Morgunblaðið - 28.03.1962, Blaðsíða 12

12
MORGVISBLAÐÍÐ
Miðvikudagur 28. marz 1962
movipitsMðfrifr
CTtgefandi: H.f Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (áUm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: íVðalstræti 6.
Augiýsingar og argreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
ÖÐLUMST ÁLIT
AÐ NÝJU
'C’ins og kunnugt er hafði
^ hin stöðuga verðbólgu-
þróun og óstjórn íslenzkra
efnahagsmála gjörsamlega
firrt íslendinga trausti er-
lendis, enda var svo komið,
að vonlaust var að leita eftir
lánum hjá peningastofmm-
um eins og Alþjóðabankan-
um. íslendingar voru orðnir
meðal skuldugustu þjóða
heims, og engar árangursrík-
ar tilraunir voru gerðar til
að rétta efnahaginn við.
Þegar viðreisnarráðstafan-
imar voru gerðar 1960 og
sýnt þótti, að íslendingum
væri loks alvara að treysta
fjárhag sinn, fengust yfir-
dráttarheimildir hjá Alþjóða
gjaldeyrissjóðniun og Ev-
rópusjóðnum, samtals að
upphæð 20 milljón dollara.
Yfirdráttarheimildin hjá Al-
þjóðagjaldeyrissjóðmmx var
að miklu leyti notuð, en þó
voru aldrei notaðar 1,6 millj.
dollara. Heimildin til að hag-
nýta þá upphæð, ef þörf kref
ur, hefur verið framlengd, og
þegar sú framlenging var
veitt sagði í tilkynningu frá
Alþjóðagjaldeyrissjóðnum, að
í febrúar 1960 hefði íslenzka
stjómin tekið upp víðtæka
viðreisnarstefnu, sem síðan
hefði verið hmndið í fram-
kvæmd við erfið skilyrði.
„Hefur hún leitt til síbatn-
andi efnahagsafkomu lands-
ins og bættrar gjaldeyris-
stöðu", segir í tilkynningu
Alþ j óðagj aldeyriss j óðsins.
Yfirdráttarheimildin hjá
Evrópusjóðnum var upphaf-
lega 12 milljón dollara. Af
henni vom notaðar alls 7
millj., en þær hafa nú að
fullu verið greiddar. Ný yf-
irdráttarheimild var fengin
að upphæð 5 millj. dollara,
svo við værum viðbúnir að
mæta óvæntum óhöppum, en
gætum samt haldið áfram að
auka viðskiptafrelsi. Enginn
eyrir hefur þó enn verið not-
aður af þeirri upphæð og
ekki er útlit fyrir að til
hennar þurfi að grípa.
Þannig er nú öllum, bæði
erlendum og innlendum
mönnum, sem ekki em staur
blindaðir af pólitísku ofstæki,
ljóst, að viðreisnin hefur tek-
izt og fjárhagur landsins
styrkist með hverjum mán-
uðinum, sem líður. Stórlán
það, sem Alþjóðabankinn
hefur veitt til hitaveitufram-
kvæmda í Reykjavík, eftir
að vera lokaður íslendingum
mn langt skeið, ber þess líka
vitni, að nú eru íslendingar
á ný álitin ábyrg þjóð, sem
vill búa við heilbrigt við-
skipta- og efnahagslíf.
NORRÆNT
SAMSTARF
lyfýlega hafa tveir norrænir
samningar verið undir-
ritaðir, annars vegar er nor-
ræni samvinnusamningurinn,
þar sem lögð er áherzla á
góðan vilja Norðurlanda til
að halda áfram að auka sam-
starf sitt, án þess að bein-
línis sé þar um nýjar laga-
legar skuldbindingar að
ræða. Samningur þessi bend-
ir til þess, að Norðurlöndin
séu öll staðráðin í því að
reyna að efla norrænt sam-
starf eins og unnt er.
Hinn samningurin er um
gagnkvæm stutt gjaldeyris-
lán milli Seðlabankanna á
Norðurlöndum. Samkvæmt
honum er gert ráð fyrir að
hvert hinna norrænu landa
geti fengið lán, sem svari til
100 millj. sænskra króna, ef
það lendir í greiðsluvand-
ræðum. Þó er yfirdráttar-
heimild íslands miðuð við 10
millj. sænskra króna.
Hér er um þýðingarmikið
samkomulag að ræða, ekki
sízt fyrir land eins og ís-
land, þar sem miklar sveifl-
ur geta orðið í gjaldeyrisöfl-
um vegna árferðis og afla-
bragða.
Þótt enginn vafi leiki á
því, að hin Norðurlöndin
vilji auðvelda íslendingum
norrænt samstarf, má þó
telja öruggt, að við hefðum
ekki getað orðið aðilar að
slíku samkomulagi, ef hér
hefði áfram ríkt sú óreiða í
fjármálum, sem hámarki
náði við fall vinstri stjómar-
innar. Má því segja, að þessi
samningur milli seðlabank-
anna sé einnig árangur af
viðreisnarráðstöfunum ís-
lendinga.
SAFNAÐAR
HEIMILI VÍGT
Diskupinn yfir íslandi, herra
” Sigurbjörn Einarsson,
vígði sl. sunnudag safnaðar-
heimili Langholtskirkju, hin
fegurstu húsakynni, sem
fyrst um sinn verða notuð
til messuhalds og annarra
helgiathafna, en síðar fyrst
og fremst til margháttaðs fé-
lags- og safnaðarstarfs.
Ötullega hefur undanfarin
)De Havilland vélin eftir 29 ár. Flugmaðurinn lifði í 11 daga eftir nauðlendinguna og sézt lík f
taans fyrir framan vélina.
TÝIMDUR Í 29 ÁR

ÞAÐ var hihn 11. apríl
1933 að William Newton-
Lancaster höfuðsmaður í
brezka flughermun lagði
af stað í einhreyfils tví-
þekju af de Havilland-
gerð frá flugvelli við
London með það fyrir
augum að setja nýtt hraða
met á leiðinni London-
Höfðaborg.
Það var ekki fyrr en
nú fyrir stuttu að lík hans
og brak flugvélarinnar
fánnst á Saharaeyðimörk-
inni.
William Newtón-Lancaster
hafði ýmsa hæfileika til að
taka að sér þetta langa flug,
secm þá var talið. Hann var
vanur flugmaður, og að sögn
vina hans var hann búinn
þeim eiginleikum, sem áttu
einn góðan veðurdag eftir að
færa húrmm frægð.
Og Newtón-Lancaster taldi
að frægðardagurinn væri runn
inn upp hinn 11. apríl 1933.
Nú átti heimurinn að kynnast
nafninu Newton-Lancaster á
sama hátt og nafninu Oharles
Lindberg átta árum fyrr. Bæði
fluigmaður og de Havilland-
vélin voru viðbúin.
Fyrsti áfanginn var frá Lon
don til Barcelóna á Spáni. Lék
allt í lyndi hjé Newton-Lan-
caster Og hlakkaði hann til að
Ijúka ferðinni. Hafði þekkt
fyrirtæki lofað honum góðri
stöðu ef ferðin gengi að ósk-
um.
Fná Barcelona var ferðinni
heitið til Oran í Alsír Og það-
an áfram til Reggane í suður-
hiluta Sahara. Þangað kom
Newton-Lancaster hinn 12.
apríl um kvöldið. Hann tók
eldsneyti á flugvélina, féikk
sér að borða Og vildi halda
ferðinni áfram. Hann var var-
aður við því að halda áfram
þá um nóttina, en hann sinnti
engu aðvörunum. Hann vissi
vel að hann ætti að fljúga yfir
„land þorstans" til Mið-Afríku
á leiðinni til Höfðaborgar —
og hann taldi sig vel færan um
það.
Newton-Lancaster ók litlu
tvíþekjunni sinni fram að
brautarenda. Þar var hópur
manns saman kominn. Flug-
maðurinn veifaði til þeirra Og
brosti. Mennirnir veifuðu á
móti, en brostu ekki. Það var
hægðarleikur að fljúga yfir
„land þorstans“ ef allt gekk
vel. En ef ekki allt gekk vel,
gebk allt illa. Augnabliki
seinna hóf Newtón-Lancaster
flugið. SvO sást ekkert fram-
ar til hans fyrr en nú fyrir
nokkrum dögum. Þá hafði
hann verið látinn í 29 ár.
Þegar hvarf flugvélarinnar
spurðist var strax hafin víð-
tæk leit, en án árangurs. Hald
ið var áfram að leita meðan
talið var hugsanlegt að New-
ton-Lancaster gæti lifað á
eyðimörkinni. Var álitið að
hann gæti ekiki lifað nema í
sjö daga og að þeim loknum
var leitinni hætt. Og smám
saman gleymdist Newton-
Lancaster.
Og árin liðu. Heimsstyrjöld
in síðari skall á. Eftir að henni
lauik komu 17 eftirstríðsár. Á
þeim árum hófu Frakkar
kjarnorkutilraunir á Sahara-
eyðimörkinni og sendu þar út
eftirlitssveitir um eyðimörk-
ina. En þótt brak flugvélar-
innar væri í aðeins 70 kiló-
metra fjarlægð frá svæði, sem
nú var í byggð, var það í
fyrsta skipti nú um daginn að
menn höfðu stigið fæti á
þennan eyðilega stað.
De Havilland vélin var ótrú
lega vel geymd eftir allan
þennan tíma. Hún hafði stung
izt á nefið við nauðlending-
una og sandur oig rdk hafði
rifið klæðninguna af grind-
inni. En grindin hafði ekki
grafizt í sandinn. Og lík flug-
mannsins lá rétt við vélina.
Leitin af Newton-Lancaster
hafði staðið í sjö daga. Ekki
var talið að maður gæti lengur
staðizt hita sólarinnar, kulda
næturinnar Og þjáningar þorst
ans. En Newton-Lancaster
lifði enn fjórum dögum eftir
að leitinni var hætt. Hann
færði dagbók í ellefu daga
eftir nauðlendinguna. Hann
hélt sig við flugvélina og von-
aði allt þar til blýanturinn féll
úr hendi hans að kvöldi hins
eilefta dags.
ár verið unnið að byggingu
þessa safnaðarheimilis, sem
er hluti Langholtskirkju,
undir forystu séra Árelíu^ar
Níelssonar, sóknarpersts, og
margra annarra. Gjörbreytist
nú aðstaða til safnaðarstarfs
í þessari sókn, þó að loka-
áfanginn, bygging sjálfrar
kirkjunnar, sé eftir.
Sumir agnúast út af því,
að of miklu fé sé varið til
kirkjubygginga. Þeir menn
verða að fá að hafa sínar
skoðanir, og verður raunar
að játa, að stundum er fé
þessu ekki varið á þann hátt,
sem æskilegast er. En allir
góðir menn gleðjast, er þeir
sjá árangur af ötulu og fóm-
fúsu starfi á borð við það,
sem við mönnum blasti sl.
sunnudag í Langholtssókn.
Gramir vegna um-
mæla Adenauers
London, 22. marz. —
NTB — AP —
Við umræður í neðri málstofu
brezka þingsins í dag kom fram
hörð gagnrýni á Konrad Aden-
auer kanzlara Vestur-Þýzka-
lands, vegna ummæla, sem höfð
voru eftir honum í franska blað
inu Le Monde um aðild Breta
að efnahagsbandalagi Evrópu.
Eru þessi ummæli eitthvað á
þá leið, að núverandi efnahagis
kerfi Bretlanids sé ósamrýman-
legt skipulagi efnahagsbanda-
lagsins. í opinberri tilkynningu
frá Bonn eru þessi ummæli
mikluim mun hógværar orðuð og
sagði Harold Macmillan forsæt
isráðiherra, er hann hafði lesið
báðar útgáfur ummælanna, að
hann tryði því ekki, að Aden-
auer hefði komizt svo að orði.
sem sagt var í Le Monde.
Gagnrýnin á ummælin i Le
Monde komiu bæði frá þingmönn
um í ha ldisflofeks i ns og Verka-
mannaflokksins. — Þingmaður
V erkamannaf lofeksins Ellia
Smith sagði ummæilin móðgun
við milljónir Breta og ahnar
þingmaður sama floíklks Denis
Healey sagði, að væru ummœlin
í Le Monde réttilega höfð eftir
kanzlaranum gerðu þau Bret
um ókleift að halda viðræðun-
um um aðild að efnahagsbanda*
laginu.
Robert Tiirton, þingmmður
íhaldisflokksins sagði augljóst af
viðtalinu í Le Mondte, að annað
hvort þyrfti einhverju að breyta
í efnahagisskipulagi Bretlanda
eða skipan enfahagsbandalags-
ins.