Morgunblaðið - 06.05.1961, Qupperneq 12

12
r
MORGVNBLAÐIÐ
Laugardagur S. maí 1961
&

Utg.: H.f. Arvakur. Reykjavík.
^-amkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalntræti 6.
Auglýsingar og afgieiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald icr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
STJÓRNMÁLAÞROSKI OG
ST JÓRNARANDST AÐA
■fj'Ölk skiptist að jafnaði í
stjómmálaflokka eftir af-
stöðunni til mikilvægustu
málefna þjóðfélagsins. Sér-
hver fullþroska ma&ar, sem
hefur einhvern almennan
áhuga á lífinu og tilver-
unni, hlýtur að hafa áhuga á
stjórnmálum. í lýðræðisþjóð-
félögum er einstaklingunum
beinlínis siðferðilega skylt
að fylgjast með og beita síð-
an réttindum sínum og áhrif-
um eftir beztu samvizku. —
Annað væri misbeiting á
frelsinu — hinum dýrmætu
réttindum, sem einstaklingar
og þjóðir geta svo auðveld-
lega misst.
Að vísu segja sumir, að
þeir vilji ekki koma nálægt
stjórnmálum, því að annars
kunni mannorð þeirra að
spillast. Það er rétt, að oft er
hart og óvægilega deilt, og
þó lýðræðið sé langfullkomn-
asta stjórnarform, sem
nokkru sinni hefur verið
fundið upp, þá hefur það
marga galla. Mannkynið er
ekki komið lengra á þróun-
arbrautinni. En einstakling-
arnir hafa ekki rétt til að
setja sig á háan hest og
benda á gallana, og þykjast
svo hvergi nærri geta komið.
Þeir sem sjá og þykjast sjá
hvernig hlutirnir mega betur
fara, eiga að leggja sitt lóð
á vogarskálarnar til að bæta
þjóðfélag sitt. Það er enginn
svo vanmáttugur, að ekki
muni um hann í hinni eilífu
baráttu fyrir fullkomnari
þjóðfélagsháttum.
★
í sambandi við þessar hug-
leiðingar verður þó að játa,
að oft getur verið erfitt að
átta sig sem skyldi á hinum
ýmsu viðfangsefnum sem
fyrir liggja. Margir hafa
beinlínis þann starfa að villa
um fyrir almenningi og af-
flytja þær ráðstafanir sem
gera þarf hverju sinni. —
Stjórnarandstöðuflokkar í lýð
ræðisþjóðfélögunum hafa
löngum þótt ganga of langt
í þessum efnum. En þó verð-
ur að telja líklegt að met
hafi verið slegið af íslenzku
stjórnarandstöðunni að und-
anförnu.
Kommúnistarnir eru reynd
ar sízt verri en búizt var
við. Þeirra viðleitni felst í
því að lama og rífa niður nú-
verandi þjóðskipulag með
sérhverjum tiltækilegum ráð
um, eftir því sem aðstæður
leyfa á hverjum tíma. Það er
afstaða Framsóknarflokksins
sem vekur undrun, þvx harm
hafa menn viljað telja ábyrg-
an stjórnmálaflokk í lengstu
lög. Væri það t.d. ekki skyn-
samlegt fyrir hann að ham-
ast minna gegn efnahagsráð-
stöfunum ríkisstjórnarinnar?
Allir vita, sem vilja vita, að
þær verða að takast í öllum
aðalatriðum, ef þjóðin á að
halda fullu sjálfstæði. Sú
þjóð er ekki sjálfstæð, sem
ætlar að lifa lengi á betli.
Framsóknarmenn hafa áreið-
anlega hug á því að komast
einhvern tíma aftur í ríkis-
stjórn. En vildu þeir þá ekki
gjarnan að þjóðin gæti séð
fyrir sér sjálf? Það er ekki
svo langt síðan, að „þjóðin
var að ganga fram af brún-
inni“. Ekki myndi Framsókn
vilja láta slíkt koma fyrir
aftur, eftir að hún hefði ver-
ið í ríkisstjórn.
ÁNÆGJULEGAR
YFIRLÝSINGAR
V/firlýsingar þær, sem full-
trúar dönsku þingflokk-
anna gáfu á þjóðþingi Dana
við 1. umræðu handritamáls-
ins, eru vissulega mjög
ánægjulegar fyrir okkur ís-
lendinga. Fulltrúar allra
flokka létu þar í ljós þá
skoðun, að afhenda bæri ís-
lendingum handritin. Áður
var vitað að stjórnarflokk-
arnir, Jafnaðarmenn og Radi
kalir, voru fylgjandi frum-
varpi Jörgen Jörgensens,
menntamálaráðherra, um af-
hendingu handritanna. En
við fyrstu umræðu frum-
varpsins lýstu fulltrúar
íhaldsflokksins, Vinstri flokks
ins og Sósíalíska þjóðflokks-
ins því einnig yfir, að innan
þingflokka þeirra væri mikið
fylgi við frumvarpið. Hins-
vegar gagnrýndu sumir þess-
ara þingmanna nokkuð und-
irbúning málsins af hálfu
stjórnarinnar.
íslendingar eru þakklátir
þeim Erik Eriksen, Paul
Möller, Ole Björn Kraft og
Aksel Larsen, sem töluðu
fyrir hönd stjórnarandstöðu-
flokkanna í þessu máli, fyrir
yfirlýsingar þeirra. Með þeim
EFTIR AÐ Jemen-ríki gekk í
samband við Arabíska sambands
lýðveldið, hefir hagur Gyðinga í
landinu farið hríðversnandi svo
sem vænta mátti — og það svo
mjög, að fjölmargir þeirra taka
nú þann kostinn að rífa sig upp
frá heimilum sínum og flytjast
til ísrael.
Hér á myndinni sjáum við einn
hóp Gyðinga, sem hafa farið land
flótta frá Jemen. Myndin var
tekin í flughöfninni í Aþenu, þar
sem flóttafólkið skipti um flugvél
og hélt „heim“ til ísraels. Þetta
er nokkuð sérstæður og litríkur
flóttamannahópur. Flestar kon-
urnar eru búnar marglitum klæð
um og bera hina margvíslegustu
skartgripi.
Samstarf þingmaritia og
vísindamanna
FYRIR nokkru var haldinn í manna. f ályktun frá fundinum
London fundur til að fjalla um
samvinnu þingmanna og vísinda-
er mælt með því, að gerðar séu
ráðstafanir til, að þessir aðilar
er staðfest sú skoðun, að ör-
uggur þingmeirihluti muni
vera á þingi Dana fyrir af-
hendingu handritanna. Það
sæmir hinsvegar ekki að við
íslendingar blöndum okkur í
þær deilur, sem risið hafa
milli hinna dönsku þing-
flokka um undirbúning máls-
ins. Það verður þó að koma
fram af okkar hálfu, að
Jörgen Jörgensen, mennta-
hefur sýnt einlægan vilja til
þess að léysa þetta við-
kvæma deilumál og íslend-
ingar myndu harma það, ef
kjarkur hans og manndóm-
ur í sambandi við flutning
þess, yrði til þess að skapa
honum pólitíska erfiðleika í
heimalandi hans.
TUNGLFERÐIR
OG KRABBAMEIN
Dandarískir vísindamenn
hafa látið þ"á skoðun í
ljós, að það muni kosta 20—
40 billjónir dollara að hefja
kapphlaup um það af hálfu
Bandaríkjanna að verða
fyrstir til þess að senda
mann til tunglsins. Jafn-
framt hafa margir orðið til
þess að benda á, hversu fár-
ánlegt slíkt kapphlaup sé og
slík taumlaus eyðsla fjár-
muna. í þessu sambandi hafa
menn varpað fram þeirri
spurningu, hvort það borgaði
sig ekki betur að eyða þó
ekki væri nema einni billjón
dollara til þess að útrýma
krabbameini og hjartasjúk-
dómum og sigrast á ýmsum
vírussjúkdómum og öðrum
bölvöldum mannkynsins.
Þessar athugasemdir gefa
vissulega tilefni til alvar-
legra hugleiðinga um það,
hvort kapphlaupið um himin
geiminn geti ekki farið út í
öfgar. — Vitanlega fagnar
mannkynið þeim glæsilegu
sigrum mannlegrar snilli-
gáfu, sem fólgnir eru í geim-
ferðunum og hinni auknu
þekkingu, sem gert hefur
þær mögulegar. En í sam-
bandi við hinn gífurlega
kostnað við t.d. ferðir til
tunglsins, hlýtur sú spurning
að rísa, hvort mannkyninu
væri ekki meira gagn að því
að geta til dæmis sigrazt á
ýmsum skæðustu sjúkdómun
um, sem herja það, en að
hinu að geta skotið manni
eða mönnum til tunglsins.
Vísindamenn á sviði lækn-
isfræðinnar gera sér nú
ákveðna von um það, að
unnt muni vera að sigrast á
krabbameininu og draga stór
kostlega úr dauðsföllum af
völdum hjartasjúkdóma inn-
an tiltölulega skamms tíma.
En einnig á þessu svi&i kosta
vísindalegar rannsóknir og
tæki gífurlegt fjármagn.
’hafi reglubundið samband sín á
milli. í ályktuninni er einnig
lagt til, að haldið verði áfram
að vinna að vísindalegum mál-
efnum í Evrópuráðinu og hin-
um alþjóðlegu efnahagsstofnun-
um, sem aðsetur hafa í París.
Þessir aðilar stóðu að fundinum
í London auk brezkrar nefndar,
sem vinnur að samstarfi þing-
manna og vísindamanna þar í
landi.
Fundarmenn sátu einn af fund-
um nefndar þessarar. Þar voru
einnig hertoginn af Edinborg og
Hailsham lávarður, vísindamála
ráðherra Breta. Þá var nýreist til
raunastöð brezku vegagerðarinn
ar skoðuð.
Fundurinn í London var boð-
aður, þar sem það hefur komið
fram bæði x Evrópuráðinu og
Efnahagssamvinnustofnuninni í
París, að nauðsyn ber til að auka
vísindaiðkanir í aðildarrikjum
þessara stofnana svo og sam-
starf ríkjanna um vísindamál.
Einnig er ljóst orðið að koma
þarf á föstum og stöðugum tengsl
um milli þingmanna og vísinda-
manna. Nefnd hefur starfað í
þessu skyni í Bretlandi frá 1939,
og var tilgangur fundarins í
London ekki sízt sá að kynna
starfsemi hennar.
Fram kom á fundinum, að
ríkisstjórnir hafa yfirleitt full-
nægjandi aðstöðu til að fylgjast
með vísindalegum málefnum.
Hins vegar hafa ráðstafanir til
að skapa þingmönnum aðstöðu
af þessu tagi ekki verið gerðar
nema í Bretlandi og í Svíþjóð,
þar sem nefnd svipuð þeirri
brezku var sett á laggirnar fyrir
tveim árum. Un»ið er að und-
irbúningi á þessu sviði í ýmsum
löndum.
Á fundinum í L*ndon var einn
íslendingur, Jóhann Hafstein al-
þingismaður.
Bitar í brú
Höfn, Hornafirði, 4. maí.
BÚIÐ er nú að flytja alla brúar-
bitana á brúna á Hornafjarðar-
fljóti og jafnframt er búið a'ð
ganga frá þeim öllum á sinn stað,
Gekk það verk fljótt og vel, en
hin hentugasti tími nú, vegna
vatnsleysis. — Gunnar.