Tíminn - 22.08.1964, Page 22

15
þótt hann væri að meira eða
minna leyti að tala við sjálfan
sig, þá var þetta í fyrsta sinn, sem
hann hafði talað með trúnaði í
nærveru minni.
— Það er undarlegt að vera í
hlutlausu landí, á meðan á stór-
stórstyrjöld eins og þessi er háð,
sagði hann. Ég rétti honum þegj-
andi það, sem hann þurfti á að
halda, á meðan hann talaði.
— Meðan hersýningin fer fram,
verður tyrkneska stjórnin þín að
gæta þess vel, að halda óvinun-
um langt hvorum frá öðrum. . . .
— Yðar hátign, sagði ég, — ef
ftiér leyfist að segja það, þá er
ég mjög þakklátur fyrir, að land
mitt er hlutlaust.
Hann leit á mig, en lét sem
hann tæki ekki eftir, að ég hafði
grip'ið fram í fyrir honum. Ég
vissi, að í samræmi við stefnu
stjórnar hans, gerði hann allt,
sem í hans valdi stóð, til þess
að flækja Tyrkland í styrjöldina.
Hann brosti dauflega og hélt
áfram:
— í móttökunni hjá forsetan-
um á eftir verða sendimennirnir
kynntir í stafrófsröð. Gerir þú þér
grein fyrir, hvað það þýðir?
Ég hafði verið kavass nægilega
lengi til þess að skilja þetta full-
komlega.
— Þeir verða kynntir í þeirri
röð, sem nöfn landa þeirra eru á
frönsku — fyrst Allemagne, síðan
Angleterre, fyrst Þýzkaland svo
Bretland, hélt Sir Hughe Knatch-
bull-Hugessen áfram.
Hann kinkaði kolli.
— Ég mun hitta þýzka sendí-
herrann. Þegar Herr von Papen
kemur út úr móttökuherberginu,
mun ég:bíða fyrir utan. Við heils-
umst með því að hneigja höfuðið
svo lítið, að varla er hægt að
merkja það og án þess að líta
hvor á annan um leið. Þetta er
venjan. Þjóðir okkar eru að drepa
hvor aðra og við heilsumst.
— Þetta er allt saman mjög
hryggilegt, yðar hátign, sagði ég.
Allt í einu hló hann þurrlega,
eins og honum hefði dottið eitt-
hvað hlægilegt í hug.
— Fyrir mörgum árum, þegar
ég var í Peking, var sonur Papens
þar, og liann var mikill vinur fjöl-
skyldunnar og okkur kom vel sam
an.
Hann hló aftur. — Hvernig
væri það, að þú skryppir yfir í
þýzka sendiráðið með litla gjöf
handa Herr von Papen? Eitthvað,
sem gæti glatt hann?
Hjartað í brjósti mér hætti að
slá. Hafði ég gengið í gildru? Var
einhver dulin ástæða fyrir hinni
greinilegu vinsemd Sir Hughe í
minn garð? Hafði einhver séð mig
fara inn í þýzka sendiráðið? Ég
eldroðnaði upp í hársrætur við til-
húgsunina. Sjálfsstjórn mín hvarf.
Eldrautt andiit mitt hefði á þess-
ari stundu átt að vera nægilegt
til þess að koma upp um mig.
En Sir Hughe hló hátt. — Á
hvað ertu að horfa með slíkri
skelfingu? sagði hann. — Ég
mundi bara allt í einu eftir því,
að þjóðhátíðardagur Tyrkja er
einmítt afmælisdagur starfsbróður
míns, Papen. Hann er sextíu og
fjögurra ára, ef ég man rétt. Væru
friðartímar myndi ég að sjálf-
sögðu óska honum til hamingju
við forsetamóttökuna. En það eru
ekki aldeilis friðartímar. Þetta
árið verður hann að halda upp á
afmælið sitt að Bretum fjarver-
andi.
Ég gáði enn einu sinni að því,
hvort einkennisbúningur Sir
Hughe færi ekki eins og hann
átti að fara. Ég bi'osti, en það var
mjög óttablandið bros. Þessi smá-
brandari Sir Hughe hafði orðið til
þess að mergurinn fraus í bein-
um mínum. En svo breyttist skap
mitt. Atvikið virtist sanna það,
að hann myndi aldrei gruna mig.
í fyrsta sinn, síðan ég fór frá
þýzka sendiráðinu, fannst mér ég
hafa styrk til þess að ná takmarki
mínu.
Eg kenndi einlæglega í brjóst
um Sir Hughe. Hann leit mjög
vel út, þegar hann fór úr sendi-
ráðinu klæddur einkennisbúningn
um, sem ég hafði hugsað svo vel
um fyrir hann. Um leið og hann
var farinn, flýttí ég mér inn í
herbergið hans með myndavélina
falda innan í afþurrkunarklút.
Næsta dag átti ég frí eftir há-
degi, eftir að hala orðið að vinna
á þjóðhátíðardegi Tyrkja.
Eg hitti Möru. Við gengúm eft-
ir Atatiirk Boulevard og skoðuð-
um í búðargluggana. Klukkuna
vantaði kortér í þrjú. Mara vissi
ekki, að eftir kortér átti ég að
tala hið mikilvæga símtal.
— í gær tók ég myndir í sendi-
ráðinu í fyrsta sinn, sagði ég. Ég
varð að segja henni það til þess
að létta á hjarta mínu. Ég varð
að gera það. Ég hefði ekki getað
lifað þetta kortér af án hinnar
geysilegu aðdáunar Möru.
— í sendiráðinu? hrópaði hún
upp, eins og ég liefði sagt henni
eitthvað, sem alls ekki gat stað-
izt.
— Já, í herbergi Sir Hughe. Ég
opnaði rauðu töskurnar á borðinu
hans og tók myndir af tveímur
skeytum.
Hljómurinn í minni eigin rödd
hafði róandi áhrif á taugar mínar.
— Ég er búin að láta gera
lykla fyrir mig, hélt ég áfram.
Það var lásasmiður, maður, sem
unnið hafði fyrir mig mörgum ár-
um áður í flutningadeild Istanbul-
borgar, sem gerði þá.
Mara var skelfingu lostin fyrir
mína hönd.
— En hugsum okkur, að sendi-
herrann hefði komið inn í her-
bergið, sagði hún í angist.
Ég brosti yfirlætislega.
— Hann var í móttökunni hjá
Inönu forseta. Ég lagði skeytin
í gluggakistuna og tók myndir af
þeim.
Ég leit á klukkuna. Ilana vant-
aði fimm mínútur í þrjú. Ég nam
staðar fyrir framan símaklefa.
Ég var of ákafur til þess að
taka eftir manni, sem kom í átt
til okkar, og leit ekkí upp, fyrr
en hann heilsaði okkur.
Þarna var kominn Manoli Fil-
oti, kokkurinn í brezka sendiráð-
inu. Hann var í eðli sínu allt of
forvitinn til þess að vilja ekki
láta kynna sig fyrir Möru.
— Fallegur dagur í dag, sagði
hann. — Komið þið sæl. Ætlarðu
ekki að kynna mig?
Hann reigði sig eins og hani
og helltí sér yfir okkur með mál-
æði til þess eins að hafa áhrif á
Möru. Hann fór að tala um uppá-
halds rétti sendiherrans og hve
stórkostlega hann, Manoli Filoti,
matreiddi þá.
Þau Mara fóru að ræða um upp-
‘skriftir af miklum ákafa. Ég ósk-
aði þeim í hjárta mínu til hel-
vítis.
Klukkan varð þrjú. Ég neyddi
mig til þess að brosa. — Ég verð
að hringja snöggvast, sagði ég.
— Á meðan segir þú Möru, hvem
ig þú býrð til baklava.
Manoli hló fábjánalega, og
sagði við Möru: — Ha, ha, ha.
Hann hringir í aðra stúlku á
meðan ég er úti að ganga með
þér.
Ég smeygði mér inn í síma-
klefann. Það voru svitaperlur á
enni mínu. Ég valdi númerið í
þýzka sendiráðinu og spurði um
Moyzisch. Þegar hann svaraði, gaf
ég honum kenniorðið.
— Það .er Pierre, sem talar,
sagði ég.
Hann hagaði sér eíns og við
værum gamlir vinir. Hann sagð-
ist vera glaður yfir að við skyld-
um geta hitzt í kvöld.
' Ég sagðist vera það líka.
Hann íagði heyrnartólið á. Það
var kæfandi heitt í klefanum. Ég
reif upp dyrnar og dró að mér
ferskt loftið.
Svo að Þjóðverjarnír höfðu
gengið að tilboðinu.
Ég var með hitaæsing. Mér
fannst þetta vera stærsta ævin-
týri lífs míns.
16
þegar hann var við háskólanám í
Lendon og ég var í hjúkrunar-
námi mínu.
Matrónan leit snöggt til henn,
ar, en mjög vingjarnlega. Hún sá,
að stúlkan var í uppnámi.
— Farið þér bara, væna mín,
sagði hún. — Þér getið komið til
okkar aftur á eftir. Kinta, þjón-
ustustúlkan, mun sýna yður, irvar
setustofan er.
Rakel gekk yfir gólfið og inn í
aðalsjúkrahúsið. Hún var mjög
óstyrk. Ef þetta væri nú John!
Þau höfðu skilið sem góðir vinir,
nú voru þau trúlofuð og ætluðu
að giftast. Engin ást hafði verið
milli þeirra, þegar þau kvöddust
á Lundúnaflugvelli. Henni hafði
geðjazt vel að honum og metið
hann mikils, en hún hafði verið
einmana, og bréfin hans höfðu
ekki aðeins glatt hana og róað,
heldur höfðu þau einnig sannað
henni, hvað hann var merkur og
göfugur maður. Hún hafði verið
stolt og glöð, þegar hann bað
hana að giftast sér. Hún var ólík
foreldrum sínum að því leyti, að
hún hafði ekki verið haldin nein-
um fordómum gagnvart fólkí af
ólíkum þjóðerni. Hún hafði litið
á John Kim sem hvern annan
námsmann í London og mjög góð-
an vin. En nú var hann væntan-
legur eiginmaður hennar.
Skyndilega fór hún að hugsa
um, hvort það hefði verið hyggi-
legt af henni að lofa að giftast
honum án þess að hafa hitt hann
aftur. Nú víssi hún — þótt liún
vildi ekki- viðurkenna það —að
annar maður hafði komið inn í
líf hennar. Og hún hafði ekki
minnstu ástæðu til að ætla, að
hann kærði sig sérlega um hana.
Kóreanski þjónninn vísaði
henni inn í setustofu matrónunn-
EFTIR MAYSIE GREIG
ar. Hún stóð þarna í dyrunum og
næstum varp öndinni af fegin-
leik. Það var ekki John. Það var
hávaxinn, grannur Kóreumaður,
og hún sá strax, að hann var mjög
svipaður John. Klæðaburður hans
var sérkennilegur. Síðar varð hún
þess vísari, að hann var klæddur
venjulegum bændafötum. í hend-
inni hélt hann á barðastórum strá
hatti. Ilann varð var við undrun
hennar.
Hann kom til hennar og greip
þétt um hönd hennar.
— Þú hefur búizt við John,
sagði hann. — Mér þykir það
mjög leitt, en John er enn í
fangelsi. Ég er bróðir hans, Don-
ald Kim. Ég er bóndi. Fyrirgefðu,
hvað ég er furðulega til fara, en
ég átti engin betri föt til að vera
í, þegar ég fagnaði þér. John bíð-
ur dóms þessa daga. En ég fékk
að hitta hann .í dag, og hann bað
mig að fara líingað og bjóða þig
velkomna.
— Get ég* fengið að hitta
hann?
Hann hristi höfuðið. — Kannski
væri hægt að koma því í kring,
en John er mótfallinn því. Hann
bað mig að segja þér, að hann
vill ekki, að þú sjáir hann, með-
an hann er fangi. En kannski síð-
ar. Hann bætti við rámri röddu.
— Ef um það verður þá að ræða.
— En John hefur ekki framið
neinn glæp! sagði hún áköf
Hann sagði lágróma:
— Við erum þessar víkurnar
undir herstjórn, og hver sem seg-
ir eða skrifar eitthvað, sem brýt-
ur í bága við skoðanir stjórnar-
innar, á hættu að vera handtek-
inn og jafnvel dæmdur til dauða
fyrir engar sakir aðrar. John er
sósíalisti. Hann skrifaði grein sem
sýndi, að hann var meðmæltur
sameiningu Kóreu í eitt ríki.
En herforingjaráðið sem stjórnar
landinu, virðist álita það óskap-
legan glæp. Hann á yfir höfði sér
að vera dæmdur í lífstíðarfang-
elsi — eða ef til vill til dauða.
— Nei, nei! hvíslaði hún og
neri saman höndum í örvínglan.
Hann hélt áfram lágróma:
— John óttaðist, að hann yrði
tekinn fastur, þegar hann skrifaði
þér síðast og ráðlagði þér að
fresta för þinni til Kóreu. Það
hefði verið betra, ef John hefði
flogið til Englands og kvænst þér
þar.
Hún leít á hann mjög undrandi.
— En hverju hefði það getað
breytt? Þú átt við, að hann hefði
getað setzt að í Englandi?
— Að vísu er það hugsanlegt,
sagði Don. — En ég hef ekki trú
á, að John hefði getað setzt að í
Englandi. Hann er fús að fórna
lífi fyrir hugsjónina um samein-
ingu Norður- og Suður-Kóreu.
En —
— En þér getur ekki verið al-
vara — að þeir dæmi hann til
dauða og láti framfylgja dómnum,
sagði hún með öndina í hálsinum.
— Því ekki það? sagði hann og
hristi seinlega höfuðið. — En það
hefði allt orðið auðveldara fyrir
hann, ef hann hefði veríð kvænt-
ur enskri konu.
— En hvernig hefði það hjálp-
að honum, þótt við hefðum gift
okkur í Englandi? spurði hún.
Rödd hans var beizk, þeg-
ar hann svaraði henni. — Hin nú-
verandi svokallaða stjórn okkar
óskar ekki að móðga alvarlega
Ameríkana og Englendinga. Ensk
eíginkona hefði þvi verið John
mikill styrkur, þeir hefðu frekar
sýnt honum miskunn. En sem
stendur, ertu aðeins trúlofuð hon
um.
Hann hneigði höfuðið lítt eitt
og sagði:
— Ég kem til að bjóða þig vel-
komna í fjölskylduna.
Hann var að vísu klæddur eins
og bóndi, en framkoma hans hefði
sómt hverjum höfðingja.
— Ég er mjög glöð að heyra,
að þið takið mig í fjölskylduna,
sagði hún. — Er ekki eitthvað,
sem ég gæti gert fyrir John? Þú
veizt, að ég vildi gera allt, sem
í mínu valdi stendur.
—Sá tími kann að koma. að þú
getur orðið honum að liðí, sagði
hann. — En þangað ti! þætti
móður minni, sem 'dð nefnum á
kóreönsku O-man-ee, mjög vænt
um að fá tækifæri til að bjóða
þig velkomna. Ég á góðan búgarð
við Hanfljótið, og þú ert velkom-
in i heimsókn tíl okkar, hvenær
sem er. Kannski gætirðu komið og
dvalið þar eina helgi?
— Ég verð að spyrja matrón-
una, sagði hún. — En ég kem
fyrstu helgina, sem ég fæ leyfi.
Viltu skila kærri þökk og kveðju
til móðlr þinnar.
— O-man-ee er mjög áfjáð í að
kynnast þér, sagði hann. — John
hefur sagt henni mikið og margt
um þig. Hún er yndisleg kona.
Hún stjórnar rekstrinum á búgarð
inum. Hún hugsar ekki aðeins um
alla sölu á afurðum og slíku, held-
ur vinnur hún einnig útiverk.
— John hefur sagt mér frá móð
ur ykkar og skrífað mér, hvað
ykkur þykir öllum vænt um hans.
Ég hlakka mikið til að hitta hana.
Gæti ég ekki hitt hana
hér í Seoul?
Hann hristi höfuðið og brosti
við.
— O-man-ee er fyrst og fremst
bóndakona. Hún er ekki hrifín af
því að koma til borgarinnar. En
eins og ég sagði, ert þú alltaf
velkomin á búgarðinn.
— Ertu viss um, að John vilji
ekki hitta mig? Það var von-
brígðahreimur í rödd hennar.
— Ekki eins og á stendur. Þú
verður að skilja afstöðu hans.
John kærir sig ekki um að þú
sjáir hann í fangelsi í fangaklæð-
um. Eins og þú veizt, er John
mjög viðkvæmur. Hann mundi
ekki kæra sig um meðaumkun frá
þér.
— Það er engin meðaumkun,
sagði hún, — heldur ást. En
22
TÍMINN, laugardaginn 22. ágúst 1964