r
i
i
í
I
í
i
i
i
i
i
j
i
I
I
í
í
j
i
f
f
i
r
[
I
i
[
I
‘r
f
i
r
(
i
/
?.
X
f
V
f
I
}
f
i
I
í
;,Ha,“ sagði Lina og stanzaði
rokkinn. „Ertu hræddur um nokk-
urn?“
„O, ekki er ég þaö, en Gunnólfur
ætti að fara að koma.“
„Hann Gunnólfur. Er hann ekki
heima?“
„Ónei, hann fór upp í Skarð í
dag.“
„Þá skil ég hlutina," sagði Lína
og bros færðist á andlitið, svo skein
í tannlausan góminn.
„Svona, við tölum ekki meira um
það, Lína, sagði Þuriður og leit
snöggt til hennar um leið og hún
nældi saman prjónunum sínum.
Þuríður vildi vera ein, það var
þaö eina, sem gat svalað óróleika
hennar. Hún fór niður. Gömlu
vinnuhjúin hennar sátu ein eftir
uppi á loftinu, en þau töluðu ekki
orð. Þau voru niðursokkin í hugs-
anir sínar og rokkurinn gekk harð-
ara en venja var til hjá Línu. Þau
voru bæði að hugsa um þaö sama.
Það var Þorsteinn húsbóndi þeirra,
sem stóð þeim ljóslifandi fyrir sál-
arsj ónum.
Skyldi ég verða ungur, sem áður
ég var, þegar ég er farinn héðan?
hugsaði Ólafur gamli. Já, skyldi
það? — Hann leit á Línu og honum
þótti það varla sennilegt, að hún,
jafn skorpin og hrukkótt sem hún
var orðin, myndi losna svo við ell-
ina, að hún yröi sem ung.
„Ólafur,“ sagði hún allt í einu.
Hann hrökk við. Hvað var hún
að gaspra.
„Hvað viltu?“ hreytti hann
harkalega út úr sér.
„Það er naumast geð í þér,
skrjóðurinn. Það var ekki mikið
sem ég vildi. Ég ætlaði rétt að segja
svolítið við þig.“
„Eins og hvað?“
„Nú, eins og hvað. Ég ætlaði rétt
að spyrja þig, hvort þú haldir aö
menn gangi aftur?“
„Það er þá ekki leiðinleg spurn-
ing, sem þú leggur fyrir mann rétt
undir svefninn.“
Lína hló. Skyldi hann vera orð-
inn huglaus, karlinn?
„Þú mátt hlæja, Lína gamla. En
ég er ekki svo aumur, að ég trúi
ekki á annað líf eftir þetta, og þá
gæti það verið trú mín, að menn
færu á kreik, ef þeim liggur á.“
Lína var oröin alvarleg. „Ég er
líka hrædd um þetta,“ sagði hún.
„Það er ekki mikið að hræðast,
ef menn verða betri og ná sinni
æsku, þá finnst mér framtíðin ögn
glæsileg,“ og Ólafur gamli fór að
ganga um gólf og raula sálm.
Einhver ys heyrðist niðri.
„Hættu þessu gauli,“ sagði Lina,
„og komdu þér niður. Ég held að
Gunnólfur sé kominn.“
„Guði sé lof,“ sagði Ólafur gamli
og snaraðist að stiganum. „Þaö
hlaut svo sem allt að hafa góðan
endi,“ var það seinasta, sem Lína
heyrði Ólafs segja.
„Já, ef hann hefði staðið i mín-
um sporum í dag, þá hefði hann
verið öruggur,“ sagði hún við sjálfa
sig og brosti.
Þuriöi var mikið í hug, þegar
hún leit son sinn koma inn úr dyr-
unum, svo fannbarinn, að hann var
óþekkjanlegur fyrr en sást í frítt
og karlmannlegt andlitið, sem fljótt
sagði til um hver hann var. Hann
kom með tvo menn með sér,
unglinga, sýndist henni. — Ja
hérna, annað var stúlka. — Hún
tók til að hneppa frá henni úlp-
unni, sem hún var í yzt fata.
„Ja, ekki nema það þó. Stúlka
upp á Skarði í þessu veðri,“ sagði
Þuríður eins og við sjálfa sig.
„Já, það var rétt hundinum að
þakka, að ég hitti á þau,“ sagði
Gunnólfur. „En verst var þó að
rata aftur heim, þá kom sér vel
ljósiö í austurglugganum, einstaka
sinnum sáum við glytta í það og
þaö dugði líka.“
LÍFTRYGGIÐ
!
Á meðan Þuríður hjálpaði stúlk-
unni úr, hlustaði hún eins og
í draumi á það sem sonur hennar
sagði. — Innst í hugskoti sínu
heyrði hún orð Línu gömlu, þegar
hún sagði: — Þú skalt ekki halda
það, Þuríöur mín, að ég sé að gera
gys að dauðanum. Þarna stóð hann
Þorsteinn ungur og fagur, og ég
óskaði þess, að ég væri ekki gömul
og skorpin og kvalin af gigt.
Þarna hafði hún sjálf veruleik-
ann fyrir augunum. Það var engin
draugahjátrú nærri þeirri sýn. Það
var hinn æskudjarfi sonur hennar,
sem stóð þarna stæltur og öruggur.
Svona var hann eðlilegur, þegar út-
þráin kvaldi ekki hjarta hans. En
yrði hún nokkurn tíma örugg meö
hann? — Nei, öðru nær. Þegar
minnst varði myndi hann hverfa
henni og hún standa ein eftir eins
og forðum átti sér stað fyrir for-
eldrum Þorsteins.
Það var farið að vora. Allan vet-
urinn hafði Þuriður i Botni verið
hálf kvíðin, að nú kæmi kannske
að því í dag, að Gunnlfur færi að
tala um burtfr sína, en að því
kom ekki, hann hafði aldrei á slíkt
minnst, nema í þetta eina skipti.
En rétt í þann mund, sem mold
jarðar var farin að anga og veggir
húsanna fru að grænka, kom hann
inn til Þuríðar mður sinnar og
segir:
„Til hugar hefir mér komið móð-
ir mín, að leita mér kvonfangs.“
Þetta kom henni á óvænt og hún
fa nn ekki til neinnar gleöi yfir
þessari ákvörðun hans. Hún lét þó
ekki á neinu bera, en sagði:
„Hver er stúlkan, sem þú hefir
augastað á?“
„Það er Unnur Hrafnsdóttir, sú
hin sama er ég fylgdi heim úr byln-
um af Skarðinu snemma í vetur,“
sagði Gunnólfur.
„Já, ráð þú því, sonur minn,“
sagði Þuríöur og svo varð samtal
þeirra ekki lengra.
Þann sama dag reið Gunnólfur
að heiman og út í kauptúnið. Þar
átti Unnur Hrafnsdóttir heima um
stundarsakir og kenndi ungum
stúlkum ýmsar hannyrðir og
saumaskap.
Gunnólfur gekk á fund hennar
og tjáði henni erindi sitt. Hann
flutti mál sitt djarfmannlega og ör-
uggur.
Unnur lét sér fátt um finnast og
þagði við.
„Ég hefi enga stúlku getað hugs-
að mér fyrir eiginkonu, nema þig.“
mælti þá Gunnólfur. „Og mér
fannst allt það eyrðarleysi, sem bú-
ið var að þjá mig undanfarið,
hverfa, þegar ég leit í andlit þitt,
loks þegar við komumst heim úr
bylnum."
„Ég hefi ekkert á móti þér,“ sagði
hún þá, „en þó finn ég það vel, að
ég get ekki breytt lífi þínu. Til þess
að þú og ég getum orðið samferða,
verður þú að finna þann frið, sem
ég finn í trúnni á Guö og ódauö-
leikann. Ég ætla ekki að gera þig
að prédikara eða helgum manni,
en aðeins hlýt ég að setja það skil-
yrði, að við getum átt samleið í
andlegum málum.“
Gunnólfur varð hissa. Hann virt-
ist hugsa mál sitt og sagði svo:
„Ég held Unnur Hrafnsdóttir, að
það skipti engu máli hvaöa leið við
förum í þeim efnum. Svo langt
sem ég veit til um feöur mína, þá
hefir þeim lítt fallið að leggja huga
sinn niður við slíkt.“
„Þú hefir heyrt svar mitt,“ sagði
Unnur, „og Guð minn veit, að ég
vil hvorki gefa þér né öðrum nein-
ar tálvonir.“
„Á ég þá að taka svar þitt sem
neitun við bónorði mínu?“ sagði
hann.
• „Já,“ anzaði hún. „Svo lengi sem
þú finnur ekki, að trúin er þér ör-
yggi, þýðir þér ekki að leita þess-
ara mála við mig.“
„Ég mun athuga það sem þú hef-
ir sagt,“ sagði Gunnólfur og roðn-
aði við, því honum fannst karl-
mennsku sinni misboðið.
Þuríður forðaðist að spyrja son
sinn um málalokin á erindi hans.
Hún þóttist sjá á svip hans, aö
þetta mundi tæplega vera útkljáö
ennþá.
Um kvöldið, þegar þau voru orð-
in ein inni í svefnherbergi sínu,
sagði Gunnólfur:
„Ég vildi, móðir mín, að þú hefð-
ir aftrað mér frá að fara þess arna
á leit við Unni Hrafnsdóttur. Ég
býst við að þú hafir þegar séð út
skapgerð hennar, sem ég gerði
ekki.“
„Tók hún máli þínu fjarri?“ sagði
Þuríður.
„Ekki get ég sagt, að hún hafi
alveg synjað mér,“ sagði hann. „En
hún taldi okkur ekki eiga samleið
í trúarlegum efnum og á meðan svo
væri myndi okkur aldrei vel farn-
ast.“ — Hann sagði henni hvert
orð, sem þeim hafði farið á milli.
„Já, þessu átti ég von á,“ sagði
móðir hans. „Ég sá að henni brá
mjög um kvöldið, sem þiö komuð
heim úr bylnum, þegar Ólafur
gamli sagði:
„Mikil er handleiðsla Guðs á ykk-
ur í dag, sem oftar, að þið skylduð
ná húsaskjóli í svo mikilli snjó-
komu.“
Þá sagöir þú brosandi:
„Hvernig getur þú talað maöur.
Ekkert mun hafa leitt okkur hing-
að heim, nema okkar eigið þrek
og heppni.“
Ég sá hvað stúlkunni brá og virt-
ist henni þykja mjög miður um orð
þin, og nú hefir hún sjálf sannaö,
að sú ágizkun mín var rétt. Um
kvöldið, þegar hún var háttuð og
hélt að ég væri sofnuð, heyrði ég
hana flytja mjög andrika þakkar-
gjörð til Guðs fyrir björgunina.
Hún lofaði þig þó ekki fyrir karl-
mennsku og góða frammistöðu,
nei, það gerði Unnur Hrafnsdóttir
ekki.“
Viku seinna talaði Gunnólfur um
það við Ólaf gámla, að hann myndi
nú þegar fara í langt ferðalag.
„Já, já,“ sagði Ólafur gamli. „Ég
býst við ég komi með þér, með
hana móður þína og hana Linu
gömlu.“
Gunnólfur leit hvasst á karlinn.
„Heldur þú Ólalfur, að mér sé ekki
alvara?“ sagði hann.
„Hver efast um það,“ hreytti Ól-
afur gamli út úr sér. „Nógu ertu
einfaldur til að láta þér detta vit-
leysurnar í hug. Ég er ekki maöur
til að standa fyrir stóru búi og
vera aðal fyrirvinnan, hvað sem þér
dettur í hug að leggja á hana móð-
ur þína. Og þá sjá allir hana Línu
gömlu, sem ekki getur stigið nema
í aðra löppina.“
„Þá er ekki annað en fá ein-
hvern þér til hjálpar," sagði Gunn-
ólfur.
„Ég fer,“ hreytti Ólafur gamli út
úr sér. „Ég sé að þú ætlar ekki að
verða maður til að reka ólán ykkar
feðganna af höndum þér. Slæmur
var Gunnólfur afi þinn, verri var
þó faðir þinn og verstur ert þú.
Aldrei gleymi ég því, þegar þú lítils-
virtir handleiðslu Guðs á þér, og
það í viðurvist Unnar Hrafnsdótt-
ur, sem strax við fyrstu sýn bar
með sér gáfur sínar og mannkosti
og allir hrósa, sem hana umgang-
ast. Og þó var það faðir þinn, sem
fyrir Guðs náð vitraðist mér og
benti mér á að senda þig út í snjó-
komuna til þess að bjarga manns-
lífum.“
„Hvað ert þú að segja, Ólafur
gamli?“ sagði Gunnólfur og tók