Forvitin rauð - 08.03.1979, Síða 12

12
AÐ EIGA BARN
í RÍKI ÚTVALDRA
Höfundar þessa greinakorns halda því
fram,að það séu sjálfsögð mannréttindi,að
fá að eignast afkvami og hafa þau hjá sér
Þær halda þv£ einnig fram, að það séu sjá
lfsögð mannréttindi, að fá aó þroskast sei
einstaklingar, leita sér menntunar og stun'
da vinnu. Og ofan á allt annað gerast þær
svo ósvífnar að segja, að það eigi ekki að
þurfa að fórna öðru þessu til að eignast
hitt.
1 þessu skrifi viljum við leitast við,
að sýna fram á, hve erfitt er fyrir konur,
að samrana þetta tvennt hér og nú. Okkur
til halds og trausts vitnum við í greinar
þriggja guðsmanna,sem túlka viðhorf þeirra
sem vilja viðhalda ríkjandi ástandi í þess
um efnum og fara helst afturábak ef hægt
er. Greinar þessar birtust að sjálfsögðu
allar I Mogganum,í tilefni af ári barns-
ins. Þær eru : A ég að gæta barnsins míns
eftir sr. Sverri Haraldsson, sem birtist
19.jan. sl. ,Hugvekja eftir sr. Jón Auð-
uns frá ll.feb. og Ar barnsins eftir Arna
Helgason frá 25.jan. Sá titlar sig að vísu
ekki prest, en byrjar grein sína á þennan
hátt : "1 jesú nafni áfram enn með nýju
ári kristnir menn".
Að vísu eru þessir menn ekki 1 beinu
sambandi við almættið, svo að við, fávísar
konur,sem á engu höfum að byggja nema eig-
in vanmætti, ættum víst að biðjast velvirð—
ingar á því, að vera að streða við að finna
sannleikann svona upp á eigin spýtur.
1 dag getur konan £ vestrænum samfélög-
um ráðið þv£ nær fullkomlega sjálf, hvort
hún vill eiga barn eða ekki, en samt lifað
reglulegu kynllfi. Þetta eru mikil og merk-
ileg timamót. Það væri ekki úr vegi, að
velta þv£ fyrir sér, undir hvaða kringum-
stæöum þessi mikilvæga ákvörðun er tekin,
sem gjörbreytir l£fi hverrar konu. Undir-
ritaöar halda þvl statt og stöðugt fram,
að fyrir nútlmkonuna sé þetta með erfiðari
ákvöróunum £ llfinu. Annars vegar er hinn
þjóðfélagslegi þrýstingur, sem ýtir undir
allt sem kvenkyns er og segir að konur séu
ekki fullgildar, sem sllkar, nema þær hafi
getið af sér afkvæmi I þennan fagra heim.
Það er viðtekinn hugsunarháttur,já allt
að þv£ staðreynd, að kona geti ekki orðið
fullkomlega hamingjusamur einstaklingur,
fyrr en hún geti ausið fórnarlundinni og
móðurástinni yfir krakkagrey, sem á sér
einskis ills von. Þá munu uppljúkast dyr
hamingju og unaðar og nýtt og betra l£f
hefst, svo miklu unaðslegra og merkilegra,
að fyrri tilvera sýnist daufleg og einskis
verð til samanburðar.
"Barnið er dýrmætasta og jafnframt við-
kvæmasta eign hvers foreldris og þjóðar-
innar I heild.
Barnið er óskadraumur foreldranna og
framtlð þjóóarinnar og þv£ er allt undir
því komið, að það njóti frá fyrstu árum
bernskunnar, ástar og umhyggju."
(Sverrir).
Hinsvegar blasir við sú staðreynd, að þaó
sama þjóðfélag og elur á ofangreindum "stað-
reyndum" er á engan hátt reiðubúið til að
taka þátt I ævintýrinu mikla. Flestar konur
vita,-a.m.k. innst inni - að þær munu standa
uppi með megnið af ábyrgðinni aleinar og
margar nýjar skyldur, sem þær fyrirfram
geta ekki verið vissar um að ráða við.
Samfélagið vill nefnilega I reynd, sem
ninnst af "framtíð " sinni og "óskadraumi"
vita, fyrr en hann er tilbúinn að taka þátt
I framleiðslunni. Þess vegna er ákvörðunin
um að verða ólétt, kanski sú erflðasta sem
nokkur kona tekur. Flestar taka nú samt
fyrr eða síðar þessa miklu ákvörðun - eða
láta tilviljunina taka hana fyrir sig.
Meðgöngutlminn er að vissu leyti for-
saga þess, sem koma skal. öfrlsk kona verð-
ur fyrir fleiri nýjum viðbrögðum af hálfu
umhverfisins en á nokkru öðru n£u mánaóa
skeiði llfsins. Annars vegar getur umhverf-
ið verið skilningsrlkt og örlátt-, konan ber
enn byrði slna innra með sér og er þvl.til-
tölulega sjálfstæð. Hins vegar byrjar hið
langa ferli boða og banna, skyldna ogábyrgð-
ar. Það er svo ótrúlega margt, sem ekki
sæmir sér. Kona með bumbu fær sjaldnast að
gleyma ástandi sínu. Núverandi fyrirkomu-
lag á fæðingarorlofsgreiðslum veldur því
t.d., aó vinnandi konur geta búist við þvl
að verða ofsóttar af atvinnurekendum sln-
um og jafnvel reknar þegar fer að sjást á
þeim.
Nlu mánuðir taka enda og barnið fæðist
um síðir. Hin- hamingjusama unga móðir upp-
götvar fljótt, að öll svartsýnin frá þvl
áður en ákvörðunin var tekin, reynist á
rökum reist. Von bráöar kemur I ljós, að
ábyrgóin og skyldurnar eru ekki einvörð-
ungu hennar mál - kannski ekki á þann hátt
sem hún hefði viljað. Umhverfið tekur mjög
lifandi þátt I þeim. Það lætur ekkert tæki-
færi frá sér fara, til að segja hinni ham-
ingjusömu nýbökuðu móður, hvernig hún eigi
að bregðast við þessari ábyrgð og þessum
skyldum. Gamlar tuggur eru tuggðar um þarf-
ir barnsins og skyldur móðurinnar,skyldur
móðurinnar,skyldur móðurinnar.