Morgunblaðið - 15.12.1960, Blaðsíða 20

20
Monr.rnntTjniB
Fimmtudagur 15. des. 1960
Bram kom og pabbi stóð við
orð sín. Bram hélt til hjá honum.
Eitt kvöldið sagði pabbi. — Eg
setla í sumarkofa í Mount Baldy
í nokkra daga. Þið Bram getið
haft herbergið mitt á meðan.
Sextán klukkustundum seinna
heyrðist óreglulegt fótatak úti
fyrir og síðan var barið ofsalega
á hurðina. Það var pabbi. —
Skepnumar ykkar! öskraði
hann. — Hvað eruð þið að gera
þarna inni? Út með ykkur!
— Já, en, pabbi, sagði ég
gegn um skráargatið. — í»ú sagð
ir okkur að taka þetta herbergi.
— Út með ykkur! Hvernig dirf
izt þið . . . ?
Við opnuðum svo dyrnar, sár
móðguð og reið. Pabbi gapti.
Hann sagði, kindarlega: — Eg
gleymdi . . . ég hélt, að það vseru
aðrar manneskjur þama inni. Og
ekki veit ég nema hann hafi hald
ið það. Það var aldrei hægt, að
reikna pabba út.
XVI.
Þegar ég nú lit um öxl, hugsa
ég oft um, hvað -orðið hefði ef
ég hefði komið fyrr til pabba.
Því að það eitt er víst, að ég kom
of seint — fyrir okkur bæði.
Hér í Hollywood gátum við
ekki verið saman, svo að í lagi
færi.
Það sem hafði kvalið pabba,
þegar hann var ungur, kvaldi
hann enn. Drykkjuskapurinn
gerði þá kvöl kannske þolan-
legri, en var jafnframt eitur fyr
ir heilsu hans. Hann var sjúkari
maður en hann hafði hugmynd
um, þar sem hann gekk með
bæði nýrna- og lifrarsjúkdóm,
auk magasárs og fleira. Hann var
með stöðugan handaskjálfta. í
útvarpsþáttunum varð hann alit
af að hafa textann skrifaðan á
pappaspjald, því að hefði hann
haldið á blaði í hendinni, hefði
brakið í því heyrzt í útvarpinu.
Og æðabólgan, sem ég hafði tek
ið eftir í Chicago, hafði versnað
stórum. Ef hann þurfti að standa
stundinni lengur, var það hon-
um kvalræði. Hann var óþolin-
móður, eirðarlaus og leiður á
öllu. Flaskan var eina undan-
komuleiðin frá öllum þessum
kvölum.
En aldrei kvart.aði hann, og
aldrei taldi hann raunir sínar
fyrir neinum, alira sízt mér.
Hann bjó einn, ásamt George í
þessu risEistóra, innantóma hús-
virki, með endurminningarnar
að félagsskap. Og þær endur-
minningar náðu langt aftur í
tímann. Hann mundi ekki það
sem skeði í gær, en hinsvegar
mundi hann, hvar þessi og þessi
mynd hafði hangið í Tate-safn-
inu í London, fyrir tuttugu ár-
um. Við mamma vorum líka
hluti af endurminningum hans.
En nú vildi ég ekki vera honum
eingöngu endurminning, heldur
vildi ég vera raunveruleg og ná
læg honum, vera dóttirin, sem
mig hafði alltaf dreymt um að
vera. En það átti ekki að verða.
Við pabbi vorum rétt eins og
'hnefaleikamenn, sem æfa sig
saman. Ef ég lét tilfinningar mín
ar í Ijós, dró hann sig í hlé. Þá
sagði hann eitthvað skrítið, sneri
út úr alvarlegri spurningu minni
eða hló að hénni — rétt eins og
hann væri hræddur við að fara
að umgarígast mig öðruvísi en
sjálfum hnefaleiknum tilheyrði.
Kannske liefur hann særzt of-
mikið, hugsaði* ég með mér,
kannske hugsar hann sem svo,
að ef mér fer að þykja vænt
um þessa stúlku, þá sé það ekki
heppilegt. Þá notar hún sér það
og yfirgefur mig svo eins og all
ir aðrir hafa gert. Og þannig
héldum við áfram þessum upp-
gerðar hnefaleik.
En stundum fór hann út úr
jafnvæginu, undir áhrifum víns,
og þessi brynja datt af honum.
Eins og í kvöldverðarveizlunni,
sem ég bauð honum í með mér,
hjá George Cukor, leikstjóra.
Hann var gamall vinur og einn
hinna fáu, sem bauð pabba heim.
Og pabbi hagaði sér illa, móðg
aði gesti og sagði klámfengnar
sögur við borðið. Eina fræga
leikkonu kallaði hann gamla
hóru. Hann tætti fólk sundur
eins og prakkarastrákur og með
orðaforða, sem hafnarverkamað
ur hefði ekki getað staðið hon
um á sporði um. Hann var
hvorki fyndinn né skemmtileg-
ur, heldur aðeins hneykslanleg-
ur. Eftir kaffið, bað George mig
að fara með pabba heim. — Hann
er búinn að fá nóg og hann fær
meira, ef hann verður kyrr, sagði
hann.
En ég stóð fast á virðuleik mín
um. — Já, hr. Cukor, ég skal
fara með hann heim. Og það
strax. Þakka yður fyrir, að þér
buðuð okkur. Svo sagði ég við
pabba. — Við skulum fara heim,
pabbi. Þetta samkvæmi er leiðin
legt.
Hann kinka' i kolli alvörugef-
inn og sýndist næstum allsgáð
ur, þegar hann kvaddi. — Komdu
inn og vertu í nótt, Treepee,
sagði hann við mig á leiðinni.
— Eg þoli ekki að vera einn. Og
svo tautaði hann við sjálfan sig,
það sem eftir var af leiðinni:
— Þessi skríll — þessi bölvaði
skríll!
— Það var enginn skríll þarna,
pabbi, sagði ég. — En þú sjálf-
ur hagaðir þér illa. Þú varst
fullur.
— Eg . . . var . . . ekki . . .
fullur, sagði hann. — Fullur er
orð, sem ég m-ta aldrei.
— Gott og vel, drukkinn þá,
sagði ég.
. En með sömu áherzlu svaraði
hann: — Það var ég ekki. Eng-
inn treysti mér. Þú verður hér
ekki lengi áður en þú kemst að
því. Svo þagði hann andartak.
— Eg vona bara til guðs, að þú
verðir hér ekki lengi. Vona, að
þeir haldi ekki áfram samningn
um við þig. Farði til New York
þegar þessir sex mánuðir eru á
enda. Þú heldur ekki lengi fullri
dómgreind hér.
Þegar hann var kominn í slopp
og inniskó og ég hafði gefið hon
um vatnsblandaðan vermút, varð
hann fyrst klökkur fyrir alvöru.
Hann talaði um mig, vonir mín-
ar og framtíð, og hann talaði
um mömmu. — Við skulum
hringja í Fig, sagði hann. — Við
skulum ná í hana í simann.
— Nei, það skulum við ekki
gera. Klukkan er þrjú í New
York.
— Ef ég þekki hana rétt, er
hún ekki sofandi, sagði hann,
þvermóðskulega. — Að minnsta
kosti þarf ég að tala við hana um
Þig.
— Um mig? Eg skildi ekki upp
eða niður. — Hvað ætlarðu að
segja henni? Að henni hefði
skjátlazt um okkur? Að þér sé
sama um, hvernig ég var alin
upp?
Nei, honum var alls ekki sarna
um uppeldið á mér. — Þú hefð
h átt að svelta svolítið. Þú hefur
fengið allt rétt að þér á diski:
skólagöngu, ferðalög, peninga —
og seinast Hollywood. Hefði
Louis Shurr kannske getað prakk
að þér út hérna, ef þú hefðir
heitið Diana Smith? Svo féll
hann í þanka. — Ef ég hefði haft
alla möguleikana þíma í stað
þess að svelta og reyna að verða
málari . . .
Jó, rétt, en þarna væri munur
á. Hann —efði snilligáfu en ég
ekki.
— Vertu ekki með það hlægi-
lega orðs, sagði hann, hvass. —
Evernig gat ég vitað, hvað í
mér bjó? Eg svaraði, að ef ég
lenti á almennilegu hlutverki,
gæti ég ef til vill sýnt einhverja
hæfileika.
— Öll leikritin mín á Broad-
way fóru í hundana, pabbi. Eg
fékk aldrei mjög slæma dóma,
en lengsta leikritið gekk í þrettán
vikur.
— Jæja, jæja, sagði hann ó-
þolinmóður, — nú skuíum við
hringja Fig upp. Eg gaf honum
símanúmer mömmu, og hann
pantaði samtalið. Eg heyrði hann
segja: — Fig? Og svo: — Hún
er hérna. Hún er guðdómleg.
Hún er svo falleg og lík þér.
Hún er alveg eins og ég gerði
mér vonir um. Eg er svo fegin,
að hún skuli vera hérna. •
Eg heyrði rödd mömmu, skýra
og greinilega. — Já, en það er
ekki ætlazr, til, að hún sé þarna
. . . ekki hjá þér, í þessu húsi.
Eg var búin að segja henni það.
Mér datt í hug, að Bolla hefði
þegar verið búin að skrifa henni
það, og mér var alveg sama.
— Æ, Fig . . . í guðs bænum . .
Hann sýndist vera alveg allsgáð
ur meðan hann var að tala við
n.ömmu. — Eg hef ekkert getað
•kynnzt blessuðu barninu, og þyk
ist ekki vera að gera neitt rangt.
Eg mun taka fullt tillit til henn
ar. Lofaðu henni að vera hjá
mér.
Mamma lét loksins undan, úr
því ég væri hvort sem er komin
í húsið, sagði hún. — En gættu
hennar. Láttu hana ek-ki umgang
ast þetta hræðilega fólk.
—. Eg hef þegar stungið upp
á einum tveim ágætismönnum
við hana sagði pabbi. — En hún
vill ekkert hafa með þá að gera.
Hún er ástfangin.
Mamma snuggaði. — Jú, jú, ég
held maður viti það. Hann gæti
verið pabbi hennar, aldursins
vegna.
— Jæja, hvað um það, hún
elskar hann nú, og ég hef boðið
honum að koma hingað.
Mamma varð bálvond. — Eg
vil ekki láta hana giftast þessum
manni. Hann er alltof gamall. Eg
skil ekkert í þér, Jaek!
Þau þæfðu nú um þetta fram
og aftur og loks sagði pabbi: —
Æ, guð minn góður, Fig. Eg vildi
að þú vildir koma hingað. Þú
ættir að gera það.
— Nei, Jack, sagði hún. —
Það gæti aldrei gengið. Svo varð
þögn — Láttu mig tala við hana
Diönu. Pabbi rétti mér símann,
þegjandi. Eg lagði fast að henni.
— Æ, þú verður að koma hing
að mamma. Þetta er svo indælt
hér og kappnóg pláss fyrir þig.
Hún aftók það. Svo töluðum
við eitthvað meira, og ég rétti
pabba símann aftur. — Komdu
hingað, í herrans nafni, Fig. Við
höfum dóttur okkar hérna, og
ég lofa, að þú skalt skemmta
þér vel, og ég skal láta þér líða
vel. Gerðu það, Fig . . . En það
var árangurslaust. Samtalið end
aði á því, að pabbi sagði: — Já,
já. Eg skal gæta hennar eins vel
og ég get. Bless, Fig!
— Vivian, elskan, hvað ert þú
þig Georg. Flugvélin bíður!
. . . Ég hef verið þolinmóð og
einkaflugvél að hnita hringi yfir
að gera hér?
— En Vivian . . .
ég hef . . .
BjóravatnL
— Ég er komin til að sækja
— Georg, hlustaðu nú á mig
Þegar hér er komið tekur
Þetta varð síðasta samtalið
þeirra.
Þegar símtalinu var lokið, var
hann eins og bálskotinn ungur
maður og gat ekki um annað
talað en mömmu. — Hún var erf
ið og hjónabandið okkar var vit
firring, en skemmtilegt var það!
Eg eiskaði enga konu eins og
hana mömmu þína. Hún var sú
eina sanna. Það eina góða, sem
ég hef gert, gerði ég með henni.
Eg elskaði hana. Þú varst ástar
barn, Treepee. Já, ástarbarn.
Eg var orðin hrædd um, að
hann færi að gráta, og mig lang
aði til að gráta. En þess í stað
hló ég. — Það er allt í lagi,
pabbi. Eg hjálpaði honum upp
úr stólnum. Farðu nú að hátta.
Eg er orðin þreytt, já, sannar-
lega er ég alveg uppgefin. Eg
•hjálpaði honum svo í rúrnið.
Þxátt fyrir drykkj uskap og
veikindi, mundi hann afmælis-
SUUtvarpiÖ
Fimmtudagur 15. desember
8.00—10.00 Morgunútvarp (Bæn. —
8.05 Morgunleikfimi. — 8.15 Tón-
leikar. — 8.30 Fréttir. — 8.40
Tónleikar. — 9.10 Veðurfregnir,
— 9.20 Tónleikar).
12.00 Hádegisútvarp. — (12.25 Fréttir
og tilkynningar).
13.00 ,,A frívaktinni“, sjómannaþáttur
(Kristín Anna Þórarinsdóttir).
13.30 Felldur inn þátturinn „Um fisk-
inn“: Thorolf Smith talar við
dr. Jakob Sigurðsson um súrsun
á sild o. fl.
14.40 „Við sem heima sitjum“ (Svava
Jakobsdóttir B.A.).
15.00—16.30 Miðdegisútvarp. — (15.00
Fréttir. — 16.00 Fréttir og veður-
fregnir).
18.00 Fyrir yngstu hlustendurna (Gyða
Ragnarsdóttir og Erna Aradóttir
sjá um tímann).
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Þingfréttir. — Tónleikar.
18.50 Tilkynningar.
19.30 Fréttir.
20.00 Fjölskyldur hljóðfæranna“: Þjóð
lagaþættir frá UNESCO, menning-
ar- og vísindastofnun Sameinuðu
þjóðanna; II. þáttur: Belghljóð-
færin.
20.30 Kvöldvaka:
a) Lestur fornrita: Lárentíusar
saga Kálfssonar VII. (Andrés
Björnsson).
b) Islenzk tónlist: Norðlenzkir
karlakórar syngja.
c) Skuggsýnt er skammdegi, frá-
söguþáttur eftir Jóhann
Hjaltason.
21.45 Islenzkt mál (Jón Aðalsteinn
Jónsson cand. mag.).
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Upplestur: „Hamingjusamastl
maður í heimi“, smásaga eftir
Albert Maltz (Olafur Jónsson
blaðamaður þýðir og les).
22.30 Kammertónleikar: Frá tónlistar-
hátíðinni í Salzburg:
a) Cassation í G-dúr eftir Haydn
b) Þrír dansar eftir Boccherini.
c) Serenata notturna í D-dúr
KV. 239 eftir Mozart. Suðvest-
ur-þýzka kammerhljómsveitin
leikur.
23.00 Dagskrárlok.
Föstudagur 16. desember
8.0)—10.00 Morgunútvarp (Bæn. —
8.05 Morgunleikfimi. — 8.15 Tón-
leíkar. — 8.30 Fréttir. — 8.40
Tónleikar. — 9.10 Veðurfregnir.
— 9.20 Tónleikar).
12.00 Hádegisútvarp. — (12.25 Fréttir
og tilkynnlngar).
13.15 Lesin dagskrá næstu viku.
13.30 „Við vinnuna“: Tónleikar.
15.00—16.30 Miðdegisútvarp. — (15.00
Fréttir. — 16.00 Fréttir og veð-
urfregnir).
18.00 Börnin heimsækja framandi þjóð
ir: Guðmundur M. Þorláksson
segir frá hvítum mönnum meðal
Mongóla.
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Þingfréttir. — Tónleikar.
18.50 Tilkynningar.
19.30 Fréttir.
2Í.00 Daglegt mál (Oskar Halldórsson,
cand. mag.).
20.05 Efst á baugi (Haraldur J. Ham-
ar og Heimir Hannesson annast
þáttinn).
20.35 Islenzkt tónlist: „Fyrir kóngsins
mekt“, músik eftir Pál Isólfsson
við leikrit Sigurðar Einarssonar
(Þorsteinn Hannesson, Ævar R.
Kvaran, Þjóðleikhúskórinn og
Sinfóníuhljómsveit Islands flytja;
dr. Victor Urbancic stjórnar).
21.00 Upplestur: Kristinn Reyr Péturs
son skáld les úr ljóðabók sinni
„Teningum kastað“.
21.10 „Harpa Davíðs": Guðmundur
Matthíasson söngkennari kynnir
tónlist Gyðinga; VII. og síðasti
þáttur.
21.30 Utvarpssagan: „Læknirinn Lúk-
as“ eftir Taylor Caldwell; XXII.
(Ragnheiður Hafstðin).
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Erindi: Töfraspil auglýsinganna
Asgeir Júlíusson teiknari).
22.30 I léttum tón: Bing Crosby syngur
og Benny Goodman og hljóm-
sveit hans leika.
23.00 Dagskrárlok.